PROKURORIA E TIRANËS KUNDËR SHOQËRIA “V” SH.A., VENDIMI NR. 996, DATË 01.04.2016, PËR KRYERJEN E VEPRËS PENALE “RIPRODHIM PA TË DREJTË TË VEPRËS SË TJETRIT”, PARASHIKUAR NGA NENI 149 I KODIT PENAL.
Akuza: Për kryerjen e veprës penale të “Riprodhimit pa të drejtë të veprës së tjetrit”, parashikuar nga neni 149 i Kodit Penal.
Gjyqtari: V.S
Fjalët kyçe:
Të drejtat e autorit, riprodhim i veprës letrare, krijimet kinematografike, krijimet e tjera
audiovizuale, videogram, të drejta vetjake jo pasurore, e drejta ekskluzive e shfrytëzimit të veprës
së tij, riprodhim tërësisht/pjesërisht të veprës së tij, përgjegjësi penale për riprodhim pa të drejtë të
veprës së tjetrit.
Ligji dhe dispozitat ligjore përkatëse: Neni 149 i Kodit Penal.
Faktet kryesore:
Nga ana e viktimës akuzues F.Ç u pretendua se është autor i veprës “Videogram “20 shkurti, rënia e bustit të Enver Hoxhës”, për të cilën mbështetur në Ligjin nr. 9380, datë 28.04.2005 “Për të Drejtën e Autorit dhe të Drejtat e Tjera të Lidhura me të”, si dhe VKM nr. 232, datë 19.04.2006 “Për krijimin e funksionimin e Zyrës Shqiptare për të Drejtat e Autorit”, e ka certifikuar regjistrimin e të drejtës së autorit për veprën në fushën: “Krijimet kinematografike dhe krijimet e tjera audiovizuale” me Certifikatën e Regjistrimit datë 31.10.2007.
Nga ana e të akuzuarit Shoqëria ”V” sh.a në kundërshtim me Ligjin nr. 9380, datë 28.04.2005,nëpërmjet veprimeve, më konkretisht përdorimit të pamjeve nga rrëzimi i bustit të Enverit të realizuara nga F.Ç, pa lejen dhe miratimin e tij, është kryer vepra penale e parashikuar nga neni 149 i Kodit Penal.
Bazuar në Ligjin nr. 9380, datë 28.04.2005 “Për të Drejtën e Autorit dhe të Drejtat e Tjera të Lidhura me të”, neni 4, pika 38 parashikohet se: “Riprodhimi i një vepre” nënkupton fiksimin e veprës origjinale në një mbajtës, për t’u përcjellë në publik”.
Në mbështetje të nenit 10 të këtij ligji parashikohen edhe të drejtat vetjake jo pasurore të autorit në rastin konkret të drejtat vetjake jopasurore që i takojnë viktimës janë:
a) të vendosë nëse, në ç’mënyrë dhe kur vepra e tij do t’i paraqitet publikut, si dhe vendin ku vepra e tij do të paraqitet për herë të parë në publik;
ç) të kërkojë respektimin e tërësisë së veprës dhe të kundërshtojë çdo heqje ose ndryshim, që cënon nderin dhe emrin e tij.
Gjithashtu në nenin 12 parashikohen të drejtat pasurore të autorit si:
a.Autori gëzon të drejtën ekskluzive të shfrytëzimit të veprës së vet në çdo formë dhe mënyrë.
b.Autori i një vepre letrare, artistike ose shkencore gëzon të drejtën e shpërblimit për çdo rast dhe për çdo mënyrë shfrytëzimi të veprës, të lejuar apo jo nga vetë ai, edhe nëse heq dorë nga kjo e drejte.
Ndërsa, neni 13 pika ‘a’ e po këtij ligji, parashikon se:
“Autori gëzon të drejtën ekskluzive, duke pasur parasysh veprën e vet, në tërësi ose pjesërisht, për të autorizuar:
a)riprodhimin e drejtpërdrejtë ose të tërthortë, të përkohshëm ose të përhershëm me çfarëdo lloj mjeti apo forme”.
Prokurori:
Rrëzimin e kërkesës së bërë nga kërkuesi si të pa bazuar në prova e në ligj dhe deklarimin e pafajshëm të shoqërisë “V” sh.p.k.
Vendimi:
Gjykata çmoi se nga provat e administruara nuk ndodhemi përpara veprës penale të “Riprodhim pa të drejtë të veprës së tjetrit”, parashikuar nga neni 149 i Kodit Penal, për shkak se fakti (transmetimi i videogramës) nuk përbën vepër penale dhe në këto kushte bazuar në nenin 388/b të Kodit të Procedurës Penale, i akuzuari Shoqëria “V” sh.a, duhet të deklarohet i pafajshëm për sa akuzohet.
Arsyetimi i gjykatës:
Ky nen mbron marrëdhëniet juridike të vendosura për të mbrojtur paprekshmërinë e të drejtës së autorit nga veprimet ose mos veprimet kriminale. Nga ana objektive vepra penale kryhet me anë të riprodhimit, të veprës që do të thotë ribotim me cilindo lloj mjeti, fotokopjim, riprodhim me dorë, etj., të veprës letrare, muzikore, arstistike ose shkencore.
Gjykata vëren, se neni 149 i K.Penal merr në mbrojtje një kategori të caktuar të veprave të autorit, që janë veprat letrare, muzikore, artistike ose shkencore.
Në nenin 4, të Ligjit nr. 9380, dt. 28.04.2005 jepen përkufizime të veprës artistike, veprës letrare, veprës muzikore, veprës arkitekturore, veprës teatrore, veprës dramatike, vizatim, gravure, videogramit, skulpturës, etj.
Videogrami, objekt i këtij gjykimi, është evident që nuk është as vepër letrare, as muzikore dhe as shkencore.
Kategoria tjetër që merret në mbrojtje nga neni 149 i K.Penal ka të bejë me riprodhimin tërësisht ose pjesërisht të veprës artistike.
Në nenin 4, pika 33, të Ligjit nr.9380, dt.28.04.2005 përcaktohet se: “...Vepër arstistike është çdo krijim origjinal, intelektual i një personi fizik i materializuar, pavarësisht nga forma a mënyra e të shprehurit, që ka për qëllim të prekë ndjesitë e njeriut”.
Vepër artistike do të quhet krijimi origjinal, intelektual i një personi fizik, ndërsa “Videogrami“ 20 shkurti, rënia e bustit të Enver Hoxhes”, objekt i këtij gjykimi është videogram, filmim i një momenti historik dhe jo krijim origjinal i të dëmtuarit akuzues.
Gjykata vlerësoi se transmetimi i këtij videogrami dhe sponsorizimi nga ana e Shoqërisë ”V” sh.a nuk përbën vepër penale në vështrim të nenit 149 të K.Penal, për sa kohë që në këtë nen nuk përmendet videogrami në kategorinë e veprave të autorëve të mbrojtura nga ligji penal.
Gjykata çmoi se rezulton se nuk ndodhemi përpara veprës penale të “Riprodhim pa të drejtë të veprës së tjetrit”, parashikuar nga neni 149 të K.Penal, për shkak se fakti (transmetimi i videogramës) nuk përbën vepër penale dhe në këto kushte bazuar në nenin 388/b të K.Pr.Penale, i akuzuari Shoqëria ”V” sh.a duhet të deklarohet i pafajshëm për sa akuzohet.