Zakon o zaštiti neobjavljenih podataka
Zakon je objavljen u "Službenom listu CG", br. 16/2007 i 73/2008.
I. OPŠTE ODREDBE
Član 1
Ovim zakonom uređuje se zaštita neobjavljenih podataka koji predstavljaju poslovnu tajnu, kao posebnog prava intelektualne svojine.
Član 2
Domaće i strano, fizičko ili pravno lice, ima pravo na zaštitu neobjavljenih podataka u skladu sa ovim zakonom.
II. PREDMET I USLOVI ZAŠTITE
Član 3
Neobjavljenim podacima, u smislu ovog zakona, smatraju se: finansijski, poslovni, naučni, tehnički, ekonomski ili inženjering podaci i koji obuhvataju i čitav proces, postupak, formulu, poboljšanje, obrazac, plan, projekat, prototip, kod, kompilaciju, program, metod, tehniku ili bilo koju fazu, kao i spisak imena, adresa i telefonskih brojeva, u materijalnom ili nematerijalnom obliku, prikupljen ili sačuvan fizički, elektronski, grafički, fotografski ili u pisanoj formi.
Član 4
(1) Neobjavljeni podatak štiti se u skladu sa ovim zakonom, ako:
1) predstavlja tajnu, odnosno ako nije, kao skup ili precizno definisana konfiguracija ili zbir njenih komponenti, opšte poznat i dostupan licima koja uobičajeno koriste ovu vrstu podataka;
2) ima komercijalnu vrijednost zbog toga što predstavlja tajnu;
3) je vlasnik podatka preduzeo mjere da bi ga sačuvao u tajnosti.
(2) Mjere iz stava 1 tačka 3 ovog člana uključuju očiglednu fizičku nedostupnost podatku i propisane postupke za njegovo označavanje i čuvanje.
Član 5
Vlasnik neobjavljenog podatka je pravno ili fizičko lice koje ima pravo da, u skladu sa zakonom, kontroliše njegovo korišćenje i da na drugog prenese to pravo.
Član 6
Neobjavljeni podatak pribavljen od lica koje u vrijeme pribavljanja nije znalo ili nije moglo znati da se taj podatak smatra neobjavljenim uživa zaštitu u skladu sa ovim zakonom.
III. NEZAKONITO PRIBAVLJANJE, OTKRIVANJE I KORIŠĆENJE NEOBJAVLJENIH PODATAKA
Član 7
(1) Nezakonito pribavljanje, otkrivanje ili korišćenje neobjavljenih podataka je:
1) pribavljanje, otkrivanje ili korišćenje na način koji je u suprotnosti sa dobrim poslovnim običajima;
2) otkrivanje ili korišćenje bez izričite ili prećutne saglasnosti vlasnika;
3) otkrivanje ili korišćenje od lica koje je u vrijeme otkrivanja ili korišćenja znalo ili moglo znati da su ti podaci:
- pribavljeni ili dobijeni od ili posredstvom lica koje je do podataka došlo na način koji je u suprotnosti sa dobrim poslovnim običajima,
- dobijeni pod okolnostima iz kojih proističe obaveza čuvanja tajnosti tih podataka ili njihovo ograničeno korišćenje,
- pribavljeni ili dobijeni od ili posredstvom lica koje ima obavezu prema vlasniku da ih čuva u tajnosti ili ograniči njihovo korišćenje;
4) pribavljanje slučajno ili greškom od lica koje je znalo ili moglo znati da se radi o neobjavljenim podacima.
(2) Pribavljanjem, otkrivanjem ili korišćenjem podataka koji su u suprotnosti sa dobrim poslovnim običajima iz stava 1 ovog člana smatra se njihovo sticanje povredom ugovora, zloupotrebom povjerenja, prevarom, neovlašćenim pribavljanjem, podmićivanjem, lažnim predstavljanjem, privrednom špijunažom, kao i pribavljanjem neobjavljenih podataka od trećeg lica koje je znalo ili moralo znati da su podaci pribavljeni na jedan od navedenih načina.
(3) Nezakonito pribavljanje, otkrivanje ili korišćenje neobjavljenih podataka obuhvata i njihovo pribavljanje, otkrivanje ili korišćenje na način kojim se podaci mogu vidjeti, umnožiti ili neposredno ili posredno prenijeti.
IV. ZAKONITA UPOTREBA NEOBJAVLJENIH PODATAKA
Član 8
(1) Pribavljanje, odnosno korišćenje neobjavljenih podataka u skladu sa ovim zakonom dozvoljeno je i bez izričite ili prećutne saglasnosti vlasnika ako su podaci pribavljeni zakonito i savjesno (na lojalan i pošten način), odnosno u skladu sa dobrim poslovnim običajima, proučavanjem javno dostupnih podataka, analizom, testiranjem, raščlanjivanjem, posmatranjem, procjenjivanjem, istraživanjem, putem studija, izvještaja, odnosno materijalnih predmeta koji sadrže takve podatke, osim ukoliko je takvo pribavljanje, odnosno korišćenje, zabranjeno ugovorom ili zakonom ili je protivno javnom poretku.
(2) Lice koje tvrdi da je podatke pribavilo na način iz stava 1 ovog člana snosi teret dokazivanja u građansko-pravnom postupku.
V. NEOBJAVLJENI REZULTATI ISPITIVANJA I DRUGI PODACI
Član 9
(1) Otkrivanje i korišćenje u komercijalne svrhe neobjavljenih rezultata ispitivanja i drugih podataka, a koji se dostavljaju fizičkom ili pravnom licu, odnosno nadležnom organu uprave radi dobijanja dozvole za stavljanje u promet lijekova i medicinskih sredstava ili hemijskih proizvoda koji se koriste u poljoprivredi, koji sadrže nova hemijska jedinjenja, odnosno smjese, smatra se nezakonitim pribavljanjem, odnosno otkrivanjem ili korišćenjem neobjavljenih podataka.
(2) Nadležni organ uprave, odnosno državni službenik i namještenik zaposlen u nadležnom organu uprave, dužan je da primljene podatke iz stava 1 ovog člana čuva kao povjerljive.
(3) Podaci iz stava 1 ovog člana mogu biti otkriveni samo, ako:
1) nadležni organ utvrdi, da je otkrivanje neophodno radi zaštite zdravlja ljudi, životne sredine, ili javnog interesa;
2) su preduzete radnje kojima se prije otkrivanja podataka osigurava da oni budu zaštićeni od nekorektnog korišćenja u komercijalne svrhe;
3) vlasnik podataka pisanom izjavom odobri njihovo otkrivanje ili korišćenje u komercijalne svrhe.
(4) Trajanje perioda zaštite od nekorektnog korišćenja u komercijalne svrhe utvrđuje organ nadležan za izdavanje dozvole za stavljanje u promet lijekova i medicinskih sredstava, odnosno hemijskih proizvoda koji se koriste u poljoprivredi, uzimajući u obzir vrijeme, rad i sredstva uložena u pribavljanje podataka kao i prirodu podataka.
(5) Period iz stava 4 ovog člana ne može biti kraći od pet godina od dana kada je licu koje je dostavilo podatke izdata dozvola za stavljanje u promet proizvoda iz stava 1 ovog člana u skladu sa Zakonom o lijekovima ("Službeni list RCG", br. 80/04) i Zakonom o medicinskim sredstvima ("Službeni list RCG", br. 79/04).
(6) U smislu odredaba ovog člana, nekorektnim korišćenjem u komercijalne svrhe smatra se korišćenje neobjavljenih podataka od strane bilo kog fizičkog ili pravnog lica, odnosno državnog organa, u vezi sa razmatranjem naknadnih zahtjeva trećih lica za izdavanje odobrenja za stavljanje u promet farmaceutskih ili poljoprivrednih proizvoda u kojima su sadržana nova hemijska jedinjenja, odnosno smjese.
(7) Tokom trajanja perioda zaštite podaci iz stava 1 ovog člana, uključujući i dokumente odnosno drugi materijal koji sadrži takve podatke, neće biti javno dostupni i kada bi to bilo dozvoljeno u skladu sa odredbama zakona koji reguliše dostupnost dokumenata javnosti.
VI. GRAĐANSKO-PRAVNA ZAŠTITA NEOBJAVLJENIH PODATAKA
Član 10
(1) Vlasnik neobjavljenih podataka ima pravo da pokrene postupak pred sudom i zahtijeva:
1) da se otkloni opasnost i zabrani nezakonito pribavljanje, otkrivanje ili korišćenje takvih podataka;
2) da se naloži povlačenje, oduzimanje, uništavanje ili izmjena svih predmeta koji sadrže takve podatke, uključujući dokumente, odnosno drugi materijal koji sadrži takve podatke, ako je podatke moguće vidjeti, umnožavati ili na drugi način prenositi, neposredno ili pomoću kakve mašine ili uređaja;
3) da se nalože mjere kojima se sprječava stavljanje u promet uvoznih proizvoda koji sadrže neobjavljene podatke, uključujući dokumente, odnosno drugi materijal koji sadrži takve podatke, ako je podatke moguće vidjeti, umnožavati ili na drugi način prenositi, neposredno ili pomoću kakve mašine ili uređaja;
4) naknadu štete, uključujući stvarnu štetu i izgubljenu dobit. Ako je povreda prava na zaštitu neobjavljenih podataka učinjena namjerno ili krajnjom nepažnjom, tužilac može da zahtijeva naknadu štete u iznosu koji odgovara trostrukom iznosu uobičajene naknade koju bi primio da su podaci korišćeni na zakonom dozvoljen način;
5) objavljivanje odluke suda o trošku tuženog.
Član 11
Vlasnik neobjavljenih podataka zaštićenih u skladu sa ovim zakonom može da zahtijeva od suda da donese odluku kojom uslovljava buduće korišćenje takvih podataka isplatom uobičajene naknade u periodu koji ne može biti duži od perioda zaštite.
Član 12
(1) Na zahtjev vlasnika neobjavljenih podataka iz člana 3 ovog zakona, koji učini vjerovatnim da postoji opasnost od njihovog nezakonitog pribavljanja, otkrivanja ili korišćenja ili da postoji opasnost od nastanka neotklonjive štete ili da postoji opravdana sumnja da će dokazi biti uništeni ili da će ih kasnije biti nemoguće pribaviti, sud može odrediti privremenu mjeru obezbjeđenja dokaza bez prethodnog obavještenja ili saslušanja lica od koga se dokazi pribavljaju.
(2) Obezbjeđenjem dokaza, u smislu stava 1 ovog člana, smatra se pregled prostorija, knjiga, dokumenata, baza podataka i drugo, kao i zapljena dokumenata, ispitivanje svjedoka i vještaka.
(3) Licu od koga se dokazi prikupljaju, rješenje o određivanju privremene mjere radi obezbjeđenja dokaza uručuje se u trenutku obezbjeđenja dokaza, a odsutnom licu čim to postane moguće.
Član 13
U cilju sprječavanja povrede prava vlasnika neobjavljenih podataka iz člana 3 ovog zakona, sud može odrediti privremenu mjeru zabrane stavljanja u promet, odnosno povlačenja iz prometa proizvoda koji sadrže takve podatke, odnosno proizvedenih na osnovu takvih podataka.
Član 14
(1) Privremena mjera može se tražiti i prije podnošenja tužbe.
(2) U slučaju iz stava 1 ovog člana, sud će u odluci kojom određuje privremenu mjeru odrediti rok za podnošenje tužbe, koji ne može biti kraći od 30 dana počev od dana izvršenja privremene mjere.
(3) Žalba protiv rješenja kojim je sud odredio privremenu mjeru ne odlaže izvršenje rješenja.
(4) Privremene mjere iz stava 1 ovog člana prestaju da važe ukoliko postupak pred sudom za rješenje glavne stvari ne bude pokrenut u roku iz stava 2 ovog člana.
Član 15
Sud može da naloži tužiocu, vlasniku neobjavljenih podataka, da položi obezbjeđenje koje u dovoljnoj mjeri štiti tuženog i sprječava zloupotrebu prava.
Član 16
U slučaju stavljanja van snage privremene mjere ili prestanka važenja mjere usled radnje ili propusta vlasnika ili kad se naknadno utvrdi da nije bilo povrede ili opasnosti od povrede prava vlasnika, sud može, na zahtjev tuženog, da naloži vlasniku da tuženom naknadi štetu prouzrokovanu primjenom naloženih mjera.
Član 17
Zabrana neovlašćenog korišćenja neobjavljenih podataka, zaštićenih u skladu sa ovim zakonom, prestaje da važi kad prestane pravo na zaštitu tih podataka.
VII. ČUVANJE TAJNOSTI
Član 18
Sudovi i drugi nadležni organi dužni su da čuvaju tajnost neobjavljenih podataka zaštićenih u skladu sa ovim zakonom. Obaveza čuvanja tajnosti obuhvata i isključenje javnosti u postupku, ograničavanje pristupa i korišćenja podataka i izdavanje naredbe svim licima koja učestvuju u postupku da ne smiju otkrivati takve podatke drugima bez prethodnog odobrenja suda.
VIII. KAZNENE ODREDBE
Član 19
(1) Novčanom kaznom od dvjestostrukog do tristostrukog iznosa najniže cijene rada u Crnoj Gori kazniće se za prekršaj organ, privredno društvo, drugo pravno lice ili preduzetnik za radnje neovlašćenog pribavljanja, korišćenja ili otkrivanja neobjavljenih podataka iz člana 7 ovog zakona.
(2) Za prekršaj iz stava 1 ovog člana kazniće se i odgovorno lice u pravnom licu novčanom kaznom od dvadesetostrukog iznosa najniže cijene rada u Crnoj Gori.
Član 20
(1) Svaki predmet za koji se sumnja da je predmet izvršenja prekršaja iz člana 18 ovog zakona može biti privremeno oduzet, do okončanja postupka.
(2) Žalba protiv odluke iz stava 1 ovog člana ne odlaže izvršenje odluke.
Član 21
(1) Predmeti koji su predmet prekršaja, uključujući dokumenta, odnosno materijale u koje su ugrađeni takvi podaci na bilo koji način na osnovu koga se podaci mogu vidjeti, umnožavati ili na drugi način prenositi pomoću mašine ili uređaja, biće oduzeti, odnosno uništeni. Vlasnik neobjavljenih podataka može odlučiti da tim predmetima raspolaže na drugi odgovarajući način.
(2) Organ za prekršaje može narediti uništavanje sredstava korišćenih ili namijenjenih, u cjelosti ili djelimično, za izvršenje ili omogućavanje izvršenja prekršaja, uzimajući u obzir prirodu, obim i upotrebu tih sredstava prilikom izvršenja prekršaja.
(3) Predmeti iz st. 1 i 2 ovog člana mogu biti oduzeti i uništeni i kad nijesu u svojini učinioca prekršaja.
(4) Predmeti iz stava 1 ovog člana mogu biti oduzeti i uništeni i kada je postupak obustavljen zbog nemogućnosti utvrđivanja identiteta lica koje je učinilo prekršaj ili zato što ono nije bilo dostupno nadležnim organima ili zbog postojanja drugih pravnih smetnji za nastavak postupka, osim u slučaju isteka roka u kojem je postupak bilo moguće pokrenuti.
(5) Imovinska korist stečena, posredno ili neposredno, izvršenjem prekršaja oduzima se.
Član 22
Ako nakon sprovedenog postupka bude utvrđeno da prekršaj nije izvršen, vlasnik privremeno oduzetih predmeta iz člana 19 ovog zakona ima pravo na naknadu štete na teret državnog budžeta.
IX. ZAVRŠNA ODREDBA
Član 23
Ovaj zakon stupa na snagu osmog dana od dana objavljivanja u "Službenom listu Crne Gore".