SHOQËRIA P. SHA KUNDËR SHOQËRISË H.V. SHPK, PERSON I TRETË DREJTORIA E PËRGJITHSHME E MARKAVE DHE PATENTAVE VENDIMI NR. 3917, DATË 04.05.2015 PËR PËRDORIMIN E PAAUTORIZUAR TË MARKËS TREGTARE “P...O” NË QARKULLIMIN TREGTAR DHE DËMSHPËRBLIMI NGA PËRDORIMI I PAAUTORIZUAR I MARKËS TREGTARE PËRFSHIRË DËMIN MORAL.
Objekti: Konstatimin e konkurrencës së pandershme si pasojë e përdorimit të paautorizuar të markës tregtare “P...O” nga pala e paditur shoqëria H.V. SHPK. Ndalimin e përdorimit të paautorizuar të saj nga pala e paditur. Dëmshpërblimin nga përdorimi i paautorizuar i markës dhe dëmi moral në masën 500,000 Lekë.
Gjyqtari R.M
Fjalët kyç:
Markë tregtare, përdorimi i paautorizuar, konkurrencë e pandershme, logo, shenjë dalluese, zgjidhje me pajtim, dëm moral, dëm material, përgjegjësi jashtëkontraktore, reputacion, konsumator, ndershmëri profesionale, veprimtari tregtare, keqbesim.
Ligji dhe dispozitat ligjore përkatëse: nenet 638, 639 të Kodit Civil dhe nenet 156, 184/b, 184/c të ligjit nr. 9947/2008, “Për pronësinë industriale”.
Faktet Kryesore:
Paditësi me emër tregtar është ”P...O”, është krijuar me 2 shkurt 1995 dhe është regjistruar me date 1 shkurt 2001. Fusha e veprimtarisë së tij përfshin: prodhim të suvenirëve me bakër, argjend, të lara në ar ose argjend. Vendi ku e ushtron veprimtarinë është Tiranë , Rruga ”Gjin Bue Shpata” 5/1, Rruga e Kavajës. Me aplikimin e datës 5 mars 2014 rezulton se paditësi ka regjistruar markën me nr. 15654, me afat vlefshmërie deri më 5 mars 2044 me emër ”P...O” dhe logo me një shqiponjë mbi emrin “P...O” dhe poshtë emrit nën vizë është logo diamanti e cila ndan emrin ARTISTIC DHE JEWELLERY, të cilat nuk janë të mbrojtur si emra të përgjithshëm. Në dyqanin ku paditësi tregton është një tabelë e zezë me emrin “P...O” dhe logon e njëjtë si ajo e regjistruar si markë.
Pala e paditur është krijuar me datë 4 tetor 2010, me adresë Rruga e Durrësit, pallati i ish Ambasadës Jugosllave, Kati 1 dhe me veprimtari tregti me pakicë të suvenirëve. Nga kërkimi i bërë në DPPM nuk rezulton se H. V. si person fizik të ketë regjistruar markë apo logon e tij që nga data e regjistrimit të tij si tregtar e deri në momentin e gjykimit të çështjes.
Në vendin ku ushtron veprimtarinë pala e paditur në rrugën e Durrësit, ka vendosur një tabelë me sfond të verdhe dhe me shkronja kapitale “P...O” dhe në vertikalisht në një kolonë të dyqanit ka shënimin “P...O SOUVENIR”. Aktiviteti i saj tregtar ishte tregtimi i të njëjtave mallra si ato të palës paditëse. Kjo e fundit, më datë 25 maj 2015 i ka bërë një kërkesë palës së paditur për zgjidhje me pajtim të çështjes ndërsa me 12 qershor 2015 ka marrë përgjigje mbi mospranimin e ofertës.
Paditësi pretendon: Pranimin e kërkesë padisë sipas objektit dhe pagimin e shpenzimeve të avokatit.
Pala e paditur pretendon: Rrëzimin e padisë, me arsyet se markat nuk janë të njëjta pasi shkrimi nuk rezulton identik, malli nuk është i njëjtë, adresa nuk është e njëjtë, nuk provohet se palës paditëse i kanë rënë shitjet, tabela me emrin “P...O” është prej 18 vjetësh dhe paditësika disa vite që është regjistruar si markë.
Personi i tretë, Drejtoria e Pëgjithshme e Markave dhe e Patentave mbajti qëndrim neutral duke u shprehur se linte zgjidhjen në çmuarjen e gjykatës.
Vendimi:
Gjykata krijoi bindjen e plotë se nga ana e palës së paditur janë kryer veprime me faj në formën e dashjes direkte duke cenuar palën paditëse në zotërimin e lirë dhe të pashqetësuar të markës së saj tregtare. Pala e paditur u ngarkua me përgjegjësi për dëmin moral të shkaktuar ndaj palës paditëse në vlerën 300,000 Lekë.
Arsyetimi i Gjykatës:
Përgjegjësia jashtëkontraktore për shkak të konkurrencës së pandershme është e lidhur ngushtësisht me mbrojtjen që njeh personi nga ligji për të pronësinë industriale e shfaqur në formën e markave tregtare, dizenjove industriale, patentave etj. Sipas nenit 156§2, shkronja “b” të ligjit në nr.9947/2008 për shkak të regjistrimit si i pari i kësaj marke, pronari fiton pronësinë njësoj si mbi një send të luajtshëm a të paluajtshme dhe ka të drejtë të ndaloj çdo person që përdor në ushtrim të veprimtarisë së tij tregtare shenjë të njëjtë a të ngjashme me markën e tij ku për shkak të njëllojshmërisë së shërbimit, konsumatori konfondohet.
Paditësi ushtron veprimtarinë e tij në fushën e argjendarisë me përpunim sendesh argjendi, ari dhe prodhim suveniresh me bakër, argjend, etj. Për prodhimet e argjendit ai i tregton të shoqëruara edhe me një shenjë, markën e së cilës ai e ka regjistruar duke u bërë pronar i kësaj shenje dalluese. Konkretisht bëhet fjalë për fjalën “P...O” me logon e shqiponjës, shenjën e diamantit dhe me një vizë, ndërsa emri “Souvenir Jewelery” nuk është mbrojtur. Mbrojtja e kësaj logoje dhe emërtimit sipas regjistrimit nr. 1...4, është periudha 5 mars 2014 deri më 5 mars 2024. Të drejtat e përdorimit të kësaj marke, pra në pamje dhe me shkronja i ka efektet e regjistrimit që në momentin e aplikimit sipas nenit 146 të ligjit nr.9947/2008, në rastin konkret që në datë 23 mars 2012.
Ligji nr. 9947/2008 sipas nenit 156/2, shkronja “b” ka mbron të drejtën subjektive të pronësisë se markës njësoj si një send i luajtshëm ose të paluajtshëm dhe ka të drejtë të ndaloj çdo person që përdor në ushtrimin e veprimtarisë së tij tregtare, shenjë e njëjtë ose e ngjashme me markën e tij, ku për shkak të njëllojshmërisë së shërbimit, konsumatori konfondohet.
Rezultoi e provuar në gjykim, sipas ekstraktit historik të QKB-së, se pala e paditur ushtron veprimtari tregtare është regjistruar me emrin tregtar H.V. person fizik dhe ka fushë veprimtaria tregtare të njëjtë si pala paditëse atë të tregtimit me pakicë të suvenireve. Gjykata administroi si provë edhe fotot në dyqanin e të paditurit, ku dallohet një tabelë me emrin “P...O” dhe poshtë në mënyrë vertikale “P...O Souvenir”, ndërsa ngjitur është një dyqan tjetër me emrin “Argjendari”, e cila të jep përshtypjen së është vazhdim i tabelës “P...O”. Në vitrinë ka sende të ndryshme bakri, argjendi, skulptura qeramik, druri, veshje etj.
Gjykata ka vlerësuar se edhe një shtetas me intelekt mesatar do të konfondodet kur në treg të shikojë dyqanin e të paditurit, emri i përdorur në dyqanin e të cilit është identik me emrin e mbrojtur tashmë nga ana e paditësit, prandaj për gjykatën, pala paditëse me të drejtë legjitimohet të kërkojë nga i padituri cënim të markës tregtare dhe mospërdorim të mëtejshëm të saj.
Së dyti, plotësohet edhe kushti i konkurrencës së pandershme, se malli është i njëjtë dhe me logon e përdorur në një zonë afër me njëra tjetrën, pasi adresat e tyre rezultojnë në afërsi të dukshme.
Së treti, për shkak të reklamimeve të shpeshta në televizione të ndryshme kombëtare shqiptare është evidente se pala e paditur ka përfituar nga marka me reputacion të njohur në Republikën e Shqipërisë dhe ka zgjedhur të mbajë tabelën me emrin “P...O” për të konfonduar konsumatorin me një markë të mëparshme të mirënjohur dhe për të joshur ata se sendet që shiten aty janë të prodhuara nga Argjendari “P...O”.
Si përfundim, Gjykata ka konstatuar me vend pretendimet e paditësit për konkurrencë të pandershme nga pala e paditur mbi tregtimin e suvenirëve dhe vlerëson se duhet të merren masa që pala e paditur të heqë nga dyqani ku ushtron veprimtarinë tregtare tabelën me emërtimin “P...O” . Gjithashtu i padituri të mos përdor më emërtimin “P...O” në të ardhmen si shenjë reklamuese, dalluese e veprimtarisë së tij tregtrare.
Në lidhje me shpërblimin e dëmit gjykata u shpreh se paditësi, në referencë të neneve 638, 639 të Kodit Civil, në mënyrë alternative mund të shpërblejë edhe dëmet që mund të ketë pësuar i konkurruari nga konkurrenca e pandershme.
Veprimi i paligjshëm i përdorimit i një marke tregtare të regjistruar nga persona të paautorizuar nga pronari bie në kundërshtim me nenin 156 të Ligjit nr. 99047/2008. Provohet se paditësi për emrin e fituar, reputacionin e krijuar ka investuar me kontrata reklamimi në disa televizione përkatëse, gazeta, faqe online etj. Ky emër dhe reputacion është dëmtuar nga pala e paditur, e cila jo vetëm e ka dëmtuar atë duke tregtuar sende të tjera që nuk i përfshin marka e paditësit, por edhe duke ndarë me të klientelën dhe e ka konfonduar.
Veprimet e palës së paditur provohen se kanë patur qëllim të drejtpërdrejtë për të ulur fitimet e palës konkurrente dhe për të shtuar fitimet e saj. Veprimet të cilat cilësohen me formën e fajit të dashjes direkte.
Paditësi dështoi në provimin përpara gjykatës se çfarë dëmi pasuror ka pësuar ”P...O SHA”, pra të shitjeve të rëna nga konkurrenca e pandershme me H. V., prandaj padia u pranua pjesërisht për dëmin jopasuror të shkaktuar shoqërisë “P...O SHA”, në masën 300 000 lekë.