On public health and health care system
Non-official translation
The Code of the Republic of Kazakhstan dated on September 18, 2009 No 193-IV
Unofficial translation
The order of enforcement of the Code of the Republic of Kazakhstan, see Art. 186
GENERAL PART
SECTION 1. GENERAL PROVISIONS
Chapter 1. BASIC PROVISIONS
Article 1. Basic terms used in this Code
1. The following basic terms shall be used in this Code:
1) human environment (hereinafter - the environment) - a set of natural, human
and social factors, environmental (natural and artificial), defining the conditions of
human life;
2) HIV - human immunodeficiency virus;
3) an anonymous examination – a voluntary medical examination of a person without
his identification;
4) emergency medicine - a branch of medicine and healthcare, aimed at prevention
and elimination of medical-healthcare consequences of natural and man-made disasters,
including prevention and medical treatment of population, sanitation and anti-epidemic
(preventive) measures, protection and rehabilitation of health of those, involved in
emergency situation liquidation and medical assistance for rescuers;
5) potentially dangerous chemical and biological substances – the substances,
which, under certain conditions and in certain concentrations, can be harmful to human
health or the future generation, application and use of which shall be regulated by the
legal acts on healthcare and epidemiological safety and health standards;
6) military medicine - the branch of medicine and health care, a system of
scientific knowledge (a set of scientific and practical subjects) and practical military
medical service, aimed at comprehensive medical support of troops in peace and wartime;
7) military medical care – the medical care, provided by the specialists of
military medical services to the military servants and those, injured by combat weapons;
8) military medical service - a set of military healthcare (medical) units, in
which the laws of the Republic of Kazakhstan provide for military or special service,
designed for medical support of these bodies;
9) military-medical (medical) subdivisions:
structural subdivisions of central executive authorities and other central
government bodies, organizing and coordinating the military-medical (medical)
institutions’ (organizations’) activity;
military-medical (medical) institutions (organizations) and other subdivisions of
the central executive authorities and other central government agencies, providing
military-medical care to the appropriate contingent;
10) military-medical (medical) supply - a set of actions for logistics and
organization of medical care in military units, departments and departmental
organizations in order to restore the combat capability and power of the staff;
11) a child - a person under eighteen (the age of majority);
12) irreversible brain death – a complete loss of integral function of brain
cells, accompanied by the death of the brain substance;
13) a profile specialist – a medical specialist with higher medical education,
having a certificate for a particular qualification;
14) biologically active substances – the substances of different origin,
normalizing the diseased body functions in humans and animals that are the potential
sources for medicines production;
15) biologically active supplements – the supplements to the products, designed
to improve health under condition of regular drug use and containing the components of
natural or identical to natural biologically active substances in order to enrich a diet
of a person;
16) an original drug - the drug, containing the new active substances;
16-1) hemopoietic stem cells – cells of a bone marrow of a person, being able to a
differentiation;
17) genetically modified objects – the raw materials and plant and (or) animal
products, manufactured with the genetic engineering techniques, including genetically
modified sources, organisms;
18) drugs – the substances, containing pharmacologically active substances,
designed to prevent, diagnose and treat diseases, and to change the status and functions
of the body: the drug substance, medicinal raw material of natural origin, medical bulk
products, medicines, medical immunobiological drugs, parapharmaceuticals;
19) a single distributor for purchasing and providing drugs, medical products - a
legal entity, which, in the frames of the guaranteed volume of free medical care,
organizes the purchase, conclusion of supply contracts with suppliers, as well as the
storage and delivery of medicines and medical products to customers;
20) retail sales of pharmaceuticals, medical supplies and medical equipment – the
pharmaceutical activity, related to acquisition (excluding import), storage,
distribution, selling (excluding export) to the end user and destruction, carried out in
accordance with the regulations, adopted by the Government of the Republic of
Kazakhstan;
21) wholesale of pharmaceuticals, medical supplies and medical equipment – the
pharmaceutical activity, related to procurement, storage, import, export, selling
(except for selling medicines to the population) without volume limits, and destruction,
carried out in accordance with the regulations, adopted by the Government of the
Republic of Kazakhstan;
22) circulation of medicinal products, medical supplies and medical equipment –
the activity, aimed at bringing of safe, effective and quality medicines, medical
supplies and medical equipment from the developer and (or) manufacturer to the consumer;
23) the objects, involved in circulation of medicines, medical supplies and
medical equipment – a drugstore, pharmacy in health care organizations, providing
primary health care, consultative and diagnostic services, a mobile pharmacy in remote
rural areas, a drug store, a warehouse for temporary storage of drugs, medical supplies
and medical equipment, an optical shop, a store of medical equipment and medical
supplies, a storage of medical equipment and medical supplies, an organization for
production of medicines, medical supplies and medical equipment, working in accordance
with the standard provisions, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;
24) subjects, involved in circulation of drugs, medical supplies and medical
equipment – the individual persons or legal entities, engaged in pharmaceutical
activities;
25) State register of drugs, medical supplies and medical equipment – the
accounting document for drugs, medical supplies and medical equipment, that are
registered and approved for medical use in the Republic of Kazakhstan;
26) bulk drug products – a dosed drug that has passed all stages of technological
process, except for the final packaging;
27) the expiration date of a drug - the date after which the drug is not
applicable;
28) packaging of a drug - a device or a set of tools, providing circulation of
drugs via protecting them from damage and loss, as well as protecting the environment
from pollution;
29) quality of pharmaceuticals, medical devices and medical equipment – a set of
properties and characteristics of a drug, medical device and medical equipment,
affecting their ability to operate as intended;
30) an international non-proprietary name of a drug - the name of the drug
recommended by the World Health Organization;
31) a drug – a drug in a certain dosage form;
32) manufacturing of drugs - the pharmaceutical activities, related to
manufacturing of medicines in drug stores, as well as acquisition of drug substances,
storage, quality control, design and selling of the produced medicines;
33) a medicinal form – a list of medicines, approved by the head of healthcare
organization and coordinated in the order, defined by the authorized body in healthcare
area, formed to provide a guaranteed volume of free medical care, taking into account
the profile of the health care organization, the sufficient amount of which is
obligatory;
34) traditional medicine - a branch of medicine and activity of health workers,
based on the accumulated public methods and means of prevention and treatment of
disease, established in the old traditions of medical practice;
35) health - a state of complete physical, mental (psychological) and social
welfare and not only absence of disease or physical disabilities;
36) health care - a system of political, economic, legal, social, cultural, and
medical measures, aimed at prevention and treatment of diseases, maintenance of public
hygiene and sanitation, saving and strengthening of physical and mental health of each
person, his long years of life, provision of medical care in case of loss of health;
37) health care system - a set of government and healthcare bodies, ensuring the
citizens’ rights for health protection;
38) medical expertise in healthcare area (hereinafter - the expertise in
healthcare) - a set of organizational, analytical and practical measures, aimed at
defining the level and quality of tools, techniques, technologies, and services in
various healthcare areas;
39) a standard for healthcare (hereinafter - the standard) – a legal act,
defining the rules, common principles and characteristics in medical and pharmaceutical
activity, medical and pharmaceutical education;
40) standardization in healthcare (hereinafter - the standardization) – the
activity, aimed at achieving the optimal level of regulation of processes, medical
technologies and services via development, introduction and compliance with standards,
requirements, rules, instructions and regulations;
41) an authorized body in healthcare area (hereinafter - the authorized body) -
the state body, managing protection of public health, medical and pharmaceutical
sciences, medical and pharmaceutical education, healthcare and epidemiological safety,
circulation of medicinal products, medical devices and medical equipment, quality
control of medical services;
42) National healthcare holding - the joint stock company, incorporated under the
decision of the Government of the Republic of Kazakhstan, working in healthcare area,
including nuclear medicine;
43) a healthcare organization - a legal entity, working in healthcare area;
43-1) detoxification - a complex of medical measures, aimed at elimination of
alcohol from a human body;
44) diagnostics - a complex of medical services, aimed at detection of presence
or absence of a disease;
45) diagnostic reagents – the reagents, the sets of reagents, designed to study
the samples taken from a human body and to provide information about their condition in
order to diagnose or evaluate physiological state of a patient;
46) dynamic observation – a systematic monitoring of the population’s health, as
well as providing of necessary medical assistance upon the results of this observation;
47) a donor - a person, a dead body, an animal, from whom the donor blood and its
components, a donor material (including sperm, gametes, eggs) as well as tissues and
(or) organs (parts of organs) are taken for transplantation to the recipient;
48) treatment - a complex of medical services, aimed at elimination, slowing down
and (or) relief of disease, and prevention of its progression;
49) voluntary treatment – the treatment, carried out with the consent of a
patient or his legal representative;
50) adulterated drug – a drug that does not match the composition, properties and
other characteristics of the original or generic drugs of producers, which is provided
with counterfeit labels unlawfully and knowingly;
51) a personal medical card – a personal document, issued to the representative of
the population’s decreed group, where the results of obligatory medical examinations are
recorded with a note of admission to the work;
52) an acquired immunodeficiency syndrome (AIDS) - the final phase of HIV
infection with pathological manifestations, caused by deep immune system impairment of a
person with HIV;
53) invasive methods – the methods of diagnosis and treatment, conducted via
penetration into the internal environment of the human body;
54) innovative medical technologies - a set of methods and tools for scientific
and technological activities, introduction of which in medicine (biomedicine), pharmacy
and informatization in healthcare is cost-effective and (or) socially important;
55) infectious and parasitic diseases – human diseases, occurrence and spreading
of which is caused by biological environment factors and possibility of transmission of
the disease from an infected person or an animal to a healthy person;
56) iodine deficiency disorders - the pathological process of the body, caused by
thyroid gland dysfunction, related to insufficient intake and assimilation of iodine in
the body;
57) an occupational disease – a chronic or acute disease, caused by harmful
production factors when performing labor (official) duties;
58) pre-clinical (non-clinical) research - chemical, physical, biological,
microbiological, pharmacological, toxicological and other experimental scientific
researches or a series of studies of a test substance or physical impact, devices,
methods and technologies for prevention, diagnosis and treatment of diseases in order to
study specific action and (or) safety for human health;
59) a clinical research – a research with participation of a man as a subject,
conducted to elucidate or confirm the safety and efficiency of tools, techniques and
technologies for prevention, diagnosis and treatment;
60) council of physicians – examination of a person to make a diagnosis,
determine a treatment strategy and prognosis, with involvement of no less than three
doctors;
61) contraception - methods and means of preventing unwanted pregnancy;
62) State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan - a set of national
standards and provisions, regulating the quality and safety of medicines;
63) public health - a comprehensive assessment of mental, physical and social
welfare of the population, reflecting the society’s efforts on a healthy lifestyle,
including healthy food, prevention of diseases and injuries, as well as prevention of
effects of harmful environmental factors;
64) confidential medical examination – an examination, based on doctor-patient
confidentiality and patient privacy;
65) a certificate of a specialist – a standard document, allowing an individual
to render medical services in a particular qualification;
66) compulsory treatment - treatment of a patient, pursuant to a court decision;
67) health workers – the individuals with professional medical education,
providing medical activities;
68) medical and social rehabilitation - the recovery of health of patients and
the disabled with a complex use of medical, social and occupational activities for their
involvement into work, family and social life;
69) medical immunobiological drugs – the drugs for specific prevention, diagnosis
and treatment of infectious and immune (including allergic) diseases, diagnosis of other
diseases and physiological states by immunological methods, indication of infectious
agents and their antigens in environmental objects, blood products (regardless of
production methods), providing curative and preventive effect through the immune system;
70) medical assistance – a set of comprehensive medical services, including
medicinal assistance, aimed at preservation and recovery of the population’s health;
71) quality of medical care - the level of compliance of medical care with the
standards, approved by the authorized body and established on the basis of the current
level of medical science and technology development;
72) medical examination - examination of an individual to establish or confirm
the existence or absence of a disease, determine the health state, as well as temporary
disability, vocational and other workability;
73) medical activities - professional activities of individuals with higher or
secondary vocational medical education, as well as legal entities, aimed at protecting
the citizens’ health;
74) medical services – healthcare subjects’ actions with prophylactic,
diagnostic, therapeutic or rehabilitative purposes for a particular person;
75) medical devices – the items and materials, used for preventive, diagnostic
and therapeutic actions: medical instruments, dental supplies, expendables, dressings
and sutures, appliances and medical optics items;
76) medical rehabilitation - a set of medical services, aimed at reservation,
partial or complete recovery of impaired and (or) lost body functions of patients and
the disabled;
77) medical optics products – the items and materials, used in medical and
pharmaceutical activity for vision correction and light therapy;
78) medical equipment - apparatus, instruments and tolls, used separately, in
sets or systems in medical purposes to prevent, diagnose, treat and cure diseases, for
rehabilitation and medical research;
79) healthcare organization – a healthcare organization, providing medical care;
80) a state healthcare and epidemiological supervision - the healthcare-
epidemiological service on prevention, detection and suppression of violations of
legislature of the Republic of Kazakhstan on healthcare and epidemiological welfare of
the population, as well as monitoring of compliance with the regulations in healthcare
and epidemiological safety and health standards in order to protect public health, the
environment and safety of products, processes and services;
81) nicotine - an alkaloid, contained in tobacco leaves and tobacco smoke;
82) nutraceuticals - nutritional supplements, composed of various combinations of
specified essential (essential) food ingredients (some amino acids, vitamins, minerals
and trace elements, fatty acids, disaccharides, and dietary fiber), that do not exceed
the recommended daily requirement;
83) orphan drugs – the drugs for treatment and diagnosis of orphan (rare)
diseases;
84) orphan (rare) disease - rare serious diseases, threatening human life or
resulting in permanent disability, the frequency of which does not exceed an official
level;
85) parapharmacy - biologically active substances of natural origin or their
synthetic analogues in therapeutic doses with pharmacological activity, aimed at disease
prevention, supportive therapy and regulation of functional activity of organs and
systems;
86) patented drugs - the medicines that have received legal protection in
accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan in intellectual property
area;
87) a patient – an individual, who is (was) the consumer of health services;
88) prevention – a set of comprehensive medical and non-medical actions, aimed at
prevention of disease, progression of the early stages of disease and monitoring of the
already developed complications, damage of organs and tissues;
89) psycho-active substances - the substances of synthetic or natural origin, the
one-time intake of which influences the mental and physical functions, behavior of a
person, and during a long-lasting use they cause mental and physical abuse;
90) mental disorders (diseases) - a disorder of human mental activity caused by
disturbance of brain functions;
91) a recipient – a patient, who receives donor blood or its components and (or)
drugs, a male or female donor material (sperm or egg) or who undergoes transplantation
of tissues and (or) an organ (a part of organ) from a donor;
92) healthcare and quarantine control – a supervision over the healthcare-
epidemiological status of the goods and people’s health when transporting people and
goods across the state border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs
border of the Customs Union, carried out in order to prevent import of infectious and
parasitic diseases, substances and products, potentially hazardous to human health;
93) healthcare protection zone - an area, separating the areas of ??special
purpose, as well as industrial organizations and other industrial, utility and storage
facilities in a human settlement from the surrounding residential areas, civil buildings
and houses in order to mitigate influence of adverse factors;
94) healthcare-epidemiological situation - the status of public health and
environment in a particular area at a particular time;
95) healthcare-epidemiological (preventive) measures – the measures aimed at
eliminating or mitigating of harmful effects of environment factors on human health,
prevention of emergence and spread of infectious and parasitic diseases, mass poisonings
and their elimination;
95-1) sports medicine - a branch of medicine and healthcare, responsible for
biomedical support of athletes, which includes medical and functional control in sports,
functional and medical rehabilitation of athletes, improvement of their athletic
performance, treatment of their systemic diseases, sports traumatology, emergency
assistance in sport and sport's hygiene;
95-2) a bone marrow – a central organ of hematosis, located in a cancellous bone
and medullary canals;
96) enrichment (fortification) of food - introduction of vitamins, minerals and
other substances in food products during their production or processing in order to
increase nutritional and biological value, and to prevent diseases, caused by their
deficiency;
97) risk assessment - scientific assessment of likelihood of penetration and
spread of pathogens or carriers of infectious and parasitic diseases, as well as the
negative impact of environmental factors on human health and the related potential
medical-biological and economic consequences;
98) an independent expert – an individual, accredited in the prescribed manner to
conduct an independent expertise of healthcare subjects’ activity;
99) guaranteed volume of free medical care – a single volume (the list of health
care services) of medical assistance, provided for the residents of the Republic of
Kazakhstan and the repatriates, and defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan;
100) tobacco – a nicotine-containing plant used for tobacco production;
101) tobacco product - any product containing tobacco, except for pharmaceutical
products, containing nicotine;
102) an ingredient of tobacco product - any substance, except for tobacco, water
or tobacco leaf, which is added to tobacco or to non-tobacco ingredients of tobacco
products during the manufacturing;
103) tobacco product packaging - a unit of a consumer packaging, containing a
certain number of packs of tobacco products;
104) a tobacco pack - a unit of consumer packaging, made of cardboard or paper or
other material, containing a certain amount of tobacco products;
105) tobacco smoking - a process of consumption of tobacco products, causing
nicotine addiction of a smoker, adversely affecting his and non-smokers’ health and
polluting the environment;
106) transplantation – a transplant, grafting of tissues and (or) organs (parts
of organs) to another place in a body or to another body;
107) a contagious form of TB - the disease, potentially dangerous to other people
in the community in connection with TB bacteria discharge by a TB patient into the
environment;
107-1) terminable adaptation - a process of a person’s detoxication from alcohol
and his adaptation to the environment;
108) poisoning - a disease (condition) that arises after acute (one-time) or
chronic (long-term) impact of chemical, biological and other environmental factors on a
person;
109) reproductive health – the human health, reflecting the ability to reproduce
a full-fledged generation;
110) pharmacological product - a substance or a mixture of substances with the
established pharmacological activity and toxicity, that are clinically tested and a
potential drug;
111) pharmaceutical workers - the individuals with pharmaceutical education,
carrying out pharmaceutical activities;
112) pharmaceutical activity – the activity, carried out in healthcare area for
production, manufacturing (except for medical equipment), wholesale and retail selling
of medicines, medical supplies and medical equipment, which is related to procurement
(acquisition), storage, import, export, quality control, design, distribution, use and
disposal of medicines, medical devices and medical equipment, as well as their safety,
efficiency and quality;
113) the products, potentially dangerous to public health – the products, defined
by the authorized body, that can have harmful effects on human health during their
application or use;
114) healthcare-epidemiological welfare of the population - the health status of
the population, when there are no harmful environmental factors, affecting human health
and favorable conditions for life shall be provided;
115) activity in healthcare and epidemiological welfare of the population - the
activity of the state bodies and healthcare -epidemiological service organizations,
aimed at protection of people’s health, including the state healthcare and
epidemiological supervision, hygienic education, healthcare-quarantine control,
radiation monitoring, healthcare-epidemiological valuation, risk assessment, healthcare
and epidemiological monitoring, healthcare-epidemiological expertise;
116) surgical sterilization - a surgical operation, in the result of which a man
or a woman loses fertility;
117) live births and stillbirths of a fetus - a state of a newborn baby (fetus),
assessed by the relevant international standards of the World Health Organization on
live births and stillbirths of a fetus;
118) restrictive measures, including quarantine – the measures, aimed at
prevention of infectious diseases’ spread and providing for a special mode of business
and (or) other activities;
119) euthanasia - satisfaction of a terminally ill person’s request on quickening
of his death by any actions, including injection of drugs or other means, as well as
cessation of artificial measures to maintain his life in the cases of an adverse outcome
of a disease;
120) epidemic – a mass spreading of infectious diseases, which is significantly
higher than the usual registered incidence;
121) epidemiologically valued objects – the objects, the products and (or)
activity of which can lead to food poisoning and breakouts of infectious diseases in the
population if the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan on
healthcare and epidemiological welfare of the population shall be violated;
122) nuclear medicine – the branch of a medicine, focused on prevention,
diagnosis and treatment of various diseases of human organs and systems, including
cancer diseases, where radioactive elements and ionizing radiation shall be applied.
2. The content of other terms shall be defined by certain articles of this Code.
Footnote. Article 1, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on
30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 29.12.2010 No 372-IV
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication); dated on 19.01.2011 No 395-IV (shall be enforced upon expiration often
calendar days after its first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV
(shall be enforced from 13.10.2011); dated on 27.04.2012 No 15-V (shall be enforced upon
expiration often calendar days after its first official publication); dated on
10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication).
Article 2. The scope of this Code
1. This Code regulates public relations in healthcare area in order to implement
the citizens’ constitutional right to health protection.
2. The legal relationships, defined by the legislature of the Republic of
Kazakhstan in healthcare, in terms of selecting a service provider for the guaranteed
free medical care volume and reimbursement of expenditures to the healthcare
organizations, as well as procurement of medicines and medical devices in the frames of
the guaranteed free medical care volume, shall not be covered by the legislation of the
Republic of Kazakhstan on public procurement.
Footnote. Article 2, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 07.01.2012).
Article 3. Legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area
1. Legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area is based on the
Constitution of the Republic of Kazakhstan and consists of this Code and other
regulatory legal acts of the Republic of Kazakhstan.
2. If an international treaty, ratified by the Republic of Kazakhstan,
establishes the rules other than those contained in the Code, the rules of the
international treaty shall be applied.
Chapter 2. THE STATE REGULATION AND MANAGEMENT IN HEALTHCARE AREA Article 4. Principles of the State Policy in healthcare area
The state healthcare policy shall be based on the following principles:
1) equal rights of citizens for safe, effective and qualitative medical care;
2) a joint responsibility of the state, employers and individuals for
preservation and strengthening of individual and public health;
3) maternal and child health;
4) a guaranteed volume of free medical care;
5) priority of preventive directions in healthcare system;
6) accessibility of medical care;
7) regular improvement of medical care quality;
8) healthcare and epidemiological welfare of the population;
9) continuity of the healthcare organizations’ activity in rendering medical
assistance;
10) continuity of medical and pharmaceutical education, using modern teaching
technologies;
11) the state support for domestic medical science, introduction of advanced
scientific developments, technology and international experience in healthcare;
12) encouragement of voluntary unpaid donorship;
13) the state support of local development and expansion of competitive medical
and pharmaceutical industries;
14) involvement of social organizations in ensuring the citizens’ rights for
health protection;
15) social orientation of healthcare system to meet the needs of the population
and improve the quality of life;
16) promotion of a healthy lifestyle and healthy eating;
17) assignment of public health, safety, efficacy and quality of drugs to the
factors of national security.
Article 5. Principles of the state regulation in healthcare area
1. The state healthcare regulation shall be performed by:
1) the President of the Republic of Kazakhstan;
2) the Government of the Republic of Kazakhstan;
3) the authorized body;
4) other central and local executive bodies within their competence, defined by
this Code and other Laws of the Republic of Kazakhstan, decrees of the President of the
Republic of Kazakhstan and the Government of the Republic of Kazakhstan.
2. The state regulation of healthcare shall be conducted by:
1) the state control over the medical and pharmaceutical activity and the state
healthcare and epidemiological supervision;
2) the licensing of medical and pharmaceutical activity;
3) accreditation in healthcare area;
4) certification in healthcare area;
5) the state registration, re-registration and amendments to the registration
dossier of medicinal products, medical devices and medical equipment, certain types of
products and substances that have harmful effects on human health;
6) confirmation of goods’ (works’, services’) compliance with the healthcare
requirements, defined by the technical regulations, regulatory standardization documents
and contracts, except for the drugs, medical supplies and medical equipment;
7) the state regulation of prices for medicines and medical services, provided by
the state health organizations.
Footnote. Article 5 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on
05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 34-V
(shall be enforced from the date of its first official publication); dated on 21.06.2013
No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after its first
official publication).
Article 6. Competence of the Government of the Republic of Kazakhstan
The Government of the Republic of Kazakhstan shall:
1) develop the main directions of the state healthcare policy;
2) elaborate the normative legal acts in healthcare, healthcare rules, hygienic
standards within its competence;
3) approve the state control procedure for healthcare;
4) define the procedure for accreditation in healthcare area;
5) approve qualification requirements for medical and pharmaceutical activity;
6) manage the central and local authorities on healthcare issues;
7) approve the list of the guaranteed volume of free medical care;
8) define the procedure for providing the guaranteed volume of free medical care;
9) specify the order, type and the amount of medical care in emergency
situations;
10) approve a standard contract form for a guaranteed volume of free medical care
and the paid services in health care organizations;
11) approve the state standard for healthcare organizations’ network;
12) define the procurement procedure of drugs, medical supplies and medical
equipment, medical and pharmaceutical services to provide the guaranteed free medical
care;
12-1) approve the rules of assessment of the safety and quality of medicines and
medical devices, registered in the Republic of Kazakhstan;
13) establish the list of socially significant diseases, posing danger to others;
14) specify the rules for sending Kazakhstan citizens abroad for medical
treatment at the expense of budget funds;
15) define the order of reimbursement of healthcare organizations’ expenditures
from the budget;
16) determine the procedure for healthcare-quarantine control over bringing in
and spreading of infectious and parasitic diseases at the state border of the Republic
of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Customs Union, and healthcare
protection of the border and territory of the Republic of Kazakhstan;
17) define the order for banning importation, as well as production, use and
selling of products in the Republic of Kazakhstan, designed for public use, as well as
business and (or) other activities;
18) specify the list of diseases against which vaccinations are carried out, the
order, time-frames and groups subject to routine immunization;
19) establish the procedure of restrictive measures, including quarantine in the
Republic of Kazakhstan, as well as the special conditions and modes of living and doing
business and (or) other activities;
20) establish a list of communicable diseases, when restrictive measures,
including quarantine shall be introduced to prevent their emergence and spread;
21) establish the procedure for sampling, storage and use of blood and tissues of
persons, exposed to ionizing radiation;
22) define a procedure for providing medicines to citizens;
23) define the cases for import of medicines, medical supplies and medical
equipment as a humanitarian aid into the Republic of Kazakhstan that have not been
officially registered in the Republic of Kazakhstan;
24) approve the list of clinical sites;
25) approve the procedure and conditions for transferring an anatomical gift to
healthcare organizations;
26) approve the Rules of military medical expertise and Regulations on military
medical examination bodies;
27) define a single distributor for purchasing and providing drugs, medical
products;
27-1) approve the concept for nuclear medicine development in the Republic of
Kazakhstan;
27-2) approve the procedure for health care provision;
28) perform other functions, assigned to it by the Constitution, the laws of the
Republic of Kazakhstan and the acts of the President of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 6 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on
30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 19.01.2011 No 395-IV
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated
on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated on 10.07.2012 No 34-V
(shall be enforced from the day of its first official publication).
Article 7. The competence of the authorized body
1. The authorized body shall:
1) implement the state policy in healthcare;
2) develop the state planning system in healthcare;
3) prioritize scientific developments in healthcare;
4)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 05.07.2011 No 452-IV
(shall be enforced from 13.10.2011);
5) develop and approve the regulations and forms of records and reports related
to healthcare within its competence;
6) elaborate and adopt standards;
7) carry out the monitoring in the healthcare area;
7-1) coordinate and provide the methodical management of local executive bodies in
the field of health care;
8) coordinate the healthcare subjects’ activities;
9) provide departmental statistical surveillance in public health area;
10) create and provide functioning of electronic information resources and
information systems, information and communication networks in healthcare, their
accessibility for individuals and legal entities in accordance with the legislature of
the Republic of Kazakhstan on information;
11) develop and adopt a branch encouragement system and the order of awarding
honorary titles in healthcare;
12) develop medical and pharmaceutical science and coordinates research
activities in healthcare;
13)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
14) introduce new methods of prevention, diagnosis, treatment and rehabilitation,
as well as control them;
15) place a state education order for training at medical and pharmaceutical
majors, as well as improvement of skills and retraining of medical and pharmaceutical
personnel in healthcare;
16) agree the appointment of heads of local state bodies for healthcare
management;
17) sign memorandum with the heads of local executive bodies, focused on the
achievement of final results of activity in healthcare area;
18)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
19)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
20) carry out the state regulation of prices for medicines and medical services
rendered by public healthcare organizations;
21) carry out outputs on equipping of public healthcare organizations;
22) choose a service provider for a guaranteed volume of free medical care under
the administered budget programs and reimbursement of its costs;
23)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
24) organize and carry out the state certification of scientific organizations
and educational organizations in healthcare area;
25) carry out attestations of professional competence of the leaders of local
healthcare state bodies, national healthcare organizations and their deputies, and
specify the order of certification in healthcare area;
26) organize accreditation of healthcare subjects;
27) accredit individuals to carry out an independent expertise of the healthcare
subjects’ activity;
28) organize the qualifying examinations in healthcare area;
29)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.06.2013 No 102-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication).
29-1) develop the rules for safety and quality assessment of medicines and
medical devices, registered in the Republic of Kazakhstan;
29-2) approve the order of formation of the registry of healthcare subjects,
providing wholesale and retail selling of medical devices and medical equipment in the
notification procedure;
29-3) keep a register of healthcare subjects, engaged in wholesale distribution
of medical devices and medical equipment;
29-4) license the entry to the territory of the Republic of Kazakhstan from
countries, non-aligned to the Customs Union, and export of organs (parts of organs) and
(or) human tissues, blood and its components from the territory of the Republic of
Kazakhstan to these countries;
29-5) define the order of determination (consent documents) for the entry to the
territory of the Republic of Kazakhstan and export of hepoietic stem cells and a bone
marrow from the territory of the Republic of Kazakhstan, in case of their migration in
order to carry out an unrelated transplantation, as well as samples of cells, tissues,
biological fluids and secretions, as well as human waste products, physiologic and
pathologic discharges, swabs, scrapes and lavages, dealing with diagnostic purposes or
received in the process of carrying out the biomedical testings;
29-6) conduct the determination (consent documents) for the entry of medicine,
health products and medical devices (as well as non-registered) as humanitarian supplies
or attendance in emergency to the territory of the Republic of Kazakhstan;
30) recognize the standards of international and foreign pharmacopoeias and
pharmacopoeial articles (monographs) and other normative documents on standardization of
medicines, medical supplies and medical devices of foreign countries;
31) conduct the state registration, re-registration and amends the registration
dossier, revokes a decision on the state registration of medicines, medical supplies and
medical equipment, keeps the State register of medicines, medical supplies and medical
devices;
32) conform the import of medicines, medical supplies and medical devices to the
territory of the Republic of Kazakhstan;
33) introduce restrictive measures, including quarantine, with the special
conditions of economic and (or) other activities and life of the population;
34) keep the register of potentially dangerous chemical and biological
substances, prohibited for use in the Republic of Kazakhstan;
35) coordinate the projects of national and international standards for products,
goods, processes, services, and design standards within its competence;
36) conduct the state registration of baby food, nutritious and dietary
supplements, genetically modified organisms, materials and articles, contacting with
water and food, disinfection, disinfestation and deratization equipment, certain types
of products and substances that have harmful effects on human health;
37)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
38) implement joint international projects in healthcare;
39)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
40) define the level of citizens' satisfaction with the quality of medical
assistance;
41) consider applications of individuals and legal entities on healthcare issues;
42) organize hygiene education, promotes healthy lifestyles and healthy eating;
43)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
44) organize and implement anti-epidemic (preventive) measures in case of food
poisoning, infectious and other diseases within its jurisdiction;
45) issue healthcare-epidemiological conclusions on compliance (non-compliance)
of the State Healthcare and Epidemiological Surveillance object with the normative legal
acts on healthcare and epidemiological safety and health standards;
46)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
47) conduct public control over the healthcare subjects’ activity;
48)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
49) conduct the state control over observance of the standards and legislature of
the Republic of Kazakhstan on licensing for medical and pharmaceutical activities;
50) perform the state control in circulation of drugs, medical supplies and
medical equipment, as well as trafficking of drugs, psychotropic substances and
precursors in healthcare area;
50-1) perform the state control over evaluation of safety and quality of
medicines and medical devices, registered in the Republic of Kazakhstan;
51) implement epidemiological surveillance of infectious diseases;
52) control examinations in healthcare;
53) control advertising of medical services, drugs, medical supplies and medical
equipment, dietary supplements, as well as methods of prevention, diagnosis, treatment
and medical rehabilitation;
54) consider cases on administrative offenses and imposes administrative
penalties in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on
administrative offences;
55) conduct the state healthcare and epidemiological surveillance in the Republic
of Kazakhstan;
56) control organization of vaccinations of the population;
57) conduct the state healthcare-epidemiological examination of projects;
58) define the territory or part of it, free of disease or with a low level of
diseases incidence;
59)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication); 60) create healthcare and quarantine stations at the border checkpoints of
the state border of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of
the Customs Union;
61) approve the list of epidemiologically significant facilities;
62)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication);
63) define a common methodology for all organizations eligible to conduct risk
assessment, and establishes the order of risk assessment;
64)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
65) develop and approve the State Pharmacopoeia of the Republic of Kazakhstan;
66) conduct international cooperation in the healthcare area, including medical
and pharmaceutical science, medical and pharmaceutical education;
67) control rational prescribing, as well as the effective use of medical
equipment in public health organizations;
68) define the List of medicines, medical supplies, purchased from a single
distributor for procurement and supply of drugs, medical products;
69)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 13.01.2014 No 159-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
70) approve the procedures for development and coordination of medicinal forms in
health care organizations;
71) adopt the rules of inspection in circulation of drugs, medical supplies and
medical equipment;
72) elaborate and approve the forms of mandatory departmental accountability,
checklists, risk assessment criteria, semiannual audit plans in accordance with the Law
of the Republic of Kazakhstan "On State Control and Supervision in the Republic of
Kazakhstan";
73) approve the procedure for medical examinations of persons applying for a
driving license.
2. The authorized body shall perform other functions, provided by this Code,
other laws, acts of the President of the Republic of Kazakhstan and the Government of
the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 7 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated on
30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011); dated on 05.07.2011 No 452-IV
(shall be enforced from 13.10.2011); dated on 15.07.2011 No 461 -IV (shall be enforced
from 30.01.2012); dated on 28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 01.07.2012); dated
on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the
date of its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced
upon expiration often calendar days after its first official publication); dated on
08.01.2013 No 64-V (shall be enforced from 01.01.2013), dated on 13.06.2013 No 102-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication); dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty
calendar days after its first official publication); dated on 03.07.2013 No 124-V (shall
be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official publication);
dated on 13.01.2014 No 159-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days
after its first official publication).
Article 8. Competence of central executive bodies and other central state agencies
with military-medical (medical) subdivisions
The central executive bodies and other central government agencies that have
military-medical (medical) subdivisions within their competence,shall:
1) implement the state healthcare policy;
2) manage the work of military-medical (medical) subdivisions;
3) approve the order of military-medical (medical) support to the military-
medical (medical) subdivisions;
4) appoint and dismiss heads of military-medical (medical) subdivisions;
5) ensure establishment and operation of electronic information resources and
information systems, information and communication networks in healthcare;
6) approve the procedure for medical assistance in military-medical (medical)
subdivisions;
7) develop and adopt the structure of organizations and departments, the
regulations for their activities, the model personnel and personnel regulations in
military-medical (medical) subdivisions;
8)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
9) make proposals to the authorized body on introduction (cancellation) of
restrictive measures, including quarantine, in the military-medical (medical)
subdivisions;
10) define the order and frequency of medical examinations of the relevant
contingent in military-medical (medical) subdivisions;
11) approve the structure and the Regulation on military-medical commission.
Footnote. Article 8 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of yen calendar days after its
first official publication).
Article 9. Competence of local self-government bodies of regions, town of
republican importance and the capital
1. Local representative bodies of regions, a city of republican significance and
the capital shall:
1)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
2) define a system of social support measures for medical and pharmaceutical
workers, sent to work in the countryside, as well as the procedure and amount of social
support to them at the expense of budget funds;
3) approve local budgets of healthcare and medical education and reports on their
implementation;
4) take a decision to provide free or reduced travel fee to the citizens, going
outside a village for medical treatment at the expense of budget funds;
5) take a decision on additional supply of pharmaceuticals, the specialized
medical products, medical supplies for free and on preferential terms for certain
categories of individuals in outpatient treatment;
6) approve measures, aimed at development and operation of healthcare
organizations;
7) take a decision to provide additional encouragement for donors;
8) take a decision on additional personnel and logistics supply for public
healthcare organizations, if the minimal standards, approved by the authorized body,
have been implemented in full;
9) promote a healthy lifestyle and healthy eating;
10) exercise other powers to ensure the rights and legitimate interest of
citizens in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan.
2. Local executive bodies of regions, a city of republican status and the capital
shall:
1) implement the state healthcare policy at the relevant administrative-
territorial unit;
2)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
3) implement the citizens’ right to a guaranteed volume of free medical care,
including medical services for temporary adaptation and detoxification;
4) implement measures to promote voluntary unpaid donation of blood and its
components;
5) create local healthcare government agencies;
6) organize control over staffing of public healthcare organizations;
7) take measures to develop healthcare organizations’ network and their financial
and logistical support, including development of the state pharmacies network and
establishment of pharmaceutical warehouses;
8) coordinate the activities of public and private healthcare sectors;
9) provide free medical care, medicines and medical supplies in emergency
situations;
10) conduct inter-regional and international cooperation in healthcare area;
11) conduct licensing in accordance with the legislature of the Republic of
Kazakhstan on licensing;
12) provide training, professional development and retraining of medical and
pharmaceutical personnel;
13) conduct the measures needed to improve health, prevent diseases, promote
healthy lifestyles and healthy eating;
14) provide specialized medical assistance to the population, including
prevention and treatment of socially significant diseases and the diseases that are
dangerous to others, including drugs supply within the frames of the guaranteed volume
of free medical care in accordance with the established national standards;
15) send children with disabilities to psychological, medical and pedagogical
counseling with the consent of parents or other legal representatives,;
16) exercise the state control in healthcare area within their competence;
17) conclude and implement a memorandum with the authorized body to progress in
healthcare area;
18) support fulfillment of a court decision on sending a citizen with infectious
tuberculosis for compulsory medical treatment;
18-1) keep a register of subjects, engaged in retail selling of medical supplies
and medical equipment;
18-2) keep a register of subjects, carrying out a retail of health products and
health devices;
19) exercise other powers, delegated to local executive bodies by the legislation
of the Republic of Kazakhstan in the interests of the local state management.
Footnote. Article 9 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on
29.12.2010 No 372-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from
13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration often
calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V (shall
be enforced upon expiration often calendar days after its first official publication);
dated on 13.06.2013 No 102-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days
after its first official publication), by the Constitution Law of the Republic of
Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 121-V ( shall be enforced upon expiration of ten
calendar days after its first official publication).
Article 10. Competence of local state healthcare bodies of regions, a city of
republican status and the capital
Within their powers the local state healthcare bodies of regions, a city of
republican status and the capital:
1) implement the state healthcare policy and ensure implementation of regional
healthcare programs;
2) ensure fulfillment of the legislature of the Republic of Kazakhstan in
healthcare area, education and science;
3) provide citizens and repatriates with medical assistance and pharmaceutical
products, medical supplies within the frames of the guaranteed volume of free medical
care, including medical services for temporary adaptation and detoxification;
4) organize, monitor and control the activities of healthcare subjects;
5) conduct functions of administers of budgetary healthcare programs;
6) select a provider of medical and pharmaceutical services for the guaranteed
volume of free medical care and reimbursement of its expenses;
7) procure medicines, preventive (immunobiological, diagnostic, disinfecting)
drugs in the frames of the guaranteed volume of free medical care in accordance with the
procedure established by the Government of the Republic of Kazakhstan:
on an outpatient basis – in compliance with the list, approved by the authorized
body;
on an inpatient basis - within the pharmaceutical forms;
8) procure medical supplies and medical equipment, non-medical equipment,
ambulances, as well as the services for overhaul reparations of public healthcare
organizations;
9) organize the human resourcing of public healthcare organizations;
10) provide equipping of public healthcare organizations;
11) provide creation and functioning of regional electronic information resources
and information systems, information and communication networks in healthcare area;
12) provide clinical facilities in public healthcare organizations, financed by
the local budget, for higher and secondary medical schools;
13) provide free medical care, medicines and medical supplies in emergency
situations;
14) organize and coordinate training, professional development and retraining of
medical and pharmaceutical personnel;
15) organize hygienic education, promotion and development of healthy lifestyles
and healthy eating;
16) inform the population about the prevalence rate of socially significant
diseases that are dangerous to others;
17) cooperate with international and non-governmental public organizations
concerning the protection of public health;
18) conduct institutional statistical surveys in healthcare within the relevant
administrative-territorial unit in compliance with the statistical methodology
requirements;
19) conduct certification of professional competence of the leaders of
subordinate state healthcare organizations.
Footnote. Article 10 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated
on 19.03.2010 No 258-IV; dated on 29.12.2010 No 372-IV (shall be enforced upon
expiration often calendar days after its first official publication); dated on
28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 01.07.2012.); dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication).
Article 11. Functions of the National Healthcare Holding
1. The functions of the National Healthcare Holding shall be:
1) participation in implementation of public healthcare policy;
2)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
3) provision of all types of medical assistance;
4) testing, introduction and transfer of innovative medical technologies to
healthcare and education organizations of the Republic of Kazakhstan;
5) participation in organization of pre-clinical (non-clinical) and clinical
researches of drugs, medical devices and medical equipment;
6) participation in the development and implementation of standards in healthcare
organizations;
7) provision of consulting, informative, electronic and other services;
8) international cooperation in healthcare area;
9) participation in healthcare projects;
10) carrying out other functions provided by the constituent documents.
2. The National Healthcare Holding may request and receive information from the
state bodies in compliance with the requirements, established by the legislative acts of
the Republic Kazakhstan on disclosure of information, containing commercial and other
secrets, protected by the law in order to conduct the entrusted functions..
Footnote. Article 11 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication).
Article 12. Inter-departmental cooperation in healthcare area
1. In order to implement the state policy in healthcare, the state bodies and
organizations within their competence must support the state bodies, regulating the
healthcare area.
2. In order to provide interaction between the state bodies, international and
other healthcare organizations, a national coordinating healthcare authority is
established under the Government of the Republic of Kazakhstan, the status and powers of
which are defined by the Government of the Republic of Kazakhstan. Regional coordinating
healthcare bodies shall be established in local executive bodies, the status and powers
of which shall be defined by the local executive authorities.
3. Coordination and cooperation between the government agencies and healthcare
organizations in emergency medicine shall be performed by the authorized body for
natural and man-made disasters.
4. Normative legal acts and regulations that are directly or indirectly related
to the public health and healthcare system, developed by the central executive bodies
shall be be coordinated with the authorized body.
5. Normative legal acts in healthcare area shall be subject to compulsory
implementation by the authorities and organizations, regardless of their departmental
affiliation.
6. Public authorities with departmental medical services shall provide a
departmental report on the work of subordinate healthcare organizations (departments)
and health status of the attached contingent to the local public authorities for
healthcare management.
7. Heads of departmental healthcare services of the state bodies shall be
appointed by the heads of relevant state bodies upon consultation with the authorized
body.
8. Interaction of electronic information resources and information systems,
information and communication healthcare networks with the information resources and
information systems, information and communication networks of other government agencies
for the data exchange shall be performed in accordance with legislation of the Republic
of Kazakhstan on informatization.
9. Public authorities with departmental medical services shall coordinate
technical parameters of departmental medical information systems, as well as the content
of electronic information resources with the authorized body.
Footnote. Article 12 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
19.03.2010 No 258-IV.
Chapter 3. LICENSING, ACCREDITATION AND CERTIFICATION IN HEALTHCARE AREA
Article 13. Licensing of medical and pharmaceutical activities, as well as entry,
export of organs (organ parts) and (or) Human tissues, blood and its components
Medical and pharmaceutical activities shall be subject to licensing in
accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on licensing.
The entry to the territory of the Republic of Kazakhstan from countries, non-
aligned to the Customs union and export of organs (organ parts) and (or) human tissues.
Blood and its components, except for the hemopoietic stem cells, bone marrow in case of
their migration in order to conduct unrelated transplantation, as well as sample of
cells, tissues, biological fluids and secrecy, as well as human waste products,
physiologic and pathologic discharges, swabs, scrapes, lavages,dealing with diagnostic
and scientific purposes or received in the process of carrying out the biomedical
testing shall be conducted subject to permits, iisuedby the authorized body from the
territory of the Republic of Kazakhstan to these countries.
Footnote. Article 13 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan,
dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days
after its first official publication).
Article 13-1. Notification in healthcare area
The following activities in healthcare area shall be performed upon
notification:
1) hygienic training of population;
2) wholesale trade of medical products;
3) wholesale trade of medical equipment;
4) retail trade of medical products;
5) retail trade of medical equipment.
Footnote. Chapter 3 shall be supplemented by the Article 13-1 in accordance with
the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced
upon expiration often calendar days after its official publication.)
Article 14. Accreditation in healthcare area
1. Accreditation in healthcare area shall be subject to healthcare subjects and
the subjects in the scope of circulation of drugs, medical devices and medical equipment
in order to recognize the compliance of the medical and pharmaceutical services with the
requirements and standards, specified in healthcare area.
Individuals shall be subject to accreditation to conduct an independent expertise
of healthcare subjects’ activity.
2. Accreditation is voluntary and shall be carried out at the expense of the
subject, that is being accredited and other non-prohibited tools.
3. Accreditation of healthcare subjects shall be based on a comprehensive
external evaluation of their activities’ compliance with the established accreditation
standards, approved by the authorized body, and shall be taken into account when placing
the state order.
4. Accreditation of individuals for an independent examination of healthcare
subjects shall be based on a comprehensive assessment of their qualifications.
The order of involvement of independent experts shall be established by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
5. Accreditation shall be performed by the authorized body or organization,
accredited by the authorized body.
6. The body (organization), implementing (performing) the accreditation of
healthcare providers shall create the appropriate accreditation commissions and forms a
database of the accredited subjects and independent experts in healthcare area.
The Charter of the accreditation commission shall be approved by the authorized
body.
Footnote. Article 14 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 15. Certification in healthcare area
1. Certification in healthcare -the periodically performed procedure for
defining the level of professional competence of the leaders of local state bodies for
healthcare management, the leaders of republican healthcare organizations and their
deputies (with medical education), as well as the heads of public healthcare
organizations, subordinate to local healthcare state bodies of regions, a town of
republican significance and the capital (hereinafter - the persons, who are being
certified).
2. The authorized body certifies the professional competence of the leaders of
local state bodies for healthcare management, national healthcare organizations and
their deputies (with medical education).
3. Local state bodies for healthcare management of regions, a city of republican
status and the capital (hereinafter - the local healthcare management state bodies)
certify the professional competence of the heads of subordinate public healthcare
organizations.
4. The authorized body and local healthcare management state bodies establish
certification commissions in order to conduct objective and competent certification.
5. The main assessment criterion in certification is the competence of the
certified individuals in performing their duties.
6. The certified persons shall be certified upon expiration of every three years,
but not earlier than one year from the date of occupying a relevant position.
Chapter 4. THE STANDARDS, VERIFICATION OF CONFORMITY OF GOODS (WORKS,
SERVICES) AND ADVERTISING IN HEALTHCARE Article 16. Standards in healthcare area
1. Types of healthcare standards shall be:
1) standards for accreditation of healthcare organizations;
2) standards of operating procedures in healthcare;
3) standards of medical and pharmaceutical education;
4) standards for circulation of drugs, medical devices and medical equipment.
2. Standards in healthcare shall be approved in the order, defined by the
legislature of the Republic of Kazakhstan.
Article 17. Verification of conformity of the goods (works, services) in
healthcare area
1. Verification of conformity of the goods (works, services) in healthcare,
except for the drugs, medical devices and medical equipment shall be conducted in order
to assess their safety for human health and life and shall be performed in accordance
with legislation of the Republic of Kazakhstan on technical regulation.
2.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 34-V
(shall be enforced from the date of its first official publication).
3.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 34-V
(shall be enforced from the date of its first official publication).
Footnote. Article 17 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official publication).
Article 18. Advertising in healthcare area
1. Advertising of drugs, medical devices and medical equipment is performed if a
permission is available, issued in the order, established by the authorized body.
2. Advertising of medical services, methods and tools for prevention, diagnosis,
treatment and medical rehabilitation (hereinafter – the services), drugs, medical
supplies and medical equipment, dietary supplements must be truthful, recognizable
without special knowledge or use of special tools, exclude comparison with other
services, drugs, medical supplies and medical equipment, biologically active
supplements, and may not mislead consumers by abusing their trust, including in terms of
performance, composition, consumer characteristics, cost (price), the expected results
after their use, the results of research and testing.
3. It shall be prohibited:
1) to advertise drugs, medical devices and medical equipment, dietary supplements
and prevention means, that are not registered in the Republic of Kazakhstan;
2) to distribute the samples of drugs, which are put on doctor's prescription,
for advertising purposes;
3) to involve children, their images and voices in advertising drugs, medical
devices, except for the drugs and medical supplies, produced for children;
4) to distribute and advertise drugs, medical devices and medical equipment,
dietary supplements in public transport, in the organizations that shall not be related
to their prescription, use and sale;
5) to place external (visual) advertising of drugs, medical devices and medical
equipment, in the form of posters, stands, illuminated panels, billboards, banners, and
other stationary advertising objects;
6) to involve medical professionals, authorized to prescribe drugs and medical
devices, as advertisement distributors, unless the cases on distribution of information
on drugs and medical devices for scientific or educational purposes, as well as to
inform the patients;
7) to advertise drugs, medical devices and medical equipment if a license for
relevant activity and permission for advertising, issued in the order, defined by the
authorized body is not available;
7-1) advertising of services in the absence of a license for relevant activity;
8) to advertise services rendered by the individuals, who do not have a license
for medical activity.
4. Advertising of drugs, medical devices and medical equipment shall be carried
out under the permission of the authorized body, issued after a preliminary examination
of the promotional material by the expert body, defined by the authorized body.
5. Distribution and placement of advertising services, pharmaceuticals, medical
devices and medical equipment shall be allowed in specialized medical journals, other
media, and healthcare organizations.
Advertising of prescription medicines, including those containing narcotic drugs,
psychotropic substances and precursors, may be conducted only in specialized print media
for medical and pharmaceutical workers.
6. Control over production, distribution and placement of advertising shall be
conducted by the authorized body and the state bodies within their competence.
Footnote. Article 18 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced 30.01.2012).
Chapter 5. THE STATE CONTROL AND SUPERVISION IN HEALTHCARE AREA
Article 19. The state control and supervision in healthcare area
1. The state control and supervision in healthcare is a complex of measures,
aimed at verification of compliance and performance of the requirements of the
legislation of the Republic of Kazakhstan, as well as the prevention, suppression and
elimination of violations in healthcare area.
2. The state control and supervision shall be performed in:
1) provision of medical services;
2) healthcare and epidemiological welfare of the population;
3) circulation of drugs, medical devices and medical equipment.
3. The state control in healthcare shall be performed in the form of inspections
and other forms.
Inspection shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of
Kazakhstan "On the state control and supervision in the Republic of Kazakhstan."
Other forms of the state control shall be performed in accordance with this Code.
4. A senior chief state inspector or a chief state healthcare inspector in the
relevant area before making a decision on an application (complaint) of individuals and
(or) legal entities against actions (inaction) or acts, may suspend, cancel or revoke
the acts of an inferior chief state inspector or chief state healthcare inspector.
5. The state bodies, conducting the state control and supervision in healthcare,
shall develop and approve the forms of mandatory departmental accountability,
checklists, risk assessment criteria, semi-annual plans for inspections in accordance
with the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Control and Supervision in the
Republic of Kazakhstan".
Footnote. Article 19 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on
19.03.2010 No 258-IV; dated on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration
often calendar days after its first official publication); dated on 10.07.2012 No 36-V
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication).
Article 20. The state control in medical services area
1. The state control in medical services area is aimed at prevention, detection,
suppression of violations of legislation of the Republic of Kazakhstan in medical
services, as well as monitoring of healthcare subjects’ compliance with the regulations
in medical services area.
2. The objects of the state control in medical services area shall be the medical
services rendered by individuals and legal entities.
3. The state control in medical services shall be conducted in the form of
inspections and other forms of supervision.
An inspection shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of
Kazakhstan "On State Control and Supervision in the Republic of Kazakhstan."
Other forms of the state control shall be carried out in accordance with this
Code.
4. The officials responsible for the state control in medical services area shall
be:
1) the Chief state inspector for control over the medical services area in the
Republic of Kazakhstan and his deputies;
2) the state inspectors for control over the medical services provision;
3) the chief state inspectors for control in medical services areas of regions, a
city of republican status and the capital, and their deputies;
4) the state inspectors for control over medical services of regions, a city of
republican status and the capital.
5. The citizens of the Republic of Kazakhstan with a medical degree shall be
appointed to the positions of the heads of the state bodies to conduct the state control
in medical services area and healthcare organizations.
6. The chief state inspector of the Republic of Kazakhstan for control over
medical services, on the basis of an inspection results, may issue instructions to the
head of local state body for healthcare management of regions, a city of republican
status and the capital.
7. The officials, conducting the state control in medical services shall have a
right:
1) to issue instructions to the healthcare subjects on elimination of violations
of the legislature legislation of the Republic of Kazakhstan on healthcare;
2) to request and obtain the necessary information from the healthcare subject on
medical care, provided to the population;
3) to make copies of the documents required for inspection in medical services
area;
4) to initiate suspension of an accreditation certificate for up to six months
and its revocation in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan on
administrative offences;
5) to consider cases on administrative offenses and impose administrative
penalties for violating the legislature of the Republic of Kazakhstan on healthcare
within their competence;
6) to initiate suspension of a license for medical activities in accordance with
the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;
7) to initiate revocation of a license for medical activities in accordance with
the legislature of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;
8) to initiate suspension and revocation of a specialist certificate in the
order, prescribed by the laws of the Republic of Kazakhstan;
9) to apply to the court for individuals’ and legal entities’ non-performance or
improper performance of legal requirements or regulations, decrees, issued by the
officials of the authorized body;
10) to take measures to suspend the activities or certain types of activities of
an individual entrepreneur or a legal entity in accordance with the legislature of the
Republic of Kazakhstan on administrative offences.
8. The decisions, made by the officials responsible for the state control in
medical services area shall be obligatory for implementation by the healthcare subjects
and may be appealed to a higher authority and (or) in the courts.
Footnote. Article 20 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 21. The state healthcare and epidemiological surveillance
1. The state healthcare and epidemiological supervision shall be aimed at
prevention, detection, suppression of violations of legislation of the Republic of
Kazakhstan in healthcare and epidemiological welfare of the population, as well as
monitoring of observance of the regulations in healthcare and epidemiological safety and
health standards in order to protect people’s health and environment.
2. The objects of the state healthcare and epidemiological supervision shall be
the individuals and legal entities, houses, buildings, industrial facilities, products,
equipment, vehicles, water, air, food, and other objects, the functioning, use,
consumption and exploitation of which could harm human health and the environment.
The list of objects and products, subject to the state healthcare and
epidemiological supervision shall be defined by the authorized body.
3. The state control in healthcare and epidemiological welfare of the population
shall be performed in the form of inspections and other forms.
An inspection shall carried out in accordance with the Law of the Republic of
Kazakhstan "On state control and supervision in the Republic of Kazakhstan."
Other forms of control in healthcare and epidemiological surveillance shall be
carried out in accordance with the principle of necessity and sufficiency without
visiting the objects (entities), except for the cases:
if the visit is associated with obtaining permits, with the obligatory
notification of legal statistics bodies at the location of the object (the subject) one
day before the visit;
in conducting epidemiological surveillance in the event of infectious and
parasitic diseases, food poisoning of individuals (at home), for organizing and taking
of healthcare-epidemiological (preventive) measures.
4. The officers of the healthcare-epidemiological service authorized in
accordance with this Code to perform the state healthcare and epidemiological
supervision shall be:
1) the Chief state healthcare inspector of the Republic of Kazakhstan and his
deputies;
2) the heads and specialists of the state body for healthcare and epidemiological
welfare of the population;
3) the heads of territorial subdivisions of the state body for healthcare and
epidemiological welfare of the population in the relevant areas and transport – the
chief state healthcare inspectors in the relevant areas and transport, their deputies
and experts;
4) the heads and specialists of departments of other state bodies, working in
healthcare and epidemiological welfare of the population.
5. The heads of other government agencies’ departments for healthcare and
epidemiological welfare of the population shall be appointed and dismissed in accordance
with legislation of the Republic of Kazakhstan in consultation with the Chief state
healthcare inspector of the Republic of Kazakhstan.
6. The citizens of the Republic of Kazakhstan with the higher medical education
of healthcare-epidemiological profile shall be appointed to the positions of the heads
of state bodies and organizations of healthcare-epidemiological service.
7. The officials of the authorized body shall be entitled:
1) to prohibit importation, manufacture, use and sale of products in the
territory of the Republic of Kazakhstan intended for the use and application by the
population, business and (or) other activities, in the order, approved by the Government
of the Republic of Kazakhstan;
2) to prohibit or suspend the use of baby foods, nutritional and dietary
supplements, genetically modified objects, materials and articles, contacting with water
and food, chemicals, certain types of products and substances that have harmful effects
on human health;
3) to call individuals and officials of legal entities to the healthcare-
epidemiological service bodies to consider violations of the legislature of the Republic
of Kazakhstan on healthcare and epidemiological welfare of the population;
4) to pass resolutions on temporary suspension from work of persons, belonging to
the decreed groups that are the source of infectious and parasitic diseases, as well as
those, who have not passed the required medical examinations in time;
5) to set up restrictive measures, including quarantine at the selected objects,
in the manner, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;
6) to send the persons, who are the potential sources of infectious and parasitic
diseases, and those, who have contacted with the infectious patients, to the medical
examination with temporary suspension from work until the results of laboratory tests
received;
7) upon medical indications to hospitalize the persons who are the sources of
infectious and parasitic diseases;
8) to require mandatory vaccination of the population, preventive and focal
disinfection, disinfestation and deratization in premises and in vehicles, territories,
in the focus of infectious and parasitic diseases;
9) to suspend certain types of works, exploitation of acting, under-construction
and reconstructed objects in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan
on administrative offences before elimination of violations of legal acts in healthcare-
epidemiological and hygienic standards;
10) to prohibit manufacturing, use and sale of new raw materials, products,
chemicals, equipment, tools, processes, instruments if they are found to be dangerous to
life and health;
11)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication);
12) to request materials for healthcare-epidemiological expertise, required to
assess the impact of the examined object on the environment and human health, as well as
to take samples and select samples of products in sufficient quantities and not
exceeding the amount necessary to carry it out, without reimbursement of this product’s
cost;
13) to make demands on harmonization of the regulations on healthcare-
epidemiological welfare of the population with the legislation of the Republic of
Kazakhstan on healthcare and epidemiological welfare of the population;
14) to conduct radiation monitoring in healthcare and epidemiological welfare of
the population in the territory of the Republic of Kazakhstan;
15) to establish healthcare-protection zones and resize them;
16)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 15.07.2011 No 461-
IV (shall be enforced from 30.01.2012).
17) to monitor introduction and application of disinfection, disinfestation,
deratization devices and dietary supplements;
18) to apply to the court for individuals’ and legal entities’ non-performance or
improper performance of requirements or instructions, decisions, issued by the officials
of the healthcare-epidemiological service;
19) to suspend a license for healthcare-hygienic and anti-epidemic medical
activities in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan on
administrative offences;
20) to prohibit sale of non-iodized salt, except for the cases, established by
the Government of the Republic of Kazakhstan.
8. Before making a decision, based on the results of a state healthcare-
epidemiological supervision, depending on the revealed violations of the legislation of
the Republic of Kazakhstan in healthcare and epidemiological welfare, the officials of
healthcare-epidemiological service, in addition to the acts, defined in the Code of the
Republic of Kazakhstan on administrative violations, shall issue the following acts:
1) an act of healthcare-epidemiological inspection - a document, issued by an
official, conducting a state healthcare and epidemiological supervision upon the
inspection results of the object’s compliance with the requirements of the legislature
of the Republic of Kazakhstan in healthcare and epidemiological welfare of the
population;
2) an instruction on elimination of violations of the legislation of the Republic
of Kazakhstan in healthcare and epidemiological welfare of the population;
3) a decision of the Chief state healthcare inspector of the Republic of
Kazakhstan on imposition of a disciplinary penalty on officials of state bodies and
healthcare-epidemiological organizations;
4) the decision of the chief state healthcare inspectors on:
organization of healthcare and anti-epidemiological (preventive) measures;
temporary suspension of individuals from work;
prohibition of import, manufacturing, use and sale of products intended for use
and application by the population, business and (or) other activities;
prohibition of production, use and sale of new raw materials, products,
chemicals, equipment, tools, processes, instruments, if they are found to be dangerous
to life and health;
suspension of activities or certain types of activities of an individual
entrepreneur or a legal entity in accordance with the legislature of the Republic of
Kazakhstan on administrative offences.
Footnote. Article 21 as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on
06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from
13.10.2011); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated on
10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
Article 22. The state control in circulation of drugs, medical devices and medical
equipment
1. The state control in circulation of drugs, medical devices and medical
equipment shall be aimed at prevention, detection, suppression of violations of the
legislature of the Republic of Kazakhstan in circulation of drugs, medical devices and
medical equipment, as well as control of observance of the legal regulatory acts,
regulating circulation of drugs, medical devices and medical equipment in the Republic
of Kazakhstan.
2. The objects of the state control in circulation of drugs, medical devices and
medical equipment are the circulations of drugs, medical devices and medical equipment.
3. The state control in circulation of drugs, medical devices and medical
technology shall be performed in the form of inspections and other forms.
Inspection shall be carried out in accordance with the Law of the Republic of
Kazakhstan "On state control and supervision in the Republic of Kazakhstan."
Other forms of control shall be carried out in accordance with this Code.
4. The officials, responsible for the state control in circulation of drugs,
medical supplies and medical equipment shall be:
1) the Chief state pharmaceutical inspector of the Republic of Kazakhstan and his
deputies;
2) the state pharmaceutical inspectors;
3) the chief state pharmaceutical inspectors of regions, towns of republican
significance and the capital and their deputies;
4) the state pharmaceutical inspectors of regions, towns of republican
significance and the capital.
5. The officials responsible for the state control in circulation of drugs,
medical devices and medical equipment might be the citizens of the Republic of
Kazakhstan with higher pharmaceutical education.
6. The officials of the authorized body shall be entitled:
1) to take samples of drugs, medical devices and medical equipment for
examination, in sufficient quantities and not exceeding the amounts necessary to conduct
it, without reimbursement of the product’s cost in the manner, defined by the authorized
body;
2) to prohibit import, production, manufacturing, storage, use and sale in the
territory of the Republic of Kazakhstan of the drugs, medical devices and medical
equipment, that are degraded, counterfeit, expired, and those that do not comply with
the requirements of the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area;
3) to issue instructions on elimination of violations in circulation of drugs,
medical devices and medical equipment;
4) to suspend a license for pharmaceutical activity for up to six months in
accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan on administrative offences;
5) to initiate revocation of a license for pharmaceutical activity in accordance
with legislation оf the Republic of Kazakhstan on administrative offences;
6) to apply to the court for individual’s and legal entities’ non-performance or
improper performance of requirements or instructions, decisions, issued by the officials
of the authorized body;
7) to visit objects where pharmaceutical activities are conducted to inspect
observance of the requirements of the Laws of the Republic of Kazakhstan and resolutions
of the Government of the Republic of Kazakhstan on circulation of drugs, medical devices
and medical equipment;
8) to obtain information and reports on circulation of drugs, medical devices and
medical equipment from the subjects, involved in circulation of drugs, medical devices
and medical equipment.
Footnote. Article 22 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan,
dated on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days
after its first official publication.)
Chapter 6. FUNDING OF THE HEALTHCARE SYSTEM Article 23. Sources of financial support for the healthcare system
1. The sources of financial support for the healthcare system shall be:
1) the budget funds;
2) the funds of voluntary insurance;
3) the funds received for rendering of the paid services;
4) other sources, not contradicting the legislation of the Republic of
Kazakhstan.
2. The procedure of tariff formation and expenditure planning for medical
services, rendered within the guaranteed volume of free medical care shall be defined by
the authorized body.
3. Funding of expenditures for the guaranteed volume of free medical care shall
be performed in accordance with the legislature of the Republic of Kazakhstan.
Article 24. Forms of financing of healthcare organizations, providing a guaranteed
volume of free medical care
Financing of healthcare organizations that provide a guaranteed volume of free
medical care shall be carried out:
1) for public healthcare organizations - on an individual plan of financing;
2) for healthcare organizations, except for the state organizations - on a
contract basis with the administrators of budget programs.
Article 25. Use of sources of financial support of healthcare system
1. The funds of the healthcare system shall be spent on:
1) reimbursement of expenditures for provision of the guaranteed volume of free
medical care;
2)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 03.07.2013 No 124-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication);
3) material and technical equipment of healthcare organizations;
4) acquisition of drugs, orphan drugs, blood and its components, vaccines and
other immunotherapeutic drugs, as well as medical devices and medical equipment;
5) elimination of cases and epidemics of infectious diseases;
6) training, career development and retraining of medical and pharmaceutical
personnel;
7) development and introduction of medical science achievements;
8) other expenses that are not prohibited by the legislation of the Republic of
Kazakhstan.
2. The procedure for reimbursement of healthcare organizations’ expenditures at
the expense of budget funds shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
3. Reimbursement shall be made taking into account the results of quality control
and the volume of the rendered medical assistance, conducted by the authorized body.
Footnote. Article 25, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 03.07.2013 No 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication).
Chapter 7. INFORMATISATION IN HEALTHCARE AREA
Article 26. Objects and subjects of informatization in healthcare
1. The objects of information in healthcare shall be the electronic information
resources, information systems and electronic healthcare services.
2. The subjects of informatization in healthcare shall be the state bodies,
individuals and legal entities, working or establishing legal relations in
informatization area in healthcare.
3. The activities in informatization in healthcare shall include development of
information and communication infrastructure of the healthcare branch in the frames of
"electronic government", providing individuals and legal entities with medical and
statistical information, as well as provision of other e-services.
Article 27. Principles of informatization in healthcare area
Informatization in healthcareshall be based on the following principles:
1) standardization and formalization of administrative processes at all levels of
management, development and implementation of a unified policy for healthcare
management;
2) a widespread use of international standards in healthcare and informatization;
3) free access to electronic information resources, containing data on work of
agencies and healthcare organizations, except for the electronic information resources,
access to which is limited in accordance with legislation of the Republic of Kazakhstan;
4) timeliness, objectivity, completeness and reliability of electronic
information resources, public dissemination of which is mandatory;
5) ensuring safety and privacy of the data of healthcare information resources;
6) confidentiality of electronic information recourses, containing
personalinformation of individuals (patients) and patient’s access to the personal
information;
7) ensuring movement of medical information after the patient.
Footnote. Article 27, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 21.05.2013 No 95-V (shall be enforced upon expiration of six months after its first
official publication).
Article 28. Ensuring confidentiality of information about individuals (patients)
1. Electronic information resources of healthcare, containing personal
information about individuals (patients) shall be classified as the confidential
electronic information resources, receiving, processing and use of which shall be
limited by the purposes for which they are collected.
2. Collecting, processing of personal data for the formation of electronic
information resources, containing personal data of individuals (patients), shall be
carried out with the consent of individual (patient) or his legal representative, unless
otherwise provided by this Code or other Laws of the Republic of Kazakhstan.
3. Owners and keepers of information systems, that received electronic
information resources, containing personal medical data, shall be obliged to take
measures to protect them. Such an obligation shall arise from receipt of electronic
information resources, containing personal data of individuals (patients), and until
their amortization or a depersonalization or until the receipt of consent for their
disclosure from the person to whom personal data relates.
4. Use of electronic information resources, containing personal medical
information about individuals (patients) shall not allowed for causing property and (or)
moral damage, limiting the rights and freedoms, guaranteed by the Laws of the Republic
of Kazakhstan.
5. Access of medical personnel to electronic information resources, containing
personal medical information of individuals (patients) should be limited for providing
medical care to an individual (patient) only.
Footnote. Article 28 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan;
dated on 21.05.2013 № 95-V (shall be enforced upon expiration of six months upon its
first official publication).
Chapter 8. INTERNATIONAL COOPERATION IN HEALTHCARE AREA
Article 29. Priorities and directions of international cooperation in healthcare
area
1. The priorities of international cooperation in healthcare shall be:
1) protection of interests of the Republic of Kazakhstan and its people in
healthcare area;
2) provision of epidemiological safety of the Republic of Kazakhstan;
3) application of rules and principles of international law to address healthcare
issues at the interstate level;
4) formation of a healthy lifestyle and healthy food.
2. The directions of international cooperation in healthcare shall be:
1) participation in international healthcare initiatives;
2) attraction and provision of technical assistance in healthcare at the
international level;
3) sending of the citizens of the Republic of Kazakhstan for a medical treatment
abroad and provision of medical assistance to foreign nationals;
4) introduction of international innovation technologies and upgrade of the
healthcare system;
5) integration into the global medical science;
6) ensuring access of medical and pharmaceutical workers to information and
intellectual resources;
7) inter-state cooperation in training, career development and retraining of
medical and pharmaceutical personnel;
8) provision of international healthcare assistance in emergency situations;
9) exchange of information, technologies in circulation of drugs, medical devices
and medical equipment and harmonization of requirements to safety and quality of
pharmaceutical and medical products;
10) healthcare protection of the borders, safety of the imported products.
Article 30. Economic and legal framework for international cooperation in
healthcare area
1. The economic basis for international cooperation in healthcare shall be:
1) compulsory and voluntary contributions to international organizations;
2) participation in financing of international projects and events;
3) attraction and use of grants;
4) funding in accordance with the concluded international treaties.
2. The legal framework for international cooperation in healthcare shall be the
international treaties and agreements.
SPECIAL PART
SECTION 2. HEALTHCARE SYSTEM AND ORGANIZATION OF MEDICAL ASSISTANCE
Chapter 9. HEALTHCARE SYSTEM AND ORGANIZATION OF MEDICAL ASSISTANCE
Article 31. The structure of the healthcare system
1. The healthcare system shall consist of public and private healthcare sectors.
2. The public healthcare sector shall consist of the state healthcare bodies,
healthcare organizations, established on the right of the state ownership.
3. The non-state sector of health care consists of health care organizations,
based on the right of a private property, as well as individuals, practising private
medicine and pharmaceutical activity.
The list of diseases, the treatment of which is prohibited in the non-state
healthcare sector shall be defined by the authorized body.
Article 32. Healthcare subjects
1. Healthcare subjects shall be the healthcare organizations, as well as the
individuals, engaged in private medical practice and pharmaceutical activity.
2. The healthcare system shall have the following healthcare organizations:
1) the organizations, providing outpatient assistance;
2) the organizations, providing inpatient assistance;
3) the organizations of emergency medical assistance and air ambulance;
4) the organizations of emergency medicine;
5) the organizations of medical rehabilitation;
6) the organizations, providing palliative and nursing care;
7) the organizations, providing blood supply services;
8) the organizations, engaged in forensic medicine and pathoanatomy;
9) the healthcare organizations, involved in pharmaceutical activities;
10) the healthcare organizations, involved in healthcare and epidemiological
welfare of the population;
11) scientific healthcare organizations;
12) education organizations in healthcare area;
13) the healthcare organizations, promoting healthy lifestyle and healthy eating;
14) the healthcare organizations, involved in HIV / AIDS prevention;
14-1) organizations of sports medicine;
15) national holdings.
3. The authorized body shall develop and approve:
1) the list of healthcare organizations and regulations on their activities;
2) the range and qualification characteristics of the medical and pharmaceutical
professions and positions of health professionals;
3) the structure, typical staffing and HR standards of healthcare organizations;
4) the order of interaction between healthcare organizations.
4. Individuals shall have the right to engage in private medical practice if they
have a relevant certificate, work experience of at least five years in this profession
and a corresponding license.
Footnote. Article 32, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 27.04.2012 No 15-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 33. Organization of medical assistance
1. Organization of medical assistance shall be carried out by the authorized
body, local state bodies for healthcare management of regions, city of republican status
and the capital, the provision of medical assistance – by the healthcare entities in the
order, defined by this Code.
2. Healthcare subjects shall provide:
1) high-quality medical care in accordance with the license;
2) application of the methods of diagnosis, prevention and treatment as well as
the drugs, approved by the authorized body;
3) readiness to work in emergency situations, armed conflicts and terrorist acts;
4) prevention, diagnosis and treatment of diseases that are dangerous to others,
as well as occupational diseases;
5) the citizens with free, timely and reliable information on the types and forms
of medical care;
6) observance of regulations in healthcare and epidemiological welfare of the
population and health standards;
7) collaboration with other healthcare organizations and continuity of
activities;
8) promotion of a healthy lifestyle and healthy eating; 9) maintenance of
primary medical records, and reporting on the forms, types, volumes, and deadlines,
established by the authorized body;
10) the information to the authorized body on the cases of infectious diseases,
poisoning, mental and behavioral disorders (diseases) that are dangerous to others, to
the emergency bodies - about a threat of occurrence and (or) occurrence of medical-
healthcare consequences of emergencies, to the law enforcement bodies - information
about persons that have applied because of new traumas, injuries, criminal abortions,
and diseases, dangerous to others.
Footnote. Article 33, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan, dated
on 19.03.2010 No 258-IV; dated on 08.04.2010 No 266-IV (the order of enforcement see
Article 2).
Article 34. The guaranteed volume of free medical care
1. The guaranteed volume of free medical care shall be provided to the citizens
of the Republic of Kazakhstan and repatriates at the expense of budget funds and shall
include preventive, diagnostic and therapeutic medical services with the greatest proven
efficiency, according to the list, approved by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
2. The guaranteed volume of free medical care shall include:
1) emergency care and air ambulance;
2) outpatient care, including:
primary health care;
consultative and diagnostic assistance on a primary care specialist’s referral
and specialized professionals;
3) inpatient medical assistance on a primary healthcare specialist’s referral or
medical organization in the frames of the planned number of hospitalizations (maximal
volumes), defined by the authorized body, for emergency indications - regardless of the
presence of a referral;
4) hospital replacing medical care on a referral of a primary healthcare
specialist or medical organization;
5) rehabilitation treatment and medical rehabilitation;
6) palliative and nursing care for the groups of population, defined by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
3. Drugs for the guaranteed volume of free medical care shall be provided:
1) in emergency medical assistance, outpatient and inpatient care - in accordance
with the defined medical organizations and the drug formulary, conferred with the
authorized body in the established order;
2) in outpatient care – in accordance with the list of drugs and specialized
medical products, which shall be approved by the authorized body for free and (or)
preferential provision of certain categories of people with certain diseases (health
statuses).
4. Selection of a provider of the guaranteed volume of free medical care and
reimbursement of his expenses shall be performed by the administrators of relevant
budget programs in the manner, defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
5. Preferential right to conclude contracts for the guaranteed free medical care
belongs to the accredited healthcare organizations.
Footnote. Article 34, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 28.06.2012 No 22-V (shall be enforced from 01.07.2012).
Article 35. The grounds and procedure for obtaining the paid medical services
1. The paid medical services shall be provided by public and private healthcare
organizations, the individuals, engaged in private medical practice, if the profile of
disease corresponds with the license for medical activity.
2. The paid medical services shall be rendered during:
1) the primary healthcare assistance, diagnostic and treatment services at the
initiative of the patients, including without a referral of primary healthcare
specialists and healthcare organizations;
2) the treatment with the drugs, that are not included in the drug formulary;
3) medical examinations, that are not included in the list of the guaranteed
volume of free medical care;
4) sanatorium therapy without the proper referral;
5) medical and genetic researches without medical indications;
6) medical examination of citizens for employment and training;
7) medical care under a contract with an organization, including voluntary
insurance;
8) provision of additional services;
9) medical assistance to foreigners and stateless persons, except for the cases,
specified in paragraph 5 of Article 87 of this Code.
3. The paid medical services shall be provided on the basis of a contract,
concluded between the patient and the healthcare subject, rendering these services.
The contract for rendering of the paid medical services shall contain the
following basic conditions:
1) the types and amount of medical assistance;
2) the deadlines for medical care;
3) the tariffs for medical and non-medical services and procedures for their
payment;
4) the rights and obligations of the parties;
5) the order of making changes, additions, and termination of the contract;
6) establishment of civil liability of the parties for any failure to perform
contractual obligations.
4. The types of the paid services and a price list shall be advertised to the
population through visual information in the public and private healthcare organizations
and in the individuals’ offices, engaged in private medical practice.
5. In public healthcare organizations, the prices for the paid services shall be
calculated taking into account all expenses, associated with rendering of medical and
other services, and other additional costs and may be revised twice a year only.
Prices for the paid services shall not be below the tariff of a similar medical
service, established by the administrator of budget programs for the guaranteed volume
of free medical care.
6. Keeping of records and reports on rendering the paid medical services shall be
carried out in accordance with the forms, established by the authorized body.
7. A healthcare organization shall be responsible for the timely and proper
provision of the paid medical services to the citizens from the time they applied for
treatment in the manner, specified by the Laws of the Republic of Kazakhstan.
8. The procedure and conditions for rendering the paid medical services in
healthcare organizations shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
SECTION 3. MEDICAL ACTIVITY
Chapter 10. CONTENT AND TYPES OF MEDICAL ACTIVITY Article 36. The content of medical activity
Medical activity shall include professional activity of individuals with higher
or vocational secondary medical education, as well as the legal entities, working in
healthcare area.
Article 37. The types of medical activity
The following types of medical activities shall be performed in the Republic of
Kazakhstan:
1) healthcare assistance;
2) laboratory diagnosis;
3) pathologicoanatomic diagnosis;
4) banking of blood and its components;
5) healthcare and epidemiological welfare of the population;
6) public health protection;
7) educational and scientific activities in healthcare area;
8) expertise in healthcare area;
9) other types of activities, not prohibited by this Code.
Chapter 11. MEDICAL ASSISTANCE Article 38. The types of medical assistance
The main types of medical assistance shall be:
1) pre-hospital medical care;
2) adequate medical assistance;
3) specialized medical assistance;
4) highly skilled medical care;
5) medical and social assistance.
Article 39. Pre-hospital medical care
1. Pre-hospital medical care - the medical care, rendered by medical personnel
with secondary medical education for prevention of diseases, as well as in diseases that
do not require the use of methods of diagnosis, treatment and rehabilitation with the
participation of a physician.
2. In emergency cases, the pre-hospital medical care may be provided by the
persons without medical education (paramedics), who have passed appropriate training in
the order, defined by the authorized body, as well as by other persons in order to save
the lives of the injured.
3. The types and amount of pre-hospital medical assistance shall be defined by
the authorized body.
Article 40. Adequate medical assistance
1. Adequate medical assistance - the medical care, provided by medical personnel
with higher medical education for the diseases that do not require the specialized
methods of diagnosis, treatment and medical rehabilitation.
2. The types and amount of the adequate medical assistance shall be defined by
the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 40, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 41. The specialized medical assistance
1. Specialized medical assistance - the medical care provided by profile
specialists for the diseases that require special methods of diagnosis, treatment and
rehabilitation.
2. The specialized medical assistance shall be provided by multi-profile
healthcare organizations in the form of consultative and diagnostic or inpatient medical
care.
3. The types and amount of the specialized medical assistance shall be defined by
the authorized body and local state bodies for healthcare management of regions, city of
republican significance and the capital.
Article 42. Highly skilled medical care
1. Highly skilled medical care - the medical assistance, provided by the profile
specialists for the diseases that require the use of modern technologies for diagnosis,
treatment and rehabilitation in medical organizations, defined by the authorized body.
2. Coordination of the medical organizations, providing highly skilled medical
care shall be performed by the authorized body.
3. The types and amount of a highly skilled medical care shall be defined by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 42, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 43. Medical and social assistance
1. Medical and social assistance - the medical care, provided by the profile
specialists to the citizens, suffering from social diseases, the list of which shall be
specified by the Government of the Republic of Kazakhstan.
2. The procedure of medical and social assistance, provided to the citizens
suffering from social diseases shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
Footnote. Article 43, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 44. The forms of providing medical assistance
Medical assistance may be provided in the following forms:
1) outpatient care:
primary medical care;
consultative and diagnostic assistance;
2) inpatient assistance;
3) hospital-replacing assistance;
4) emergency medical assistance;
5) the air ambulance;
6) medical care in emergency situations;
7) rehabilitation and medical rehabilitation;
8) palliative and nursing assistance;
9) traditional medicine, alternative medicine (healing).
Article 45. Primary health care
1. Primary health care - a pre-medical or qualified medical assistance without a
round-the-clock medical supervision, including a range of available medical services,
provided to an individual, a family and society:
1) diagnosis and treatment of common diseases and injuries, poisonings and other
emergencies;
2) healthcare and anti-epidemic (preventive) measures in the outbreaks of
infectious diseases;
3) hygienic education of the population, protection of family, motherhood,
fatherhood and childhood;
4) outreach work for safe water supply and nutrition education of the population.
2. Primary medical care shall be provided by general practitioners,
pediatricians, primary care physicians, medical assistants, obstetricians and nurses.
3. The work of the primary healthcare organizations shall be based on the
territorial principle in order to ensure access to medical care of the citizens at their
place of residence and (or) their attachment, taking into account the right for free
choice of a medical organization.
4. The types, the volume, the order of primary health care, as well as the
procedure for attachment of the citizens to the primary healthcare institutions shall be
defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
5. Organization of primary health care shall be performed by the local state
governing bodies.
Footnote. Article 45 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 46. Consultative and diagnostic assistance
1. Consultative and diagnostic assistance - the specialized or tertiary care
without round-the-clock medical supervision.
2. The order of providing consultative and diagnostic services shall be defined
by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 46, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 47. Inpatient care
1. Inpatient care - a form of a qualified, specialized and highly skilled medical
care with twenty-four-hour medical supervision.
2. Healthcare organizations, that provide inpatient care, shall ensure
appropriate care and nutrition.
3. The order of inpatient care shall be established by the Government of the
Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 47, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 48. Hospital replacing assistance
1. Hospital replacing assistance - a form of a pre-hospital, qualified,
specialized and highly skilled medical care with the medical supervision, lasting four-
eight hours a day.
2. The order of providing the hospital replacing assistance shall be defined by
the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 48, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 49. Emergency medical assistance
1. Emergency medical assistance - a form of medical care in the event of diseases
and conditions, requiring emergency medical care to prevent significant harm to the
health or eliminate a threat to life.
2. In order to provide emergency medical care, the specialized organizations and
emergency medical services shall be created in the manner, defined by legislation of the
Republic of Kazakhstan in healthcare area.
3. The procedure for emergency medical assistance shall be specified by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 49, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 50. Air ambulances
1. Air ambulances - a form of emergency medical care which shall be provided if
medical care is impossible because of absence of medical equipment or professionals of
relevant qualifications in the medical organization at the location of the patient. The
medical care in the form of air ambulance shall be carried out via delivery of qualified
professionals to the destination point or transportation of the patient to the
appropriate medical organization by various types of transport.
2. The procedure for providing medical assistance in the form of air ambulance
shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 50, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 51. Medical care in emergencies
1. Medical care in emergency situations -a form of medical assistance of
emergency medicine in natural and man-made emergency situations.
2. The order of providing, the types and amount of medical assistance in
emergency situations shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 51 as amended by the Constitutional Law of the Republic of
Kazakhstan dated on 03.07.2013 No 121-V (shall be enforced upon expiration of ten
calendar days after its first official publication).
Article 52. Rehabilitation and medical rehabilitation
1. Rehabilitation and medical rehabilitation shall be provided to the citizens
suffering from congenital and evoked diseases, and the effects of acute, chronic
diseases and injuries.
2. Rehabilitation and medical rehabilitation shall be performed in healthcare
organizations, as well as sanatorium organizations.
3. Citizens shall be given the vouchers for sanatorium treatment in accordance
with the legislature of the Republic of Kazakhstan in healthcare area and the labor
legislation of the Republic of Kazakhstan.
4. The order of rehabilitation and medical rehabilitation, including the
children's medical rehabilitation shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
Footnote. Article 52, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 53. Palliative and nursing care
1. Under the guidance of a physician, the palliative care shall be provided in the
specialized structural units, independent medical organizations (hospices) or in the
form of home care to the incurable patients with the terminal (final) stage of the
disease.
2. Nursing care shall be provided in the cases, when medical supervision shall
not be required, in specialized structural units, independent healthcare organizations
(hospitals of nursing care) or in the form of home care.
3. The order of palliative and nursing care shall be defined by the Government of
the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 53, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 54. Traditional medicine, alternative medicine (healing)
1. The methods of traditional medicine shall include homeopathy, hirudotherapy,
manual therapy, zone therapy, herbal medicine and treatment by natural medications.
2. Individuals with medical education and a relevant license shall have the right
to work in traditional medicine area.
3. Alternative medicine (healing) - a set of accumulated empirical knowledge
about the healing methods, as well as the medical and hygienic techniques and skills and
their practical application to preserve health, prevent and treat diseases.
4.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 36-V
(shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication.)
5. Conduction of mass healing sessions, including through the media shall be
prohibited.
Footnote. Article 54, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
Article 55. Laboratory diagnostics
1. Laboratory diagnostics - a complex of medical services, aimed at confirming
presence or absence of disease (status) through laboratory testing of biomaterials,
taken from patients.
2. Regulations on the activities of organizations and (or) structural units of
healthcare organizations, performing laboratory diagnostics, as well as the amount and
the types of the tests, shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
Footnote. Article 55, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 56. Pathologicoanatomic diagnostics
1. Pathologicoanatomic diagnostics shall be performed to make a diagnosis via
analyzing a complex of changes in the tissues and organs of a corpse during its
postmortem examination, as well as in the organs (fragments of organs) and tissues,
taken out via surgery and (or) biopsy, and shall be based on the results of direct
examination (macroscopic studies), the researches, made by magnifying arrangement
(microscopic examination), other technologies, as well as clinical and anatomical
comparisons.
2. Postmortem examination shall be performed to ascertain the cause of death and
the diagnosis.
If there is no suspicion of violent death and if there is a written application
from a spouse (wife), close relatives or legal representatives or a written will
expression of a person, given while he was alive, the issuance of a corpse shall be
permitted without a postmortem examination, except for the cases of maternal and infant
mortality, and death from dangerous infections, with the issuance of the document
certifying the fact of death, in the form, approved by the authorized body.
At the request of a spouse (wife), close relatives or a legal representative of
the deceased person, a postmortem examination may be performed by an independent
(independent) expert (s) in the order, defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
3. Regulations on the work of organizations and (or) structural units of
healthcare organizations, performing postmortem examinations, as well as the order of
postmortem examination shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 56, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Chapter 12. TYPES OF EXPERTISE IN HEALTHCARE AREA
Article 57. An expertise in healthcare area
1. An expertise in healthcare - an integral part of public health protection.
2. In the Republic of Kazakhstan, the following types of expertise in healthcare
shall be performed:
1) evaluation of quality of medical services;
2) examination of temporary disability;
3) military medical examination;
4) forensic-medical, forensic psychiatric and forensic-drug examination;
5) healthcare and epidemiological expertise;
6) examination of medications, medical devices and medical equipment;
7) scientific and medical expertise.
3. Examination in healthcare, except for the examination of medications, medical
devices and medical equipment in the state registration, re-registration and amending
the registration dossier shall be performed by the individuals and legal entities,
taking into account the relevant license and (or) a certificate of accreditation.
Article 58. Examination of the quality of medical services
1. Examination of medical services’ quality - a set of organizational,
analytical and practical actions, aimed at assessment of the quality of medical
services, provided by the individuals and legal entities, using indicators that reflect
the performance indexes, completeness and compliance of medical services with the
standards.
2. Examination of the quality of medical services shall be divided into internal
and external ones.
3. In order to conduct an internal examination, an internal control (audit)
service shall be established in each medical organization. The structure and composition
of the service shall be approved by the head of the organization, depending on the
amount of the medical services provided.
The internal control (audit) service shall analyze medical care, clinical
operations of a healthcare organization, reveal violations in medical care provision and
standards, and considerappeals of the treated patients within five days.
Upon the results of the audit, the internal control (audit) service shall make
proposals to the head of the medical organization to address the revealed problems and
conditions, reducing the quality of medical services.
4. External examination of quality of medical services shall be performed by the
authorized body and (or) by independent experts.
5. Organization and procedure of the internal and external examinations of
quality of medical services shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
Footnote. Article 58, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 59. Examination of temporary disability
1. Examination of temporary disability shall be conducted to recognize officially
a disability of an individual and his temporary release from work during the disease.
2. The procedure of temporary disability examination, as well as issuance of a
sick leave and a temporary work incapacity certificate shall be defined by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 59, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 60. Military medical examination
1. Military medical examination shall be conducted to confirm medical fitness
for military service in the Armed Forces, other troops and military units of the
Republic of Kazakhstan or service in special state bodies, bodies of internal affairs,
penal system, the firefighting service, the financial police, customs bodies,
prosecutor's office (hereinafter - the military service or service in special state
bodies and law enforcement agencies), as well as to define causation of diseases,
injuries (wounds, injuries, contusions) (hereinafter - the injuries) and death in
connection with performing (performance of duties ) military service or service in
special state and law enforcement bodies and military duties.
2. Military medical examination shall be carried out:
1) for medical examination of:
the citizens, attached to the enlistment offices, called up for military service
or military duties and entering the military (special) schools, republican military
boarding schools (lyceums);
the citizens, applying for military service or service in special state and law
enforcement agencies, including on the contract basis;
the soldiers, performing military service under conscription or contract;
the employees of special state bodies;
the cadets of the military (special) schools, the schools of special state
agencies, the cadets and attendees;
the military servants (the servants of the Armed Forces), employees (workers) of
special state agencies, selected for the service (work) and those, working with
radioactive substances, ionizing radiation sources, the components of rocket fuel,
sources of electromagnetic fields; the aircraft staff of the state aviation;
the citizens in reserve when called up for military gatherings, the gatherings of
the special state bodies or for military service, the service in special state bodies or
for registration purposes;
2) during psycho-physiological selection of citizens, entering military service
in the special state and law enforcement agencies;
3) in revealing causation of injuries, diseases of the military servants,
employees of the special state bodies or the citizens, that passed military service
(military gatherings) or service (gatherings) in special state and law enforcement
agencies;
4) in estimating the level of military fitness for military service or service in
special state and law enforcement agencies at the time of their discharge from military
service or service in special state and law enforcement agencies;
5) in revealing causation of death (death) of military servants, and those,
liable to military service, employees during the military service (military gatherings),
or service in special state and law enforcement agencies or after discharge from
military service (military gatherings) or service (gatherings) in special state bodies,
law enforcement agencies, caused by injury, disease, received during the military
service (military gatherings) or service (gatherings) in special state and law
enforcement agencies.
3. The military medical examination bodies shall conduct military medical
expertise in the Armed Forces, other troops and military units of the Republic of
Kazakhstan, special state and law enforcement bodies.
Military medical examination for the special state bodies shall be conducted by
the military physician expertise agencies of the national security bodies.
4. The requirements to the fitness for military service in the Armed Forces,
other troops and military units of the Republic of Kazakhstan, special state bodies, the
bodies of internal affairs and state aviation, are approved by the central executive
bodies for defense, interior bodies and the central government agency for the national
security in consultation with the authorized body.
Footnote. Article 60 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on
13.02.2012 No 553-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
Article 61. Forensic medical, forensic psychiatric and forensic drug expertise
1. The procedural order of scheduling and conducting a forensic-medical,
forensic-psychiatric, and forensic drug testing shall be established by the Criminal
Procedure Code of the Republic of Kazakhstan, the Civil Procedure Code of the Republic
of Kazakhstan, the Code of Republic of Kazakhstan on administrative offences.
2. The procedure for organizing the mentioned types of forensic expertise and
performance of forensic investigations shall be established by the legislation of the
Republic of Kazakhstan on forensic activities.
Article 62. Healthcare-epidemiological expertise
1. Healthcare-epidemiological expertise - a complex of organoleptic, healthcare-
hygienic, epidemiological, microbiological, virologic, parasitologic, healthcare-
chemical, biochemical, toxicological, radiological, radiometric, dosimetric measurements
of physical factors, other researches and testing, and expertise of projects, conducted
to assess compliance of the projects, products, works, services and objects of business
and (or) other activity with the normative legal acts on healthcare-epidemiological and
hygienic standards.
2. Healthcare-epidemiological examination shall be conducted in the manner,
defined by the authorized body, the bodies and organizations of healthcare-
epidemiological service within their jurisdiction, upon the regulations and instructions
of officials of healthcare-epidemiological service, customs bodies and the applications
of individuals and legal entities.
3. Healthcare-epidemiological expertise in examination of projects shall be
carried out by the state bodies of healthcare-epidemiological service, in healthcare-
epidemiological laboratory research – by the state organizations for healthcare-
epidemiological service.
4. Healthcare-epidemiological laboratory tests shall be a part of the healthcare-
epidemiological expertise, related to organoleptic, hygienic, toxicological, healthcare,
chemical, biochemical, microbiological, epidemiological, bacteriological, virologic and
parasitologic laboratory studies, testing of caloric content and biological value of
food products, measuring of noise, vibration, electromagnetic fields and the physical
factors, radiation research, including radiometry and dosimetry.
5. In order to conduct a healthcare-epidemiological expertise upon applications
of individuals and legal entities, they shall provide funding and submit the required
documentation.
6. Healthcare-epidemiological expertise shall not be conducted if there is unfit
food and food stock.
7. Chemical and biological agents, recognized potentially hazardous to human
health or the future generations upon the results of healthcare-epidemiological
expertise or scientific examination, shall be prohibited for use in the Republic of
Kazakhstan. Register of potentially hazardous chemical and biological substances,
prohibited for use in the Republic of Kazakhstan, shall be published in the print media.
8. The state bodies of healthcare-epidemiological service on the basis of test
results, and other forms of control and healthcare-epidemiological expertise shall issue
a healthcare-epidemiological conclusion on:
1) placement, reconstruction and expansion of nuclear energy and industry objects,
space and subsoil objects, having emissions of chemical and biological agents into
environment, physical factors, objects in ecological disaster zones and the objects with
new technological processes;
2) location of production lines, general development plans of urban and rural
settlements’ construction, resort zones, feasibility studies, construction and
reconstruction of objects for industrial and civil purpose;
3) documents about healthcare and epidemiological situation of a land plot,
planned for construction or an object, that is subject to reconstruction and changing of
its functional profile (purpose);
4) feasibility studies, projects and other regulatory documentation on emission
limits and maximum allowable discharge of harmful substances and physical agents into
environment, the zones of healthcare protection and healthcare protecting zones,
geological researches, technology;
5) draft regulations on raw materials, food, goods, products, substances,
machinery, equipment, construction materials, as well as the modes of training,
education, physical development, labor, housing, recreation, food, water supply, medical
care of various groups the population;
6) the conditions of production, transportation, storage, use and sale of raw
materials, food, potable water, construction materials, consumer goods, toxic,
radioactive and biological agents, as well as conduction of works and provision of
services;
7) the conditions of training, education, physical development, labor, housing,
recreation, nutrition, water supply and medical treatment of different groups of
population;
8) the documents, describing the healthcare-epidemiological situation and the
health status of the population, data on infectious and parasitic, occupational diseases
and about poisonings;
9) materials on chemical, biological, toxicological, radiological impact on soil,
water and air;
10) new products, technologies and equipment;
11) the designed, constructed and commissioned objects of industrial and civil
purpose, industrial products and transport, and other objects that are potentially
dangerous and (or) important for public health;
12) food products, materials and articles, contacting with food products that are
not subject to mandatory conformity;
13) academic workload and the mode of employment in educational institutions;
14) children's products and nutritional supplements;
15) development plans for settlements’ construction, location, construction and
reconstruction of industrial and civil objects, buffer zones, conditions of water use
and wastewater, recycling and disposal of toxic, radioactive and other hazardous
substances, standards and regulations for new types of raw materials, equipment,
processes of food production, food stock, industrial output, construction materials,
ionizing radiation sources, chemicals and chemical products, biological, medicinal
drugs, disinfectants, disinfestation and deratization devices, medical immunobiological
drugs, packing, packaging and polymeric materials, contacting with food raw materials,
food and drinking water, perfumes, cosmetics and other consumer goods, equipment,
instruments and working tools;
16) the objects of economic and (or) other activities in the settlements, the size
of their buffer zones.
9. On the basis of healthcare-epidemiological expertise, a healthcare-
epidemiologic conclusion shall be issued (the hygienic certificate, health certificate)
- the document, certifying compliance (incompliance) with the normative legal acts in
healthcare-epidemiological welfare and hygienic standards of design documentation,
environmental factors, business and (or) other activities, products, works and services.
10.Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 15.07.2011 No
461-IV (shall be enforced from 30.01.2012).
Footnote. Article 62, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2010); dated on 06.01.2011 No 378-
IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from 30.01.2012); dated
on 10.07.2012 No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
Article 63. Expert examination of drugs, medical devices and medical equipment
1. Expert examination of drugs, medical devices and medical equipment - a
research or testing of drugs, medical devices and medical equipment for their safety,
effectiveness and quality through physical, chemical, biological, pre-clinical (non-
clinical) research, clinical studies, determination of bioequivalence as well as the
study of documents of the registration dossier, regulations on standardization,
submitted for registration of drug, medical device and medical equipment in the manner,
defined by the authorized body.
2. Expert examination of drugs, medical devices and medical equipment shall be
referred to the state monopoly and shall be performed by a republican state enterprise
on the basis of economic control rights, which is the state expert organization for
circulation of drugs, medical devices and medical equipment.
Prices of goods (works, services), produced and (or) sold by a state monopoly
subject are specified by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 63, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official
publication).
Article 63-1. Evaluation of safety and quality of drugs and medical devices,
registered in the Republic of Kazakhstan
1. Evaluation of safety and quality of drugs and medical devices, registered in
the Republic of Kazakhstan shall be performed to reveal compliance of safety and quality
of drugs, medical devices with the registration dossier, regulations on standardization,
on the basis of which they were registered in the Republic of Kazakhstan.
2. Evaluation of safety and quality of drugs, medical devices, registered in the
Republic of Kazakhstan shall be referred to a state monopoly, and shall be performed by
a republican state enterprise on the basis of economic control rights, which is the
state expert organization for drugs, medical devices and medical equipment, that has
testing laboratories, accredited in accordance with the legislature of the Republic of
Kazakhstan.
Prices of goods (works, services), produced and (or) sold by a state monopoly
subject shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Chapter 12 as amended by adding Article 63-1 in accordance with the Law
of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the
date of its first official publication).
Article 64. Scientific and medical expert examination
1. The objects of scientific and medical expert examination shall be:
1) the draft programs of basic and aplied scientific researches;
2) republican target scientific and medical programs;
3) the results of the completed scientific and medical programs;
4) scientific papers, nominated for the state awards of the Republic of
Kazakhstan;
5) scientific and medical developments, planned for practical application in
healthcare.
2. The order of scientific and medical expert examination shall be defined by the
authorized body.
SECTION 4. PHARMACEUTICAL ACTIVITIES AND CIRCULATION OF MEDICATIONS, MEDICAL
SUPPLIES AND MEDICAL EQUIPMENT
Chapter 13. PHARMACEUTICAL ACTIVITY Article 65. The system of circulation of medications, medical devices and medical
equipment
A single system of circulation of medications, medical devices and medical
equipment shall include:
1) a state body for circulation of medications, medical devices and medical
equipment;
2) a state expert organization for circulation of medications, medical devices
and medical equipment and its territorial subdivisions.
Article 66. Types of pharmaceutical activity
1. Pharmaceutical activities shall include professional activities of
individuals with higher or vocational secondary pharmaceutical education, as well as the
legal entities, involved in healthcare.
2. Pharmaceutical activity shall include the following types:
1) production of drugs;
2) production of medical supplies;
3) production of medical equipment;
4) manufacturing of drugs;
5) manufacturing of medical devices;
6) wholesale trade of medications;
7) wholesale trade of medical products;
8) wholesale trade of medical equipment;
9) retail sale of medications;
10) retail sale of medical products;
11) retail sale of medical equipment.
Article 67. Production of medications, medical devices and medical equipment
1. Production of medications, medical devices and medical equipment - a
pharmaceutical activity, including the range of all works, required for mass production
of medications, medical devices and medical equipment, related to the purchase of raw
materials and semi-products, technological process, including fulfillment of one of its
phases, storage, sale of the produced output, as well as all kinds of the associated
control.
2. Manufacturing of medications, medical devices and medical equipment shall be
performed in accordance with the production rules and normative documents on
standardization by the subjects, involved in circulation of drugs, medical devices and
medical equipment and that have received a license for production of medications,
medical devices and medical equipment.
3. Production rules and quality control, as well as testing of stability and
setting of a shelf-life and re-control of medications, medical devices and medical
equipment shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
4. Manufacture drugs, medical devices and medical equipment shall be prohibited if
they:
1) have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan, except
for the drugs, medical devices and medical equipment, designed for expert examinations
in their state registration, installation and launch of equipment and technological
processes, as well as drug substances, produced under the Good Manufacturing practice;
2) without a license for production of medications, medical devices and medical
equipment;
3) in violation of production Rules and quality control of drugs, medical devices
and medical equipment.
5. The produced and imported medications:
1) shall not contain dyes and auxiliary agents, which are prohibited for use in
the Republic of Kazakhstan by the authorized body;
2) shall be controlled in accordance with the regulatory and technical document
for control over the quality and safety of drugs, developed in compliance with the Rules
of drawing up, approval and examination of normative and technical document for control
over the quality and safety of drugs, established by the authorized body.
6. Production and sale of patented medications, medical devices and medical
equipment shall be performed in accordance with the legislation of the Republic of
Kazakhstan in intellectual property area.
7. Production of medical devices and medical equipment, designed for diagnostics
or treatment must ensure their safety, provide their use in accordance with functional
purposes and eliminate the risk of errors when interpreting the results of diagnostics
or treatment.
Footnote. Article 67, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 68. Production of pharmaceuticals and medical devices
Pharmaceuticals and medical products shall be produced by the subjects, involved
in circulation of drugs, medical devices, properly licensed for manufacturing of
pharmaceuticals and medical devices in accordance with the rules, approved by the
authorized body. The manufactured drugs shall be subject to intrapharmacy control in the
manner, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 68, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 69. Wholesale and retail trade of pharmaceuticals, medical devices and
medical equipment
1. Wholesale trade of drugs, medical devices and medical equipment shall be
performed by the subjects involved in circulation of drugs, medical devices and medical
equipment, and obtained the appropriate license for wholesale trade in pharmacy depots
or have notified about working in the order, defined by the Law of the Republic of
Kazakhstan "On administrative procedures".
2. Retail trade of pharmaceuticals, medical devices and medical equipment shall
be carried out by the subjects that are involved in circulation of drugs, medical
devices and medical equipment, and have obtained the appropriate license for retail
trade in pharmacies, drugstores, mobile pharmacy stations, or have notified on beginning
of activity in the order, established by the Law of the Republic of Kazakhstan "On
administrative procedures."
3. Wholesale and retail trade of pharmaceuticals, medical devices and medical
equipment shall be performed in the order, defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
4. Wholesale and retail trade of drugs, medical devices and medical equipment
shall be prohibited:
1) if they have not passed the state registration in the Republic of Kazakhstan,
except for the drug substances, produced under the Good Manufacturing Practice;
2) if their quality has not been confirmed by a conclusion on safety and quality
in accordance with the order, defined by the legislature of the Republic of Kazakhstan;
3) if they do not meet the requirements of the legislation of the Republic of
Kazakhstan;
4) if they are expired;
5) to the healthcare workers in healthcare organizations, except for the cases,
provided in paragraph 6 of this Article;
6) through temporary storage of medications, medical devices and medical
equipment.
5. Sale of OTC drugs, requiring prescription shall be prohibited.
The rules of referring drugs to prescription requiring or OTC medications shall
be set by the Government of the Republic of Kazakhstan.
6. In remote rural districts, where there are no pharmacies, the medications,
medical devices may be sold by individuals and legal entities through pharmacies in
healthcare organizations, providing primary health care, consultative and diagnostic
care, and mobile pharmacies.
In this case, in the absence of pharmaceutical specialists, the quality safety,
the safety and efficacy of drugs, medical devices shall be ensured by the medical
professionals, certified in the manner, defined by the authorized body.
7. The medications, medical supplies and medical equipment, imported and produced
in the territory of the Republic of Kazakhstan, shall be used, handled and operated on
the territory of the Republic of Kazakhstan without restrictions before the expiration
of the registration certificate.
Footnote. Article 69, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 10.07.2012 No 34-V
(shall be enforced from the date of its first official publication); dated on 10.07.2012
No 36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication.)
Chapter 14. CIRCULATION OF DRUGS, MEDICAL DEVICES AND MEDICAL EQUIPMENT Article 70. Development of drugs, medical devices and medical equipment
1. The goal of developing drugs, medical devices and medical equipment shall be
to create safe, effective and qualitative drugs, medical devices and medical equipment.
2. The rights of a developer of drug products, medical devices and medical
equipment shall be protected by the legislation of the Republic of Kazakhstan on
intellectual property.
3. The developer of drugs, medical devices and medical equipment must comply with
the national standards’ requirements.
4. The order of approving the names of the original drug shall be defined by the
authorized body.
Footnote. Article 70, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 71. The state registration, re-registration and amendments to the
registration dossier of drugs, medical devices and medical equipment
1. The state registration of drugs, medical devices and medical equipment - the
procedure, aimed at estimation of lawfulness of presence at the pharmaceutical market,
safety, efficacy and quality of drugs, medical devices and medical equipment, and
introduction of the drug, medical devices and medical equipment to the State register of
drugs, medical devices and medical equipment for a specified period of time, performed
in the order, defined by the authorized body.
2. The state re-registration of drugs, medical devices and medical equipment -
the extension of validity of the state registration for a specified period of time,
accompanied by the issuance of a new registration certificate under the same
registration number as well as the introduction of the corresponding entry in the State
Register of drugs, medical devices and medical equipment, performed in the order,
established by the authorized body.
3. Amendments to the registration dossier - the changes, made by an applicant to
the registration dossier during the currency of the registration certificate, that do
not affect safety, efficacy and quality of drugs, medical devices and medical equipment,
and are subject to examination in the order, established by the authorized body.
4. The drugs, medical devices and medical equipment, produced in the Republic of
Kazakhstan, as well as those, imported to its territory, shall be subject to the state
registration and re-registration, including:
1) the drugs under the trade-names indicating drug formulation, dosage, and
packaging;
2) bulk drug products, imported into the Republic of Kazakhstan;
3) new combinations of the drugs, previously registered in the Republic of
Kazakhstan, with an indication of drug formulation, dosage and packaging;
4) the drugs, previously registered in the Republic of Kazakhstan, but produced
by other manufactures in other drugs formulations with new dosage forms, new packaging,
a different composition of excipients, another name;
5) medical products and medical equipment, taking into account their
classification according to the degree of potential risk for medical applications;
6) medical devices, designed for in vitro diagnostics testing of a human body,
except for the diagnostic reagents, not related to the medical immunotherapeutic agents,
as well as contact lenses for vision correction.
5. Trade name of a drug - the name under which the drug shall be registered.
6. Bio similar - the second-entry biopharmaceutical, claimed to be similar in
quality, safety and efficacy to the previously registered, innovative biological drug
and having a similar international non-proprietary name.
7. The drugs of biological origin - the pharmaceuticals, containing biological
proteins (hormones, cytokines, blood clotting factors, including low molecular weight
heparin, insulin, monoclonal antibodies, enzymes, colony stimulating factors, drugs
developed on the basis of tissue cells, obtained by genetic engineering and hybridoma
technology) and biosimilars.
8. The drugs, medical devices and medical equipment, registered in the country of
origin shall be subject to the state registration in the Republic of Kazakhstan.
9. Upon the decision of the authorized body, the drugs, medical supplies and
medical equipment may be registered under the accelerated procedure of the state
registration, re-registration. The order of the accelerated procedure of the state
registration, re-registration of drugs, medical devices and medical equipment shall be
defined by the authorized body.
10. After termination of the state registration, the drugs, medical devices and
medical equipment shall be subject to re-registration in the Republic of Kazakhstan in
the order, defined by the authorized body.
11. An obligatory condition of the state registration, re-registration,
amendments to the registration dossier - an examination of the drug, medical device and
medical equipment.
In accordance with the procedure, approved by the authorized body, the
examination shall be performed by the state expert organization in circulation of drugs,
medical devices and medical equipment.
Assessment of production conditions and quality assurance system shall be
performed via visiting of a manufacturer at the expense of an applicant for the state
registration of drugs, medical devices and medical equipment in the manner, specified by
the authorized body.
The expenses, associated with the examination of the drug, medical device and
medical technology for their registration and re-registration, shall be covered by the
applicants.
12. The drugs, produced in pharmacies, medical products, made in the stores of
medical technology and medical products, medical optics products, manufactured in
optical stores, as well as drug substances, produced under the Good Manufacturing
Practices shall not be subject to the state registration.
13. An application for the state registration and re-registration, amendments to
the registration dossier of drugs, medical devices and medical equipment, and (or) their
expendable materials shall be submitted in a written form by a developer or a
manufacturer of the drug, medical device and medical technology, responsible for the
quality of the claimed products at all stages of their promotion, or by their
representatives.
The application shall be attached with the registration dossier, containing the
documents, the list of which shall be defined by the authorized body.
Accounting and systematization of documents, submitted by the applicant for the
state registration, re-registration and amendments to the registration dossier of drugs,
medical supplies and medical equipment, subjected to the agreement or approval, shall be
performed in the order, defined by the authorized body.
14. Fee shall be charged for the state registration, re-registration and issuance
of a duplicate of a registration certificate of drug products, medical devices and
medical equipment in the order, defined by the tax legislature of the Republic of
Kazakhstan.
15. The applicant shall receive denial of the state registration and re-
registration and of amendments to the registration dossier of drugs, medical devices and
medical equipment in case of their non-compliance with the declared parameters of
quality, safety and efficacy in the order, specified by the authorized body.
16. Upon the results of the state registration and re-registration of drug,
medical devices and medical equipment, a state registration certificate shall be issued
and its sample shall be specified by the authorized body.
17. A decision on the state registration of drugs, medical devices and medical
equipment may be revoked in the order, defined by the authorized body.
18. During the validity period of the registration certificate, the manufacturer
shall be responsible for the quality of the registered drugs, medical devices and
medical equipment, available at the market of the Republic of Kazakhstan, that must
comply with the samples, submitted for the state registration, re-registration and
characteristics, specified in the registration dossier and be attached with the
documents, containing information for a consumer, approved by the authorized body.
Footnote. Article 71, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan; dated
on 10.07.2012 No 34-V (shall be enforced from the date of its first official
publication).
Article 72. Pre-clinical (non-clinical) studies of biologically active substances
1. The purpose of pre-clinical (non-clinical) studies of biologically active
substances is to receive scientific assessment and evidence of pharmacological activity
and safety of biologically active substances.
2. A decision on making pre-clinical (non-clinical) studies of biologically active
substances shall be taken by the authorized body.
3. Pre-clinical (non-clinical) studies shall be carried out in the order, defined
by the authorized body.
Article 73. Technical testing of medical devices and medical equipment
1. The purpose of technical testing of medical devices and medical equipment is
to harmonize technical characteristics of medical devices and medical equipment with the
national standards.
2. A decision to conduct technical testing of medical devices and medical
equipment shall be taken by the authorized body for technical regulation.
Footnote. Article 73, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 10.07.2012 No 31-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 74. Clinical studies and (or) testing of pharmacological and drug
products, medical devices and medical equipment
1. Clinical studies and (or) testing of pharmacological and drug products,
medical devices and medical equipment shall be performed with participation of a person
as a subject for revealing or confirmation of clinical, pharmacological and (or) the
pharmaco-dynamic effects of the tested medication, and (or) disclosure of adverse
reactions and (or) in order to investigate absorption, distribution, biotransformation
and excretion for assessment of its safety and efficacy.
2. Clinical studies and (or) testing of pharmacological and drug products,
medical devices and medical equipment are performed in the order, defined by the
authorized body.
Article 75. Labeling of drug product, medical device and medical equipment
1. The drugs should come into circulation with the labeling, printed on the
consumer packaging (primary and secondary) with a well-read typeface in the State and
Russian languages, and meet the requirements of the order, established by the Government
of the Republic of Kazakhstan.
2. Medical products and medical equipment shall come into circulation with the
labeling, printed on the medical devices and medical equipment, and (or) on the consumer
packaging in accordance with the order, established by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
3. It shall be allowed to use stickers during importation of the limited number of
expensive, rarely used, and orphan drugs.
Applying of stickers on a consumer package shall be performed in the order,
defined by the authorized body.
Footnote. Article 75, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 76. Purchase of drugs, intended for the guaranteed volume of free medical
assistance
1. The drugs, intended for the guaranteed volume of free medical care, shall be
acquired under the international nonproprietary names. In case of purchase of a multi-
component drug its composition shall be specified.
2. For efficient and effective use of budget funds, allocated for purchase of
drugs for the guaranteed volume of free medical care, the drugs shall be purchased at
the prices not exceeding the costs, established by the authorized body.
Article 77. A single distributor for procurement and provision of drugs, medical
products
1. A single distributor for procurement and provision of medications, medical
supplies shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
The main activity of a single distributor for procurement and provision of
medications, medical products is to choose suppliers and conclude supply contracts,
provide customers with drugs, medical products in accordance with the List of drugs,
medical devices within the guaranteed volume of free medical care, defined by the
authorized body, and storage and delivery of medications, medical devices by the
customer.
2. The rules for organization and procurement of drugs, medical devices shall be
specified by the Government of the Republic of Kazakhstan.
3. The main criterion for selecting a single distributor for procurement and
provision of drugs, medical supplies as a potential supplier shall be the presence of
the manufacturer status or an official representative of the manufacturer of the drug,
medical device.
4. The principles of procurement of drugs, medical devices shall be:
1) optimal and effective use of money for procurements;
2) provision of equal opportunities to the potential suppliers to participate in
the procurement procedure;
3) fair competition among the potential suppliers;
4) openness and transparency of the procurement process;
5) support for domestic producers.
5. A single distributor for procurement and provision of medications, medical
supplies shall be liable for failure and (or) improper performance of their duties in
accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 78. Storage and transportation of drugs, medical devices and medical
equipment
1. Drugs, medical devices and medical equipment shall be stored and transported
under the conditions, providing their safety, efficacy and quality, in accordance with
the regulations, adopted by the Government of the Republic of Kazakhstan.
A temporary warehouse of drugs, medical devices and medical equipment must have
premises, areas, special equipment, furniture, equipment, firefighting equipment,
devices, providing compliance of drugs, medical devices and medical equipment with the
storage requirements, defined by the technical rules and standardization regulations, as
well as the resolution of the authorized body.
2. It shall be prohibited to extend the shelf-life of drugs, medical devices.
Footnote. Article 78, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced 13.10.2011).
Article 79. Destruction of drugs, medical supplies and medical equipment
Drugs, medical devices and medical equipment that are useless, counterfeit,
expired, and others, that do not meet the requirements of the legislation of the
Republic of Kazakhstan, shall be considered unfit for sale and medical use and must be
destroyed by the subjects, involved in circulation of drugs, medical devices and medical
equipment, disposed by them, in the order, established by the Government of the Republic
of Kazakhstan.
Footnote. Article 79, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 80. The order of importation of drugs, medical devices and medical
equipment
1. Importation of drugs, medical devices and medical equipment to the territory
of the Republic of Kazakhstan shall be performed in the order, established by the
Government of the Republic of Kazakhstan, in accordance with the legislation of the
Customs Union and (or) the Republic of Kazakhstan.
2. Import of drugs, medical devices and medical equipment into the territory of
the Republic of Kazakhstan shall not be permitted if the medicinal products have not
passed the state registration in the Republic of Kazakhstan, except for the drug
substances, manufactured under the Good Manufacturing Practice, and the cases, referred
to in paragraph 3 of this Article, Article 80-2 of this Code.
3. Import of drugs, medical devices and medical equipment into the territory of
the Republic of Kazakhstan, not registered in the Republic of Kazakhstan shall be
allowed under a resolution (permission), issued by the authorized body if they are
intended for:
1) organization of clinical research;
2). expertise of drugs;
3). the state registration of drugs, medical devices and medical equipment;
4). medical care for a particular patient for life saving, or medical care for a
particular group of patients with rare and (or) the most severe disease;
5). organization of exhibitions without the right for their further distribution;
6). prevention and (or) elimination of emergency situations;
7) equipment of healthcare organizations with the unique medical technology,
registered in the Republic of Kazakhstan, as well as the equipment of the medical
purpose, related and designed for complement of the unique medical devices;
8). introduction of innovative medical technologies;
4. Import of drugs, medical devices and medical equipment shall be prohibited
into the territory of the Republic of Kazakhstan as humanitarian aid, that have not
passed the state registration, except for the specific cases, defined by the Government
of the Republic of Kazakhstan.
Drugs, medical devices and medical equipment (including the unregistered),
intended for the humanitarian aid and assistance in emergency situations, shall be
imported to the Republic of Kazakhstan under a resolution (permission), issued in the
order, specified by the Government of the Republic of Kazakhstan.
5. The drugs, medical devices and medical equipment, imported into the territory
of the Republic of Kazakhstan, not complying with the legislation of the Republic of
Kazakhstan on healthcare, shall be confiscated and destroyed.
Footnote: Article 80 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan
dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days
after its first official publication).
Article 80-1. The persons, entitled to import drugs, medical devices and medical
equipment to the Republic of Kazakhstan
In accordance with the order, specified by the Government of the Republic of
Kazakhstan, the import of drugs, medical devices and medical equipment to the Republic
of Kazakhstan may be performed:
1) by producer-organizations, licensed to manufacture drugs, medical devices and
medical equipment;
2) by individuals or legal entities, licensed for wholesale trade of drugs or
included in the register of healthcare subjects, engaged in wholesale trade of medical
devices and medical equipment, according to the notice of the commencement of business;
3) by research organizations, laboratories for development and state registration
of drugs, medical devices and medical equipment in accordance with this Code;
4) by foreign manufactures of drugs, medical devices and medical equipment, their
authorized representatives (affiliates) or their authorized individuals and legal
entities for examination in the state registration, clinical testing, and (or) research,
and for participation in exhibitions of manufacturers of drugs, medical devices and
medical equipment in the Republic of Kazakhstan;
5) by healthcare organizations for providing medical activities.
Footnote. The Code shall be supplemented by Article 80-1 in accordance with the
Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon
expiration of thirty calendar days after its first official publication).
Article 80-2. Importation of drugs, medical devices and medical equipment for
personal use and other non-commercial purposes
1. Drugs, medical devices and medical equipment shall be imported with a
permission of the authorized body if they are intended for:
1). personal use of the individuals, representatives of the diplomatic missions
and international organizations;
2). treatment of passengers and crew of vehicles, train staff and drivers of
vehicles, that arrived to the customs territory of the Customs Union;
3). treatment of the participants of cultural and sports events, and the members
of international expeditions;
2. In the cases, specified by paragraph 1 of this Article, importation of drugs,
medical devices and medical equipment, not registered in the Republic of Kazakhstan,
shall be permitted.
Footnote. The Code shall be supplemented by Article 80-2 in accordance with the
Law of the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon
expiration of thirty calendar days after its first official publication).
Article 80-3. Interaction of the authorized body and the authorized body for
customs affairs of the Republic of Kazakhstan
1. When moving across the customs border of the Customs Union, coinciding with
the state border of the Republic of Kazakhstan of drugs, medical devices and medical
equipment to the customs authorities of the Republic of Kazakhstan, the information on
the state registration of each of the imported drugs, medical supplies and medical
equipment, indicating the date and number of registration, shall be submitted, confirmed
by the authorized body, except for the cases, specified by paragraphs 3 and 4 of Article
80, Article 80-2 of this Code.
2. The authorized body on customs affairs of the Republic of Kazakhstan shall
provide information to the authorized body on importation of pharmaceuticals, medical
devices and medical equipment to the territory of the Republic of Kazakhstan through the
customs border of the Customs Union, coinciding with the state border of the Republic of
Kazakhstan and export from the territory of the Republic of Kazakhstan through the
customs border of the Customs Union, coinciding with the state border of the Republic of
Kazakhstan of the pharmaceuticals, medical devices and medical equipment.
Footnote. The Code is supplemented by Article 80-3 in accordance with the Law of
the Republic of Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon
expiration of thirty calendar days after its first official publication).
Article 81. The order of export of drugs, medical devices and medical equipment
1. Export of drugs, medical devices and medical equipment from the territory of
the Republic of Kazakhstan shall be performed in the order, approved by the Government
of the Republic of Kazakhstan.
2. Drugs, medical devices and medical equipment may be exported from the
territory of the Republic of Kazakhstan without the approval of the authorized body:
1) for personal use in the amount required for a course of treatment, by the
individuals, leaving the territory of the Republic of Kazakhstan;
2) in the first-aid kits of a vehicle, leaving the territory of the Republic of
Kazakhstan, for treatment of passengers.
3. Export of drugs, medical devices and medical equipment from the territory of
the Republic of Kazakhstan as part of material and technical devices of medical and
rescue organizations and groups, leaving the territory of the Republic of Kazakhstan to
liquidate emergency situations, shall be performed in the order, established by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 81, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Chapter 15. GENERAL SAFETY REQUIREMENTS TO DRUGS, MEDICAL DEVICES AND MEDICAL
EQUIPMENT
Article 82. Installation, repair, technical and metrological maintenance of
medical devices and medical equipment
1. Installation, repair, technical and metrological maintenance of medical
equipment and in some cases medical products shall be performed by individuals or legal
entities, entitled to conduct these works in accordance with the legislation of the
Republic of Kazakhstan.
2. The level of security of medical devices and medical equipment after the
repair should not be below the level of safety, established by the technical certificate
of medical devices and medical equipment.
3. Metrological provision of medical measurement devices, applied in healthcare
organizations shall be regulated in accordance with legislation of the Republic of
Kazakhstan on technical regulation.
4. Medical technology, which is a means of measurement, shall be registered in
the Registrar of the state traceability system of the Republic of Kazakhstan and shall
be allowed for use in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan on
uniformity of measurements.
The list of medical equipment, being a means of measurement, shall be approved by
the authorized body in coordination with the authorized body in the scope of technical
regulation.
Article 83. Safety classification and safety reclassification of medical devices
and medical equipment, depending on the potential risk degree
1. Medical devices and medical equipment, used in the Republic of Kazakhstan,
shall be divided into the safety classes, depending on the potential risk degree of
making harm to patients, staff, operating medical devices and medical equipment, and
other persons.
Each safety class shall include the groups and types of medical products and
medical equipment, meeting certain technical regulations. Medical devices and medical
equipment may not simultaneously belong to several safety classes.
2. The rules of safety classification of medical devices and medical technology
shall be approved by the authorized body in coordination with the competent authorized
body for technical regulation.
3. Classification principles of medical devices and medical equipment shall take
into account:
1) the duration of use;
2) invasiveness;
3) presence of contact with an organism or interaction with it;
4) a mode of administration into the body;
5) application for the vital organs;
6) the use of energy sources.
4. Affiliation to the safety classes of medical products, medical devices and
medical equipment shall be defined by the authorized body during their state
registration.
5. A manufacturer shall be entitled to conduct reclassification, at least in two
years after the state registration if there are grounds for the safety re-classification
of the registered medical products, medical devices and medical equipment, in the order,
established by legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare.
6. The authorized body may introduce changes in classification, taking into
account the principles, characteristics, medical techniques, used for the work of
medical devices and medical equipment.
Article 84. Prohibition, suspension or withdrawal of drugs, medical devices and
medical equipment
1. The authorized body may prohibit or suspend the use, sale or production of
drugs, medical devices and medical equipment, as well as to make a decision to withdraw
them in the following cases:
1) non-compliance of drugs, medical devices and medical equipment with the
technical regulations and standardization documents;
2) revealing of adverse drug reactions, dangerous to human health, that are not
specified in the drug usage leaflet;
3) detection of defects in design, mode of operation, production performance,
affecting their safety when applying medical devices or medical equipment;
4) violation of the approved process of production of drugs, medical devices and
medical equipment, affecting their quality, safety and efficiency;
5) the available data on harming the health of a patient or a consumer, caused by
the use of drugs, medical devices and medical equipment;
6) obtaining the data on insufficiency of scientific and technological level of
production technology and quality control, reducing the safety level of drugs, medical
devices and medical equipment.
2. The order of prohibition, suspension or withdrawal from circulation shall be
established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 84, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced 13.10.2011).
Article 85. Monitoring of drug side-effects
1. Monitoring of drug side effects shall be performed in medical and
pharmaceutical organizations in the order, approved by the authorized body.
2. In a written form, the healthcare subjects shall have to inform the authorized
body on the facts of special interaction of a drug with other drugs and side effects,
including those, not listed in the drug use instructions.
Article 86. Information on new drugs, medical devices and medical equipment
Information on new drugs, medical devices and medical equipment, approved for
use in the Republic of Kazakhstan, on the drugs, that have not passed the state
registration and do not meet the requirements of the legislation of the Republic of
Kazakhstan on healthcare, on revocation of the decision on the state registration, as
well as on doctor's prescription drugs shall be provided in the specialized printed
media, designed for medical and pharmaceutical workers.
SECTION 5. PROTECTION OF PUBLIC HEALTH
Chapter 16. RIGHTS AND RESPONSIBILITIES IN HEALTHCARE AND WARRANTIES OF THEIR
SECURITY Article 87. Guarantees of rights security in healthcare
The state shall guarantee the citizens of the Republic of Kazakhstan:
1) the right for health care;
2) provision of the guaranteed volume of free medical care;
3) equal access to medical care;
4) quality of health care;
5) the availability, quality, effectiveness and safety of drugs;
6) taking of measures to prevent diseases, promote healthy lifestyles and healthy
eating;
7) privacy, preservation of information, which is a part of doctor-patient
confidentiality;
8) freedom of reproductive choice, protection of reproductive health and
observance of reproductive rights;
9) healthcare-epidemiological, environmental welfare and radiation safety.
Article 88. The citizens’ rights
1. Citizens of the Republic of Kazakhstan shall have the right to:
1) the guaranteed volume of free medical care in accordance with the list,
approved by the Government of the Republic of Kazakhstan;
2) the drugs and medical devices in the frames of the guaranteed volume of free
medical care, including provision of the certain categories of people with certain
diseases (statuses) with free or the reduced-price drugs and specialized medical
products on an outpatient basis in accordance with the list, approved by the authorized
body;
3) free choice of a medical organization, qualitative and timely medical
assistance;
4) additional medical services in addition to the guaranteed volume of free
medical care at the expense of own funds, the organizations’ funds, the system of
voluntary insurance and other not-prohibited sources;
5) receive medical care abroad at the expense of budget funds, when clinically
indicated, in the order, defined by the Government of the Republic of Kazakhstan;
6) compensation for the harm, caused to the health by wrong assignment and use of
drugs, medical devices and medical equipment by the health workers;
7) certification of temporary disability with the issuance of a temporary
disability leave or a temporary disability certificate;
8) receive reliable information on prevention, diagnosis, treatment and
rehabilitation, clinical studies, factors, affecting health, including the environment,
working conditions, living and recreation, healthy food and food safety, including the
conclusions of healthcare-epidemiological expertise from the state bodies, organizations
and attending physician within their competence;
9) receive information on safety, efficacy and quality of drugs sold, medical
devices and medical equipment from the state bodies, independent expert organizations
and subjects, involved in circulation of drugs, medical devices and medical equipment;
10) appeal the actions (or inaction) of medical and pharmaceutical personnel in
healthcare organization, higher authority and (or) in a judicial procedure;
11) an application for attracting independent experts in case of disagreement
with the findings of the state medical expertise.
2. A woman has the right to resolve an issue on motherhood and the free choice of
modern methods of unwanted pregnancy prevention for family planning and protection of
her health.
The right of citizens to protection of maternity shall be provided by:
1) a medical examination within the frames of the guaranteed volume of free
medical care, dynamic screening and health improvement of women of reproductive age;
2) medical treatment of major diseases, directly affecting women's reproductive
health and child’s health, when being hospitalized for care for a sick child.
Working hours, maternity leave and working conditions of pregnant women and
nursing mothers shall be established in accordance with the labor legislation of the
Republic of Kazakhstan.
3. People with gender identity disorders, except for those with mental disorders
(diseases) shall have the right to change their sex.
The rules of medical examination and sex change operations for persons with gender
identity disorders shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
4. The citizens, whose freedom is limited, and those, serving a sentence in
prison, placed in special institutions, shall receive the medical care in the order,
defined by the Government of the Republic of Kazakhstan. These persons shall enjoy all
the above rights of the citizens of the Republic of Kazakhstan when receiving medical
care.
5. Foreigners and stateless persons, residing in the territory of the Republic of
Kazakhstan, shall have the right to receive the guaranteed volume of free medical care
in acute diseases, posing threat to others, in compliance with the list, specified by
the Government of the Republic of Kazakhstan, unless otherwise stipulated by the
international treaties, ratified by the Republic of Kazakhstan.
6. Citizens shall have the right to receive e-government services in healthcare
area through a web portal of "electronic government" in the order, defined by the
Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 88, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 08.01.2013 No 64-V
(shall be enforced from 01.01.2013); dated on 15.04.2013 No 89-V (shall be enforced upon
expiration of thirty calendar days after its first official publication).
Article 89. Children's rights
1. Every child shall have the right to:
1) use modern and effective healthcare services and devices for medical treatment
and health rehabilitation;
2) get education in healthcare protection;
3) medical examinations and case follow-ups, treatment, drug supply and health
improvement in the frames of the guaranteed volume of free medical care.
2. When hospitalized the children:
1) under three years old, and very sick older children, who, according to the
doctors, need additional care, the mother (father) or any other person, taking care of
the child, shall have the opportunity to be with him in the medical organization with
the issuance of a temporary disability leave;
2) a nursing mother with a child under one year of age shall be provided with
free meals in a medical organization for the whole period of a child’s hospitalization.
3. School-age children during their inpatient, rehabilitation treatment shall
have the right for regular training in the hospital, rehabilitation centerand
sanatorium.
Patients of the children's inpatient departments and specialized children’s
inpatient medical organizations shall have the necessary conditions for games,
recreation and educational work.
4. The children with disabilities, as well as HIV-infected, and AIDS patients
shall have the right for a free medical and educational support in education and
healthcare organizations, in accordance with the legislation of the Republic of
Kazakhstan in healthcare.
The HIV-infected children shall have a right to stay in orphanages and other
medical and educational institutions for general purpose.
5. The list of medical contraindications to place children in the orphanage and
education organizations, organizations for orphans and children left without parental
care shall be approved by the authorized body.
Article 90. Duties of citizens, individual entrepreneurs and legal entities
1. Citizens shall be obliged to:
1) preserve their health;
2) observe the regime, acting in healthcare organizations;
3) undergo preventive medical examinations in accordance with the legislature of
the Republic of Kazakhstan in healthcare;
4) observe the requirements of medical workers, bodies and healthcare
organizations, related to the individual and public health;
5) observe precautions to protect their own health and the health of others, to
pass screening and treatment on demand of healthcare organizations, to inform medical
staff about the disease in infectious diseases and the diseases, posing threat to
others.
In case of evasion from medical examination and treatment, the citizens, the
patients with the diseases, dangerous to others, shall be subject to mandatory
examination and treatment in accordance with this Code and other laws of the Republic of
Kazakhstan.
The grounds and procedure for sending the people, suffering from diseases
dangerous to others, to mandatory treatment, shall be regulated by this Code;
6) observe the legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare.
2. Pregnant women up to twelve weeks of pregnancy shall have to start the medical
records.
3. Foreigners and stateless persons, residing in the territory of the Republic of
Kazakhstan, shall have the same duties in healthcare area as the citizens of the
Republic of Kazakhstan.
4. In accordance with their activities, the individual entrepreneurs and legal
entities shall:
1) take healthcare-epidemiological (preventive) measures;
2) meet the requirements of regulatory legal acts in healthcare and
epidemiological welfare and hygienic standards, as well as the regulations and
healthcare-epidemiological conclusions of officials, involved in the state healthcare
and epidemiological supervision;
3) ensure safety and quality of works performed, services and products in its
production, transportation, storage and sale;
4) conduct a production control in accordance with the legislation of the Republic
of Kazakhstan;
5) inform timely the state healthcare-epidemiological services on emergencies,
suspension of productions, violations of technological processes, threatening the
healthcare-epidemiological welfare of the population, in cases of mass and group
infectious and parasitic, occupational diseases and poisoning;
6) inform promptly the authorized body on the side-effects of drugs and medical
devices in case of their detection;
7) ensure hygienic training of employees, working in the service sector, which
poses a threat to infect others with the infectious and parasitic diseases; 8)
allow the officials of state healthcare-epidemiological services to conduct sampling of
products, raw materials, goods, work environment for laboratory testing in accordance
with their competence;
9) not allow the persons without a medical examination certificate to work, as
well as to suspend from work those with infectious diseases and carriers of infectious
diseases, detected by public health organizations;
10) not allow to sell goods, products, raw materials if they do not meet the
requirements of normative legal acts in healthcare and epidemiological welfare of the
population and health standards, as well as to make a decision on their use or disposal;
11)excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan; dated on 15.07.2011 No 461-
IV (shall be enforced from 30.01.2012).
12) submit records and reporting documentation on healthcare and epidemiological
welfare to the state healthcare-epidemiological services for review;
13) suspend business and (or) any other activity in case if they pose threat to
life or health of population;
14) ensure unhindered access of officials, exercising the state healthcare-
epidemiological supervision to the objects in order to verify their compliance with the
regulations in healthcare and epidemiological safety and health standards;
15) conduct disinfection, disinfestation and deratization activities upon
epidemiological indications and regulations, and decrees of officials of healthcare-
epidemiological services at their own expense.
Footnote. Article 90, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 06.01.2011 No 378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 15.07.2011 No 461-IV (shall be enforced from
30.01.2012).
Article 91. Patients’ rights
1. In addition to the rights, specified in Article 88 of this Code, a patient
shall have the following rights:
1) a decent treatment during diagnostics, medical treatment and care, respect for
his cultural and personal values;
2) a medical care in the order, determined solely on the basis of medical
criteria, without the influence of any discriminatory factors;
3) a choice, replacement of a physician or a medical organization;
4) support of his family, relatives and friends, as well as the members of
religious communities;
5) relief of suffering to the extent that is provided by the current level of
medical technologies;
6) to receive an independent opinion on his health status and have a
consultation;
7) other rights, provided by the laws of the Republic of Kazakhstan.
2. A patient shall have the right to be informed of his rights and
responsibilities, the provided services, the cost of the paid medical services, as well
as the order of their provision. Information on a patient's rights must be placed in
billboards in medical organizations.
When being hospitalized, a patient should be provided with the information about
the names and professional status of those who shall provide medical services, as well
as the internal rules of the medical organization.
3. Medical assistance shall be provided after the oral or written voluntary
consent of a patient.
4. When a patient receives medical care, he shall have a right to be fully
informed about his health status, including information about the risks and benefits of
the proposed and alternative treatments, information about the possible consequences of
refusing the treatment, information on diagnosis, prognosis and plan of remedial
measures in an accessible form, as well as an explanation of his discharge from the
hospital or transfer to another medical institution.
5. A patient may appoint a person to whom the information on his health status
should be provided. The patient's refusal from obtaining the information shall be made
in a written form and included in the medical record.
6. Information may be hidden from the patient in the cases where there are
reasonable grounds to believe that the medical information shall not do good for him and
cause serious harm to him. In this case, this information shall be reported to the
spouse (wife) of the patient, his relatives or legal representatives.
7. The patients receiving medical care in the clinical educational institutions
in healthcare shall have the right to refuse to participate in the teaching process, as
well as the presence of the third parties during therapeutic and diagnostic procedures.
8. The patients’ rights shall be protected by the healthcare bodies, healthcare
organizations, as well as public organizations within their jurisdiction.
9. When receiving medical care a patient shall have a right to be fully informed
about the prescribed drugs.
10. Citizens, who are getting married, shall have a right to health and medical
genetic examination.
Article 92. Responsibilities of patients
1. In addition to the duties, specified in Article 90 of this Code, the patient
shall:
1) take measures to preserve and strengthen his health;
2) communicate with health care workers respectfully;
3) tell a doctor all the information, required for diagnosis and treatment, after
giving a consent for medical intervention to comply strictly with all the requirements
of a doctor;
4) observe the internal rules and take good care of the property of the medical
organization, to cooperate with the medical staff when obtaining medical care;
5) inform health professionals about the changes in his health status during the
diagnosis and treatment, as well as in the cases of diseases, dangerous to others, or
their possibility on time;
6) not commit acts, violating the rights of other patients;
7) perform other duties, provided by the Laws of the Republic of Kazakhstan.
2. Duties of the patients referred to in subparagraphs 2) - 4) of paragraph 1 of
this Article shall be applied to the parents or other persons, directly involved in a
hospital care for a sick child.
Article 93. The right to refuse medical treatment
1. A patient or his legal representative shall have the right to refuse medical
treatment, except for the cases, provided for in Article 94 of this Code.
2. In case of refusal from medical care, form the patient or his legal
representative shall be informed about the possible consequences in an easily-
accessible.
3. Refusal from medical treatment, providing of information about the possible
consequences shall be recorded in medical records and signed by the patient or his legal
representative, as well as by a medical worker.
In case of refusal to sign by the patient or his legal representative the refusal
from medical care, a relevant entry about this shall be made in the medical record and
signed by a medical professional.
4. Upon refusal of legal representatives of a minor or an incapacitated person
from medical care, required to save the lives of these persons, a medical organization
shall have the right to apply to the guardianship authority and (or) to the court to
protect their interests.
Article 94. Providing medical care without the consent of the citizens
1. Medical care without consent shall be provided to the persons:
1) in shock, coma, not allowing them to express their will;
2) suffering from diseases dangerous to others;
3) severe mental disorders (diseases);
4) mental disorders (diseases) and those, who committed socially dangerous act.
2. The consent for medical care for minors and citizens, declared incompetent by
a court shall be given by their legal representatives. In the absence of the legal
representatives, a decision on medical assistance shall be taken by the concilium, and
if it is impossible to gather a concilium - by a medical professional with the
notification of the officials of the medical organization and legal representatives.
3. Medical care without the consent of the citizens shall go on until elimination
of grounds, provided for in paragraph 1 of this Article.
Footnote. Article 3, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on
29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 95. Medical secrecy
1. Information on seeking medical advice, the health status of a citizen, his
diagnosis and other information, received during his examination and (or) treatment,
shall be the medical secrecy.
2. Disclosure of information, which is a part of a patient’s confidentiality
shall not be allowed to the persons who have learnt it during training, professional
performance, service and other obligations, except for the cases, defined by paragraphs
3 and 4 of this Article.
3. With the consent of a patient or his legal representative, the information
constituting a medical secret may be transferred to other individuals and (or) legal
entities for the benefit of examination and treatment of the patient, for research,
teaching process and for other purposes.
4. Presentation of information, constituting a medical secret, without the
consent of the patient or his legal representative shall be allowed in the following
cases:
1) for the purposes of examination and treatment of a citizen, unable to express
his will because of his condition;
2) the threat of diseases dissemination, posing threat to others;
3) at the request of inquiry and preliminary investigation bodies, prosecutor,
lawyer, and (or) a court in view of investigation or prosecution;
4) when providing medical care to a minor or an incapable person to inform his
legal representatives;
5) if there are grounds to believe that the injury, caused to the citizen is a
result of illegal acts.
5. Without the permission of the patient, placement and use of personal data,
related to his private life shall not be allowed for use in the automated databases.
The automated databases, containing the personal information of individuals, may
not be connected to the networks, linking them with other databases, without the
permission of the individual (patients) when using their private information, concerning
their private life.
Footnote. Article 95 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on
21.05.2013 No. 95-V (shall be enforced upon expiration of six months after its first
official publication)
Chapter 17. PROTECTION OF REPRODUCTIVE RIGHTS
Article 96. The rights and duties of citizens in ??reproductive rights area
1. Citizens, shall have the right to:
1) free reproductive choice;
2) receive services for protection of reproductive health and family planning;
3) receive reliable and complete information about their reproductive health
status;
4) treatment of infertility, including the use of modern auxiliary reproductive
techniques and technologies, allowed in the Republic of Kazakhstan;
5) donation of germ cells;
6) use and free choice of contraceptive methods;
7) surgical sterilization;
8) abortion;
9) protection of their reproductive rights;
10) take a free decision on the number of their children and time of their birth
within wedlock or out of it, the periods between their birth, necessary to reserve
mother’s and child’s health;
11) storage of germ cells.
2. The minors shall have the right to protection of reproductive health, and for
moral and sexual education.
3. The citizens shall be obliged to respect the rights, freedoms and legitimate
interests of other citizens when exercising their reproductive rights.
Article 97. Protection of women’s health during pregnancy, delivery and postpartum
1. A woman shall have the right to health protection and care during pregnancy,
in childbirth and after childbirth, including premature one, defined by the
international criteria of live birth and stillbirth fetus, using the methods, permitted
in the territory of the Republic of Kazakhstan.
2. Medical, consultative assistance to pregnant women, women in childbirth and
new mothers in healthcare organization shall be provided within the guaranteed volume of
free medical care.
3. During pregnancy, the examination, treatment and medical intervention may be
performed only with the consent of the woman or her legal representative.
In cases when delay of screening, treatment and medical intervention threatens
the life of a woman and a child (fetus), the decision on screening, treatment and
medical intervention shall be taken by a doctor or a medical commission.
Article 98. Treatment of infertility
1. The individuals shall have the right to infertility treatment in healthcare
organizations, private medical practitioners, applying safe and effective methods,
including the use of auxiliary reproductive techniques and technologies, allowed at the
territory of the Republic of Kazakhstan by the authorized body in accordance with
legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area, with the obligatory
provision of complete and comprehensive information on their effectiveness, optimal time
frames for their appliance, the possible complications, medical and legal implications,
and other information, related to their effects on the body.
2. A married couple shall have the right to use the auxiliary reproductive
techniques and technologies upon mutual consent only.
Article 99. The auxiliary reproductive techniques and technologies, cloning
1. Women shall have the right to the auxiliary reproductive techniques and
technologies (artificial insemination, in vitro fertilization and embryo implantation).
2. The order and conditions of the auxiliary reproductive techniques and
technologies shall be defined by the authorized body.
3. When using the auxiliary reproductive techniques and technologies, the
prenatal sex selection shall not be allowed, unless the possibility of inheritance of
diseases related to sex.
4. A human embryo may not be obtained for commercial, military and industrial
purposes.
5. Human cloning - reproduction of genetically identical individuals shall be
prohibited in the Republic of Kazakhstan.
Article 100. Health care for surrogacy
1. Surrogacy - a bearing and a child birth, including the cases of premature
birth, upon the agreement between a surrogate mother (a woman, bearing a fetus after
introduction of a donor embryo) and the perspective parents.
2. A surrogate mother may be a woman of twenty-thirty five years old, received a
medical conclusion on a satisfactory state of mental, physical and reproductive health,
including the results of medical and genetic testing.
3. The rights and duties of a surrogate mother, the perspective parents, the
rights of the child and the order for concluding an agreement shall be regulated by the
legislation of the Republic of Kazakhstan on marriage (marriage) and family.
Article 101. Donation and storage of germ cells
1. The citizens of eighteen - thirty-five years old, who are physically and
mentally healthy and passed medical and genetic testing, shall be eligible to be the
donors of germ cells.
2. Donors shall not have a right to receive information about the fate of their
donor germ cells.
3. The procedure and conditions for donation and storage of germ cells shall be
approved by the authorized body.
Article 102. The use of contraception
1. Citizens shall have the right to choose contraception methods and means,
including medical one, and to refuse them.
2. The citizens receive a medical assistance on individual selection of suitable
contraception methods, taking into account their health status, age and individual
characteristics.
Article 103. Surgical sterilization
1. Surgical sterilization as a method of preventing unwanted pregnancy may be
conducted to the citizens of not less than thirty-five years old, or those, who at least
have two children, and for medical reasons, and with the consent of the full-aged
citizen - regardless of his age and presence of children.
2. Surgical sterilization shall be carried out only upon a written agreement of a
patient in the healthcare organizations, by the private medical practitioners, licensed
for this activity, with the obligatory prior notification of the patient on
irreversibility of the operation.
3. The procedure and conditions for the surgical sterilization shall be
established by the authorized body.
Article 104. Abortions
1. A woman shall have the right to abortion.
In order to prevent abortion, the doctors shall have to conduct interviews to
explain ethical, psychological and physiological adverse effects and possible
complications.
2. Abortions shall be performed at a woman's request if pregnancy is up to twelve
weeks, for social reasons - for the pregnancies up to twenty-two weeks, and in medical
indications, threatening the life of a pregnant woman and (or) a fetus (in the presence
of mono-gene genetic diseases, not-corrective congenital malformations and fatal fetal
conditions) - regardless of the gestational age.
3. Abortions to the minors shall be performed with the consent of their parents
or other legal representatives.
4. In medical and preventive treatment institutions at a woman’s request,
medical-social counseling shall be held before and after abortion, including individual
choice of methods and means of contraception.
5. The procedure and conditions for abortion shall be established by the
authorized body.
Chapter 18. MEDICAL AND SOCIAL CARE FOR TUBERCULOSIS PATIENTS Article 105. Medical care for tuberculosis patients
1. Tuberculosis patients shall be subject to mandatory medical care and
treatment and shall be provided with the necessary drugs within the guaranteed volume of
free medical care.
2. The patients with infectious tuberculosis shall be subject to mandatory
hospitalization, treatment and rehabilitation.
Article 106. The procedure for recognizing a citizen as a contagious TB patient
1. Recognizing a citizen as an infectious tuberculosis patient shall be
performed taking into account a medical conclusion of a healthcare organization, the
results of laboratory and instrumental testing.
2. The order of medical examination for recognizing a citizen as an infectious
tuberculosis patient shall be established by the authorized body.
3. The citizen, recognized the infectious tuberculosis patient, may appeal the
decision of the healthcare organization to a higher authority, and (or) to the court.
Article 107. The ground and the order of sending the infectious tuberculosis
patients to the mandatory treatment
1. Mandatory treatment of citizens suffering from infectious tuberculosis, shall
include anti-TB and symptomatic treatment with isolation of patients in the specialized
TB institutions.
2. The ground for mandatory treatment of the citizens, suffering from infectious
tuberculosis, shall be their rejection of the treatment, prescribed by a doctor, and
recorded in the medical record.
3. A decision on mandatory treatment of those, suffering from infectious
tuberculosis and evading the treatment shall be taken by the court upon recommendations
of healthcare bodies (organizations).
4. The infectious tuberculosis citizens, released from correctional institutions
of the criminal-executive system of internal affairs, rejected from voluntary treatment
in a written form, shall be sent to mandatory treatment under the court decision, and a
month before the release, the prison administration sends relevant documents to the
court.
5. The documents on mandatory treatment shall be considered by the court within
five days of their receipt with the participation of the citizen to be sent for
compulsory treatment, and a representative of a healthcare organization or a criminal
executive system of internal affairs, which has submitted a presentation on mandatory
treatment.
6. The enforcement proceedings bodies shall be charged with enforcement of the
court decision on sending the infectious tuberculosis patient to compulsory treatment.
Footnote. Article 107, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 18.01.2012 No 547-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 108. The rights of the infectious tuberculosis patients under mandatory
treatment
1. The infectious tuberculosis patients under the compulsory treatment, shall
invoke all the rights of citizens of the Republic of Kazakhstan with the limitations,
associated with the need to comply with the rules of stay in the specialized anti-TB
organization.
2. Sending to compulsory treatment in a specialized anti-TB organization shall
not entail a criminal record.
3. Jobs shall be saved for the patients with infectious tuberculosis, sent to
compulsory treatment.
4. The duration of stay for compulsory treatment shall not interrupt the labor
experience and shall be included in the general seniority.
5. Housing shall be maintained throughout the stay for compulsory treatment for
the infectious tuberculosis patients, sent for compulsory treatment and residing in the
apartments of the state housing fund.
Article 109. Treatment and maintenance of the infectious tuberculosis patients in
the anti-TB specialized organizations
1. Treatment and maintenance of the infectious tuberculosis patients in the
specialized anti-TB institutions for compulsory treatment shall be carried out at the
expense of the budget funds.
2. Organization of compulsory treatment, as well as the rules of stay in the
specialized anti-TB institutions shall be performed in the order, approved by the
authorized body.
3. Compulsory treatment of the infectious tuberculosis patients shall go on until
they stop releasing Mycobacterium tuberculosis, after that they shall be discharged from
a hospital to continue treatment on an outpatient basis at the place of residence.
In the cases of compliance with the requirements to the treatment, under the
concilium conclusion, the infectious tuberculosis patient shall be transferred and
treated in an anti-TB hospital on an inpatient basis.
Article 110. Medical surveillance and treatment of infectious tuberculosis
patients after compulsory treatment
The infectious tuberculosis patients, who passed the mandatory medical
treatment, after discharge from a specialized anti-TB institution, shall be registered
in an anti-TB organization at the place of residence to receive treatment to exclude
recurrence of the contagious tuberculosis disease, in the order, defined by the
authorized body.
Article 111. Social assistance to the infectious tuberculosis patients
The infectious tuberculosis patients, discharged from the specialized anti-TB
medical organization, in the end of compulsory treatment, shall be provided with
employment and living conditions by the local executive bodies.
Chapter 19. MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE HIV and AIDS- INFECTED
PATIENTS Article 112. State guarantees in prevention, diagnosis, and treatment of HIV and
AIDS
The state shall guarantee to the HIV-infected and AIDS-patients:
1) the availability and quality of voluntary anonymous and (or) confidential
medical examination free of charge, providing dynamic monitoring, psycho-social, legal
and medical consultations;
2) medical care and drug supply within the guaranteed volume of free medical
care;
3) social and legal protection;
4) prevention of any form of discrimination due to the nature of the disease;
5) fulfillment of preventive measures to reduce the risk of transmission of HIV
infection from mother to fetus.
Article 113. Social protection of the HIV-infected or AIDS patients
1. The children, infected with HIV or suffering from AIDS, shall take training
in schools and other educational institutions.
2. Dismissal from work, refusal to hire, non-admission to kindergartens and
schools, as well as the infringement of other rights and legitimate interests of the
persons, infected with HIV or AIDS, as well as infringement of housing and other rights
of their relatives shall not be allowed.
3. The persons, infected with HIV or AIDS in the result of improper execution of
duties by health professionals and consumer services workers, shall be entitled to
receive compensation for the damage, caused to life or health, in accordance with the
legislation of the Republic of Kazakhstan.
Article 114. HIV Prevention
HIV prevention measures shall include:
1) development and implementation of target prevention and education programs for
various population groups;
2) provision of information on epidemic situation of HIV infection and preventive
measures through the media;
3) development and distribution of information materials for various groups of
population;
4) implementation of programs on protection from HIV infection through sex and
blood;
5) opening of the trust points, anonymous testing, psychological, legal and
medical counseling;
6) safety and security arrangements when providing the services, related to the
skin penetration.
Article 115. Testing for HIV
1. Citizens of the Republic of Kazakhstan and repatriates shall have the right
to pass voluntary anonymous and (or) confidential medical examination and counseling on
HIV-infection issues free of charge.
2. The following individuals shall be subject to mandatory confidential medical
examination for HIV infection:
1) donors and recipients of blood, its components, tissue and (or) organs (parts
of organs), germ cells;
2) the persons, against whom there are reasonable grounds to believe that they
are HIV-infected, based on the requests of healthcare organizations, prosecutor’s
office, investigation and the court;
3) the persons on clinical and epidemiological indications in accordance with the
regulations, adopted by the Government of the Republic of Kazakhstan.
3. Foreigners and stateless persons, residing in the territory of the Republic of
Kazakhstan, in case of avoiding a medical HIV testing shall be deported from the
Republic of Kazakhstan.
Members of diplomatic, representative and consular institutions of foreign states
and other persons in the Republic of Kazakhstan, who enjoy diplomatic privileges and
immunities, shall pass a HIV infection testing only with their consent. The offer on the
need to pass medical examinations shall be coordinated by the authorized body and the
Ministry of Foreign Affairs of the Republic of Kazakhstan.
4. Examination of minors and incapable persons shall be performed with the
consent of their legal representatives or at their request.
5. Healthcare organizations that revealed the fact of HIV infection in a medical
examination, shall notify the patient of the results obtained, inform on the need to
observe precaution measures, aimed at protecting his own health and the health of
others, and also inform about administrative and criminal liability for failure to treat
the infection and contamination of other individuals.
Footnote. Article 115, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Chapter 20. MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE PERSONS WITH MENTAL
DISORDERS (DISEASES)
Article 116. Voluntariness of mental health seeking behavior
1. Mental health care shall include prevention of mental disorders (diseases),
examination of mental health, diagnosis of mental disorders, treatment and care, medical
and social rehabilitation of those, suffering from mental disorders (diseases).
2. Psychiatric care shall be provided after the voluntary request of the person
with his or her written consent, except for the cases provided for in this Code.
3. The minors, as well as the person, recognized incapable by the court, shall
receive the psychiatric care with the consent of their legal representatives in the
order, stipulated by this Code.
Article 117. Restriction of certain types of professional activity
1. A citizen may be found unfit for a while with the right of re-examination
because of a mental disorder (illness), to perform certain professional activities, as
well as the work, related to the extra-hazardous source.
Unfitness shall be recognized by the medical commission, created in the
specialized mental healthcare organization, licensed and (or) certified for fulfillment
of the relevant examination.
In case of disagreement with the commission’s decision, it may be appealed to the
court.
2. The list of medical psychiatric contraindications for implementing certain
professional activities, as well as the work, related to the source of increased danger
shall be approved by the Government of the Republic of Kazakhstan and revised taking
into account the accumulated experience and scientific achievements at least once every
five years.
Article 118. Protecting the rights and interests of the citizens, receiving
psychiatric care
1. A citizen, when receiving psychiatric care, shall have the right to invite a
representative to protect his legitimate rights and interests. Registration of a
representative shall be made in the order, defined by the Criminal Procedure Code of the
Republic of Kazakhstan and the Civil Procedure Code of the Republic of Kazakhstan.
2. The legitimate interests of a minor or a person, recognized incompetent by a
court, in receiving the psychiatric care shall be protected by their legal
representatives.
3. The rights and legitimate interests of a citizen, receiving psychiatric care
shall be protected by an attorney or a legal representative. The organization’s
administration, providing mental health care, shall ensure the possibility of inviting a
lawyer, except for the cases, provided in the part 2 of paragraph 3 of Article 97 and
paragraph 5 of Article 123 of this Code.
Article 119. Diagnostics and treatment of mental disorders (diseases)
1. Psychiatric care shall be provided by a psychiatrist.
2. The diagnosis of mental disorder (disease) shall be made by a psychiatrist in
accordance with the clinical manifestations, laboratory data and objective information.
A person, who was forcibly hospitalized, shall be diagnosed by a commission of
psychiatrists. The diagnosis may not be based on disagreement of the citizens with the
accepted moral, cultural, political, and religious values, or on other reasons, not
related to the mental health status of the person.
3. For diagnosis and treatment of persons suffering from mental disorder
(diseases), the medical devices and methods shall be used, allowed by the legislation of
the Republic of Kazakhstan in healthcare area.
4. Medical devices and techniques shall be used for diagnostic and therapeutic
purposes only in accordance with the nature of disorders and shall be prohibited for use
in the form of punishing a person.
5. Within forty-eight hours from the time of a psychiatric examination, a
physician shall provide a person, suffering from a mental disorder (illness), if he can
correctly perceive the provided information, or his legal representative, with the
written information on the nature of the mental disorder (disease), the purposes and
methods of treatment, and well as the duration of the recommended treatment, possible
pains, side effects and the expected results. A special entry shall be made in the
medical records on the information provided. In other cases, the information may be
provided in accordance with the paragraph 4 of Article 95 of this Code.
6. Treatment of a person, suffering from a mental disorder (disease) shall be
conducted after the receipt of his consent or his legal representatives, except for the
cases, provided in paragraph 7 of this Article.
7. The treatment may be provided without the consent of a person, suffering from
a mental disorder (illness), or without the consent of his legal representative only if
compulsory medical treatment is applied on the grounds, established by the legislation
of the Republic of Kazakhstan, as well as for compulsory hospitalization, taking into
account the grounds, specified in paragraph 1 of Article 94 of this Code. In these
cases, except for the emergency hospitalization, the treatment shall be provided under
the decision of the commission of psychiatrists. During a compulsory hospitalization of
a person, a decision on the order of treatment must be taken by the commission of
psychiatrists within forty-eight hours since his hospitalization to a psychiatric
organization.
8. A person, suffering from a mental disorder (disease) or his legal
representative shall have the right to refuse the proposed treatment or stop it, except
for the cases, provided in paragraph 7 of this article.
9. The person, refused the treatment, or his legal representative shall be
explained the possible consequences of stopping the treatment. Refusal of treatment with
notification of the possible consequences shall be registered in the medical record and
signed by the person with a mental disorder (disease) or his legal representative and a
psychiatrist.
Footnote. Article 119, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 120. The rights of persons with mental disorders (diseases)
1. The persons, suffering from mental disorders (diseases), shall have all the
rights and freedoms of the citizens, provided by the Constitution of the Republic of
Kazakhstan.
Restriction of the rights and freedoms of citizens, associated with a mental
disorder (disease) shall be allowed only in the cases provided by the Laws of the
Republic of Kazakhstan.
2. Every person suffering from mental disorders (diseases), when receiving mental
health care shall be entitled to:
1) receive mental health care at the place of residence, and at the location if
necessary;
2) to refuse from the use of medical devices and methods, scientific research or
training, photo, video or filming in any phase of treatment;
3) invite a specialist, involved in the mental health care provision (with the
consent of the latter), to join the medical commission on the issues, regulated by this
Code;
4) study an education program of a secondary or a special school for children
with mental development disorder, if the patient is under eighteen years of age;
5) correspond, send and receive parcels, packages, money, use a telephone,
receive visitors, subscribe to periodicals;
6) possess and purchase daily necessities, and wear his own clothes.
3. The persons suffering from mental disorders (diseases), who are subject to the
compulsory medical treatment in the state specialized mental institutions with intensive
supervision, in addition to the rights, specified in paragraphs 1 and 2 of this Article,
shall have the rights to:
1) the acquisition of extra meals;
2) receipt of additional medical services in excess of the guaranteed volume of
free medical care;
3) the acquisition of soft furniture, clothing, and footwear;
4) the use of long-distance telephone service;
5) the use of the cash control account.
These rights shall be exercised at the expense of the person to whom they are
provided.
Article 121. Compulsory medical treatment for the persons with mental disorders
(diseases)
1. Compulsory medical measures shall be applied upon the court decision to the
persons, suffering from mental disorders (diseases), who committed socially dangerous
acts, on the grounds and in the order, defined by the legislation of the Republic of
Kazakhstan.
2. Compulsory medical measures shall be implemented in mental health organizations
in the form of:
1) mandatory outpatient supervision and treatment by a psychiatrist;
2) compulsory treatment in a mental hospital of common type;
3) compulsory treatment in a specialized psychiatric hospital;
4) compulsory treatment in a specialized psychiatric hospital with intensive
supervision.
3. The individuals, hospitalized in a psychiatric hospital for compulsory medical
treatment, shall be recognized incapable for the entire period of their stay in a
psychiatric hospital.
4. The money of individuals and legal entities, including pension allowances and
the state social benefits shall be credited to the cash control account of the state
psychiatric specialized institution with intensive supervision (hereinafter - the
institution) to be used by the patients, receiving compulsory treatment in the
institution.
5. The order of the money use shall be specified by the Government of the
Republic of Kazakhstan.
6. Accounting and reporting on the money use of the cash control account of the
institution, as well as the control over their use shall be performed in accordance with
the legislation of the Republic of Kazakhstan.
Article 122. Mental health care and social protection, guaranteed by the state
1. The state shall guarantee:
1) emergency and routine mental health care;
2) psychiatric examination and assessment of temporary incapability;
3) social help and support in employment of the persons, suffering from mental
disorders (diseases), including people with disabilities - in accordance with the
individual rehabilitation program.
2. In order to provide the persons, suffering from mental disorders (diseases),
with mental health care and social protection, the state shall:
1) organize provision of mental health care;
2) organize general and vocational training of juveniles with mental disorders,
including the people with disabilities - in accordance with the individual
rehabilitation program;
3) establish occupational therapy organizations, as well as special productions,
workshops or areas with the sheltered employment for occupational therapy, development
of new skills for employment of the persons with mental disorders (diseases), including
the disabled in these organizations.
Article 123. Psychiatric examination
1. Psychiatric examination shall be conducted in order to reveal mental disorders
(diseases) in an examined person, define the need for mental health care and its types,
as well as to address the issues of custody and assessment of temporary incapability.
2. Psychiatric examination, as well as routine examinations shall be conducted at
the request or with the written consent of the examined person or with the written
request of his legal representatives, indicating the reasons for examination; as for a
minor or an incompetent person - at the request or with the written consent of their
legal representatives.
The results of a psychiatric examination and a conclusion on mental health of the
examined person shall be recorded in the medical record, indicating the reasons for
coming to a psychiatrist and medical recommendations.
3. In case of objection or if an examined person or a minor does not have a legal
representative, the examination shall be performed upon the decision of the guardianship
authority, which can be appealed in the court.
4. The physician conducting the psychiatric examination shall have to introduce
himself to the examined person and his legal representative, as a psychiatrist, except
for the cases, provided in subparagraph 1) of paragraph 5 of this Article.
5. Psychiatric examination of a person may be held without his consent or without
the consent of his legal representative in the case when the examined person conducts
actions, giving a reason to believe that he has a severe mental disorder (disease),
causing:
1) a direct danger to himself or others;
2) his helplessness, the inability to independently satisfy the survival needs in
the absence of proper care;
3) substantial harm to his health as a result of deteriorating mental condition
if a person is left without mental health care.
6. Psychiatric examination of a person may be held without the consent of his
legal representative, if the examined person is under the dynamic supervision, in the
order, provided by paragraph 2 of Article 124 of this Code.
7. Different types of psychiatric expertise and psychiatric examination of a
person shall be made in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in
healthcare area.
8. In the cases, specified in paragraph 5 of this Article, the decision on
psychiatric examination shall be taken by a commission of psychiatrists with
notification of the legal representative of the patient.
9. The decision on psychiatric examination of a person without his consent or
without the consent of his legal representative, except for the cases, specified in
paragraph 6 of this Article, shall be taken by a psychiatrist at the request, containing
the grounds for such an examination, listed in paragraph 5 of this Article.
10.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated on 29.12.2010 No 375-IV
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication.)
11.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan,dated on 29.12.2010 No 375-IV
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication.)
12. An application for a psychiatric examination must be in a written form and
contain the detailed information, supporting the need for such an examination, and the
data on the person’s refusal (or his legal representative) from visiting a psychiatrist.
The psychiatrist may request additional information necessary for a decision making.
Having established that the application has no circumstances, specified in paragraph 5
of this Article, a psychiatrist, in a written form, shall reasonably refuse to conduct a
psychiatric examination.
Footnote. Article 123, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstandated on
29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 124. Dynamic monitoring of the persons with mentaldisorders (diseases)
1. Dynamic monitoring may be set independently from the consent of a person with
a mental disorder (disease), or his legal representative in the cases, specified in
paragraph 2 of this Article, and shall include monitoring of the person’s mental health
via regular examinations by a psychiatrist and provision of necessary medical and social
assistance.
2. Dynamic monitoring may be set for the person, suffering from chronic disease
with severe, persistent, recrudescent symptoms of illness.
3. The decision on the need to set a dynamic monitoring and its termination shall
be taken by a commission of psychiatrists, appointed by the administration of mental
health organization, providing outpatient mental health care, or by a commission of
psychiatrists, appointed by the healthcare authority, in the amount of no less than
three doctors.
4. A reasoned decision of the commission of psychiatrists shall be recorded in
the medical records. The decision on establishment or termination of the dynamic
monitoring may be appealed in the order, defined by this Code.
5. The previously established dynamic monitoring shall stop in recovery or
significant and persistent improvement of mental state of the person, suffering from
mental disorders (diseases). After the termination of the dynamic monitoring, at the
request or with the consent of the person or at the request or with the consent of the
legal representative, the psychiatric care shall be provided in the form of counseling
and treatment. If mental state of a person with a mental disorder (illness) is changing,
the person may be examined without his consent or without the consent of his legal
representative on the grounds and in the order, defined in Article 123 of this Code.
Dynamic monitoring of mental disorders (diseases) may be resumed in such cases upon the
decision of the commission of psychiatrists.
6. Consideration of termination of dynamic monitoring may be performed in the
order, defined by paragraph 3 of this Article, at the initiative of the person,
suffering from a mental disorder, as well as at the initiative of his legal
representative.
Footnote. Article 124, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 125. Hospitalization in a psychiatric clinic
1. The reason for hospitalization in a psychiatric hospital shall be the presence
of a mental disorder (disease) and the decision of the psychiatrist on the need for
examination or treatment in a hospital.
1-1. Mandatory hospitalization to a psychiatric hospital shall be allowed on the
basis of the court decision.
Mandatory hospitalization to a psychiatric hospital before taking a court
decision shall be allowed only in order to prevent the consequences, specified in
subparagraphs 2), 3) and 4) of paragraph 1 of Article 94 of this Code.
For each case of mandatory hospitalization without a court decision, within
forty-eight hours after the hospitalization to a psychiatric hospital, the hospital’s
administration shall send a written notice to the prosecutor.
If there is information about a spouse, close relatives and (or) legal
representatives, within forty-eight hours after hospitalization to the psychiatric
hospital, the hospital’s administration shall inform them about it.
2. Hospitalization to a psychiatric hospital shall be conditioned by the need to
conduct a psychiatric examination in the order, defined by the legislation of the
Republic of Kazakhstan in healthcare area.
3. Hospitalization of a person to a psychiatric hospital shall be voluntary at
his request or with his written consent, except for the cases, specified in Article 94
of this Code.
4. A minor shall be hospitalized to a psychiatric hospital with the written
consent of his parents or other legal representative.
5.excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 29.12.2010 No 375-IV
(shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication.)
6. In case of objection or absence of a legal representative, a minor’s
hospitalization to a psychiatric hospital shall be conducted upon the decision of the
guardianship authority, which may be appealed to the court, with a written notification
of the prosecutor within twenty-four hours since the decision on hospitalization shall
be taken.
7. The obtained consent of a person for hospitalization shall be recorded in the
medical record, and signed by the person or his legal representative and by a
psychiatrist.
8. The person’s mandatory stay in a psychiatric hospital shall last until the
grounds for hospitalization maintain.
9. The person, hospitalized in a psychiatric hospital forcedly, within the first
six months of the stay, not less than once a month shall be examined by a commission of
psychiatrists to resolve the issue on prolongation of hospitalization. Prolongation of
hospitalization for more than six months shall be decided by the court at the request of
the commission of psychiatrists in the order, defined the legislation of the Republic of
Kazakhstan in healthcare area.
10. An extraordinary examination of a forcedly hospitalized person may be
performed at the request of the patient or his legal representative, a lawyer.
A person, hospitalized to a psychiatric hospital on the grounds, specified in
paragraph 1 of Article 94 of this Code, shall be subject to mandatory examination within
forty-eight hours since hospitalization, by the commission of psychiatrists of the
mental health organization, which takes a decision on reasonability of hospitalization.
In the cases when hospitalization is considered unreasonable and the hospitalized person
does not want to stay in a psychiatric hospital, it is subject to immediate discharge
from the hospital.
11. In case of disagreement with the forced hospitalization, the person,
suffering from mental disorders (diseases), or his legal representative shall be
entitled to appeal to the court.
Footnote. Article 125, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 126. Examination of a minor or a person, recognized incapable by a
court,placed in a psychiatric hospital at the request or with the consent of their legal
representatives
1. A minor or a person, recognized incapable by the court, placed in a
psychiatric hospital shallbe subject to mandatory examination by a commission of
psychiatrists of a mental health organization in the order, specified by Article 123 of
this Code.
2. During the first six months, a minor or a person, recognized incapable by the
court shall be subject to examination by a commission of psychiatrists at least once a
month to resolve the issue on prolongation of hospitalization. The decision on
prolongation of the hospitalization for more than six months shall be made by the court
at the request of the commission of psychiatrists in the order, defined by the
legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.
3. In case if the commission of psychiatrists or the psychiatric hospital’s
administration shall find out violations, committed during hospitalization by the legal
representatives of a minor or a person, recognized incapable by a court, within twenty-
four hours since revealing the said circumstances, the psychiatric hospital’s
administration shall notify about it the prosecutor and the guardianship authority at
the place of residence of the patient.
Footnote. Article 126, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 127. Security measures in providing psychiatric care
1. Inpatient mental health care shall be provided in the least restrictive
conditions, ensuring safety of the hospitalized person and other persons, and observance
of his rights and legitimate interests by the medical staff.
2. Measures of physical restraint and isolation in the forced hospitalization and
stay in a psychiatric hospital shall be applied in the cases, forms and time, when,
according to a psychiatrist, other methods shall not be able to prevent the actions of
the hospitalized person, dangerous to him or others and shall be performed under the
permanent supervision of medical personnel. The forms and time of applying the physical
restraints or isolation shall be recorded in the medical record with the notice of his
legal representative.
3. Law enforcement officials shall be obliged to assist medical staff in
implementing compulsory examination,mandatory hospitalization, provide safe access to
the hospitalized person for his examination and also in the cases, when the hospitalized
person (the person subject to hospitalization) threatens life and health of others.
Footnote. Article 127, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 № 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 128. Discharge from the psychiatrichospital
1. Discharge from the psychiatric hospital shall be made upon the patient’s
recovery or improvement of his mental state, when further inpatient treatment shall not
be required, and after completion of examination or expertise, which were the grounds
for hospitalization.
2. Discharge of the patient, voluntarily staying in a psychiatric hospital shall
be made at his personal application, a request of his legal representative or under the
decision of his attending physician.
3. Discharge of the patient, hospitalized in a psychiatric hospital by force
shall be made upon the conclusion of the commission of psychiatrists, court decision or
prosecutor’s resolution.
4. The patient to whom mandatory medical measures were applied under the court
decision shall be discharged from the hospital under the court's ruling only.
5. The patient, hospitalized in a psychiatric hospital voluntarily, may be
refused to be discharged from the hospital, if the commission of psychiatrists of a
mental health organization will find out the grounds for mandatory hospitalization,
specified in paragraph 1 of Article 94 of this Code. In this case, the issues about his
stay in the hospital, prolongation of hospitalization and discharge from the hospital
shall be resolved in the order, defined by paragraphs 8 – 10 of Article 125, paragraph 3
of this Article.
Footnote. Article 128, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 129. Reasons for hospitalization to the psycho-neurological organization
1. The reason for hospitalization of a minor to the psycho-neurological
organization shall be the conclusion of the psychological, medical and educational
counseling; for the person, declared incompetent by the court - a decision of the
guardianship authority, based on the conclusion of the medical commission with
participation of a psychiatrist.
Hospitalization of an adult with a mental disorder (disease) to the psycho-
neurological organization, who is not recognized as incapable shall be performed under
the court decision.
The conclusion should confirm the presence of a mental disorder (disease),
depriving the person of the opportunity to be in a non-specialized organization for
social welfare, and for the person’s legal capacity - the data on absence of the grounds
for raising the issue on recognizing him incapable in the court.
2. Guardianship authorities shall be obliged to take measures to protect property
interests of the persons, hospitalized to a psycho-neurological organization.
3. The ground for sending a minor to a psycho-neurological organization for
special education shall be the presence of a mental disorder (disease). Sending shall be
made at the request of the parents or his legal representative and shall be based on the
conclusion of republican, regional or urban psychological, medical and educational
consultations. The conclusion should contain the ground for training the minor in a
special school for the children with mental development disorder.
4. The ground for transfer of a person, suffering from a mental disorder
(disease), from a psycho-neurological organization or a special mental school to the
similar organization of common type shall be the conclusion of the medical commission
with participation of a psychiatrist, psychological, medical and educational
consultation on absence of medical indications for living or training in a specialized
psycho-neurological organization.
5. Discharge from a psycho-neurological organization or a special education school
shall be made:
1) at the personal request of the person with a mental disorder (disease), with
the presence of a conclusion of the medical commission with participation of a
psychiatrist, confirming that the person is able to live independently;
2) at the request of the parents, other relatives or a legal representative,
ready to take care of the discharged minor or of the person, recognized incapable by the
court.
Footnote. Article 129, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 29.12.2010 No 375-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Chapter 21. MEDICAL AND SOCIAL ASSISTANCE TO THE PATIENTS, SUFFERING FROM
ALCOHOL, DRUG ADDICTION AND SUBSTANCE ABUSE
Article 130. Medical care for the patients, suffering from alcoholism, drug
addiction and substance abuse
1. The state shall provide a system of measures for prevention and treatment of
alcohol, drug addiction and substance abuse.
2. Compulsory medical measures shall be applied under the court decision in
respect of the persons, who committed offenses and need medical treatment from
alcoholism or drug addiction or substance abuse, as well as to the persons who have
committed an administrative offense and are recognized as the patients, suffering from
chronic alcoholism, drug addiction or substance abuse and evading voluntary treatment.
Article 131. Treatment of patients, suffering from alcohol, drug addiction and
substance abuse in medical institutions and those, needing medical and social
rehabilitation
1. Medical and social rehabilitation of the persons, suffering from alcoholism,
drug addiction and substance abuse, shall be voluntary when seeking medical care in
health care organizations, providing drug treatment and, at the request of the patient,
it can be anonymous.
2. A minor, suffering from alcoholism, drug addiction and substance abuse, and a
drug addict, acknowledged by a court to be legally incapable, shall receive a medico-
social rehabilitation with the consent of their legal representatives.
Article 132. A procedure for recognizing a person as alcohol, drug addict and
substance abuser
1. Recognition of a person as an alcohol, drug addict and substance abuser shall
be performed by the state healthcare organizations after proper medical examination and
in the order, defined by the authorized body.
2. In case of disagreement of the person with recognizing him an alcohol, drug
addicted and substance abuser, such a decision may be appealed to a higher healthcare
governing body and (or) to the court.
Article 133. The rights of the persons suffering from alcoholism, drug addiction
and substance abuse
1. The persons, suffering from alcohol, drug addiction and substance abuse shall
be entitled to:
1) receive qualitative medical care;
2) choose a drug treatment organization;
3) receive information about their rights, the nature of their substance abuse
disorders, the methods of treatment, medical and social rehabilitation;
4) receive medical and social rehabilitation at the place of residence, and at
the location if necessary.
2. A drug addict or his legal representative shall have the right to refuse the
proposed medical and social rehabilitation at any stage.
3. The person, refused medical and social rehabilitation, or his legal
representative shall be explained the possible consequences of rejection from the
medical and social rehabilitation. Refusal of the medical and social rehabilitation and
explanation of the possible consequences are recorded in the medical record and signed
by the drug addict or his legal representative and by the addiction psychiatrist.
4. It shall be prohibited to restrict the rights and freedoms of drug addicts,
just by virtue of having the diagnosis of drug addiction, the fact of being under
dynamic supervision of a drug treatment organization, except for the cases, provided by
the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 134. Record and surveillance of the alcohol and drug addicts and substance
abusers
The persons, recognized as suffering from alcohol, drug addiction and substance
abuse, shall be subject to registration and supervision in health care organizations at
the place of residence and receive supportive treatment there in the order, defined by
the authorized body.
Chapter 22. MEDICAL ASSISTANCE TO CERTAIN CATEGORIES OF CITIZENS
Article 135. Provision of medical assistance to the military servicemen, space
flight candidates, cosmonauts, workers of special state and law enforcement bodies,
members of their families and the retirees of these bodies
Footnote. The title, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated on
06.01.2011 No 379-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 06.01.2012 No 529-IV (shall be enforced upon
expiration oftwenty one calendar days after its first official publication); dated on
13.02.2012 No 553-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
1. Military servicemen, space flight candidates, cosmonauts, members of special
government agencies and law enforcement officials, their family members and retirees of
these bodies shall receive medical care in accordance with the Laws of the Republic of
Kazakhstan.
2. In their absence at the place of service or at the place of residence or in the
absence of special departments in medical organizations, specialists or special
equipment, the medical care shall be provided in medical institutions within the
guaranteed volume of free medical care.
Footnote. Article 135, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 06.01.2011 No 379-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication); dated on 06.01.2012 No 529-IV (shall be enforced upon
expiration oftwenty one calendar days after its first official publication); dated on
13.02.2012 No 553-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its
first official publication.)
Article 136. Medical assistance to the citizens, who were exposed to ionizing
radiation
1. The citizens, exposed to ionizing radiation, shall receive medical care in
accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.
2. The order of sampling, storage and use of blood and tissues of those, exposed
to ionizing radiation shall be established by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
Article 137. Medical assistance to the citizens, injured by environmental disaster
1. The citizens - victims of ecological disaster - the categories of persons,
specified by the Laws of the Republic of Kazakhstan.
2. The citizens, who were the victims of environmental disasters, shall receive
medical care in accordance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 138. Medical assistance to the citizens, whose freedom is limited
Freedom limited and persons serving a sentence in prison and placed in special
institutions, shall receive the medical care in the order, defined by the authorized
body and other state bodies within their competence, established by the Laws of the
Republic of Kazakhstan.
Chapter 23. REGULATION OF CERTAIN RELATIONSHIPS IN HEALTHCARE SYSTEM
Article 139. The procedure of surgery, blood transfusions, its components and
application of invasive diagnostic techniques
1. Surgery, blood transfusion, its components and appliance of invasive
diagnostic techniques shall be used with the written consent of the patients.
People, suffering from mental disorders (diseases), recognized by the court as
legally incapable, and the minors shall receive surgery, blood transfusion and its
components, invasive diagnostic methods with the written consent of their legal
representatives.
2. The consent may be withdrawn, except for the cases when for the health reasons
the medical professionals have already started surgery and its termination is impossible
because of the threat to the life and health of the patient.
3. In the cases when a delay of a surgery, blood transfusion and its components,
invasive diagnostic techniques threaten the patient's life, and to obtain the consent of
the patient or his legal representative is impossible, the decision shall be taken by a
doctor or a concilium, followed by informing the patient or his legal representatives on
the measures taken.
Article 140. Confirmation of biological death. Conditions for termination of
artificial life sustaining measures
1. Biological death - the cessation of functioning of a body when its vital
functions have failed irreversibly.
2. Biological death shall be ascertained by a medical professional taking into
account all the following symptoms:
1) cardiac arrest;
2) respiratory arrest;
3) termination of the functions of the central nervous system.
3. Artificial life-support measures may be terminated only if:
1) biological death is pronounced;
2) irreversible brain death is recorded by a concilium, under the unanimous
written consent of close relatives and (or) legal representatives.
Article 141. Euthanasia
Implementation of euthanasia shall be prohibited.
Article 142. Anatomical gift
1. Anatomical gift - a voluntary donation of tissues and (or) organs (parts of
organs) by a capable person both in life and after his death, performed by a person
under the duly settled contract or a last will.
2. Information about the anatomical gift shall not be disclosed.
3. As an anatomical gift, in addition to the willed tissues and (or) organs
(parts of organs) shall be recognized the corpses, that were not identified and claimed
within forty-five days from the date of their detection.
4. Anatomical gift may be used in scientific, research and practice and training
purposes to conduct biomedical research.
5. The order and conditions for transmission of an anatomical gift to the
healthcare organizations shall be defined by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
SECTION 6. ACTIVITIES IN HEALTHCARE AND EPIDEMIOLOGICAL WELFARE AND
PROTECTION OF PUBLIC HEALTH
Chapter 24. ACTIVITIES IN HEALTHCARE AND EPIDEMIOLOGICAL WELFARE OF THE
POPULATION Article 143. The system of state Healthcare and epidemiological service
The unified system of the state healthcare-epidemiological service shall
include:
1) the state body for healthcare and epidemiological welfare of the population;
2) structural units of other state bodies, working in healthcare and
epidemiological welfare of the population;
3) the state organizations, working in healthcare and epidemiological welfare of
the population.
Article 144. State healthcare-epidemiological regulation
1. State healthcare-epidemiological regulation - the activity of healthcare-
epidemiological service, which includes:
1) development of uniform standards for improvement of healthcare epidemiological
regulation and control over their development;
2) development (improvement), examination, approval and publication of documents
of healthcare and epidemiological regulation;
3) research, generalization of application practice, control over application of
the documents on healthcare and epidemiological regulation;
4) formation and keeping of a single data bank of the documents on healthcare and
epidemiological regulation;
5) harmonization of healthcare and epidemiological regulation documents with the
generally accepted international standards.
2. The documents on the state healthcare-epidemiological regulation shall be the
healthcare rules and hygienic standards, instructions, guidelines, procedures, orders,
technical regulations, rules and standards.
3. The order of development and approval of the documents on state healthcare and
epidemiological regulation, except for healthcare and hygienic standards, shall be
approved by the authorized body.
4. Healthcare regulations shall be the regulatory legal acts for healthcare and
epidemiological welfare of the population, establishing the healthcare and
epidemiological requirements (including the safety criteria, and (or) the safety of
environmental factors, business and other activities, products, works and services to
the people), violation of which shall pose a threat to human life or health, as well as
the threat of emergence and spread of diseases.
5. Health standard - the established by researches, permissible maximal or minimal
quantitative and (or) qualitative value of an indicator on a particular environmental
factor from the perspective of its safety and (or) harmlessness to the people.
6. Regulatory legal acts in healthcare and epidemiological and hygienic standards
shall be mandatory for all individuals and legal entities in the territory of the
Republic of Kazakhstan.
7. When developing and approving the regulatory legal acts on healthcare and
epidemiological welfare of the population, the state bodies shall be obliged to adjust
them with the authorized body.
Footnote. Article 144, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 145. Healthcare and epidemiological requirements
Healthcare rules, hygienic standards shall set healthcare and epidemiological
requirements to:
1) the maintenance and operation of industrial, public, residential and other
premises, buildings, structures, equipment and vehicles;
2) the choice of a land plot for construction;
3) the design, construction, reconstruction, repair and commissioning and
maintenance of the facilities;
4) the products for industrial purposes;
5) the products for household and hygienic purposes and technologies of their
production;
6) the food and food ingredients, conditions of their production, packaging,
transportation, storage, sale, disposal and destruction;
7) the products imported to the territory of the Republic of Kazakhstan, to the
organization and control over the genetically modified and hazardous chemicals,
contained in the products, including persistent organic pollutants;
8) organization of a special, therapeutic and preventive, baby, diet food and
public catering;
9) the use of chemicals, toxins, biological agents and materials;
10) the water sources (water intakes for drinking purposes), domestic water
supply and the places of cultural and utility water use and safety of water facilities;
11) the ambient air in urban and rural settlements, at the territories of
industrial organizations, the air, microclimate of production, residential and other
facilities;
12) the soils and their security, maintenance of urban and rural settlements,
industrial and construction sites;
13) the collection, use, application, disposal, transportation, storage and
disposal of production and consumption wastes;
14) the working conditions, consumer services, medical care, special and
preventive nutrition;
15) the conditions of work with biological and chemical agents, toxins,
biological and microbiological organisms and their toxins;
16) the conditions of work with the sources of physical factors, affecting the
people;
17) conditions of education, training, living and on-the-job training of
different groups of population;
18) hygienic education and training of the population;
19) provision of radiation, chemical, microbiological, toxicological,
parasitological safety;
20) technical standard documentation (standards, standards of organizations,
regulations, prescriptions), developed for works and services, new types of raw
materials, manufacturing equipment and processes, tools, food raw materials and food
products, construction materials, sources of ionizing radiation, packaging and chemical,
biological and medicinal products, packaging materials and resins, perfumes, cosmetics,
printing products and other consumer goods;
21) the organization and fulfillment of works and services, including
development, testing, production, manufacturing, storage, transportation, sale, use of
disinfection, disinfestation and deratization devices, equipment, materials, maintenance
and operation of disinfection objects, and monitoring of effectiveness and safety of
works and services;
22) the conditions of sterilization and disinfection of medical devices;
23) the conditions of industrial production of drugs;
24) iodization of white salt and enrichment (fortification) of food;
25) the application and use of potentially hazardous chemical and biological
agents, and assessment of their maximum allowable concentrations;
26) organization and fulfillment of healthcare anti-epidemic (preventive)
measures, including the healthcare protection of the territory of the Republic of
Kazakhstan, introduction of restrictive measures, including quarantine, in respect of
the patients, suffering from infectious and parasitic diseases, the medical examinations
and vaccinations of the population;
27) the storage and processing of raw materials;
28) water supply, sewerage, lighting and ventilation of facilities;
29) the conditions of transportation and storage of goods, toxic substances;
30) the conditions of passengers transportation;
31) liquidation, conservation, conversion of facilities;
32) production control;
33) the application and use of biologically active supplements.
Footnote. Article 145, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated
on 03.12.2011 No 505-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 146. The state registration, re-registration and revocation of a decision
on the state registration of food products and certain types of products and substances,
that have harmful effects on human health
1. Food products and certain types of products and substances, that have harmful
effects on human health shall be subject to the state registration in a state body for
healthcare and epidemiological welfare of the population, including:
1) baby food, nutritional and biologically active supplements, genetically
modified objects, dyes, disinfection, disinfestation and deratization devices, materials
and things, contacting with water and food products, produced (made) and imported to the
territory of the Republic of Kazakhstan for the first time;
2) substances and materials and drugs, containing these substances and posing a
potential risk to the population, imported to the territory of the Republic of
Kazakhstan and introduced in production for the first time, and previously untapped.
2. The state registration of food products shall be performed in accordance with
the Law of the Republic of Kazakhstan "On Food Safety."
3. The state registration of certain types of products and substances that have
harmful effects on human health shall be conducted on the basis of:
1) an expert hazard assessment of substances and certain types of products for
the population and the environment;
2) compliance with the normative legal acts on healthcare and epidemiological
welfare and the health standards of substances, the separate components of a product;
3) development of special measures, including recycling and disposal of
substances and certain types of products, to prevent their harmful effects on people and
the environment.
4. The procedure for the state registration, re-registration and revocation of a
decision on the state registration of baby food, food and dietary supplements,
genetically modified objects, dyes, disinfection, disinfestation and deratization
devices, materials and things, contacting with water and food, chemicals, certain types
of products and substances that have harmful effects on human health shall be
established by the authorized body.
5. The costs, associated with a healthcare-epidemiological expertise and a
scientific rationale of food products and certain types of products and substances that
have harmful effects on human health, shall be covered by the applicants for
registration and re-registration of the products.
6. The list of substances and products, registered and approved for use in the
Republic of Kazakhstan, shall be published in the print media.
Article 147. Healthcare-epidemiological monitoring
1. Healthcare-epidemiological monitoring - the state system for supervising the
public health and the environment, their analysis, evaluation and prognosis, as well as
the establishment of cause-and-effect relationship between the health status of the
population and the impact of environmental factors.
2. Healthcare-epidemiological monitoring shall be performed by the state bodies
and organizations of healthcare-epidemiological service in the order, defined by the
authorized body.
Article 148. Prevention of emergence and spread of infectious and parasitic
diseases, poisoning of the population
1. In order to prevent the emergence and spread of infectious and parasitic
diseases, poisoning of the population, the healthcare – anti-epidemic (preventive)
measures shall be taken, provided by the documents of the state healthcare-
epidemiological regulation system, including healthcare protection of the territory of
the Republic of Kazakhstan, introduction of restrictive measures, including quarantine,
production control, with respect to the persons, suffering from infectious and parasitic
diseases, organization of medical examinations, vaccinations, hygiene training of the
population.
2. Healthcare and anti-epidemic (preventive) measures shall be included in the
programs for territorial development and other regional programs.
3. The patients with infectious and parasitic diseases, the persons, suspected of
infectious and parasitic diseases, bacilli-carriers shall be subject to isolation and
treatment, and those, who communicated with them – to the medical supervision and
isolation and treatment if necessary.
4. The patients with chronic infectious and parasitic diseases, chronic bacilli-
carriers, dangerous to others, shall be subject to temporarily suspension from work in
accordance with the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 148 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on
03.07.2013 No. 124-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication).
Article 149. Healthcare protection of the territories of the Republic Kazakhstan
1. The checkpoints of the state borders of the Republic of Kazakhstan,
coinciding with the customs border of the Customs Union, except for the automobile
checkpoints, shall have healthcare and quarantine stations for healthcare and quarantine
supervision of passengers, train staffs, vehicles, cargos that are hazardous to the
population’s health.
2. Healthcare and quarantine supervision at the checkpoints (healthcare-
quarantine stations) at the state border of the Republic of Kazakhstan shall be
performed by the territorial units of the state body for healthcare and epidemiological
welfare of the population.
In the automobile checkpoints at the state border of the Republic of Kazakhstan,
the healthcare and quarantine supervision shall be conducted by the customs authorities
of the Republic of Kazakhstan.
3. It shall not be permitted to import dangerous cargos and goods into the
territory of the Republic of Kazakhstan, prohibited for importation, as well as the
cargos and goods in respect of which the healthcare and quarantine supervision found out
that their importation to the territory of the Republic of Kazakhstan would cause the
emergence and spread of infectious diseases or mass noncommunicable diseases and
poisoning.
Footnote. Article 149, as amended by the Laws of the Republic of Kazakhstan dated
on 30.06.2010 No 297-IV (the order of enforcement see Article 2); dated on 06.01.2011 No
378-IV (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication).
Article 150. Terms for introduction of restrictive measures, including quarantine,
in case of a threat of emergence of epidemics of infectious diseases
1. In case of a threat of importation and spread of infectious and parasitic
diseases, in accordance with this Code, the authorized body at state border checkpoints
of the Republic of Kazakhstan, coinciding with the customs border of the Customs Union,
and at the relevant territories, shall impose restrictive measures, including
quarantine, with the special conditions for business and (or) other activities and life
of the population.
2. Operational guidelines for coordination of central and local executive bodies,
individuals and legal entities in the cases of introducing the restrictive measures,
including quarantine, shall be entrusted to the state inter-departmental commission for
prevention and elimination of emergency situations and the territorial emergency
commissions.
3. Restrictive measures, including quarantine, at the separate objects, shall be
introduced (canceled) upon the decision of the chief state healthcare doctor of the
relevant territory (transport), or his deputies, as well as at the departmental
facilities - by the head of departments of the state bodies, operating in healthcare and
epidemiological welfare of the population.
4. The procedure of implementing the restrictive measures, including quarantine,
and the list of infectious diseases, with the threat of the emergence and spread of
which the restrictive measures are introduced, including quarantine shall be established
by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 150, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 30.06.2010 No 297-IV (shall be enforced from 01.07.2011).
Article 151. Registration and investigation of cases of infectious and parasitic,
occupational diseases and poisonings
1. All cases of infectious and parasitic diseases, occupational diseases and
poisonings shall be subject to registration in health care organizations at the place of
detection, the state registration and reporting by the state bodies and organizations of
healthcare-epidemiological service. The order of registration, record-keeping of the
said cases of diseases and poisoning, as well as the procedure of recording them shall
be established by the authorized body.
2. The cases of infectious and parasitic diseases, occupational diseases and
poisoning of the population shall be investigated by the specialists of healthcare-
epidemiological service in the order, specified by the authorized body.
Article 152. Disinfection, disinfestation and deratization actions
1. In order to prevent the emergence, spread of infectious and parasitic
diseases, the individual entrepreneurs, individuals and legal entities shall be required
to conduct a set of measures to eliminate infectious and parasitic diseases
(disinfection), insects and other arthropods (pest control), and deratization
(extermination of rodents) at their own expense and upon the epidemiological
indications, regulations, and instructions of the officials of healthcare-
epidemiological service.
2. In case of epidemic emergencies at the expense of budget funds, the
extraordinary compulsory disinfection, disinfestation and deratization measures shall be
taken under the decision of local executive bodies of regions, city of republican
significance and the capital upon the recommendation of the state bodies of the
healthcare-epidemiological service.
3. Focal disinfection shall be carried out by medical organizations as well as
the organizations of healthcare-epidemiological service.
Chapter 25. PROTECTION OF PUBLIC HEALTH
Article 153. The purpose and types of disease prevention
1. To prevent disease is to prevent occurrence or progression of diseases, as
well as their effects and complications.
2. Disease prevention shall be divided into primary, secondary and tertiary
preventions.
Primary prevention of diseases (mass and individual) shall be aimed at creation
of favorable living conditions in order to prevent the occurrence of diseases.
Secondary prevention shall be aimed at prevention of diseases’ progression in the
early stages and their consequences.
Tertiary prevention shall be aimed at controlling of the already developed
complications, damage of organs and tissues.
Article 154. Promotion of a healthy lifestyle
1. A healthy lifestyle shall include promotion of healthy lifestyles, healthy
food and disease prevention through information management, hygienic education in
improving health and prevention of diseases, related to the lifestyle.
2. A healthy lifestyle shall be promoted by healthcare organizations, coordinated
and guided by the authorized body together with other government agencies, with
participation of international and public organizations.
Article 155. Medical examinations
1. The main goals of medical examinations shall provide timely medical
examination, aimed at improvement of health, detection and prevention of a disease
spread, including occupational diseases, poisoning, accidents, and ensure labor safety
and health protection of employees of organizations, and the persons, conducting
economic and (or) production activities.
2. Medical examinations may be mandatory and preventive.
3. Mandatory medical examinations shall be divided into preliminary and periodic.
Preliminary mandatory medical examinations shall be conducted for admission to
work or school to assess fitness for work or studies, as well as prevention of general,
occupational and non-infectious and parasitic diseases.
Mandatory periodic medical examinations shall be conducted to ensure a dynamic
monitoring of the health status of employees, the timely detection of initial symptoms
of diseases, prevention of general, occupational and non-infectious and parasitic
diseases.
4. The list of occupational hazards, occupations, where mandatory medical
examinations are conducted, as well as the procedure and frequency of these examinations
shall be established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
5. The employers, at their own expense, shall arrange timely mandatory periodic
medical examinations for workers, subject to the examinations, in accordance with the
legislation of the Republic of Kazakhstan in healthcare area.
6. Medical examinations shall be divided into mass and selective.
Mass medical examinations shall be conducted via a continuous method to the
target population groups in order to detect diseases at the early stages and prevent
development of diseases, risk factors, causing emergence of diseases, formation and
improvement of public health.
Selective medical examinations shall be carried out for a dynamic monitoring,
implementation of a set of measures for treatment and rehabilitation of those, suffering
from certain diseases or at risk.
7. Target groups, subject to preventive medical check-ups, as well as the order
and frequency of these examinations shall be established by the authorized body, taking
into account the proven scientific data on their efficacy, safety and cost-
effectiveness.
8. Employers shall create conditions for taking preventive medical examinations
for the persons, subject to the examinations, in accordance with the list of the
guaranteed volume of free medical care, approved by the Government of the Republic of
Kazakhstan.
9. Individual entrepreneurs and legal entities, engaged in production and
business activities, shall not admit to work the persons, who have not passed the
preliminary and periodic medical examinations or unfit to work for health reasons.
10. The procedure for issuance, recording and keeping of personal medical records
shall be defined by the Government of the Republic of Kazakhstan.
11. Timeliness of mandatory and preventive medical examinations shall be
controlled by the state bodies, working in healthcare and epidemiological welfare of the
population, provision health services, and the state labor inspectors of the authorized
body for labor.
Footnote. Article 155, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 156. Preventive vaccination
1. The individuals, who are in the territory of the Republic of Kazakhstan,
shall have to be vaccinated against infectious and parasitic diseases within the frames
of the guaranteed volume of free medical care.
2. The list of diseases against which vaccinations shall be held, the order,
time-frames and population groups, subject to routine immunization, shall be defined by
the Government of the Republic of Kazakhstan.
3. Storage, transportation and use of prophylactic (immunobiological, diagnostic,
disinfectants) drugs shall be performed in the order, established by the Government of
the Republic of Kazakhstan.
4. Preventive (immunobiological, diagnostic, disinfectants) drugs, purchased by
the local state healthcare management bodies of regions, city of republican status and
the capital, shall be stored at the warehouses of the authorized body.
Footnote. Article 156, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011).
Article 157. Prevention of non-communicable diseases, including occupational
diseases and injuries
1. Prevention of non-communicable diseases, including occupational, shall
include:
1) prevention of behavioral risk factors for diseases and improvement of medical
literacy through:
promotion of a healthy lifestyle and healthy eating;
informing of the population through the media, educational programs on prevention
of diseases;
organization of health schools to train the necessary self-help techniques to
those, suffering from chronic non-communicable diseases;
2) monitoring of disease risk factors of the attached population by the primary
health care specialists, occupational diseases of workers – by the specialists of the
state bodies, working in healthcare and epidemiological welfare of the population;
3) minimization of impact of industrial disease risk factors by the state bodies
within their powers, other agencies and organizations, as well as individual
entrepreneurs;
4) detection of those, suffering from chronic non-communicable diseases,
including occupational, via conduction of medical examinations and motivation of earlier
ambulation;
5) dynamic monitoring and timely rehabilitation of the persons with chronic
diseases, including occupational, including outpatient drug supply of certain categories
of citizens, rehabilitation treatment, and medical and social rehabilitation;
6) temporary transfer to an easier job for health reasons for the period of time,
specified in the medical certificate, in accordance with the order, approved by the
authorized body.
2. Injury prevention shall be performed at the inter-sectorial level by the state
bodies within their powers, by the individuals and legal entities.
Article 158. Prevention of substance abuse
1. Prevention of substance abuse shall include:
1) promotion of information about the danger of substance abuse, as well as
medical, social and legal aspects of their use;
2) prohibition of advertising in hallucinogenic drug circulation area, promotion
of the ways, methods of development, manufacturing and use, the places for purchase of
psychoactive substances, as well as limiting of advertising the samples of
pharmaceuticals, containing narcotic drugs, psychotropic substances and precursors in
the specialized medical publications;
3) preventive monitoring and registration of risk individuals with mental and
behavioral disorders (diseases), caused by the psychoactive substances use;
4) voluntary, anonymous treatment of the persons, addicted to psychoactive
substances;
5) voluntary medical and social rehabilitation of drug addicts.
2. Prevention of substance abuse shall be performed by all individual and legal
entities within their competence.
Article 159. Prevention and restriction of tobacco smoking, alcoholism
1. Prevention and restriction of tobacco smoking, alcohol addiction shall be
aimed at protection of health, introduction of the age limit for the persons, eligible
to buy tobacco, alcohol products, formation of public attitude to smoking and alcohol
drinking as a risk factor for life and health, organization of the agreed activities to
prevent the spread of smoking, alcoholism.
2. Sale of tobacco products shall be prohibited:
1) to the persons and by the persons under the age of eighteen years;
2) from open packets of tobacco products or unit sales;
3) without the direct involvement of a seller, through vending machines,
electronic or other mechanical devices;
4) in the facilities and at the territories of institutions of healthcare,
education, sports and recreation, sport and sport-technical facilities, stadiums;
5) without the appropriate documents, certifying the quality of products;
6) without excise stamps or accounting and control marks;
7) if a pack of tobacco products contains less than twenty cigarettes;
8) without the data on composition, the levels of tar, nicotine, and at least
three harmful components - systemic poisons, carcinogenic and mutagenic substances,
printed on a pack of tobacco product and a packaging of tobacco product. The order of
printing of the data on composition, the levels of tar, nicotine and other poisons,
systemic, carcinogenic and mutagenic substances on a pack of tobacco product and on a
packaging of tobacco product shall be approved by the Government of the Republic of
Kazakhstan;
9) without the warnings, printed on a pack of tobacco product;
10) without the printed information on prohibition to sell the tobacco products
to the persons under eighteen years of age;
11) for a pack of tobacco products, the packaging of which contains the words
"low-tar", "light", "ultra-light" or "mild" or other phrases, including in foreign
languages, creating a false impression that the tobacco product is less harmful compared
to the others;
12) from self-service shelves;
13) as part of sets with other products;
14) in the trade organizations, selling goods for children.
3. In the places where tobacco products are sold, in a prominent place, an
inscription should be placed: "Sale of tobacco products to the persons and by the
persons under eighteen years of age shall be prohibited", as well as a warning about the
danger of smoking, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan.
4. When selling tobacco products to the persons, whose age, judging by their
appearance, is less than eighteen years of age, the persons, selling the tobacco
products shall:
1) require an ID, to know the actual age of the buyer;
2) refuse to sell tobacco products in case if an ID was not shown.
5. Smoking shall be prohibited in:
1) education institutions, and recreation organizations for the minors;
2) health care organizations;
3) foodservice outlets;
4) cinemas, theaters, circuses, concerts, exposition and exhibition halls, sports
arenas and other indoor facilities, designed for public recreation, including in night
clubs and discos;
5) museums, libraries and lecture halls;
6) unestablished places in local and long-distance trains, marine and river
vessels;
6-1) on aircrafts, buses and mini-vans, transporting passengers, taxis and
municipal electric transport;
7) buildings of airports, railway, auto and water stations;
8) the state bodies and organizations;
9) the rooms, that are the working places;
10) porches of houses.
6. The standards provided for in subparagraphs 3), 6), 7) of paragraph 5 of this
Article shall not be applied in the cases if the special smoking areas are allotted.
7. The places, allotted specifically for smoking, shall be equipped in accordance
with the requirements, established by the Government of the Republic of Kazakhstan.
8. A manufacturer, an importer of tobacco products shall be required annually up
to the 1 February of the following year to submit the reports on the results of
laboratory tests on maximal permissible content of nicotine and tar in all types of
tobacco and tobacco products, on tobacco product ingredients, they released or are
planning to produce, sold or distributed during the preceding twelve months in the
territory of the Republic of Kazakhstan, in the order, approved by the Government of the
Republic of Kazakhstan.
9. Examination of nicotine, tar and other harmful compounds - systemic poisons,
carcinogenic and mutagenic substances in tobacco products shall be performed by a
manufacturer, an importer of tobacco products at their own expense in the laboratories,
accredited in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan.
10. Import, manufacture, sale and distribution of tobacco products, exceeding the
maximum permitted levels of containing nicotine and tar, defined by the Government of
the Republic of Kazakhstan shall be prohibited.
11. Manufacturing, sale and distribution of the goods, imitating tobacco products
shall be prohibited.
12. The places, banned for smoking, should have the signs prohibiting smoking.
13. Pack of tobacco product, packaging of tobacco products shall contain a
warning about the dangers of smoking, approved by the Government of the Republic of
Kazakhstan shall meet the following requirements that:
1) take no less than forty percent of every large side ?of a pack of tobacco
product, a packaging of tobacco products;
2) shall not be printed on a transparent wrapping film, or any other outer
wrapping material;
3) should be made in the form of a picture (icon, graphics) and inscriptions.
14. Sale of alcoholic beverages shall be prohibited:
1) to the persons under the age of twenty-one years;
2) on certain days and hours, established by the legislation of the Republic of
Kazakhstan on administrative offences;
3) in other cases, provided by the legislation of the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 159, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated
on 05.07.2011 No 452-IV (shall be enforced from 13.10.2011); dated on 04.07.2013 No 132-
V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its first official
publication).
Article 160. Prevention of iron deficiency
1. Iron deficiency anemia - a pathological process of the body, caused by
insufficient intake and absorption of iron in the body, the increased iron losses in
certain chronic diseases of gastrointestinal, genitourinary systems and the blood
system, the increased iron requirements.
2. The preventive measures for iron deficiency shall be based on the following
principles:
1) liability of state bodies, individuals and legal entities for compliance with
the requirements for production, import, export, sale and movement in the other stages
of the fortified foods turnover in the Republic of Kazakhstan;
2) provision of preventive iron-containing medications for the target population
groups;
3) accessibility to health care in healthcare organizations for the persons,
suffering from iron deficiency anemia;
4) fortification of flour and other food products with iron-containing vitamins,
minerals and other substances.
3. Extra and first grade wheat flour, sold in the territory of the Republic of
Kazakhstan, shall be subject to mandatory fortification with iron-containing vitamins,
minerals and other substances.
The order of fortification of food shall be defined by the Government of the
Republic of Kazakhstan.
Article 161. Prevention of iodine deficiency disorders
1. Prevention of iodine deficiency disorders shall be based on the following
principles of:
1) responsibility of the state bodies, individuals and legal entities for
compliance with the requirements for production, import, export, sale of iodized edible
and fodder salt in the Republic of Kazakhstan;
2) accessibility of medical assistance in health care organizations to the
persons, suffering from iodine deficiency disorders;
3) protection of the citizens’ rights in case of loss of health, caused by the
harmful effects of iodized salt and other food products, fortified with iodine.
2. Iodization of edible and fodder salt shall be made in accordance with the
legislation of the Republic of Kazakhstan on prevention of iodine deficiency disorders.
SECTION 7. DONATION AND TRANSPLANTATION
Chapter 26. DONATION OF BLOOD AND ITS COMPONENTS Article 162. Donation, banking of blood, its components and preparations
1. Donation of blood and blood components (hereinafter - the donation) - a
voluntary participation of donors in protection of citizens' health by giving (donating)
of blood and blood components for medical purposes.
2. Donation shall include a set of measures on medical examination of a donor,
banking of his blood, recovery and storage of blood components.
3. The process of blood banking and its components shall include:
1) giving (donating) of blood - a one-time blood taking from a donor;
2) giving (donating) of plasma - a one-time extraction of blood plasma by
plasmaphairesis method.
Depending on the immune characteristics of the received plasma, there shall be:
the isoimmune plasma, containing a certain concentration of specific protein
structures (isoimmune antibodies), used for production of blood products and diagnostic
reagents;
the immune plasma, containing a certain concentration of specific protein
structures (immune antibodies) of natural or synthetic origin, having the property of
the targeted therapeutic interaction for certain types of pathogens. The immune plasma
shall be used for transfusion to a recipient, or for production of blood products;
3) giving (donating) cells - a one-time extraction of donor blood cells by
cytapheresis method.
4. In the process of blood banking and processing, the following components shall
be received:
1) blood components – the blood components, derived from it in the form of cells
and cell-free medium;
2) blood products – the medicines, obtained during processing of blood
components.
5. The nomenclature, the rules of banking, processing, storage, sale of blood,
its components, and the rules of storage, transfusion of blood, its components, and
products shall be approved by the authorized body.
Article 163. Healthcare and other organizations, working in the field of organ
donation, banking of blood, its components and preparations
1. Banking, processing, storage and sale of blood and its components shall be
carried out by the licensed state healthcare organizations.
2. Blood products shall be produced by the organizations having a relevant
license.
3. Healthcare and other organizations, working in the field of organ donation,
banking of blood, its components and preparations shall be responsible for their quality
in the order, defined by the Laws of the Republic of Kazakhstan.
4. In case of emergency or martial law in the territory of the Republic of
Kazakhstan, the donorship shall be organized in accordance with the legislation of the
Republic of Kazakhstan.
Article 164. Ensuring the safety and quality of donor blood, its components and
preparations
1. Safety of blood and its components shall be achieved by quarantining, virus-
inactivation, exposure to radiation and other methods, permitted in the territory of the
Republic of Kazakhstan.
2. The donated blood and its components shall be subject to quality control in
the order, specified by the authorized body.
3. It shall be prohibited to use and sell the donated blood, its components, and
preparations without proper labeling.
4. Healthcare organizations and medical personnel, making transfusion of blood
and its components and preparations shall be required to ensure compliance with the
requirements for their safe use.
Article 165. The donor, his rights and obligations
1. A donor may be an individual of eighteen years and older, who has completed a
medical examination and has no contraindications, who has expressed a desire for
voluntary giving (donating) of blood and blood components for medical purposes.
2. The donor shall have the right to:
1) give (donate) blood and its components gratuitously;
2) give (donate) blood and blood components for a fee in the amount, specified by
the Government of the Republic of Kazakhstan;
3) review the results of the medical examination;
4) be encouraged in compliance with this Code.
3. The donor must inform about all the existing or previous diseases, as well as
about the use of drugs, psychotropic substances and precursors.
Article 166. Medical examination of the donor
1. Before giving (donating) blood and blood components, the donor shall pass a
free of charge compulsory medical examination in the order, defined by the authorized
body.
2. Health certificates for implementation of donor functions shall be given in
public healthcare institutions for free.
Article 167. The guarantees, provided to the donor
1. During the medical examination and donation of blood and blood components, an
employee, who is a donor, shall beliberated from work for the examination with the
average salary preserved.
2. In case if under an agreement with the employer, in the days of donating blood
and its components, the employee, who is the donor, shall come to work, at his request,
he shall be given another day off with an average salary preserved, or the day may be
attached to the annual leave.
3. In the days of donating blood and blood components, it shall be prohibited to
involve the employee to the night work, overtime work, heavy work or work under harmful
(particularly harmful) and (or) hazardous working conditions.
4. A military serviceman who is a donorshall be released from having duties, duty
watches and other forms of services in the days of giving (donating) blood and blood
components.
5. The students who are donorsshall be released from the educational process in
the days of giving (donating) blood and its components.
6. The system of encouraging the donors shall be approved by the authorized body.
Additional incentives, provided to the donor, taking into account the total
number of donations of blood and blood components are defined by the legislative acts of
the Republic of Kazakhstan.
7. A donor, donating blood gratuitously, in order to compensate the amount of his
blood and energy expenditures of his body after giving (donating) blood and its
components, shall have the right to choose a free meal or its cash equivalent in the
sum, specified by the Government of the Republic of Kazakhstan.
8. A donor, donating blood on a fee basis, shall receive the payment in the
manner and the amount, established by the Government of the Republic of Kazakhstan from
a health care organization, involved in banking of blood and its components.
Article 168. Responsibilities of employers and leaders of organizations to create
conditions for donorship development
1. Employers and heads of organizations, in order to create conditions for
donorship development shall:
1) support local state healthcare management bodies, public healthcare
organizations to attract people to donorship;
2) provide the necessary facilities and create conditions for sampling blood and
blood components;
3) give a day off to an employee, who is a donor on the day of medical examination
and giving (donating) blood and blood components;
4) provide the employee, who is the donor, with the guarantees, established by
this Code.
2. Employers and managers of organizations shall have the right to provide extra
encouragement of donors.
Chapter 27. TRANSPLANTATION OF TISSUES AND (OR) ORGANS (PARTS OF ORGANS) Article 169. Transplantation of tissues and (or) organs (parts of organs) and
conditions for donor organ recuperation
1. A person, a corpse of a person or an animal may be a donor for
transplantation of tissues and (or) organs (parts of organs).
2. Forced recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) from a person
and their transplantation shall be prohibited.
3. Purchase and sale of tissues and (or) organs (parts of organs) of a person
shall be prohibited.
4. A living donor for transplantation may be a person, who is in a genetic
relationship with a recipient and has tissue compatibility with him (the immunological
property of organic tissues, contributing to their engraftment to the tissues of another
organism).
5. A living donor must pass a comprehensive medical examination and receive a
conclusion of a concilium on the possibility for recuperation of his tissues and (or)
organs (parts of organs).
6. Recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) from a living donor,
who is a minor or a legally incapable person, shall be possible only under simultaneous
observance of the following conditions, along with those specified in this article:
1) a written notarized consent of his legal representatives, who have received
the necessary information about the health status, in accordance with Article 91 of this
Code;
2) absence of another related donor who is able to give relevant consent;
3) the recipient is a brother or a sister of the donor;
4) transplantation is intended to save the life of the recipient;
5) the potential donor does not reject a donor organ recuperation.
7. The consent of the legal representatives of minors or legally incapable
persons may be revoked any time before medical intervention.
8. Recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) from a living donor
may be performed only with his written notarized consent.
9. One of the paired organs, a part of an organ or tissue only, the absence of
which would not entail irreversible health problems may be recuperated for
transplantation.
10. Recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) of a corpse shall
not be allowed if at the time of recuperation the healthcare organization shall be
informed that during the life of the person or his or her spouse (wife), the close
relatives or legal representative were against recuperation of his tissues and (or)
organs (parts of organs) after the death for transplantation.
Tissues and (or) organs (parts of organs) may be recuperated from a corpse for
transplantation, if there is clear evidence of the death, recorded by a concilium.
Certification of death shall be given on the basis of pronouncement of biological
death or irreversible brain death in the order, established by the authorized body.
11. The persons, involved in recuperating of tissues and (or) organs (parts of
organs) for subsequent transplantation shall not be allowed for participation in
pronouncement of biological death or irreversible brain death.
Article 170. The procedure for transplantation of tissues and (or) organs (parts
of organs)
1. A medical conclusion on the need of tissue and (or) organ (parts of organs)
transplantation shall be given by a concilium of the relevant health care organization.
2. Transplantation of tissues and (or) organs (parts of organs) shall be
performed with the written consent of a recipient or a legal representative of a minor
recipient or a recipient, recognized incapable by the court.
3. A recipient or a legal representative of a minor recipient or a recipient,
recognized incapable by the court, shall be warned about the possible complications to
the recipient’s health in connection with the upcoming transplant surgery.
4. Transplantation of infected tissues and (or) organs (parts of organs) shall be
prohibited.
5. Recuperation and preservation of tissues and (or) organs (parts of organs)
from a living donor shall be performed only in public healthcare organizations and
health organizations with the state participation, as well as in the National Healthcare
holding and its subsidiaries, engaged in "Transplantation" activity in accordance with
the license.
6. Recuperation and preservation of tissues and (or) organs (parts of organs)
from the corpses for transplantation shall be performed in public healthcare
organizations and the health organizations with the state participation, as well as in
the National Healthcare holding and its subsidiaries.
7. Transplantation of tissues and (or) organs (parts of organs) shall be allowed
only in public healthcare organizations and in the healthcare organizations with the
state participation, as well as in the National Healthcare holding and its subsidiaries,
engaged in "transplantation" activity in accordance with the license.
8. The procedure and conditions for recuperation, preservation, transplantation
of tissues and (or) organs (parts of organs) from a person to a person and from animals
to humans shall be specified by the authorized body.
9. This Article shall not be applied to the tissues and (or) organs (parts of
organs), related to human reproduction process, including reproduction tissues
(reproductive cells), as well as to blood and its components.
Footnote. Article 170, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 19.01.2011 No 395-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 171. The rights of a donor and a recipient
1. A donor, in addition to the rights provided for in Article 165 of this Code,
shall have the right:
1) to receive the complete information about the possible complications to his
health in connection with the upcoming recuperation of tissues and (or) organs (parts of
organs) from the health care organizations;
2) to receive treatment, including medication, in the health care organization in
connection with the recuperation of tissues and (or) organs (parts of organs) within the
frames of the guaranteed volume of free medical care.
2. The recipient shall have the right:
1) to demand complete information about the possible complications to his health
for the upcoming transplantation of tissues and (or) organs (parts of organs) from the
health care organizations;
2) to receive treatment, including medication, in the health care organization in
connection with the surgical intervention within the frames of the guaranteed volume of
free medical care.
3. Medical and other employees of health care organizations shall be prohibited
to disclose information about a donor and a recipient.
Chapter 28. IMPORT, EXPORT OF HUMAN TISSUES AND (OR) ORGANS (PARTS OF
ORGANS), HEMATOPOIETIC STEM CELLS, BONE MARROW, BLOOD AND ITS COMPONENTS,
SAMPLES OF CELLS, TISSUES, BIOLOGICAL FLUIDS AND HUMAN SECRETIONS Footnote. The title of Article 28 is in the wording of the Law of the Republic of
Kazakhstan dated on 21.06.2013 No 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty
calendar days after its first official publication).
Article 172. Grounds for import, export of organs (parts of organs)and (or)human
tissues, hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being
1. Importation of organs (parts of organs) and (or) human tissues, hematopoietic
stem cells, bone marrow of a human being to the territory of the Republic of Kazakhstan
shall be performed for:
1) transplantation in public healthcare organizations;
2) diagnostic studies in the territory of the Republic of Kazakhstan;
3) joint scientific researches.
2. Export of organs (parts of organs) and (or) human tissues, hematopoietic stem
cells, bone marrow of a human being from the Republic of Kazakhstan shall be performed
for:
1) providing medical assistance to the citizen of the Republic of Kazakhstan,
located abroad;
2) providing medical assistance to the close relatives and spouses of the
citizens of the Republic of Kazakhstan, who are located out of the Republic of
Kazakhstan;
3) diagnostic researches;
4) joint scientific researches;
5) in the cases, provided for in international treaties, ratified by the Republic
of Kazakhstan.
6) transplantation of hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being from
a donor, residing in the territory of the Republic of Kazakhstan to a recipient,
residing abroad.
3. Alisencefor import to the territory of the Republic of Kazakhstan from the
countries that are not the members of the Customs Union, and export from the territory
of the Republic of Kazakhstan to the countries of human tissues and (or) organs (parts
of organs) in the cases, provided for in subparagraph 1) of paragraph 1 and sub-
paragraphs 1), 2) and 5) of paragraph 2 of this Article shall be issued by the
authorized body at the request of the healthcare organizations, engaged in
"transplantation", “haematology” activities in accordance with the license for medical
services.
4. Import and export of hematopoietic stem cells, bone marrow of a human being
from and to the territory of the Republic of Kazakhstan shall be performed for unrelated
transplantation under the resolution (permission), issued by the authorized body.
5. Import and export of organs and (or) human tissues by individuals shall be
prohibited.
6. The order of examination for biological safety, conservation and
transportation of human tissues and (or) organs (parts of organs), intended for import
and export, shall be defined by the authorized body.
Footnote: Article 172 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan
dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days
after its first official publication).
Article 173. Grounds for import, export of blood and blood components, samples of
cells, tissues, biological fluids and human secretions
Footnote. The title of Article 173 is in the wording of the Law of the Republic of
Kazakhstan dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty
calendar days after its first official publication).
1. Import of blood and blood components to the territory of the Republic of
Kazakhstan shall be performed for:
1) providing medical assistance in the territory of the Republic of Kazakhstan;
2) diagnostic studies in the territory of the Republic of Kazakhstan;
3) joint scientific researches.
2. Export of blood and blood components from the Republic of Kazakhstan shall be
performed for:
1) providing medical assistance to the citizen of the Republic of Kazakhstan,
located abroad;
2) providing medical assistance to close relatives and spouses of citizens of the
Republic of Kazakhstan, who are outside the Republic of Kazakhstan;
3) diagnostic researches;
4) joint scientific researches;
5) in the cases, provided for in international treaties, ratified by the Republic
of Kazakhstan.
6) when sending blood components abroad for production of plasma blood
preparations at the plants of foreign producers from the blood components, banked at the
state healthcare organizations, engaged in blood banking services of the Republic of
Kazakhstan, in order to provide Kazakhstan population with blood preparations (contract
fractionation).
3. Apart from the cases, provided for in paragraphs 1 and 2 of this Article, the
import and export of blood and its components may be performed by way of exchange. This
exchange shall be carried out only in the cases when the blood and its components with
the required biological properties shall be not available.
4. Permission for import and exportof blood and blood components fromand to the
territory of the Republic of Kazakhstan from the countries that are not the member
states of the Customs Union, in the cases, provided in subparagraph 1) of paragraph 1
and sub-paragraphs 1), 2) and 5) of paragraph 2 of this Article, shall be issued by the
authorized body at the request of the healthcare organizations, engaged in blood banking
activity in accordance with the license.
5. Import and export of samples of cells, tissues, body fluids and secretions,
including the products of human activity, physiological and pathological secretions,
smears, scrapings, swabs, intended for diagnostic and research purposes, or received
during biomedical research, shall be performed under the resolution (permission), issued
by the authorized body.
6. Import and export of blood and its components by individuals shall be
prohibited.
Footnote. Article 173 as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan dated on
21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days after
its first official publication).
Article 174. The order of import, export of human tissues and (or) organs (parts
of organs), blood and blood components
1. Import and export of organs (parts of organs), and (or) human tissues, blood
and its components from and to the territory of the Republic of Kazakhstan from and to
the countries that are not the member states of the Customs Union by the healthcare
organizations, specified in paragraph 3 of Article 172 and paragraph 4 of Article 173 of
this Code, shall be performed of the basis of a license, issued in the order, defined by
the international agreements on licensing of foreign trade, ratified by the Republic of
Kazakhstan and the Law of the Republic of Kazakhstan “On licensing”.
2. Within three working days, the authorized body shall make a decision on
issuance or rejection to issue a license for import and export of human tissues, blood
and its components, and within one working day – for import and export of human organs.
Footnote. Article 174 is in the wording of the Law of the Republic of Kazakhstan
dated on 21.06.2013 No. 107-V (shall be enforced upon expiration of thirty calendar days
after its first official publication).
SECTION 8. EDUCATIONAL AND SCIENTIFIC ACTIVITY IN HEALTHCARE AREA
Chapter 29. EDUCATIONAL ACTIVITIES IN HEALTHCARE
Article 175. Educational activities in healthcare
1. The educational goals in healthcare shall be the professional training of the
teaching, medical and pharmaceutical personnel for the healthcare system, their training
and retraining.
2. Educational activities in health care shall be conducted in the organizations
of medical and pharmaceutical education and at the medical and pharmaceutical faculties
of education organizations, implementing the programs for technical and vocational
education, post-secondary, higher, postgraduate and supplementary education in
accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan in education area. A
mandatory condition for implementation of the programs for medical education shall be
the availability of clinical sites - clinical departments of medical education
organizations, as well as the healthcare organizations, providing relevant conditions
for training of medical and pharmaceutical personnel under the contracts with the
medical education organizations.
3. The state compulsory standards and standard professional training programs for
medical and pharmaceutical specialties, and a regulation on clinical sites of higher
medical institutions and the requirements to them shall be approved by the authorized
body.
4. For those, who have mastered the educational programs of technical and
vocational education, post-secondary, higher, postgraduate and supplementary education,
the ground for their employment in health care organizations shall be the education
certificate in the government-approved format, and a specialist certificate for the
clinical specialties.
5. Post-graduate medical and pharmaceutical education includes residency, master
and doctoral studies. The regulation on residency shall be approved by the authorized
body.
6. Supplementary education shall be provided in medical institutions of education
and science, implementing educational training programs for supplementary education.
The main forms of supplementary education are the career development and
retraining of medical and pharmaceutical personnel. The order of career development and
retraining of medical and pharmaceutical personnel shall be defined by the authorized
body.
7. Training of medical and pharmaceutical personnel shall be performed by the
authorized body, as well as by the local public healthcare management bodies within
their powers, taking into account the needs of the branch.
Article 176. Qualification examinations for healthcare professionals
1. Qualification examinations for healthcare professionals shall be conducted in
order to assess readiness of those with secondary (technical and vocational), post-
secondary, higher medical education, for the medical activities.
2. Qualification examinations for healthcare professionals shall be divided into:
1) mandatory - to assess compliance of the medical personnel of clinical
specialty and their admission to clinical practice (working with patients) with issuance
of a relevant specialist certificate;
2) voluntary - to assess professional level with assigning of an appropriate
qualification category.
3. An individual without an appropriate specialist certificate, as well as those
with the expired certificate shall not be allowed for clinical practice.
4. The order and timing of qualification examinations for healthcare
professionals shall be be defined by the authorized body.
5. The procedure and conditions for access to the qualification examinations for
healthcare professionals, who have passed medical training and received qualification
categories outside of the Republic of Kazakhstan, shall be defined by the authorized
body.
6. The document, entitling to engage in medical practice or certifying assignment
of a qualifying category, received by the specialists in other countries, invited to
work in the National Healthcare Holding and its subsidiaries, as well as in the
"Nazarbayev University" or its medical organizations shall be equal to the specialist
certificate without assigning a category, operating in the Republic of Kazakhstan.
Footnote. Article 176, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 19.01.2011 No 395-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 177. Oath of a doctor of the Republic of Kazakhstan
Graduates of higher education institutions, who passed training in medical
specialties, take the oath of a physician of the Republic of Kazakhstan as follows:
"Taking the high title of a doctor, in the face of my teachers and colleagues, I
solemnly swear to serve faithfully and loyally to the medicine, fully devoting myself to
protection of public health. In my work I swear to be guided only by the interests of
the patients, whose health is the supreme value. I swear to provide medical care with
equal eagerness and patience to everyone who needs it, regardless of age, gender,
nationality, religion, social status or nationality. I swear to keep medical secrets,
never use it for personal profit. I swear to improve constantly my knowledge and skills,
to be demanding to myself and my disciples, never refuse to provide generous assistance
and seek advice from colleagues if the patient’s interests require it. I swear to
protect and increase the noble traditions of Kazakhstan medicine, and thank and respect
those who taught me the healing art".
Chapter 30. SCIENCE IN HEALTHCARE Article 178. Subjects of scientific research in healthcare
1. A scientific organization in healthcare (hereinafter - the research
organization) - a legal entity, engaged in scientific and (or) scientific and technical
activities, training of scientific personnel in healthcare area.
2. Scientific organizations shall be divided into research organizations
(research institutes, research centers), higher medical and pharmaceutical education
organizations and other organizations, engaged in scientific activities.
3. Scientific organizations may be engaged in medical, pharmaceutical and
educational activities in accordance with the legislation of the Republic of Kazakhstan
in education and healthcare areas.
Article 179. Coordination of scientific research activities in healthcare
1. Priorities of scientific research of fundamental and applied nature,
coordination of scientific support in healthcare, a concept of medical science shall be
developed by the authorized body.
2. The authorized body shall be the founder of scientific organizations.
3. The authorized body shall perform a scientific and medical expertise of
scientific programs in healthcare.
Article 180. Medico-biological experiments, pre-clinical (non-clinical) and
clinical researches, application of new techniques of diagnosis, treatment and medical
rehabilitation
1. The purpose of the medical and biological experiments, pre-clinical (non-
clinical) and clinical studies shall be the assessment and receipt of evidence of their
safety and effectiveness via scientific methods.
2. Pre-clinical (non-clinical) studies shall be made on animals.
3. Clinical research involving people (patients or volunteers), provided that the
positive results of pre-clinical (non-clinical) studies were obtained, may be conducted
only with the written informed consent.
4. Clinical studies involving minors may be conducted in parallel with the
persons, who reached the age of majority, in order to obtain the data on:
1) medical technology or pharmaceuticals for healing of children;
2) the best dosage of the drug for treatment of minors.
Clinical tests involving minors shall be conducted only with the written informed
consent of their legal representatives.
5. Upon receipt of a consent to participate in a clinical test, a legal
representative of a minor, a patient or a volunteer shall be be informed about:
1) the medical technology, pharmaceuticals or drug, the nature and duration of
the clinical test;
2) the safety and efficacy of medical technology, pharmaceutical of drug, as well
the risk to the health;
3) the actions in case of unforeseen effects of the use of medical technology,
pharmaceuticals, drugs to the health status;
4) the terms of health insurance.
6. Clinical tests shall be terminated at any stage:
1) at the request of a minor, his legal representative, a patient or a volunteer,
participating in the test;
2) in case of a threat to life and health of a minor, a patient or a volunteer.
7. The mandatory requirements for conducting clinical tests shall be the official
registration of documents on life and health insurance of patients and volunteers,
involved in the tests, as well as the ethical assessment of research materials.
8. The use of new methods of diagnosis, treatment and medical rehabilitation
shall be possible if positive results of clinical tests were received.
9. Conduction of clinical tests of medical technology, pharmaceuticals and medical
products shall be prohibited on:
1) the minors, who do not have legal representatives;
2) pregnant women, except for the cases, when the clinically tested medical
technologies and medicines are intended for pregnant women, and the necessary
information may only be obtained in clinical tests with participation of pregnant women
and when the risk of harm to the pregnant woman and the fetus is fully eliminated;
3) the military servicemen;
4) the persons, serving sentences in prison, and the persons, kept in temporary
detention facility and in detention centers;
5) the persons, recognized incapable by the court, except for the clinical tests
of medical technologies and medicines, intended for treatment of mental disorders
(diseases), for the patients with mental disorders (diseases).
10. Standards for conducting clinical tests (proper clinical practice and
research) shall be approved by the authorized body and the state bodies within their
competence.
11. The order of conducting biomedical experiments, pre-clinical (non-clinical)
and clinical research, as well as the application of new methods, diagnostics, treatment
and medical rehabilitation shall be approved by the authorized body.
12. Issuance of permits for non-clinical (non-clinical) and clinical test of
pharmaceutical and drugs, as well as clinical testing of medical technologies shall be
carried out by the authorized body.
13.Is excluded by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 10.07.2012 No
36-V (shall be enforced upon expiration often calendar days after its first official
publication.)
Footnote. Article 180, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 10.07.2012 No. 36-V (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication.)
Article 181. Ethics Commissions
1. Ethics Commissions shall be the independent expert bodies, protecting the
rights, safety and welfare of the researched people and the researchers, as well as
moral, ethical and legal assessment of the clinical test materials.
2. The purpose of the Ethics Commissions shall be to protect the rights and
dignity of a person in relation to the application of biology and medicine achievements.
3. The tasks of the Ethics Commissions shall be to:
1) conduct an independent review of the research documents;
2) conduct an independent evaluation of safety and observance of human rights in
the phase of planning and performing the test;
3) assess compliance of the clinical research program with the standards of
proper clinical practice and research, as well as qualification of researchers and
technical equipment of a healthcare organization, conducting the test;
4) assess observance of the international and national ethical standards when
conducting clinical tests;
5) participate in development of documents on biological and medical ethics.
4. The ethics commissions may include experts in the areas of health, science,
art, law, religious confessions and public associations.
5. The Central and local Ethics Commissions shall be establishedIn the Republic of
Kazakhstan.
6. The Central Ethics Commission shall be established under the authorized body
for independent evaluation of tests, conducted at the international and national levels.
The structure and the regulation on the Central Ethics Commission shall be
approved by the authorized body.
7. Local Ethics Commissions shall be established under the healthcare
organizations for independent evaluation of researches, conducted on the basis of these
organizations.
The structure and the regulation on the local Ethics Commission shall be approved
by the order of the head of the health care organization, where the commission shall be
established.
SECTION 9. LEGAL STATUS, SOCIAL PROTECTION OF MEDICAL AND PHARMACEUTICAL
SPECIALISTS
Chapter 31. RIGHTS AND DUTIES, LABOR RELATIONS, THE CODE OF HONOR FOR MEDICAL
AND PHARMACEUTICAL SPECIALISTS
Article 182. Rights and responsibilities of medical and pharmaceutical specialists
1. Medical and pharmaceutical specialists shall be entitled to:
1) have necessary conditions for their professional activity;
2) perform private medical practice and pharmaceutical services;
3) improve their qualification level at the expense of budget funds or the
employer if they work in private health care organizations not less than once every five
years;
4) pass retraining at the expense of budget funds or the employer in case of
layoffs due to downsizing or liquidation of the state healthcare organizations;
5) receive compensation for the harm, caused to life or health in connection with
performance of labor (official) duties;
6) have smooth and free access to communication facilities, belonging to the
organizations or citizens, as well as any available form of vehicle to transport a
citizen to the nearest medical institution in the cases, threatening to his life;
7) receive service housing;
8) receive reimbursement of travel costs, associated with the itinerant nature of
work;
9) be rewarded for their professional duties at a high qualitative level;
10) receive protection of their professional honor and dignity;
11) have professional liability insurance for damage to the health of citizens in
the absence of negligence or neglect by healthcare professional.
2. Training and retraining of the teaching staff of public healthcare
organizations shall be carried out at the expense of budget funds, the employer's funds,
own funds, as well as at the expense of other non-prohibited sources.
3. Medical and pharmaceutical specialists of the state healthcare sector, working
in rural areas and small towns, shall be provided with the additional social support:
1) a fringe benefit to the basic salary in the amount, defined by the local
representative bodies;
2) compensation of costs for utilities services and fuel at the expense of budget
funds in the amount, set by the local representative bodies of the regions, town of
republican significance and the capital;
3) those, who have livestock in private ownership are provided with fodder, land
plots for grazing and hay-making upon the decision of local representative and executive
bodies;
4) in addition to the benefits, provided by the laws of the Republic of
Kazakhstan, the healthcare professionals can receive additional benefits at the expense
of local budgets, the amounts of which are defined by local representative bodies.
4. Medical and pharmaceutical specialists of state healthcare organizations,
working in rural areas shall be provided with additional social support, prescribed by
the Law of the Republic of Kazakhstan "On State Regulation of development of agriculture
sector and rural areas".
5. Infection with HIV of medical and pharmaceutical staff of healthcare
organizations, working with the HIV infected materials, when performing their official
and professional duties shall be related to the occupational diseases.
These persons, for the period of temporary disability due to the occupational
disease, shall receive a social allowance for temporary disability in accordance with
the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.
Medical and other personnel, the official duties of whom may lead to occupational
AIDS disease, shall be subject to compulsory social insurance.
Health care specialists, employees and technical staff, and those, involved
directly in preventive, therapeutic and diagnostic and research work, related to HIV /
AIDS, shall have a right to a six-hour working day, additional paid leave of twenty-four
calendar days, additional payment for professional harm at the rate of sixty per cent of
the set wage.
6. Medical and pharmaceutical workers shall have to:
1) perform their professional duties, respect and humanely treat their patients,
and be guided by the principles of medical ethics and deontology properly;
2) promote prevention of disease and improvement of health, provide medical care;
3) provide emergency medical assistance to the population in case of emergency;
4) promote health knowledge and healthy lifestyles among the population;
5) comply with the Code of Honor of medical and pharmaceutical workers, keep
patient confidentiality, not to disclose information about diseases, private and family
life of citizens;
6) continuously develop and improve their professional skills;
7) involve other specialists or those with higher qualifications for
consultations if necessary.
7. Interference of the state bodies and officials, as well as the citizens in
professional activities of medical and pharmaceutical workers shall be prohibited,
except for the cases, provided herein.
8. When performing their professional duties, the medical and pharmaceutical
workers shall not be allowed to conduct any actions (inactions) under their religious
beliefs, as well as conduction of religious rites and ceremonies, which may cause damage
to life and health of individuals.
Footnote. Article 182, as amended by the Law of the Republic of Kazakhstan, dated
on 11.10.2011 No 484-IV (shall be enforced upon expiration of ten calendar days after
its first official publication.)
Article 183. Labor relations of workers of health care organizations
1. Labor relations of workers of health care organizations shall be regulated by
the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.
2. Payment for the labor of employees in public healthcare organizations shall be
made in the order, defined by the labor legislation of the Republic of Kazakhstan.
3. Appointment and dismissal of the heads of subordinate organizations and their
deputies, including the institutions of education and science shall be conducted by the
authorized body.
Article 184. The Code of Honor of medical and pharmaceutical workers of the
Republic of Kazakhstan
1. The Code of Honor of medical and pharmaceutical workers of the Republic of
Kazakhstan (hereinafter - the Code of Honor) shall define the moral responsibility of
the medical and pharmaceutical workers for their activities to the citizens and society
as a whole.
2. In their work the medical and pharmaceutical workers shall:
1) be guided by this Code and the Code of Honor;
2) help improve the health of citizens of the Republic of Kazakhstan;
3) take decisions solely in the interests of the patient;
4) prevent commissioning of acts which may discredit the high title of the medical
and pharmaceutical worker of the Republic of Kazakhstan;
5) perform their duties conscientiously and efficiently;
6) improve their professional knowledge continuously;
7) prevent promotion and use of methods and means of prevention and treatment,
for their personal profit;
8) observe strictly the labor discipline;
9) preserve and take good care of the property of healthcare organizations;
10) fight corruption;
11) not allow to use confidential information for financial gain or other
personal profit;
12) promote sustainable and positive moral and psychological climate in the team;
13) prevent and suppress violations of the norms of the Code of Honor by other
medical and pharmaceutical workers;
14) comply with the established form of clothing during performing their official
duties.
3. In relations with the patients, the medical and pharmaceutical workers shall
have to:
1) respect the rights and dignity of all persons, regardless of age, gender,
nationality, religion, nationality, origin, social and property status, or any other
circumstances;
2) provide medical care to everyone who needs it;
3) constantly remember their duty to preserve human life;
4) enhance public confidence in the state healthcare system;
5) prevent fraud and other extortions against patients, make efforts to suppress
such actions on the part of their colleagues;
6) by their actions, not give rise to justified criticism from society, to
tolerate it, use constructive criticism to correct deficiencies and improve their
professional activities.
4. In relations with the colleagues, the medical and pharmaceutical workers shall
have to:
1) observe generally the accepted ethical standards, be polite and correct;
2) provide generous support and seek advice from colleagues if the patient’s
interests required it;
3) not question publicly the professional qualifications of other medical and
pharmaceutical worker;
4) multiply the traditions and achievements of Kazakhstan's medicine.
5. Observance of the Code of Honor by the medical and pharmaceutical workers is
their professional duty.
6. A healthcare organization, upon a decision of its head, may consider non-
observance of the Code of Honor by the medical and pharmaceutical worker and make a
public reprimand upon the consideration results.
7. The heads of health care organizations provide placement of the text of the
Code of Honor for visual propaganda.
SECTION 9-1. Basic provisions of the national preventive mechanism
Footnote. The Code shall be supplemented by the Section 9-1 in accordance with the
Law of the Republic of Kazakhstan dated on 02.07.2013 No. 111-V (shall be enforced upon
expiration pf ten calendar days after its first official publication).
Chapter 31-1. The National preventive mechanism
Article 184-1. The National preventive mechanism
1.The National preventive mechanism shall be in the form of the system preventing
tortures and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment, functioning
through the work of participants of the national preventive mechanism.
2. As part of its activities, the members of the national preventive mechanism
shall visitorganizations for compulsory treatment (specialized anti-TB organizations,
drug addiction treatment organizations for compulsory treatment, psychiatric hospitals
for application of compulsory medical measures (a psychiatric hospital of a general type
for compulsory treatment, a specialized psychiatric hospital, a specialized psychiatric
hospital with intensive supervision) and other organizations, defined by the Laws of the
Republic of Kazakhstan to be visited by these participants (hereinafter –the preventive
visits).
3. Participants of the national preventive mechanism shall be the Commissioner for
Human Rights, as well as the members of public monitoring commissions and associations,
selected by the Coordinating Council and engaged in protection of the rights and
interests of citizens, lawyers, social workers and doctors.
4. Human Rights Commissioner shallcoordinate the activities of the participants in
the national preventive mechanism, and in accordance with the Laws of the Republic of
Kazakhstan shall take measures to ensure the necessary capacity and professional skills
of participants of the national preventive mechanism.
5. Reimbursement of expenditures to the members of the national preventive
mechanism for preventive visits shall be covered by the budget in the order, established
by the Government of the Republic of Kazakhstan.
Article 184-2. The Coordinating Council
1. In order to ensure effective coordination of the work of the national
preventive mechanism under the Commissioner for Human Rights, the Coordinating Council
shall be established.
Members of the Coordinating Council, except for the Ombudsman, shall be elected by
the commission, created by the Human Rights Ombudsman, from the citizens of the Republic
of Kazakhstan.
2. Commissioner for Human Rights shall approve:
the regulation on the Coordinating Council under the Commissioner for Human
Rights;
the procedures for selecting the participants of the national preventive
mechanism;
the procedure for formation of groups of participants of the national preventive
mechanism for preventive visits;
recommendations for preventive visits;
the procedure for preparation of a consolidated on annual report on preventive
visits.
3. The Coordinating Council shall interact with the Subcommittee on Prevention of
Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment of the United
Nations Committee against Torture.
Article 184-3. Requirements for participants of the national preventive mechanism
1. Participants of the national preventive mechanism may not be the persons that:
1) have the unexpunged or unspent convictions;
2) are suspected or accused of committing a crime;
3) recognized incapable or partially capable by the court;
4) judges, lawyers, civil servants and military personnel, as well as the
officials of law enforcement and special state bodies;
5) are registered by a psychiatrist and (or) a narcologist.
2. The persons who are exempt from criminal liability for non-rehabilitating
grounds for committing an intentional crime; dismissed from state or military service,
law enforcement and special state bodies, courts or excluded from the Bar for negative
reasons, deprived license to practice advocacymay not be the participants of the
national preventive mechanism.
Article 184-4. Rights of a participant of the national preventivemechanism
1. A member of the national preventive mechanism shall be entitled to:
1 ) obtain information about the number of persons, detained in institutions
subject to preventive visits, the number of such organizations and their location;
2) have access to information relating to the treatment of detainees, kept in
organizations subject to preventive visits, as well as their conditions of detention;
3) carry out preventive visits in the prescribed manner in the formed groups;
4) have talks with persons detained in institutions subject to preventive visits,
and (or) their legal representatives, without witnesses, either personally or through an
interpreter if necessary, as well as any other person who in the opinion of members of
the national preventive mechanism may provide relevant information;
5) choose and visit organizations subject to preventive visits;
6) accept reports and complaints of torture and other cruel, inhuman or degrading
treatment or punishment.
2. A member of the national preventive mechanism shall be independent in carrying
out lawful activities.
Article184-5. Responsibilities of participants in the national preventive
mechanism
1. When exercising their powers, the participants of the national preventive
mechanism must observe the legislation of the Republic of Kazakhstan.
2. Intervention of participants of the national preventive mechanism in the work
of entities subject to preventive visits shall be prohibited.
3. If there are circumstances doubting impartiality of a member of the national
preventive mechanism in the group on preventive visits, he must refuse to participate in
preventive visits.
4. Participants of the national preventive mechanism shall register the received
reports and complaints of torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or
punishment in the manner, defined by the Commissioner for Human Rights.
The received messages and complaints shall be submitted to the Ombudsman in the
order, defined by the legislation of the Republic of Kazakhstan.
Information about the received and submitted reports and complaints shall be
included in the report upon the results of preventive visits.
5. Participants of the national preventive mechanism that violated the provisions
of this Code shall be liable under the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 184-6. Termination of the powers of the national preventive mechanism
Powers of a member of the national preventive mechanism shall terminate for:
1) violation of the provisions of this Code;
2) a written statement of resignation;
3) his death or the entry into force of the court decision declaring him dead;
4) departure for permanent residence outside the Republic of Kazakhstan;
5) loss of citizenship of the Republic of Kazakhstan;
6 ) the entry into force of a judgment of conviction;
7) occurrence of other cases, stipulated by theLaws of the Republic of Kazakhstan.
Article 184-7. Types and frequency of preventive visits
1. Preventive visits of the members of the national preventive mechanism shall be
divided into:
1) periodic preventive visits, conducted on a regular basis at least once every
four years;
2) intermediate preventive visits conducted between periodic preventive visits to
monitor implementation of the recommendations upon the results of the previous periodic
preventive visit, as well as to prevent persecution of persons with whom the
participants of the national preventive mechanism had talks, by the administrations of
the organizations, subject to preventive visits;
3) special preventive visits, conducted on the basis of the received reports about
torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.
2. The Coordinating Council shall determine the date and the list of
organizations, subject to preventive visits, within the allocated budget.
Article 184-8. The order of preventive visits
1. Preventive visits shall be made by the groups, formed by the Coordinating
Council from the participants of the national preventive mechanism, in accordance with
the rules, approved by the Government of the Republic of Kazakhstan in coordination with
the Commissioner for Human Rights.
2. When forming groups for preventive visits, none of the members of the national
preventive mechanism shall be subjected to any discrimination for reasons of origin,
social and property status, sex, race, nationality, language, attitude to religion,
convictions, place of residence or for any other circumstances.
3. Administrations of organizations, subject to preventive visits, shall ensure
safety of participants of the national preventive mechanism. In the case of wrongful
acts of the participants of the national preventive mechanism, the head of the
administration of the organizations, subject to preventive visits, shall made a written
report to the Commissioner for Human Rights.
4. After each preventive visit on behalf of the group, a written report shall be
made in a form approved by the Coordinating Council, which shall be signed by all
members of the group, which has carried out the preventive visits. A member of the group
having a dissenting opinion shall write it and attach to the report.
Article 184-9. Consolidated on annual report of the participants of the national
preventive mechanism
1. The Coordinating Council shall prepare an annual consolidated on report of
the participants of the national preventive mechanism in accordance with their reports
upon the results of preventive visits.
2. The consolidated on annual report of the participants of the national
preventive mechanism shall include:
Recommendations for the authorized state bodies for improvement of conditions for
treatment of persons, detained in institutions, subject to preventive visits, and
prevention of torture and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment;
proposals for improving the legislation of the Republic of Kazakhstan.
The annual consolidated on report of the participants of the national preventive
mechanism shall be attached with the financial report for preventive visits, conducted
in the past year.
3. The consolidated on annual report of the participants of the national
preventive mechanism shall be sent for consideration to the authorized state bodies and
shall be posted on the Internet site of the Ombudsman no later than one month from the
date of its approval by the Coordinating Council.
Article 184-10. Privacy
1. Participants of the national preventive mechanism shall not disclose any
information about the private life of individuals that have become known to them during
preventive visits, without the consent of that person.
2. Disclosure of information by the participants of the national preventive
mechanism about the private life of a person that became known to them during preventive
visits, without the consent of the person, shall entail responsibility, established by
the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 184-11. Interaction of the authorized state bodies with the members of the
national preventive mechanism
1. The state bodies and their officials shall assist participants of the national
preventive mechanism in implementing their legitimate activities.
None state body or official shall be entitled to restrict the rights and freedoms
of citizens for informing the participants of the national preventive mechanism about
tortures and other cruel, inhuman or degrading treatment or punishment.
The officials, hampering the legitimate activities of the participants of the
national preventive mechanism, shall be liable under the Laws of the Republic of
Kazakhstan.
2. The authorized state bodies, within three months from the date of receipt of
the consolidated on annual report of the participants of the national preventive
mechanism, in a written form, shall inform the Commissioner for Human Rights on the
measures taken after considering the received reports.
3. Based on the reports of the participants of the national preventive mechanism
on the results of preventive visits, in accordance with the legislation of the Republic
of Kazakhstan,the Commissioner for Human Rights shall have the right to appeal to the
authorized state bodies or officials with a request to initiate disciplinary,
administrative or criminal proceedings against the officer that violated the rights and
freedoms of a citizen.
SECTION 10. FINAL AND TRANSITIONAL PROVISIONS
Chapter 32. RESPONSIBILITY FOR VIOLATION OF THE LEGISLATION OF THE REPUBLIC
OF KAZAKHSTAN IN HEALTHCARE AND THE ORDER FOR ENACTMENT OF THIS CODE
Article 185. Responsibility for violation of the legislation of the Republic of
Kazakhstan in healthcare
Violation of the healthcare legislation of the Republic of Kazakhstan shall
entail liability in compliance with the Laws of the Republic of Kazakhstan.
Article 186. The order of enactment of this Code
1. This Code shall be enforced upon expiration of ten calendar days after its
first official publication, except for the subparagraphs 8), 10), 11) of paragraph 2 and
paragraph 13 of Article 159, which shall beenforcedupon expiration of twelve months
after the date of enactment of this Code.
2. The following Laws of the Republic of Kazakhstan shall be declared repealed:
1) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on October 5, 1994 "On prevention
and treatment of the HIV and AIDS" (the Bulletin of the Supreme Council of the Republic
of Kazakhstan, 1994, No. 16-17, Art. 212; the Bulletin of the Parliament of the Republic
of Kazakhstan, 1999, No. 23, Art. 921, 2004, No. 23, Art. 142, 2006, No. 15, Art. 93,
2007, No. 5-6, Art. 40; No. 9, Art. 67);
2) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on April 1, 1997 "On Psychiatric
Care and the Guarantees of the citizens’ rights when providing such care" (the Bulletin
of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1997, No. 8, Art. 86, 2001, No. 17-18,
Art. 245, 2004, No. 23, Art. 142);
3) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on December 10, 1999 "On
compulsory treatment of citizens suffering from infectious tuberculosis" (the Bulletin
of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 1999, No/ 24, Art. 1071, 2006, No. 15,
Art. 92, 2007, No. 5-6, Art. 40);
4) The Law of the Republic of Kazakhstan,dated on May 27, 2002 "On medical and
social rehabilitation of drug addicts" (the Bulletin of the Parliament of the Republic
of Kazakhstan, 2002, No. 10, Art. 104, 2004, No. 23, Art. 142);
5) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on July 10, 2002 "On prevention
and limitation of tobacco smoking" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of
Kazakhstan, 2002, No 15, Art. 149, 2006, No 23, Art. 141, 2007, No 12, Art. 88);
6) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on December 4, 2002 "On
healthcare-epidemiological welfare of the population" (the Bulletin of the Parliament of
the Republic of Kazakhstan, 2002, No 21, Art. 176, 2004, No 23, Art. 142, 2005, No 7-8,
Art. 23, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92, 2007, No 19, Art. 147; No 20, Art. 152,
2008, No 21, Art. 97);
7) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on June 4, 2003 "On the health
care system" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2003, No 11,
Art. 70, 2004, No 23, Art. 142, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92; No 24, Art. 148;
2007, No 2, Art. 18; No 9, Art.. 67; No10, Art. 69; No 19, Art. 147; No20, Art. 152,
2008, No 23, Art. 124);
8) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on January 13, 2004 "On
Medicines" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2004, № 2,
Art. 8; No 23, Art.142, 2006, No 3, Art. 22; No 15, Art. 92; No 24, Art. 148, 2007, No
2, Art. 18; No 19, Art. 147; No 20, Art. 152, 2008, No 21, Art. 97);
9) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on 16 June 2004 "On reproductive
rights and guarantees of their implementation" (the Bulletin of the Parliament of the
Republic of Kazakhstan, 2004, No 13, Art. 73, 2006, No 15, Art. 92, 2007, No 20, Art.
152);
10) The Law of the Republic of Kazakhstan dated on June 28, 2005 "On donation of
blood and its components" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan,
2005, No 12, Art. 45);
11) The Law of the Republic of Kazakhstan, dated on July 7, 2006 "On protection
of public health" (the Bulletin of the Parliament of the Republic of Kazakhstan, 2006,
No 14, Art. 91, 2007, No 2, Art. 14).
The President
of the Republic of Kazakhstan Nursultan Nazarbayev
© 2012. Republican Center of Legal Information of the Ministry of Justice RSE on the basis of
economic control rights
Халық денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі туралы
Мұрағаттық версия
Қазақстан Республикасының 2009 жылғы 18 қыркүйектегі N 193-IV Кодексі
МАЗМҰНЫ
РҚАО-ның ескертпесі!
Кодекстің қолданысқа енгізілу тәртібін 186-баптан қараңыз.
ЖАЛПЫ БӨЛІМ
1-БӨЛІМ. ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
1-тарау. НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕР 1-бап. Осы Кодексте пайдаланылатын негізгі ұғымдар
1. Осы Кодексте мынадай негізгі ұғымдар пайдаланылады:
1) адамның мекендеу ортасы (бұдан әрі - мекендеу ортасы) - адамның тыныс-
тіршілігі жағдайын айқындайтын табиғи, антропогендік және әлеуметтік факторлардың,
ортаның (табиғи және жасанды) жиынтығы;
2) АИТВ - адамның иммун тапшылығы вирусы;
3) анонимдік тексеріп-қарау - адамды жеке басын сәйкестендірмей ерікті түрде
медициналық тексеріп-қарау;
4) апаттар медицинасы - әлеуметтік, табиғи және техногендік сипаттағы төтенше
жағдайлардың (бұдан әрі – төтенше жағдайлар) медициналық-санитариялық салдарларының
алдын алуға және оларды жоюға бағытталған, халық ауруларының алдын алуды және
оларды емдеуді, санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды,
төтенше жағдайларды жоюға қатысушылардың денсаулығын сақтауды және қалпына
келтіруді, сондай-ақ авариялық-құтқару қызметтерінің қызметкерлеріне медициналық
көмек көрсетуді қамтитын медицина және денсаулық сақтау саласы;
5) әлеуетті қауіпті химиялық және биологиялық заттар - белгілі бір
жағдайларда және белгілі бір шоғырлануы кезінде адамның немесе болашақ ұрпақтың
денсаулығына зиянды әсер етуі мүмкін, қолданылуы мен пайдаланылуы халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық
актілермен және гигиеналық нормативтермен регламенттелетін заттар;
6) әскери медицина - ғылыми білімдердің жүйесін (ғылыми-практикалық пәндер
кешені) және әскери-медициналық қызметтің әскерлерді бейбіт уақытта және соғыс
уақытында жан-жақты медициналық қамтамасыз етуді өзіне мақсат тұтатын практикалық
қызметінің жүйесін білдіретін медицина және денсаулық сақтау саласы;
7) әскери-медициналық көмек - әскери қызметшілерге және әскери қаруды қолдану
салдарынан зардап шеккен адамдарға әскери-медицина қызметінің мамандары көрсететін
медициналық көмек;
8) әскери-медициналық қызмет - Қазақстан Республикасының заңдарында осы
органдардың қызметін медициналық қамтамасыз етуге арналған әскери немесе арнаулы
қызметтің болуы көзделген әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің жиынтығы;
9) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелер:
орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың әскери-
медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) қызметін ұйымдастыруды және
үйлестіруді жүзеге асыратын құрылымдық бөлімшелері;
әскери-медициналық (медициналық) мекемелер (ұйымдар) және орталық атқарушы
органдар мен өзге де орталық мемлекеттік органдардың тиісті контингентке әскери-
медициналық және медициналық көмек көрсетілуін қамтамасыз ететін өзге де
бөлімшелері;
10) әскери-медициналық (медициналық) қамтамасыз ету - материалдық-техникалық
жабдықтау жөніндегі іс-шаралар кешені, сондай-ақ жеке құрамның жауынгерлік
қабілеттілігі мен еңбекке қабілеттілігін қалпына келтіру мақсатында әскерлерде,
бөлімшелерде және ведомстволық ұйымдарда медициналық көмек көрсетуді ұйымдастыру;
11) бала - он сегіз жасқа (кәмелетке) толмаған адам;
12) бас миының біржола семуі - бас миының бүкіл қатпарының семуімен қатар
жүретін, бас миы жасушаларының интегралдық функцияларын толық жоғалтуы;
13) бейінді маман - жоғары медициналық білімді, белгілі бір мамандық бойынша
сертификаты бар медицина қызметкері;
14) биологиялық активті заттар - жануарлар мен адам организмінің патологиялық
өзгерген функцияларын қалыпқа түсіретін, дәрілік заттар алудың ықтимал көздері
болып табылатын, әртүрлі жолмен алынатын заттар;
15) биологиялық активті қоспалар - тұрақты тұтынған кезде денсаулықтың жай-
күйін жақсартуға арналған және адамның тамақтану рационын табиғи немесе табиғимен
бірдей биологиялық активті заттармен байыту мақсатында олардың компоненттерін
қамтитын өнімдерге қоспалар;
16) бірегей дәрілік зат - жаңа активті заттарды білдіретін немесе қамтитын
дәрілік зат;
16-1) гемопоэздік дің жасушалары – адамның сүйек кемігінің саралана алатын
қабілеті бар жасушалары;
17) генетикалық түрлендірілген объектілер - гендік инженерия әдістері
пайдаланылып алынған, өсімдіктен және (немесе) жануардан алынатын шикізат пен
өнімдер, оның ішінде генетикалық түрлендірілген көздер, организмдер;
18) дәрілік заттар - аурулардың профилактикасына, диагностикасына және оларды
емдеуге, сондай-ақ организмнің жай-күйі мен функцияларын өзгертуге арналған
фармакологиялық активті заттарды білдіретін немесе оларды қамтитын заттар: дәрілік
субстанция, табиғаттан алынатын дәрілік шикізат, дәрілік ангро- және балк-өнімдер,
дәрілік препараттар, медициналық иммундық-биологиялық препараттар,
парафармацевтикалар;
19) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және
олармен қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьютор - тегін медициналық көмектің
кепілдік берілген көлемі шеңберінде сатып алуды ұйымдастыруды, оның нәтижелері
бойынша өнім берушілермен өнім беру шарттарын жасасуды, сондай-ақ дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдарды сақтау және тапсырысшыларға жеткізіп беру
жөніндегі қызметтерді қамтамасыз етуді, ұсынуды жүзеге асыратын заңды тұлға;
20) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы бөлшек саудада өткізу - Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен
қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, сатып алумен (әкелуден басқа), сақтаумен,
бөлумен, түпкі тұтынушыға өткізумен (әкетуден басқа), жойып жіберумен байланысты
фармацевтикалық қызмет;
21) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы көтерме саудада өткізу - Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен
қағидаларға сәйкес жүзеге асырылатын, көлемін шектемей сатып алумен, сақтаумен,
әкелумен, әкетумен, өткізумен (халыққа дәрілік заттарды өткізуді қоспағанда), жойып
жіберумен байланысты фармацевтикалық қызмет;
22) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы - қауіпсіз, тиімді және сапалы дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы әзірлеушіден және (немесе)
өндірушіден тұтынушының қолдануына дейін жеткізу процесінде жүзеге асырылатын
қызмет;
23) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы объектілер - Қазақстан Республикасының
Үкіметі бекіткен үлгілік ережелерге сәйкес жұмыс істейтін дәріхана, алғашқы
медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін денсаулық
сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункті, шалғайдағы ауылдық жерлерге арналған
жылжымалы дәріхана пункті, дәріхана қоймасы, дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы уақытша сақтау қоймасы, оптика
дүкені, медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың дүкені,
медициналық техника мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың қоймасы, дәрілік
заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы өндіру
жөніндегі ұйымдар;
24) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы субъектілер - фармацевтикалық қызметті жүзеге
асыратын жеке немесе заңды тұлғалар;
25) Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың мемлекеттік тізілімі - Қазақстан Республикасында тіркелген және
медициналық қолдануға рұқсат етілген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы есепке алу құжаты;
26) дәрілік заттың балк-өнімі - технологиялық процестің соңғы қаптамалаудан
басқа барлық сатысынан өткен, мөлшерленген дәрілік зат;
27) дәрілік заттың жарамдылық мерзімі - уақыты біткеннен кейін дәрілік затты
қолдануға болмайтын күні;
28) дәрілік заттың қаптамасы - дәрілік заттарды бүлінуден және ысырап болудан
қорғау жолымен олардың айналысы процесін қамтамасыз ететін, сондай-ақ қоршаған
ортаны ластанудан сақтайтын құрал немесе құралдар кешені;
29) дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың сапасы - дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың белгіленуі бойынша әсер ету қабілетіне ықпал ететін қасиеттері мен
сипаттамаларының жиынтығы;
30) дәрілік заттың халықаралық патенттелмеген атауы - дәрілік заттың
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы ұсынған атауы;
31) дәрілік препарат - белгілі бір дәрілік нысандағы дәрілік зат;
32) дәрілік препараттарды дайындау - дәріханаларда дәрілік нысандарды
дайындаумен, сондай-ақ дәрілік субстанцияларды сатып алумен, дайындалған дәрілік
препараттарды сақтаумен, сапасын бақылаумен, ресімдеумен және өткізумен байланысты
фармацевтикалық қызмет;
33) дәрілік формуляр - денсаулық сақтау ұйымының басшысы бекіткен және
денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен келісілген,
тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету үшін дәрілік заттардың
жеткілікті мөлшері болуға міндетті денсаулық сақтау ұйымының бейіні ескеріле отырып
түзілген дәрілік заттардың тізбесі;
34) дәстүрлі медицина - аурулардың алдын алу мен оларды емдеудің қоғамда
жинақталған әдістері мен құралдарына негізделген, медициналық практиканың
көпғасырлық дәстүрлерімен орныққан медицина саласы және медицина қызметкерлерінің
қызметі;
35) денсаулық - аурулар мен дене кемістіктерінің болмауы ғана емес, тұтастай
тәни, рухани (психикалық) және әлеуметтік салауаттылық жағдайы;
36) денсаулық сақтау - аурулардың алдын алуға және оларды емдеуге, қоғамдық
гигиена мен санитарияны қолдауға, әрбір адамның тәни және психикалық саулығын
сақтап, нығайтуға, оның ұзақ жыл белсенді өмір сүруін қолдауға, денсаулығынан
айырылған жағдайда оған медициналық көмек ұсынуға бағытталған саяси, экономикалық,
құқықтық, әлеуметтік, мәдени, медициналық сипаттағы шаралар жүйесі;
37) денсаулық сақтау жүйесі - қызметі азаматтардың денсаулық сақтау
құқықтарын қамтамасыз етуге бағытталған мемлекеттік органдар мен денсаулық сақтау
субъектілерінің жиынтығы;
38) денсаулық сақтау саласындағы медициналық сараптама (бұдан әрі - денсаулық
сақтау саласындағы сараптама) - денсаулық сақтау қызметінің әртүрлі аяларындағы
құралдардың, әдістердің, технологиялардың, көрсетілетін қызметтердің деңгейі мен
сапасын анықтауға бағытталған ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-
шаралардың жиынтығы;
39) денсаулық сақтау саласындағы стандарт (бұдан әрі - стандарт) -
медициналық, фармацевтикалық қызмет, медициналық және фармацевтикалық білім беру
саласындағы қағидаларды, жалпы принциптер мен сипаттамаларды белгілейтін
нормативтік құқықтық акт;
40) денсаулық сақтау саласындағы стандарттау (бұдан әрі - стандарттау) -
стандарттарды, талаптарды, нормаларды, нұсқаулықтарды, қағидаларды әзірлеу, енгізу
және олардың сақталуын қамтамасыз ету арқылы процестердің, медициналық
технологиялар мен көрсетілетін қызметтердің сипаттамаларын ретке келтірудің оңтайлы
дәрежесіне қол жеткізуге бағытталған қызмет;
41) денсаулық сақтау саласындағы уәкілетті орган (бұдан әрі - уәкілетті
орган) - азаматтардың денсаулығын сақтау, медициналық және фармацевтикалық ғылым,
медициналық және фармацевтикалық білім беру, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы, медициналық қызметтер көрсету сапасын бақылау саласындағы
басшылықты жүзеге асыратын мемлекеттік орган;
42) Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдинг – Қазақстан Республикасы
Үкiметiнiң шешiмi бойынша құрылған, денсаулық сақтау саласындағы, оның ішінде
ядролық медицина саласындағы қызметтi жүзеге асыратын акционерлiк қоғам;
43) денсаулық сақтау ұйымы - денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге
асыратын заңды тұлға;
43-1) детоксикация – адам организмінен алкогольді шығаруға бағытталған
медициналық іс-шаралар кешені;
44) диагностика - аурудың болу немесе болмау фактісін белгілеуге бағытталған
медициналық қызметтер көрсету кешені;
45) диагностикалық реагенттер - пациентке диагноз қою немесе оның
физиологиялық жай-күйін бағалау мақсатында адам организмінен алынған сынамаларды
зерттеуге арналған және олардың параметрлері туралы мәліметтер беруге қызмет ететін
реагенттер, реагенттердің жиынтықтары;
46) динамикалық байқау - халық денсаулығының жай-күйін жүйелі түрде байқау,
сондай-ақ осы байқаудың нәтижелері бойынша қажетті медициналық көмек көрсету;
47) донор - донорлық қан, оның компоненттері, өзге де донорлық материал (оның
ішінде шәует, жыныс жасушалары, аналық жасуша) алу жүргізілетін, сондай-ақ
реципиентке транспланттау үшін тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) алу жүргізілетін адам, адамның мәйіті, жануар;
48) емдеу - ауыруды жоюға, оның бетін қайтаруға және (немесе) барысын
жеңілдетуге, сондай-ақ оның асқынуының алдын алуға бағытталған медициналық
қызметтер көрсету кешені;
49) ерікті емделу - науқастың немесе оның заңды өкілінің келісімімен жүзеге
асырылатын емдеу;
50) жалған дәрілік зат - құрамы, қасиеттері және басқа да сипаттамалары
бойынша өндірушінің бірегей немесе қайта өндірілген дәрілік затына (генерикке)
сәйкес келмейтін, құқыққа қайшы және әдейі түрде қолдан жасалған этикеткамен
жабдықталған дәрілік зат;
51) жеке медициналық кітапша - жұмысқа жіберілу туралы белгі қойылып,
міндетті медициналық тексеріп-қараулардың нәтижелері енгізілетін, халықтың
декреттелген тобының өкіліне берілетін жеке құжат;
52) жұқтырылған иммун тапшылығы синдромы (ЖИТС) - адамның иммун жүйесінің
АИТВ-дан қатты зақымдануынан болған патологиялық белгілер байқалатын АИТВ-
инфекциясының соңғы сатысы;
53) инвазиялық әдістер - адам организмнің ішкі ортасына ену жолымен жүзеге
асырылатын диагностикалау мен емдеу әдістері;
54) инновациялық медициналық технологиялар - медицина (биомедицина) саласына,
фармацияға және денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыруға енгізілуі
экономикалық тұрғыдан тиімді және (немесе) әлеуметтік мәні бар болып табылатын
ғылыми және ғылыми-техникалық қызметтің әдістері мен құралдарының жиынтығы;
55) инфекциялық және паразиттік аурулар - мекендеу ортасы биологиялық
факторларының адамға әсер етуі және аурудың науқас адамнан, жануардан сау адамға
берілу мүмкіндігі әсерінен болатын және таралатын адам аурулары;
56) йод тапшылығы аурулары - организмге йодтың жеткіліксіз түсуіне және онда
жеткіліксіз қорытылуына байланысты қалқанша без функциясының бұзылуынан болатын
организмнің патологиялық процесі;
57) кәсіптік ауру - қызметкердің өз еңбек (қызмет) міндеттерін орындауына
байланысты оған зиянды өндірістік факторлардың әсер етуінен туындаған созылмалы
немесе қатты ауру;
58) клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеу - адамның денсаулығына ерекше
әсер етуін және (немесе) қауіпсіздігін зерделеу мақсатында сыналатын затты немесе
физикалық әсерді, аурулар профилактикасының, оларды диагностикалау мен емдеудің
құралдарын, әдістері мен технологияларын зерделеу жөніндегі химиялық, физикалық,
биологиялық, микробиологиялық, фармакологиялық, токсикологиялық және басқа да
эксперименттік ғылыми зерттеулер немесе зерттеулер сериясы;
59) клиникалық зерттеу - субъект ретінде адамды қатыстыра отырып, аурулардың
профилактикасы, оларды диагностикалау мен емдеу құралдарының, әдістері мен
технологияларының қауіпсіздігі мен тиімділігін анықтау немесе растау үшін
жүргізілетін зерттеу;
60) консилиум - кемінде үш дәрігердің қатысуымен диагноз қою, емдеу
тактикасын айқындау және ауруды болжау мақсатында адамды зерттеу;
61) контрацепция - қаламаған жүктіліктің алдын алу әдістері мен құралдары;
62) Қазақстан Республикасының мемлекеттік фармакопеясы - дәрілік заттардың
сапасы мен қауіпсіздігін нормалайтын ұлттық стандарттар мен ережелердің жинағы;
63) қоғамдық денсаулық - азаматтардың дұрыс тамақтануын қоса алғанда,
салауатты өмір сүруіне, аурулар мен жарақаттардың профилактикасына, сондай-ақ
мекендеу ортасының қолайсыз факторларының әсерін болғызбауға қоғамның күш-жігер
жұмсауын көрсететін, халықтың психикалық, тәни және әлеуметтік салауаттылығының
кешенді сипаттамасы;
64) құпия медициналық зерттеп-қарау - дәрігерлік құпияның және тексерілетін
адамның жеке басы туралы ақпараттың сақталуына негізделген зерттеп-қарау;
65) маман сертификаты - жеке тұлғаға нақты мамандық бойынша медициналық
қызметті жүзеге асыруға құқық беретін, белгіленген үлгідегі құжат;
66) мәжбүрлеп емдеу - сот шешімінің негізінде жүзеге асырылатын, науқасты
емдеу;
67) медицина қызметкерлері - кәсіптік медициналық білімі бар және медициналық
қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар;
68) медициналық-әлеуметтік оңалту - жұмысқа араластыруға, отбасылық және
қоғамдық өмірге қатыстыруға арналған медициналық, әлеуметтік және еңбек іс-
шараларын кешенді пайдалану арқылы науқастар мен мүгедектердің денсаулығын қалпына
келтіру;
69) медициналық иммундық-биологиялық препараттар - инфекциялық және иммундық
(аллергиялықты қоса алғанда) аурулардың өзіндік ерекшелігі бар профилактикасына,
оларды диагностикалау мен емдеуге, басқа да аурулар мен физиологиялық жай-күйлерді
иммунологиялық әдістердің көмегімен диагностикалауға арналған, сыртқы орта
объектілерінде инфекциялық агенттер мен олардың антигендерін индикациялауға
арналған препараттар, иммундық жүйе арқылы емдік және профилактикалық әсерін
тигізетін қан (алу тәсіліне қарамастан) препараттары;
70) медициналық көмек - халықтың денсаулығын сақтауға және қалпына келтіруге
бағытталған медициналық қызметтер көрсетудің дәрілік көмекті қамтитын кешені;
71) медициналық көмектің сапасы - көрсетілетін медициналық көмектің уәкілетті
орган бекіткен және медициналық ғылым мен технологияның қазіргі заманғы даму
деңгейі негізінде белгіленген стандарттарға сәйкестік деңгейі;
72) медициналық куәландыру - жеке тұлғаны онда ауруының болу немесе болмау
фактісін анықтау немесе растау, оның денсаулық жағдайын, сондай-ақ еңбекке уақытша
жарамсыздығын, кәсіптік және өзге де жарамдылығын айқындау мақсатында зерттеп-
қарау;
73) медициналық қызмет - жоғары немесе орта кәсіптік медициналық білім алған
жеке тұлғалардың, сондай-ақ заңды тұлғалардың азаматтардың денсаулығын сақтауға
бағытталған кәсіптік қызметі;
74) медициналық қызметтер көрсету - денсаулық сақтау субъектілерінің нақты
адамға қатысты профилактикалық, диагностикалық, емдеу немесе оңалту бағыты бар іс-
қимылы;
75) медициналық мақсаттағы бұйымдар - профилактикалық, диагностикалық және
емдеу іс-шараларын жүргізу үшін пайдаланылатын бұйымдар мен материалдар:
медициналық құрал-саймандар, стоматологиялық, шығындық, таңу және тігу
материалдары, бекітетін таңғыштар мен құрылғылар, медициналық оптика бұйымдары;
76) медициналық оңалту - науқастар мен мүгедектер организмінің бұзылған және
(немесе) жоғалтқан функцияларын сақтауға, ішінара немесе толық қалпына келтіруге
бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені;
77) медициналық оптика бұйымдары - көздің көру қабілетін түзеу және жарықпен
емдеу үшін медицинада және фармацевтикалық қызметте пайдаланылатын бұйымдар мен
материалдар;
78) медициналық техника - аурулардың профилактикасы, оларды диагностикалау,
емдеу, оңалту, медициналық сипаттағы ғылыми зерттеулер үшін медициналық мақсатта
жеке түрде, кешеннің немесе жүйенің құрамында қолданылатын аппараттар, аспаптар мен
жабдықтар;
79) медициналық ұйым - негізгі қызметі медициналық көмек көрсету болып
табылатын денсаулық сақтау ұйымы;
80) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау - халықтың
денсаулығын, мекендеу ортасын және өнімдердің, процестердің, көрсетілетін
қызметтердің қауіпсіздігін қорғау мақсатында санитариялық-эпидемиологиялық қызмет
органдарының Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алу, оларды анықтау,
олардың жолын кесу жөніндегі қызметі, сондай-ақ халықтың санитариялық-
эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және
гигиеналық нормативтердің сақталуын бақылау;
81) никотин - темекі жапырақтары мен темекі түтінінде болатын алкалоид;
82) нутрицевтиктер - құрамында эссенциалдық (ауыстырылмайтын) тағам
компоненттерінің (кейбір амин-қышқылдар, витаминдер, минералдық заттар мен
микроэлементтер, жартылай қанықтырылған май қышқылдары, дисахаридтер мен тағам
талшықтары) ұсынылған тәуліктік тұтынудан аспайтын әртүрлі берілген үйлесімі бар
биологиялық активті қоспалар;
83) орфандық препараттар - орфандық (сирек кездесетін) ауруларды емдеуге және
диагностикалауға арналған препараттар;
84) орфандық (сирек кездесетін) аурулар - адамның өміріне қауіп төндіретін
немесе мүгедектікке әкеп соғатын, болу жиілігі ресми айқындалған деңгейден
аспайтын, сирек кездесетін ауыр аурулар;
85) парафармацевтиктер - фармакологиялық әсері бар және аурулардың
профилактикасына, көмекші терапияға, ағзалар мен жүйелердің функционалдық
активтілігін реттеуге бағытталған табиғи жолмен алынатын, емдік мөлшерлемедегі
биологиялық активті қоспалар немесе олардың синтетикалық баламалары;
86) патенттелген дәрілік заттар - Қазақстан Республикасының зияткерлік меншік
саласындағы заңнамасына сәйкес құқықтық қорғалатын дәрілік заттар;
87) пациент - медициналық қызметтер көрсетудің тұтынушысы болып табылатын
(болып табылған) жеке тұлға;
88) профилактика - аурулардың пайда болуының, олардың ерте сатыда өршуінің
алдын алуға және орын алған асқынуларды, ағзалар мен тіндердің бүлінулерін
бақылауға бағытталған медициналық және медициналық емес іс-шаралар кешені;
89) психикаға белсенді әсер ететін заттар - бір рет қабылдағанда адамның
психикалық және дене функцияларына, мінез-құлқына әсер ететін, ал ұзақ уақыт
қабылдаған кезде психикалық және тәни тәуелділік туғызатын синтетикалық немесе
табиғаттан алынатын заттар;
90) психиканың бұзылуы (ауру) - адамның бас миы жұмысының бұзылуына
байланысты психикалық қызметінің бұзылуы;
91) реципиент - донорлық қан немесе одан бөлінген компоненттер және (немесе)
препараттар құйылатын, еркектің немесе әйелдің донорлық материалы (шәует немесе
аналық жасуша) енгізілетін не донордан алынған тіндерді және (немесе) ағзаны
(ағзаның бөліктерін) транспланттау жасалатын пациент;
92) санитариялық-карантиндік бақылау - адамдар мен жүктердің кеден одағының
кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік
шекарасы арқылы өтуі кезінде ел аумағына инфекциялық және паразиттік ауруларды,
сондай-ақ адам денсаулығына әлеуетті қауіпті заттар мен өнімді кіргізуге жол бермеу
мақсатында өткізілетін, жүктердің санитариялық-эпидемиологиялық жай-күйін және адам
денсаулының жай-күйін бақылау;
93) санитариялық-қорғаныш аймағы - арнаулы мақсаттағы аймақтарды, сондай-ақ
елді мекендегі өнеркәсіп ұйымдары мен басқа да өндірістік, коммуналдық және
қоймалық объектілерді жақын маңдағы қоныстану аумақтарынан, тұрғын үй-азаматтық
мақсаттағы жайлар мен ғимараттардан оларға қолайсыз факторлардың әсер етуін
әлсірету мақсатында бөліп тұратын аумақ;
94) санитариялық-эпидемиологиялық жағдай - белгілі бір аумақтағы халықтың
денсаулығы мен мекендеу ортасының белгілі бір уақыттағы жай-күйі;
95) санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралар - мекендеу
ортасы факторларының адамға зиянды әсерін жоюға немесе азайтуға, инфекциялық және
паразиттік аурулардың пайда болуы мен таралуының, жаппай уланудың алдын алуға және
оларды жоюға бағытталған шаралар;
95-1) спорттық медицина – спортшыларды даярлауды медициналық-биологиялық
қамтамасыз етуге жауап беретін және спорттағы дәрігерлік және функционалдық
бақылауды, спортшыларды функционалдық және медициналық оңалтуды, спорттық жұмыс
қабілетін арттыруды, спортшылардың соматикалық ауруларының терапиясын, спорттық
травматологияны, спорттағы жедел жәрдемді және спорт гигиенасын қамтитын медицина
мен денсаулық сақтау саласы;
95-2) сүйек кемігі – сүйектің кеуекті затында және сүйек-кемік қуыстарында
орналасқан орталық қан өндіру органы;
96) тамақ өнімін байыту (фортификациялау) - тамақ өнімін өндіру немесе қайта
өңдеу процесінде оған витаминдерді, минералдарды және басқа да заттарды тағамдық
және биологиялық құндылығын арттыру, сондай-ақ адамда олардың тапшы болуына
байланысты аурулардың профилактикасы мақсатында енгізу;
97) тәуекелді бағалау - инфекциялық және паразиттік ауруларды қоздырғыштардың
немесе жұқтырғыштардың ену және таралу ықтималдығына, сондай-ақ қоршаған орта
факторларының халықтың денсаулық жағдайына кері әсеріне және осыларға байланысты
ықтимал медициналық-биологиялық және экономикалық салдарларға ғылыми негізделген
баға беру;
98) тәуелсіз сарапшы - денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне тәуелсіз
сараптама жүргізу үшін белгіленген тәртіппен аккредиттелген жеке тұлға;
99) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі - Қазақстан
Республикасының азаматтарына және оралмандарға көрсетілетін медициналық қызметтер
көрсетудің Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбесі бойынша бірыңғай
медициналық көмектің көлемі;
100) темекі - темекі бұйымдарын өндіру үшін пайдаланылатын никотині бар
өсімдік;
101) темекі бұйымы - никотині бар фармацевтикалық өнімді қоспағанда,
құрамында темекі бар кез келген бұйым;
102) темекі бұйымының ингредиенті - темекіден, судан немесе темекі
жапырағынан басқа, өндіріс процесінде не темекіге, не темекі бұйымдарының темекі
емес компоненттеріне қосылатын кез келген зат;
103) темекі бұйымының қаптамасы - темекі бұйымының белгілі бір қорап санын
қамтитын топтап тұтыну ыдысының бірлігі;
104) темекі бұйымының қорабы - картоннан немесе қағаздан немесе өзге де
материалдан жасалған, темекі бұйымының белгілі бір санын қамтитын тұтыну ыдысының
бірлігі;
105) темекі шегушілік - темекі шегуші организмінің никотинге тәуелденуін
тудыратын, оның денсаулығына, сондай-ақ темекі шекпейтіндердің денсаулығына кері
әсер ететін және қоршаған ортаны ластайтын темекі бұйымын тұтыну процесі;
106) транспланттау - тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін)
организмнің басқа жеріне немесе басқа организмге ауыстырып салу, сіңістіру;
107) туберкулездің жұқпалы түрі - науқас адамның сыртқы ортаға туберкулез
бактерияларын бөліп шығаруына байланысты айналадағы адамдарға қауіп төндіретін
ауру;
107-1) уақытша бейімдеу – адамды масаң күйінен шығару және оны қоршаған орта
жағдайларына бейімдеу жөніндегі процесс;
108) улану - мекендеу ортасының химиялық, биологиялық және өзге де
факторларының адамға қатты (бірмезгілді) немесе созылмалы (ұзақ) әсер етуі кезінде
туындайтын ауру (жай-күй);
109) ұрпақты болу денсаулығы - адамның толымды ұрпақты өмірге келтіру
қабілетін көрсететін денсаулығы;
110) фармакологиялық зат - белгіленген фармакологиялық активтілігі мен
уыттылығы бар, клиникалық сынақ объектісі және әлеуетті дәрілік зат болып табылатын
зат немесе заттардың қоспасы;
111) фармацевтика қызметкерлері - фармацевтикалық білімі бар және
фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын жеке тұлғалар;
112) фармацевтикалық қызмет - дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы өндіру, дайындау (медициналық техникадан
басқасын), көтерме және бөлшек саудада өткізу бойынша денсаулық сақтау саласында
жүзеге асырылатын, дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы сатып алуға (алуға), сақтауға, әкелуге, әкетуге, сапасын
бақылауға, ресімдеуге, таратуға, пайдалануға және жоюға, сондай-ақ олардың
қауіпсіздігін, тиімділігін және сапасын қамтамасыз етуге байланысты қызмет;
113) халықтың денсаулығына қауіп төндіретін өнім - уәкілетті
орган белгілеген, қолданылуы немесе тұтынылуы кезінде адамның денсаулығына зиянды
әсер етуі мүмкін өнім түрлері;
114) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы - мекендеу ортасы
факторларының адамға зиянды әсері болмайтын және оның тыныс-тіршілігіне қолайлы
жағдайлар қамтамасыз етілетін кездегі халық денсаулығының жай-күйі;
115) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызмет
- мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының
азаматтардың денсаулығын сақтауға бағытталған, мемлекеттік санитариялық-
эпидемиологиялық қадағалауды, гигиеналық оқытуды, санитариялық-карантиндік
бақылауды, радиациялық бақылауды, санитариялық-эпидемиологиялық нормалауды,
тәуекелді бағалауды, санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті, санитариялық-
эпидемиологиялық сараптаманы қамтитын қызметі;
116) хирургиялық стерилизациялау - нәтижесінде әйел немесе еркек ұрпақты болу
қабілетін жоғалтатын хирургиялық операция;
117) шарананың тірі тууы немесе өлі тууы - жаңа туған баланың (шарананың)
Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының тірі туу мен өлі туудың тиісті халықаралық
критерийлері бойынша айқындалатын жай-күйі;
118) шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин - инфекциялық аурулардың
таралуын болғызбауға бағытталған әрі кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызметтің
ерекше режимін көздейтін шаралар;
119) эвтаназия - аурудың беті бері қарамайтын жағдайларда дауасыз науқастың
өз өлімін жеделдету туралы өтінішін қандай да бір іс-әрекетпен немесе құралдармен,
оның ішінде дәрілік немесе өзге де заттарды енгізу арқылы, сондай-ақ оның өміріне
дем беріп тұрған жасанды шараларды тоқтату арқылы қанағаттандыру;
120) эпидемия - инфекциялық аурулардың әдетте тіркелетін науқастану
деңгейінен айтарлықтай жоғары деңгейде жаппай таралуы;
121) эпидемиологиялық мәні бар объектілер - өндіретін өнімі және (немесе)
қызметі Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласындағы заңнамасының талаптары бұзылған кезде халық арасында
тағамнан уланудың және инфекциялық аурулар таралуының белең алуына әкеп соғуы
мүмкін объектілер;
122) ядролық медицина – онкологиялық ауруларды қоса алғанда, адам ағзасы мен
жүйесiнiң әртүрлi ауруларының профилактикасы, диагностикасы және оларды емдеу
мақсатында радиоактивтi элементтер мен иондандырушы сәулелену қолданылатын медицина
саласы.
2. Өзге терминдердің мазмұны осы Кодекстің жекелеген баптарында айқындалады.
Ескерту. 1-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі), 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.01.19 N 395-IV
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі),
2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен.
2-бап. Осы Кодекстің қолданылу аясы
1. Осы Кодекс азаматтардың денсаулық сақтауға конституциялық құқығын іске
асыру мақсатында денсаулық сақтау саласындағы қоғамдық қатынастарды реттейді.
2. Тегін медициналық көмектiң кепiлдiк берілген көлемiн көрсету жөніндегі
қызметтер берушіні таңдау және денсаулық сақтау ұйымдарының шығындарын өтеу,
сондай-ақ тегін медициналық көмектiң кепiлдiк берілген көлемi шеңберінде дәрілік
заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу бөлігінде Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында реттелген құқықтық
қатынастарға Қазақстан Республикасының мемлекеттік сатып алу туралы заңнамасының
күші қолданылмайды.
Ескерту. 2-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
3-бап. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау
саласындағы заңнамасы
1. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасы Қазақстан
Республикасының Конституциясына негізделеді және осы Кодекс
пен Қазақстан Республикасының өзге де нормативтік құқықтық актілерінен тұрады.
2. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шартта осы
Кодексте қамтылғандағыдан өзгеше қағидалар белгіленсе, онда халықаралық шарттың
қағидалары қолданылады.
2-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
РЕТТЕУ МЕН БАСҚАРУ
4-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат
принциптері
Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясат:
1) азаматтардың қауіпсіз, тиімді және сапалы медициналық көмек алу
құқықтарының теңдігін қамтамасыз ету;
2) мемлекеттің, жұмыс берушілер мен азаматтардың жеке және қоғамдық
денсаулықты сақтау мен нығайту үшін ортақ жауапкершілігі;
3) ана мен баланы қорғау;
4) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін қамтамасыз ету;
5) денсаулық сақтау жүйесі қызметіндегі профилактикалық бағыттың басымдығы;
6) медициналық көмектің қолжетімділігі;
7) медициналық көмектің сапасын ұдайы арттыру;
8) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығын қамтамасыз ету;
9) медициналық көмек көрсету кезінде денсаулық сақтау ұйымдарының қызметінің
сабақтастығы;
10) медициналық және фармацевтикалық білім берудің үздіксіздігі мен
сабақтастығын қазіргі заманғы оқыту технологияларын пайдалана отырып қамтамасыз
ету;
11) отандық медицина ғылымын мемлекеттік қолдау, денсаулық сақтау саласындағы
ғылымның, техниканың алдыңғы қатарлы жетістіктерін және әлемдік тәжірибені енгізу;
12) ерікті өтемсіз донорлықты көтермелеу;
13) отандық әзірленімдерді және бәсекеге қабілетті медициналық және
фармацевтикалық өнеркәсіпті дамытуды мемлекеттік қолдау;
14) азаматтардың денсаулық сақтау құқықтарын қамтамасыз етуге қоғамдық
бірлестіктердің қатысуы;
15) денсаулық сақтаудың халықтың сұранысын, мұқтажын қанағаттандыруға және
өмір сапасын жақсартуға бағытталған әлеуметтік бағдарлылығы;
16) салауатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыруға жәрдемдесу;
17) халықтың денсаулығын, дәрілік заттардың қауіпсіздігін, тиімділігі мен
сапасын ұлттық қауіпсіздікті қамтамасыз ету факторларына жатқызу принциптері
негізінде жүргізіледі.
5-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеу
негіздері
1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеуді:
1) Қазақстан Республикасының Президенті;
2) Қазақстан Республикасының Үкіметі;
3) уәкілетті орган;
4) осы Кодексте, Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында, Қазақстан
Республикасы Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде
белгіленген құзыреті шегінде өзге де орталық және жергілікті атқарушы органдар
жүзеге асырады.
2. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік реттеу:
1) медициналық, фармацевтикалық қызметті мемлекеттік бақылау және мемлекеттік
санитариялық-эпидемиялогиялық қадағалау;
2) медициналық және фармацевтикалық қызметті лицензиялау;
2-1) адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан
мен оның компоненттерін Кеден одағына кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының
аумағына әкелуді және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуді
лицензиялау;
3) денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу;
4) денсаулық сақтау саласындағы аттестаттау;
5) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу деректемесіне
өзгерістер енгізу;
6) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың,
көрсетілетін қызметтердің) техникалық регламенттерде, стандарттау жөніндегі
нормативтік құжаттарда және шарттар талаптарында белгіленген талаптарға сәйкестігін
растау;
7) дәрілік заттардың және мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары көрсететін
медициналық қызметтердің бағаларына мемлекеттік реттеу жүргізу жолымен жүзеге
асырылады.
Ескерту. 5-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
бастап қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
6-бап. Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Қазақстан Республикасының Үкіметі:
1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын
әзірлейді;
2) өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық
актілерді, санитариялық қағидаларды, гигиеналық нормативтерді шығарады;
3) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру тәртібін
бекітеді;
4) денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу тәртібін айқындайды;
5) медициналық және фармацевтикалық қызметке қойылатын біліктілік
талаптарын бекітеді;
6) орталық және жергілікті атқарушы органдардың денсаулық сақтау мәселелері
жөніндегі қызметіне басшылықты жүзеге асырады;
7) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесін
бекітеді;
8) азаматтардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуын
қамтамасыз ету тәртібін айқындайды;
9) төтенше жағдайлар, төтенше жағдай режимін енгізу кезінде халыққа
медициналық көмек көрсетудің тәртібін, түрлері мен көлемін айқындайды;
10) денсаулық сақтау ұйымдарында тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемін және ақылы қызметтер көрсетуге арналған шарттың үлгілік нысанын бекітеді;
11) денсаулық сақтау ұйымдары желісінің мемлекеттік нормативін бекітеді;
12) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету
бойынша дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы, медициналық және фармацевтикалық қызметтерді сатып алуды ұйымдастыру мен
өткізу тәртібін айқындайды;
12-1) Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық
мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасына бағалау жүргізу
қағидаларын бекітеді;
13) әлеуметтік мәні бар аурулардың және айналадағылар үшін қауіп төндіретін
аурулардың тізбесін бекітеді;
14) Қазақстан Республикасының азаматтарын бюджет қаражаты есебінен шетелге
емделуге жіберу қағидасын бекітеді;
15) денсаулық сақтау ұйымдарының шығындарын бюджет қаражаты есебінен өтеу
тәртібін айқындайды;
16) кеден одағының кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік шекарасында инфекциялық және паразиттік аурулардың
енуіне және таралуына санитариялық-карантиндік бақылауды жүзеге асырудың және
Қазақстан Республикасының шекарасы мен аумағын санитариялық қорғауды қамтамасыз
етудің тәртібін айқындайды;
17) халықтың пайдалануы мен қолдануына, сондай-ақ кәсіпкерлік және (немесе)
өзге де қызметте пайдалану мен қолдануға арналған өнімдерді Қазақстан
Республикасының аумағына әкелуге, сондай-ақ өндіруге, қолдану мен өткізуге тыйым
салу тәртібін айқындайды;
18) оларға қарсы профилактикалық егу жүргізілетін аурулардың тізбесін, оларды
жүргізу тәртібін, мерзімдерін және жоспарлы егілуге жатқызылатын халықтың топтарын
айқындайды;
19) Қазақстан Республикасының аумағында шектеу іс-шараларын, оның ішінде
карантинді, сондай-ақ халық тұрмысының және кәсіпкерлік және (немесе) өзге де
қызметті жүргізудің ерекше шарттары мен режимдерін жүзеге асыру
тәртібін белгілейді;
20) туындау және таралу қатері төнген кезде шектеу іс-шаралары, оның ішінде
карантин енгізілетін инфекциялық аурулардың тізбесін белгілейді;
21) иондандырушы сәулелену әсеріне ұшыраған адамдардың қаны мен тіндерін алу,
сақтау және пайдалану тәртібін бекітеді;
22) азаматтарды дәрілік заттармен қамтамасыз етудің тәртібін айқындайды;
23) Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы гуманитарлық көмек
ретінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелу жағдайларын айқындайды;
24) клиникалық базалар тізбесін бекітеді;
25) анатомиялық сый жасау және оны денсаулық сақтау ұйымдарына беру тәртібі
мен шарттарын бекітеді;
26) Әскери-дәрігерлік сараптаманы жүргізу қағидасын және Әскери-дәрігерлік
сараптама органдары туралы ережені бекітеді;
27) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және
олармен қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьюторды айқындайды;
27-1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
27-2) медициналық көмек көрсету тәртібін бекітеді;
28) өзіне Қазақстан Республикасының Конституциясымен, заңдарымен және
Қазақстан Республикасы Президентiнiң актiлерiмен жүктелген өзге де функцияларды
орындайды.
Ескерту. 6-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі) 2011.01.19 N 395-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi), 2011.07.05 N 452-IV
(2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап
қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Конституциялық заңымен; 03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
7-бап. Уәкілетті органның құзыреті
1. Уәкілетті орган:
1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру;
2) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми әзірленімдердің басымдықтарын
айқындау;
4) алынып тасталды - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
5) денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілерді және есепке
алу мен есептілік құжаттамасының нысандарын әзірлеу және өз құзыреті шегінде
бекіту;
6) стандарттарды әзірлеу және бекіту;
7) денсаулық сақтау саласындағы мониторингті жүзеге асыру;
7-1) денсаулық сақтау саласында жергілікті атқарушы органдарды үйлестіру және
оларға әдістемелік басшылық жасау;
8) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметін үйлестіру;
9) денсаулық сақтау саласында ведомстволық статистикалық байқауды қамтамасыз
ету;
10) денсаулық сақтау саласындағы электрондық ақпараттық ресурстар мен
ақпараттық жүйелерді, ақпараттық-коммуникациялық желілерді құру және олардың жұмыс
істеуін қамтамасыз ету, оларға жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан
Республикасының ақпараттандыру саласындағы заңнамасына сәйкес қол жеткізуін
ұйымдастыру;
11) денсаулық сақтау саласындағы салалық көтермелеу жүйесін және құрметті
атақтар беру тәртібін әзірлеу мен бекіту;
12) медицина және фармацевтика ғылымының дамуын қамтамасыз ету және денсаулық
сақтау саласындағы ғылыми қызметті үйлестіру;
13) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
14) профилактиканың, диагностиканың, емдеудің және медициналық оңалтудың жаңа
әдістерін енгізу, сондай-ақ оларды бақылау;
15) медициналық және фармацевтикалық мамандықтар бойынша даярлауға арналған,
сондай-ақ медицина және фармацевтика кадрларының денсаулық сақтау саласындағы
біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау бойынша мемлекеттік білім
беру тапсырысын орналастыру;
16) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары басшыларын
тағайындауды келісу;
17) жергілікті атқарушы органдардың басшыларымен денсаулық сақтау саласындағы
қызметтің түпкі нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандумдар жасасу;
18) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
19) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
20) дәрілік заттардың және мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары көрсететін
медициналық қызметтердің бағаларын мемлекеттік реттеуді жүзеге асыру;
21) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын жарақтандыру жөніндегі іс-
шараларды жүзеге асыру;
22) әкімшілендірілетін бюджеттік бағдарламалар бойынша тегін медициналық
көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі қызметтер берушіні таңдау және
оның шығындарын өтеу;
23) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
24) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар мен білім беру ұйымдарын
мемлекеттік аттестаттауды ұйымдастыру және өткізу;
25) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарының,
республикалық денсаулық сақтау ұйымдарының басшыларын және олардың орынбасарларын
кәсіптік құзыреттілікке аттестаттауды жүргізу, сондай-ақ денсаулық сақтау
саласындағы аттестаттауды жүргізудің тәртібін айқындау;
26) денсаулық сақтау субъектілерін аккредиттеуді жүргізуді ұйымдастыру;
27) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне тәуелсіз сараптама жүргізу
үшін жеке тұлғаларды аккредиттеу;
28) денсаулық сақтау саласында біліктілік емтихандарын өткізуді ұйымдастыру;
29) алып тасталды - ҚР 13.06.2013 N 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
29-1) Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық
мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасына бағалау жүргізу қағидаларын
әзірлеу;
29-2) медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы көтерме және
бөлшек саудада өткiзуді хабарлама жасау тәртібімен жүзеге асыратын денсаулық сақтау
субьектілерінің тізілімін жасау тәртібін бекіту;
29-3) медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы көтерме
саудада өткiзуді жүзеге асыратын денсаулық сақтау субьектілерінің тізілімін
жүргізу;
29-4) адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан
мен оның компоненттерін Кеден одағына кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының
аумағына әкелуді және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуді
лицензиялау;
29-5) туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында гемопоэздік дің
жасушаларын, сүйек кемігін өткізген жағдайда, оларды, сондай-ақ диагностикалық
мақсаттарға арналған немесе биомедициналық зерттеулер жүргізу процесінде алынған
жасушалардың, тіндердің, биологиялық сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның
тіршілік әрекеті өнімдерінің, физиологиялық және патологиялық шығындылардың,
сүртінділердің, қырындылардың, шайындылардың үлгілерін Қазақстан Республикасының
аумағына әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан әкетуге қорытындылар
(рұқсат беру құжаттарын) беру тәртібін айқындау;
29-6) дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы (оның ішінде тіркелмегендерін) гуманитарлық көмек немесе төтенше
жағдайлар кезіндегі көмек ретінде Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге
қорытындылар (рұқсат беру құжаттарын) беруді жүзеге асыру;
30) халықаралық және шетелдік фармакопеялардың стандарттарын, сондай-ақ шет
мемлекеттердің дәрілік заттарына, медициналық мақсаттағы бұйымдары мен медициналық
техникасына арналған стандарттау жөніндегі фармакопеялық мақалаларды
(монографияларды) және басқа да нормативтік құжаттарды тану;
31) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу, олардың тіркеу деректеріне өзгерістер
енгізу, мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу, Дәрілік заттардың,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың мемлекеттік тізілімін
жүргізу;
32) Қазақстан Республикасының аумағына дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы әкелуді келісу;
33) шаруашылық және (немесе) өзге де қызметтің және халық тұрмысының ерекше
шарттары болатын шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу;
34) Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған әлеуетті қауіпті
химиялық, биологиялық заттардың тіркелімін жүргізу;
35) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
36) балалар тамағы өнімдерін, тағамға тағамдық және биологиялық активті
қоспаларды, генетикалық түрлендірілген объектілерді, сумен және тамақ өнімдерімен
жанасатын материалдар мен бұйымдарды, дезинфекция, дезинсекция және дератизация
құралдарын, адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу;
37) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
38) денсаулық сақтау саласындағы бірлескен халықаралық жобаларды іске асыру;
39) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
40) азаматтардың көрсетілетін медициналық көмектің деңгейі мен сапасына
қанағаттанушылық дәрежесін айқындау;
41) жеке және заңды тұлғалардың денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі
өтініштерін қарау;
42) гигиеналық оқытуды ұйымдастыру, салауатты өмір салты мен дұрыс
тамақтануды қалыптастыру;
43) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
44) тағамнан улану, инфекциялық және басқа да аурулар кезінде өз құзыреті
шегінде санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды ұйымдастыру
және жүзеге асыру;
45) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау объектісінің халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық
актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігі (сәйкес еместігі) туралы
санитариялық-эпидемиологиялық қорытындылар беру;
46) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
47) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметін мемлекеттік бақылауды жүзеге
асыру;
48) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
49) медициналық және фармацевтикалық қызметпен айналысуға арналған
стандарттардың сақталуына мемлекеттік бақылауды жүзеге асыру;
50) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы
есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына мемлекеттік бақылауды
жүзеге асыру;
50-1) Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық
мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасына бағалау жүргізуге мемлекеттік
бақылауды жүзеге асыру;
51) инфекциялық ауруларға эпидемиологиялық бақылауды жүзеге асыру;
52) денсаулық сақтау саласындағы сараптамалардың жүргізілуін бақылау;
53) медициналық қызметтер көрсетуді, дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы, тағамға биологиялық активті қоспаларды, сондай-
ақ профилактика, диагностика, емдеу және медициналық оңалту әдістерін жарнамалауды
бақылау;
54) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарау және әкімшілік жазалар
қолдану;
55) Қазақстан Республикасының аумағында мемлекеттік санитариялық-
эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыру;
56) халықты профилактикалық егудің ұйымдастырылуы мен жүргізілуін бақылауды
жүзеге асыру;
57) жобалардың мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық сараптамасын
жүргізу;
58) аумақты немесе оның бір бөлігін ауру таралмаған немесе аурудың таралуы
төмен деңгейде деп айқындау;
59) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
60) кеден одағының кедендік шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан
Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде санитариялық-
карантиндік пункттер құру;
61) эпидемиялық маңызы бар объектілердің тізбесін бекіту;
62) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
63) тәуекелге бағалау жүргізуге құқығы бар барлық ұйымдар үшін бірыңғай
әдіснаманы айқындау және тәуекелге бағалау жүргізу тәртібін белгілеу;
64) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
65) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік фармакопеясын әзірлеу және бекіту;
66) денсаулық сақтау, оның ішінде медицина және фармацевтика ғылымы,
медициналық және фармацевтикалық білім беру саласындағы халықаралық ынтымақтастықты
жүзеге асыру;
67) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында дәрілік заттардың ұтымды
тағайындалуын, сондай-ақ медициналық техниканың тиімді пайдаланылуын бақылау;
68) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және
олармен қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьютордан сатып алынатын Дәрілік
заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың тізімін айқындау;
69) алынып тасталды - ҚР 13.01.2014 N 159-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланған күнінен кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
70) денсаулық сақтау ұйымдарының дәрілік формулярларын әзірлеу және келісу
тәртібін бекіту;
71) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы инспекциялауды жүргізу қағидаларын бекіту;
72) «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау туралы»
Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті ведомстволық
есептіліктің, тексеру парақтарының нысандарын, тәуекел дәрежесін бағалау
өлшемдерін, тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарларын әзірлеу және бекіту;
73) көлік құралдарын басқару құқығын алуға үміткер адамдарға медициналық
тексеріп-қарау жүргізу тәртібін бекіту жөніндегі функцияларды жүзеге асырады.
2. Уәкілетті орган осы Кодексте, өзге де заңдарда, Қазақстан Республикасы
Президентінің және Қазақстан Республикасы Үкіметінің актілерінде көзделген өзге де
функцияларды жүзеге асырады.
Ескерту. 7-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа
енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі),
2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V
(алғашқы ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 бастап
қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 N 102-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен
соң қолданысқа енгізіледі); 13.01.2014 N 159-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
8-бап. Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелері бар
орталық атқарушы органдар мен өзге де орталық
мемлекеттік органдардың құзыреті
Әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелері бар орталық атқарушы органдар
мен өзге де орталық мемлекеттік органдар өз құзыреті шегінде:
1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;
2) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің қызметіне басшылық жасауды
жүзеге асырады;
3) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде әскери-медициналық
(медициналық) қамтамасыз ету тәртібін бекітеді;
4) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің басшыларын лауазымға
тағайындайды және лауазымнан босатады;
5) денсаулық сақтау саласындағы электрондық ақпараттық ресурстардың және
ақпараттық жүйелердің, ақпараттық-коммуникациялық желілердің құрылуы мен жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді;
6) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде медициналық көмек көрсету
тәртібін бекітеді;
7) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердегі ұйымдар мен бөлімшелердің
құрылымын, олардың қызметі туралы ережелерді, үлгілік штаттарды және штат
нормативтерін әзірлейді және бекітеді;
8) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
9) уәкілетті органға әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелердің аумағында
шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу (оны тоқтату) туралы ұсыныстар
енгізеді;
10) әскери-медициналық (медициналық) бөлімшелерде тиісті контингентке
медициналық тексеріп-қарау жүргізудің тәртібі мен кезеңділігін белгілейді;
11) Әскери-дәрігерлік комиссияның құрамын және ол туралы ережені бекітеді.
Ескерту. 8-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
9-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және
астананың жергілікті мемлекеттік басқару
органдарының құзыреті
1. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті
өкілді органдары:
1) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
2) ауылдық жерге жұмысқа жіберілген медицина және фармацевтика қызметкерлерін
әлеуметтік қолдау шараларының жүйесін, сондай-ақ оларға бюджет қаражаты есебінен
әлеуметтік қолдау көрсетудің тәртібі мен мөлшерлерін айқындайды;
3) денсаулық сақтау мен медициналық білім берудің жергілікті бюджеттерін және
олардың атқарылуы туралы есептерді бекітеді;
4) азаматтарға емделу үшін елді мекен шегінен тысқары жерлерге бюджет
қаражаты есебінен тегін немесе жеңілдікпен жол жүруді ұсыну туралы шешім
қабылдайды;
5) азаматтардың жекелеген санаттарына амбулаториялық емделу кезінде тегін
және жеңілдікті шарттармен дәрілік заттарды, бейімделген емдік өнімдерді,
медициналық мақсаттағы бұйымдарды қосымша беру туралы шешім қабылдайды;
6) денсаулық сақтау ұйымдарының дамуы мен жұмыс істеуіне бағытталған іс-
шараларды бекітеді;
7) донорларға қосымша көтермелеу беру туралы шешім қабылдайды;
8) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын уәкілетті орган бекіткен ең төменгі
нормативтерден артық қосымша кадрмен және материалдық-техникалық қамтамасыз ету
туралы шешімді оларды толық көлемінде орындау шартымен қабылдайды;
9) салауатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыруға жәрдемдеседі;
10) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес азаматтардың құқықтары мен
заңды мүдделерін қамтамасыз ету жөніндегі өзге де өкілеттіктерді жүзеге асырады.
2. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті
атқарушы органдары:
1) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлікте денсаулық сақтау саласындағы
мемлекеттік саясатты іске асырады;
2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) уақытша бейімдеу және детоксикациялау жөніндегі медициналық қызметтер
көрсетуді қоса алғанда, азаматтардың тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемін алу құқығын іске асыруын қамтамасыз етеді;
4) қан мен оның компоненттерінің ерікті өтеусіз донорлығын дамыту жөніндегі
шаралардың іске асырылуын қамтамасыз етеді;
5) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарын құрады;
6) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының кадрмен қамтамасыз етілуін
бақылауды ұйымдастырады;
7) денсаулық сақтау ұйымдарының желісін дамыту мен оларды қаржылық және
материалдық-техникалық қамтамасыз ету жөніндегі, оның ішінде дәріханалардың
мемлекеттік желісін дамыту және дәріхана қоймаларын құру жөніндегі шараларды
қабылдайды;
8) денсаулық сақтаудың мемлекеттік және мемлекеттік емес секторларының
қызметін үйлестіреді;
9) төтенше жағдайлар, төтенше жағдай режимін енгізу кезінде тегін медициналық
көмек көрсетуді, дәрілік заттармен және медициналық мақсаттағы бұйымдармен
қамтамасыз етеді;
10) денсаулық сақтау саласындағы өңіраралық және халықаралық ынтымақтастықты
жүзеге асырады;
11) Қазақстан Республикасының лицензиялау туралы заңнамасына сәйкес
медициналық және фармацевтикалық қызметті, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы
есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен прекурсорлардың айналымына байланысты
қызмет түрлерін лицензиялауды жүзеге асырады;
12) медицина және фармацевтика кадрларын даярлауды, олардың біліктілігін
арттыру мен оларды қайта даярлауды қамтамасыз етеді;
13) денсаулықты нығайту, аурулардың профилактикасы, салауатты өмір салтын
және дұрыс тамақтануды қалыптастыру үшін қажетті іс-шараларды жүзеге асырады;
14) белгіленген ұлттық стандарттарды сақтай отырып, халыққа білікті және
мамандандырылған медициналық көмек көрсетуді, оның ішінде әлеуметтік мәні
бар аурулардың және айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың профилактикасын
және олардан емдеуді, оған қоса тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі
шеңберінде дәрімен қамтамасыз етуді ұйымдастырады;
15) мүмкіндігі шектеулі балаларды ата-анасының немесе өзге заңды өкілдерінің
келісімімен психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияларға жіберуді
қамтамасыз етеді;
16) өз құзыреті шегінде денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылауды
жүзеге асырады;
17) уәкілетті органмен денсаулық сақтау саласындағы қызметтің түпкі
нәтижелеріне қол жеткізуге бағытталған меморандум жасасады және оны іске асырады;
18) туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматты мәжбүрлеп емдеуге жіберу
туралы сот шешімін орындауға жәрдемдеседі;
18-1) медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы бөлшек
саудада өткiзуді жүзеге асыратын субъектілердің тізілімін жүргізеді;
18-2) медициналық және фармацевтикалық қызметпен айналысу, сондай-ақ
денсаулық сақтау саласындағы есірткі құралдарының, психотроптық заттар мен
прекурсорлардың айналымына байланысты қызмет түрлері бойынша Қазақстан
Республикасының лицензиялау туралы заңнамасының сақталуына бақылауды жүзеге
асырады;
19) жергілікті мемлекеттік басқару мүддесінде Қазақстан Республикасының
заңнамасымен жергілікті атқарушы органдарға жүктелетін өзге де өкілеттіктерді
жүзеге асырады.
Ескерту. 9-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 372-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi),
2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 № 31-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 13.06.2013 N 102-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен; 03.07.2013 № 121-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Конституциялық заңымен; 03.07.2013 № 124-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
10-бап. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және
астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік
басқарудың жергілікті органдарының құзыреті
Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары өз өкілеттігі шегінде:
1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырады;
2) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау, білім және ғылым саласындағы
заңнамасының орындалуын қамтамасыз етеді;
3) азаматтарды және оралмандарды тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемі шеңберінде уақытша бейімдеу және детоксикациялау жөніндегі медициналық
қызметтер көрсетуді қоса алғанда, медициналық көмекпен және дәрілік заттармен,
медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз етеді;
4) денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне мониторинг пен бақылауды
ұйымдастырады және жүзеге асырады;
5) денсаулық сақтау бюджеттік бағдарламаларының әкімшілері функциясын жүзеге
асырады;
6) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі
медициналық және фармацевтикалық қызметтер берушіні таңдауды және оның шығындарын
өтеуді жүзеге асырады;
7) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету шеңберінде
дәрілік заттарды, профилактикалық (иммундық-биологиялық, диагностикалық,
дезинфекциялаушы) препараттарды:
амбулаториялық деңгейде - уәкілетті орган бекітетін тізбеге сәйкес;
стационарлық деңгейде - дәрілік формулярлар шегінде Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен сатып алуды жүзеге асырады;
8) медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы, медициналық
емес жабдықтарды, санитариялық көлікті, сондай-ақ мемлекеттік денсаулық сақтау
ұйымдарына күрделі жөндеу жүргізуге арналған қызметтер көрсетуді сатып алуды
ұйымдастырады;
9) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын кадрмен қамтамасыз етуді
ұйымдастырады;
10) мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарын жарақтандыруды қамтамасыз етеді;
11) денсаулық сақтау саласындағы өңірлік электрондық ақпараттық ресурстар мен
ақпараттық жүйелердің, ақпараттық-коммуникациялық желілердің құрылуы мен жұмыс
істеуін қамтамасыз етеді;
12) жергілікті бюджет қаражаты есебінен қаржыландырылатын мемлекеттік
денсаулық сақтау ұйымдарындағы клиникалық базаларды жоғары және орта медициналық
оқу орындарына береді;
13) төтенше жағдайлар кезінде тегін медициналық көмек көрсетуді, дәрілік
заттармен және медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз етуді ұйымдастырады;
14) медицина және фармацевтика кадрларын даярлау, олардың біліктілігін
арттыру мен оларды қайта даярлау жөніндегі қызметті ұйымдастырады және үйлестіреді;
15) гигиеналық оқытуды, салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды насихаттау
мен қалыптастыруды ұйымдастырады;
16) халықты әлеуметтік маңызы бар аурулардың және айналадағыларға қауіп
төндіретін аурулардың таралуы туралы хабардар етеді;
17) азаматтардың денсаулығын сақтау мәселелері бойынша халықаралық және
үкіметтік емес қоғамдық бірлестіктермен өзара іс-қимыл жасайды;
18) тиісті әкімшілік-аумақтық бірлік шегінде статистикалық әдіснама
талаптарын сақтай отырып денсаулық сақтау саласындағы ведомстволық статистикалық
байқауды жүзеге асырады;
19) ведомстволық бағынысты мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының
кәсіптік құзыреттілігіне аттестаттау жүргізеді.
Ескерту. 10-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2010.12.29 N
372-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа
енгiзiледi), 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап қолданысқа енгізіледі);
03.07.2013 № 124-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен
соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
11-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингтің
функциялары
1. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингтің функциялары:
1) денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыруға қатысу;
2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) медициналық көмектің барлық түрін көрсету;
4) инновациялық медициналық технологияларды байқаудан өткізу, оларды
Қазақстан Республикасының медициналық ұйымдарына және денсаулық сақтау саласындағы
білім беру ұйымдарына енгізу және трансферттеу;
5) дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техникаға клиникаға дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық зерттеулер жүргізуге
қатысу;
6) стандарттарды әзірлеуге және оларды денсаулық сақтау ұйымдарына енгізуге
қатысу;
7) консалтингтік, ақпараттық-консультациялық, электрондық және басқа да
қызметтерді көрсету;
8) денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастық;
9) денсаулық сақтау саласындағы жобаларға қатысу;
10) құрылтай құжаттарында көзделген өзге де функцияларды жүзеге асыру болып
табылады.
2. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдинг өзіне жүктелген функцияларды
орындау мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамалық актілерінде белгіленген
коммерциялық және заңмен қорғалатын өзге де құпия болып табылатын мәліметтерді
жария етуге қойылатын талаптарды сақтай отырып, мемлекеттік органдардан ақпарат
сұратуға және алуға құқылы.
Ескерту. 11-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
12-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ведомствоаралық өзара
іс-қимыл
1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру мақсатында
мемлекеттік органдар мен ұйымдар денсаулық сақтау саласындағы реттеуді жүзеге
асыратын мемлекеттік органдарға өз құзыреті шегінде көмек көрсетуге міндетті.
2. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік органдардың, халықаралық және
басқа да ұйымдардың өзара іс-қимылын қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының
Үкіметі жанынан мәртебесі мен өкілеттігін Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі ұлттық үйлестіруші орган
құрылады. Жергілікті атқарушы органдар жанынан мәртебесі мен өкілеттігін жергілікті
атқарушы органдар айқындайтын денсаулық сақтау мәселелері жөніндегі өңірлік
үйлестіруші органдар құрылады.
3. Апаттар медицинасы саласындағы мемлекеттік денсаулық сақтау органдары мен
ұйымдарын үйлестіруді және олардың өзара іс-қимылын табиғи және техногендік
сипаттағы төтенше жағдайлар саласындағы уәкілетті орган жүзеге асырады.
4. Орталық атқарушы органдар әзірлейтін, халықтың денсаулығы және денсаулық
сақтау жүйесі мәселелерін тікелей немесе жанама түрде қозғайтын нормативтік
құқықтық актілер мен нормативтік құжаттар уәкілетті органмен міндетті түрде
келісілуге жатады.
5. Денсаулық сақтау саласындағы нормативтік құқықтық актілер ведомстволық
тиесілігіне қарамастан, органдар мен ұйымдардың орындауы үшін міндетті болып
табылады.
6. Ведомстволық медициналық қызметтері бар мемлекеттік органдар ведомстволық
бағынысты денсаулық сақтау ұйымдарының (бөлімшелерінің) қызметі және бекітіп
берілген контингенттің денсаулық жағдайы жөніндегі ведомстволық есептіліктің
денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына табыс етілуін
қамтамасыз етеді.
7. Мемлекеттік органдардың ведомстволық медициналық қызметтерінің басшыларын
тағайындауды тиісті мемлекеттік органдардың басшылары уәкілетті органмен келісім
бойынша жүзеге асырады.
8. Денсаулық сақтаудың электрондық ақпараттық ресурстары мен ақпараттық
жүйелерінің, ақпараттық-коммуникациялық желілерінің басқа мемлекеттік органдардың
ақпараттық ресурстарымен және ақпараттық жүйелерімен, ақпараттық-коммуникациялық
желілерімен ақпарат алмасу мәселелері жөніндегі өзара іс-қимылы Қазақстан
Республикасының ақпараттандыру саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
9. Ведомстволық медициналық қызметтері бар мемлекеттік органдар ведомстволық
медициналық ақпараттық жүйелердің техникалық параметрлерін, сондай-ақ электрондық
ақпараттық ресурстардың мазмұнын уәкілетті органмен келісуді қамтамасыз етеді.
Ескерту. 12-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV Заңымен.
3-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЛИЦЕНЗИЯЛАУ,
АККРЕДИТТЕУ ЖӘНЕ АТТЕСТАТТАУ 13-бап. Медициналық және фармацевтикалық қызметті,
сондай-ақ адамның ағзаларын (ағзаларының
бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның
компоненттерін әкелуді, әкетуді лицензиялау
Медициналық және фармацевтикалық қызмет Қазақстан Республикасының лицензиялау
туралы заңнамасында белгіленген тәртіппен лицензиялануға жатады.
Туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында гемопоэздік дің жасушаларын,
сүйек кемігін өткізген жағдайда, оларды, сондай-ақ диагностикалық және ғылыми
мақсаттарға арналған немесе биомедициналық зерттеулер жүргізу процесінде алынған
жасушалардың, тіндердің, биологиялық сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның
тіршілік әрекеті өнімдерінің, физиологиялық және патологиялық шығындылардың,
сүртінділердің, қырындылардың, шайындылардың үлгілерін қоспағанда, адамның
ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін, қан мен оның
компоненттерін Кеден одағына кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына
әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкету уәкілетті орган
беретін лицензиялар негізінде жүзеге асырылады.
Ескерту. 13-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
13-1-бап. Денсаулық сақтау саласындағы хабарлама
Денсаулық сақтау саласындағы мынадай:
1) халықты гигиеналық оқыту;
2) медициналық мақсаттағы бұйымдарды көтерме саудада өткiзу;
3) медициналық техниканы көтерме саудада өткiзу;
4) медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткiзу;
5) медициналық техниканы бөлшек саудада өткiзу қызметі хабарлама жасау
бойынша жүзеге асырылады.
Ескерту. 3-тарау 13-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
14-бап. Денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу
1. Көрсетілетін медициналық және фармацевтикалық қызметтердің денсаулық
сақтау саласындағы белгіленген талаптар мен стандарттарға сәйкестігін тану
мақсатында денсаулық сақтау субъектілері және дәрілік заттардың, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы субъектілер
денсаулық сақтау саласында аккредиттелуге жатады.
Жеке тұлғалар денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне тәуелсіз сарапшылық
бағалау жүргізу үшін аккредиттелуге жатады.
2. Аккредиттеу ерікті сипатта болады және аккредиттелетін субъектінің
қаражаты есебінен және тыйым салынбаған өзге де қаражат есебінен жүзеге асырылады.
3. Денсаулық сақтау субъектілерін аккредиттеу олардың қызметінің уәкілетті
орган бекіткен аккредиттеудің белгіленген стандарттарына сәйкестігін сыртқы
кешенді бағалау негізінде жүргізіледі және ол мемлекеттік тапсырысты орналастыру
кезінде ескеріледі.
4. Денсаулық сақтау субъектілерінің қызметіне тәуелсіз сараптама жүргізуі
үшін жеке тұлғаларды аккредиттеу олардың біліктілігін кешенді бағалау негізінде
жүргізіледі.
Тәуелсіз сарапшылар тарту тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
5. Аккредиттеуді уәкілетті орган не уәкілетті орган аккредиттеген ұйым
жүргізеді.
6. Денсаулық сақтау субъектілерін аккредиттеуді жүзеге асыратын орган (ұйым)
денсаулық сақтау саласындағы аккредиттеу жөніндегі тиісті комиссияларды құрады және
аккредиттелген субъектілер мен тәуелсіз сарапшылардың деректер банкін
қалыптастырады.
Аккредиттеу жөніндегі комиссия туралы ережені уәкілетті орган бекітеді.
Ескерту. 14-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
15-бап. Денсаулық сақтау саласындағы аттестаттау
1. Денсаулық сақтау саласындағы аттестаттау - денсаулық сақтауды мемлекеттік
басқарудың жергілікті органдары басшыларының, республикалық денсаулық сақтау
ұйымдары басшыларының және олардың орынбасарларының (медициналық білімі бар),
сондай-ақ облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына ведомстволық бағынысты
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының (бұдан әрі - аттестатталатын
адамдар) кәсіптік құзыретінің деңгейін айқындаудың кезең-кезеңмен жүзеге асырылатын
рәсімі.
2. Уәкілетті орган денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті
органдары, республикалық денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының және олардың
орынбасарларының (медициналық білімі бар) кәсіптік құзыреттілігін аттестаттауды
жүргізеді.
3. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары (бұдан әрі - денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары) ведомстволық бағынысты
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары басшыларының кәсіптік құзыреттілігін
аттестаттауды жүргізеді.
4. Уәкілетті орган мен денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті
органдары аттестаттаудың объективті және құзыретті түрде жүзеге асырылуы мақсатында
аттестаттау комиссияларын құрады.
5. Аттестаттау кезіндегі бағалаудың негізгі критерийі аттестатталатын
адамдардың өздеріне жүктелген міндеттерді орындау құзыреттілігі болып табылады.
6. Аттестатталатын адамдар әрбір келесі үш жыл өткен сайын, бірақ тиісті
лауазымға орналасқан күннен бастап бір жылдан кейін аттестаттаудан өтеді.
4-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ СТАНДАРТТАР,
ТАУАРЛАРДЫҢ (ЖҰМЫСТАРДЫҢ, КӨРСЕТІЛЕТІН ҚЫЗМЕТТЕРДІҢ)
СӘЙКЕСТІГІН РАСТАУ ЖӘНЕ ЖАРНАМА 16-бап. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттар
1. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттардың түрлері:
1) денсаулық сақтау ұйымдарын аккредиттеу стандарттары;
2) денсаулық сақтау саласындағы операциялық рәсімдер стандарттары;
3) медициналық және фармацевтикалық білім беру стандарттары;
4) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы стандарттар.
2. Денсаулық сақтау саласындағы стандарттар Қазақстан
Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен бекітіледі.
17-бап. Денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың
(жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің)
сәйкестігін растау
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы тауарлардың (жұмыстардың,
көрсетілетін қызметтердің) сәйкестігін растау олардың адам өмірі мен денсаулығы
үшін қауіпсіздігін айқындау мақсатында жүргізіледі және Қазақстан Республикасының
техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
2. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
3. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 17-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
18-бап. Денсаулық сақтау саласындағы жарнама
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы жарнамалау уәкілетті орган белгілеген тәртіппен берілетін рұқсат бар
болған ретте жүзеге асырылады.
2. Медициналық қызметтер көрсетудiң, профилактиканың, диагностиканың, емдеу
мен медициналық оңалтудың әдiстерi мен құралдарының (бұдан әрi - көрсетiлетiн
қызметтердің) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың, тағамға биологиялық активті қоспалардың жарнамасы дәйекті болуға,
арнаулы білімсіз немесе арнаулы құралдарды қолданбай түсініліп-танылуға, басқа да
көрсетілетін қызметтермен, дәрілік заттармен, медициналық мақсаттағы бұйымдармен
және медициналық техникамен, тағамға биологиялық активті қоспалармен салыстыруды
болғызбауға, тұтынушыларды, олардың сеніміне, оның ішінде сипаттамаларына,
құрамына, тұтынушылық қасиеттеріне, құнына (бағасына), қолданудың болжамды
нәтижелеріне, зерттеулер мен сынақтар нәтижелеріне деген сеніміне қиянат жасау
арқылы жаңылыстырмауға тиіс.
3. Мыналарға:
1) Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы, тағамға биологиялық активті
қоспаларды, профилактика құралдарын жарнамалауға;
2) дәрігердің рецептісі бойынша босатылатын дәрілік препараттардың үлгілерін
жарнама мақсатында таратуға;
3) балаларға арналған дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардан
басқа, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың жарнамасына балаларды,
олардың бейнесі мен дауысын пайдалануға;
4) қоғамдық көлікте, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың, тағамға биологиялық активті қоспалардың мақсатына,
пайдаланылуына және босатылуына қатысы жоқ ұйымдарда олардың жарнамасын таратуға
және орналастыруға;
5) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың плакаттар, стендтер, жарықты табло, билбордтар, транспаранттар, афишалар
және жарнаманы тұрақты орналастырудың өзге де объектілері түрінде ұсынылған сыртқы
(көзге көрінетін) жарнамасын орналастыруға;
6) дәрілік заттар туралы және медициналық мақсаттағы бұйымдар туралы
ақпаратты ғылыми немесе білім беру мақсатында, сондай-ақ пациенттерді хабардар ету
мақсатында тарату жағдайларын қоспағанда, дәрілік заттарды және медициналық
мақсаттағы бұйымдарды тағайындауға уәкілетті медицина қызметкерлерін жарнама
таратушылар ретінде пайдалануға;
7) тиісті қызмет түрін жүзеге асыруға лицензиясы және жарнамаға уәкілетті
орган айқындайтын тәртіппен берілетін рұқсаты болмаған кезде дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы жарнамалауға;
7-1) тиісті қызмет түрін жүзеге асыруға арналған лицензия болмаған кезде
көрсетілетін қызметтерді жарнамалауға;
8) медициналық қызметпен айналысуға лицензиясы жоқ тұлғалардың көрсететін
қызметтерін жарнамалауға тыйым салынады.
4. Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың жарнамасы уәкілетті орган айқындаған сарапшы органның жарнама
материалына алдын ала сараптамасынан кейін уәкілетті органның рұқсаты негізінде
жүргізіледі.
5. Көрсетілетін қызметтердің, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканың жарнамасын мамандандырылған медициналық
басылымдарда, өзге де бұқаралық ақпарат құралдарында және денсаулық сақтау
ұйымдарында таратуға және орналастыруға жол беріледі.
Рецепт бойынша босатылатын, оның ішінде есірткі, психотроптық заттар мен
прекурсорларды қамтитын дәрілік заттардың жарнамасы тек медицина және фармацевтика
қызметкерлеріне арналған мамандандырылған баспасөз басылымдарында ғана жүзеге
асырылуы мүмкін.
6. Жарнаманы шығаруды, тарату мен орналастыруды бақылауды уәкілетті орган мен
мемлекеттік органдар өз құзыреттері шегінде жүзеге асырады.
Ескерту. 18-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
БАҚЫЛАУ МЕН ҚАДАҒАЛАУ 19-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау
мен қадағалау
1. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалау Қазақстан
Республикасы заңнамасы талаптарының сақталуы мен орындалуын тексеруге, сондай-ақ
денсаулық сақтау саласындағы құқық бұзушылықтардың алдын алуға, жолын кесуге және
оларды жоюға бағытталған шаралар кешенін білдіреді.
2. Мемлекеттік бақылау мен қадағалау:
1) медициналық қызметтер көрсету;
2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы;
3) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласында жүзеге асырылады.
3. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру нысанында және
өзге де нысандарда жүзеге асырылады.
Тексеру "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау
туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Мемлекеттік бақылаудың өзге де нысандары осы Кодекске сәйкес жүзеге
асырылады.
4. Тиісті саладағы жоғары тұрған бас мемлекеттік инспектор немесе бас
мемлекеттік санитариялық дәрігер жеке және (немесе) заңды тұлғалардың іс-
әрекеттерге (әрекетсіздікке) немесе актілерге берген арызы (шағымы) бойынша
шешімдер шығарылғанға дейін төмен тұрған бас мемлекеттік инспектордың немесе бас
мемлекеттік санитариялық дәрігердің актісінің орындалуын тоқтата тұруға, күшін
жоюға не оны кері қайтарып алуға құқылы.
5. Денсаулық сақтау саласындағы мемлекеттік бақылау мен қадағалауды жүзеге
асыратын мемлекеттік органдар «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және
қадағалау туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес міндетті ведомстволық
есептіліктің, тексеру парақтарының нысандарын, тәуекел
дәрежесін бағалау өлшемдерін, тексерулер жүргізудің жартыжылдық жоспарларын
әзірлейді және бекітеді.
Ескерту. 19-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2011.01.06 N
378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
20-бап. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы
мемлекеттік бақылау
1. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан
Республикасының медициналық қызметтер көрсету саласындағы заңнамасын
бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, сондай-ақ денсаулық
сақтау субъектілерінің медициналық қызметтер көрсету саласындағы нормативтік
құқықтық актілерді сақтауын бақылауға бағытталған.
2. Жеке және заңды тұлғалар көрсететін медициналық қызметтер медициналық
қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау объектілері болып табылады.
3. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру
нысанында және өзге де бақылау нысандарында жүзеге асырылады.
Тексеру "Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау
туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Мемлекеттік бақылаудың өзге де нысандары осы Кодекске сәйкес жүзеге
асырылады.
4. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге
асыратын лауазымды адамдар:
1) Қазақстан Республикасының Медициналық қызметтер көрсету саласындағы
бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы және оның орынбасарлары;
2) медициналық қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі мемлекеттік
инспекторлар;
3) облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың медициналық
қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторлары,
олардың орынбасарлары;
4) облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың медициналық
қызметтер көрсету саласындағы бақылау жөніндегі мемлекеттік инспекторлары болып
табылады.
5. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге
асыратын мемлекеттік органдар мен медициналық ұйымдар басшылары лауазымдарына
Қазақстан Республикасының жоғары медициналық білімі бар азаматтары тағайындалады.
6. Қазақстан Республикасының Медициналық қызметтер көрсету саласындағы
бақылау жөніндегі бас мемлекеттік инспекторы тексеру нәтижесі негізінде
облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық сақтауды
мемлекеттік басқарудың жергілікті органының басшысына нұсқама беруге құқылы.
7. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге
асыратын лауазымды адамдар:
1) денсаулық сақтау субъектілеріне Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау
туралы заңнамасын бұзушылықтарды жою туралы нұсқама беруге;
2) денсаулық сақтау субъектісінен халыққа медициналық көмек көрсету
мәселелері бойынша қажетті ақпаратты сұратуға және алуға;
3) медициналық қызметтер көрсету саласында бақылауды жүргізу үшін қажетті
құжаттардан көшірмелер түсіруге;
4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес аккредиттелу туралы куәліктің қолданылуын алты айға дейінгі мерзімге тоқтата
тұруға және одан айыруға бастамашылық жасауға;
5) өз құзыретінің шегінде әкімшілік құқық бұзушылық туралы істерді қарауға
және Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау туралы заңнамасын бұзғандығы үшін
әкімшілік жаза қолдануға;
6) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес медициналық қызметке арналған лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға
бастамашылық жасауға;
7) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес медициналық қызметке арналған лицензиядан айыруға бастамашылық жасауға;
8) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген тәртіппен маман
сертификатының қолданылуын тоқтата тұруға және одан айыруға бастамашылық жасауға;
9) жеке және заңды тұлғалар заңды талаптарды немесе уәкілетті органның
лауазымды адамдары берген нұсқамаларды, қаулыларды орындамаған немесе тиісінше
орындамаған кезде сотқа жүгінуге;
10) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметін немесе қызметінің жекелеген
түрлерін тоқтата тұру жөнінде шаралар қабылдауға құқылы.
8. Медициналық қызметтер көрсету саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге
асыратын лауазымды адамдар шығарған шешімдер денсаулық сақтау субъектілерінің
орындауы үшін міндетті және оған жоғары тұрған органға және (немесе) сот тәртібімен
шағым жасалуы мүмкін.
Ескерту. 20-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
21-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық
қадағалау
1. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау Қазақстан
Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға, жолын кесуге, сондай-ақ
халықтың денсаулығын сақтау және мекендеу ортасын қорғау мақсатында халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық
актілер мен гигиеналық нормативтердің сақталуын бақылауға бағытталады.
2. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау объектілері жеке және
заңды тұлғалар, жайлар, ғимараттар, өнеркәсіп орындары, өнім, жабдық, көлік
құралдары, су, ауа, тамақ өнімдері және қызметі, пайдаланылуы, тұтынылуы,
қолданылуы мен іске қосылуы адамның денсаулық жағдайы мен қоршаған ортаға зиян
келтіруі мүмкін өзге де объектілер болып табылады.
Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауға жататын объектілер
мен өнімдер тізбесін уәкілетті орган айқындайды.
3. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
саласындағы мемлекеттiк бақылау тексеру нысанында және өзге де нысандарда жүзеге
асырылады.
Тексеру «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттiк бақылау және қадағалау
туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы бақылаудың
өзге де нысандары, мынадай:
бару объектінің (субъектінің) орналасқан жері бойынша құқықтық статистика
органдарын барғанға дейін бір тәулік бұрын міндетті түрде хабарлама жасай отырып,
рұқсат беру құжаттарын алумен байланысты болған кездегі;
жеке тұлғалардың (үйдегі ауру ошағы) инфекциялық және паразиттік аурулар,
тамақтан улану жағдайларында, санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-
шараларды ұйымдастыру және жүргізу үшін эпидемиологиялық бақылау жүргізу кезіндегі
жағдайларды қоспағанда, бақылау объектілеріне (субъектілеріне) бармай-ақ қажеттілік
және жеткіліктілік қағидаттарына сәйкес жүргізіледі.
4. Осы Кодекске сәйкес мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды
жүзеге асыруға уәкілетті санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды
адамдары:
1) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігері және оның
орынбасарлары;
2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
мемлекеттік органның басшылары мен мамандары;
3) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
мемлекеттік органының тиісті аумақтардағы және көліктегі аумақтық бөлімшелерінің
басшылары - тиісті аумақтардағы және көліктегі бас мемлекеттік санитариялық
дәрігерлер, олардың орынбасарлары және мамандар;
4) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті
жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар бөлімшелерінің басшылары мен мамандары
болып табылады.
5. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті
жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдар бөлімшелерінің басшылары Қазақстан
Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігерімен келісім бойынша Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес қызметке тағайындалады және қызметтен
босатылады.
6. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының
басшылары лауазымына Қазақстан Республикасының санитариялық-эпидемиологиялық
бейіндегі жоғары медициналық білімі бар азаматтары тағайындалады.
7. Уәкілетті органның лауазымды адамдарының мыналарға:
1) халықтың пайдалануы мен қолдануына, сондай-ақ кәсіпкерлік және (немесе)
өзге де қызметте пайдалану мен қолдануға арналған өнімді Қазақстан Республикасының
аумағына әкелуге, өндіруге, қолдануға және өткізуге Қазақстан Республикасының
Үкіметі бекітетін тәртіппен тыйым салуға;
2) адам денсаулығына зиянды әсер ететін балалар тамағы өнімдерін, тағамға
тағамдық және биологиялық активті қоспаларды, генетикалық түрлендірілген
объектілерді, сумен және тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдарды,
химиялық заттарды, өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін қолдануға тыйым салуға
немесе қолдануды тоқтата тұруға;
3) Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласындағы заңнамасын бұзу фактілерін қарау үшін жеке тұлғаларды,
заңды тұлғалардың лауазымды адамдарын санитариялық-эпидемиологиялық қызмет
органдарына шақыртуға;
4) халықтың декреттелген топтарына жататын, инфекциялық және паразиттік
аурулардың көздері болып табылатын, сондай-ақ міндетті медициналық тексеріп-
қараудан уақтылы өтпеген адамдарды жұмыстан уақытша шеттету туралы қаулылар
шығаруға;
5) жекелеген объектілерде Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін
тәртіппен шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді белгілеуге;
6) инфекциялық және паразиттік аурулардың ықтимал таратушы көздері болып
табылатын, сондай-ақ инфекциялық науқастармен араласып жүрген адамдарды зертханалық
зерттеп-қарау нәтижелері алынғанға дейін жұмыстан шеттете отырып, медициналық
зерттеп-қарауға жіберуге;
7) инфекциялық және паразиттік аурулардың көздері болып табылатын адамдарды
айғақтар бойынша ауруханаға жатқызуға жіберуге;
8) халыққа міндетті түрде вакцина егуді, үй-жайларда және көлік құралдарында,
аумақтарда, инфекциялық және паразиттік аурулар ошақтарында профилактикалық және
ошақтық дезинфекция, дезинсекция мен дератизация жүргізуді талап етуге;
9) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің бұзылуы жойылғанға
дейін жекелеген жұмыс түрлерін, жұмыс істеп тұрған, салынып жатқан немесе
реконструкцияланып жатқан объектілерді пайдалануды Қазақстан Республикасының
әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес тоқтата тұруға;
10) адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіпті деп танылған жағдайда
шикізаттың, өнімнің, химиялық заттардың, технологиялық жабдықтардың, тетіктердің,
процестердің, құрал-саймандардың жаңа түрлерін өндіруге, қолдануға және өткізуге
тыйым салуға;
11) алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен;
12) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізу үшін сараптама
объектісінің қоршаған орта мен халық денсаулығына әсерін бағалауды зерделеуге
қажетті материалдарды сұратуға, сондай-ақ осы өнімнің құнын өтеместен, сараптама
жүргізуге жеткілікті және оған қажетті көлемнен аспайтын мөлшерде өнімнің сынамасын
алуға және үлгілерін іріктеуді жүргізуге;
13) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелерін
қозғайтын нормативтік құқықтық актілерді Қазақстан Республикасының халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы заңнамасына сәйкес келтіру
туралы талап қоюға;
14) Қазақстан Республикасының аумағында халықтың санитариялық-
эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы радиациялық бақылауды жүзеге асыруға;
15) санитариялық-қорғаныш аймақтарын белгілеуге және олардың көлемдерін
өзгертуге;
16) алып тасталды - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
17) дезинфекция, дезинсекция, дератизация құралдарының және тағамға
биологиялық активті қоспалардың енгізілуі мен практикада қолданылуын бақылауға;
18) жеке және заңды тұлғалар заңды талаптарды немесе санитариялық-
эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары берген нұсқамаларды, қаулыларды
орындамаған немесе тиісінше орындамаған кезде сотқа жүгінуге;
19) Қазақстан Республикасының әкiмшiлiк құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес санитариялық-гигиеналық және эпидемияға қарсы медициналық қызметке берiлген
лицензияның қолданылуын тоқтата тұруға;
20) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін жағдайларды қоспағанда,
йодталмаған тұзды өткізуге тыйым салуға құқығы бар.
8. Санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдары мемлекеттік
санитариялық-эпидемиологиялық қадағалау нәтижелері бойынша шешім қабылдау үшін
Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
саласындағы заңнамасы талаптарының анықталған бұзушылықтарына қарай, Қазақстан
Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде көрсетілген актілерден
бөлек, мынадай актілер шығарады:
1) санитариялық-эпидемиологиялық зерттеп-қарау актісі - мемлекеттік
санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды адам объектінің
Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкестігін тексеру нәтижелері бойынша беретін
құжат;
2) Қазақстан Республикасының халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласындағы заңнамасының талаптарын бұзушылықтарды жою жөніндегі
нұсқама;
3) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік санитариялық дәрігерінің
мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының
басшыларына тәртіптік жаза қолдану туралы қаулысы;
4) бас мемлекеттік санитариялық дәрігерлердің:
санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шараларды жүргізу;
жеке тұлғаларды жұмыстан уақытша шеттету;
халықтың пайдалануы мен қолдануына, кәсіпкерлік және (немесе) өзге де
қызметте пайдалану мен қолдануға арналған өнімді әкелуге, өндіруге, қолдануға және
өткізуге тыйым салу;
адамдардың өмірі мен денсаулығына қауіпті деп танылған жағдайда шикізаттың,
өнімнің, химиялық заттардың, технологиялық жабдықтардың, тетіктердің, процестердің,
құрал-саймандардың жаңа түрлерін өндіруге, қолдануға және өткізуге тыйым салу;
Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына сәйкес
дара кәсіпкердің немесе заңды тұлғаның қызметін немесе қызметінің жекелеген
түрлерін тоқтата тұру туралы қаулылары.
Ескерту. 21-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі),
2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13 бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV
(2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
22-бап. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканың айналымы саласындағы
мемлекеттік бақылау
1. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылау Қазақстан Республикасының
дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың
айналымы саласындағы заңнамасын бұзушылықтардың алдын алуға, оларды анықтауға,
жолын кесуге, сондай-ақ Қазақстан Республикасында дәрілік заттардың, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналымын регламенттейтін
нормативтік құқықтық актілердің сақталуын бақылауға бағытталған.
2. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылаудың объектілері
болып табылады.
3. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылау тексеру нысанында және өзге де
нысандарда жүзеге асырылады.
Тексеру «Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік бақылау және қадағалау
туралы» Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
Бақылаудың өзге де нысандары осы Кодекске сәйкес жүзеге асырылады.
4. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды
адамдар:
1) Қазақстан Республикасының Бас мемлекеттік фармацевтика инспекторы және
оның орынбасарлары;
2) мемлекеттік фармацевтика инспекторлары;
3) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың бас
мемлекеттік фармацевтика инспекторлары және олардың орынбасарлары;
4) облыстардың, республикалық маңызы бар қалалардың және астананың
мемлекеттік фармацевтика инспекторлары болып табылады.
5. Дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы мемлекеттік бақылауды жүзеге асыратын лауазымды
адамдар жоғары фармацевтикалық білімі бар Қазақстан Республикасының азаматтары
болуға тиіс.
6. Уәкілетті органның лауазымды адамдарының:
1) уәкілетті орган айқындайтын тәртіппен сараптама жүргізу үшін оны жүргізуге
жеткілікті және осыған қажетті көлемнен аспайтын мөлшерде дәрілік заттардың,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың үлгілерін, осы өнімнің
құнын өтемей алып қоюға;
2) жарамсыз болған, қолдан жасалған, жарамдылық мерзімі өткен және Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес
келмейтін басқа да дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге, онда өндіруге,
дайындауға, сақтауға, қолдануға және өткізуге тыйым салуға;
3) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы бұзушылықтарды жою туралы нұсқамалар беруге;
4) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес фармацевтикалық қызметке арналған лицензияның қолданысын алты айға дейінгі
мерзімге тоқтата тұруға;
5) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасына
сәйкес фармацевтикалық қызметке арналған лицензиядан айыруға бастамашылық жасауға;
6) заңды талаптарды немесе уәкілетті органның лауазымды адамдары берген
нұсқамаларды, қаулыларды жеке және заңды тұлғалар орындамаған немесе тиісінше
орындамаған кезде сотқа жүгінуге;
7) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы Қазақстан Республикасының заңдары және Қазақстан
Республикасы Үкіметінің қаулылары талаптарының сақталуы тұрғысынан фармацевтикалық
қызмет жүзеге асырылатын объектілерге баруға;
8) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналымы саласындағы субъектілерден дәрілік заттардың, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналымы мәселелері бойынша ақпарат,
есептеме алуға құқығы бар.
Ескерту. 22-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
6-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІН ҚАРЖЫЛАНДЫРУ 23-бап. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық
қамтамасыз ету көздері
1. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету көздері:
1) бюджет қаражаты;
2) ерікті сақтандыру қаражаты;
3) ақылы қызметтер көрсетуден алынған қаражат;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына қайшы келмейтін өзге де көздер болып
табылады.
2. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде
көрсетілетін медициналық қызметтерге арналған тарифтерді қалыптастыру мен
шығындарды жоспарлау әдістемесін уәкілетті орган айқындайды.
3. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсетуге арналған
шығындарды қаржыландыру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге
асырылады.
24-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемін көрсететін денсаулық сақтау ұйымдарын
қаржыландыру нысандары
Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсететін денсаулық
сақтау ұйымдарын қаржыландыру:
1) мемлекеттік медициналық мекемелер үшін - жеке-дара қаржыландыру жоспары
бойынша;
2) мемлекеттік мекемелерді қоспағанда, денсаулық сақтау ұйымдары үшін -
бюджеттік бағдарламалардың әкімшілерімен шарт негізінде жүзеге асырылады.
25-бап. Денсаулық сақтау жүйесін қаржылық қамтамасыз ету
көздерін пайдалану
1. Денсаулық сақтау жүйесінің қаржы қаражаттары:
1) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету
жөніндегі шығындарды өтеуге;
2) алып тасталды - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі);
3) денсаулық сақтау ұйымдарын материалдық-техникалық жағынан жарақтандыруға;
4) дәрілік заттарды, орфандық препараттарды, қан мен оның компоненттерін,
вакциналарды және басқа да медициналық иммундық-биологиялық препараттарды, сондай-
ақ медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сатып алуға;
5) инфекциялық аурулардың көріністері мен эпидемияларын жоюға;
6) медицина және фармацевтика кадрларын даярлауға, олардың біліктілігін
арттыру мен қайта даярлауға;
7) медицина ғылымының жетістіктерін дамытуға және енгізуге;
8) Қазақстан Республикасының заңнамасымен тыйым салынбаған өзге де шығыстарға
бағытталады.
2. Денсаулық сақтау ұйымдарының шығындарын бюджет қаражаты есебінен өтеу
тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
3. Шығындарды өтеу көрсетілген медициналық көмектің сапасы мен көлеміне
уәкілетті орган жүзеге асыратын бақылау нәтижелері ескеріле отырып жүргізіледі.
Ескерту. 25-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
7-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ
26-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың
объектілері мен субъектілері
1. Денсаулық сақтаудың электрондық ақпараттық ресурстары, ақпараттық жүйелері
мен электрондық қызметтер көрсетуі денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың
объектілері болып табылады.
2. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру саласындағы қызметті жүзеге
асыратын немесе құқықтық қатынастарға түсетін мемлекеттік органдар, жеке және заңды
тұлғалар денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың субъектілері болып
табылады.
3. Денсаулық сақтау саласының ақпараттандыру саласындағы қызмет "электрондық
үкімет" шеңберінде денсаулық сақтау саласының ақпараттық және коммуникациялық
инфрақұрылымын дамытуды, жеке және заңды тұлғаларды медициналық-статистикалық
ақпаратпен қамтамасыз етуді, сондай-ақ өзге де электрондық қызметтер ұсынуды
қамтиды.
27-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандырудың
принциптері
Денсаулық сақтау саласындағы ақпараттандыру мынадай:
1) басқарудың барлық деңгейлеріндегі әкімшілік процестерді стандарттау мен
ресмилендіру, денсаулық сақтауды басқарудың бірыңғай саясатын әзірлеу мен іске
асыру;
2) денсаулық сақтау және ақпараттандыру саласындағы халықаралық стандарттарды
кеңінен пайдалану;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес қолжетімділігі шектелген
электрондық ақпараттық ресурстарды қоспағанда, денсаулық сақтау органдары мен
ұйымдарының қызметі туралы ақпаратты қамтитын электрондық ақпараттық ресурстарға
еркін қолжетімділікті қамтамасыз ету;
4) жариялы таратылуының міндетті сипаты белгіленген электрондық ақпараттық
ресурстарды берудің уақтылығы, оның объективтілігі, толықтығы және дәйектілігі;
5) денсаулық сақтаудың ақпараттық ресурстары деректерінің сақталуы мен
құпиялылығын қамтамасыз ету;
6) жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстардың құпиялылығын және пациенттің өз дербес деректеріне қол
жеткiзуiн қамтамасыз ету;
7) медициналық ақпараттың пациентпен ілесе жүруін қамтамасыз ету
принциптеріне негізделеді.
Ескерту. 27-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
28-бап. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін
қорғауды қамтамасыз ету
1. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстар құпиялы электрондық ақпараттық ресурстар санатына жатады,
олардың жиналуы, өңделуі жинау мақсаттарымен шектеледі.
2. Егер осы Кодексте және Қазақстан Республикасының өзге де заңдарында өзгеше
белгіленбесе, жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын
электрондық ақпараттық ресурстарды қалыптастыру үшін дербес деректерді жинау, өңдеу
жеке тұлғаның (пациенттің) немесе оның заңды өкілінің келiсiмімен жүзеге асырылады.
3. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерін қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстарды алған ақпараттық жүйелердiң меншiк иелерi немесе иелерi
оларды қорғау жөнiнде шаралар қолдануға мiндеттi. Мұндай мiндет жеке тұлғалардың
(пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық ақпараттық ресурстар алынған
кезден бастап оларды жойып жiбергенге дейін не иесіздендiргенге дейiн немесе осы
дербес деректер өзiне қатысты адамнан оларды жария етуге келiсiм алынғанға дейiн
туындайды.
4. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстарды мүлiктiк және (немесе) моральдық зиян келтiру, Қазақстан
Республикасының заңдарында кепiлдiк берiлген құқықтар мен бостандықтарды iске
асыруды шектеу мақсатында пайдалануға жол берiлмейдi.
5. Жеке тұлғалардың (пациенттердің) дербес деректерiн қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстарға медицина персоналының қол жеткізуіне жеке тұлғаға
(пациентке) медициналық көмек көрсету мақсатында ғана рұқсат берілуге тиiс.
Ескерту. 28-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
8-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЫНТЫМАҚТАСТЫҚ 29-бап. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық
ынтымақтастықтың басымдықтары мен бағыттары
1. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың басымдықтары:
1) Қазақстан Республикасының және оның азаматтарының денсаулық сақтау
саласындағы мүдделерін қорғау;
2) Қазақстан Республикасының эпидемиологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
3) денсаулық сақтау саласындағы мәселелерді мемлекетаралық деңгейде шешу үшін
халықаралық құқықтың нормалары мен принциптерін қолдану;
4) салауатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды қалыптастыру болып табылады.
2. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың бағыттары:
1) денсаулық сақтау саласындағы халықаралық бастамаларға қатысу;
2) денсаулық сақтау саласындағы техникалық көмекті мемлекетаралық деңгейде
тарту және көрсету;
3) Қазақстан Республикасының азаматтарын шетелге емделуге жіберу және
шетелдік азаматтарға медициналық көмек көрсету;
4) халықаралық инновациялық технологияларды енгізу және денсаулық сақтау
жүйесін жаңғырту;
5) әлемдік медицина ғылымына интеграциялану;
6) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің ақпараттық және зияткерлік
ресурстарға қол жеткізуін қамтамасыз ету;
7) медицина және фармацевтика кадрларын даярлау, олардың біліктілігін арттыру
мен қайта даярлау саласындағы мемлекетаралық өзара іс-қимыл;
8) төтенше жағдайлар туындаған кезде денсаулық сақтау саласында халықаралық
көмек көрсету;
9) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласында ақпарат, технология алмасу және фармацевтикалық және
медициналық өнімнің қауіпсіздігі мен сапасына қойылатын талаптарды үйлестіру;
10) шекараларды санитариялық қорғау, әкелінетін өнімнің қауіпсіздігін
қамтамасыз ету болып табылады.
30-бап. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық
ынтымақтастықтың экономикалық және құқықтық
негіздері
1. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың экономикалық
негізін:
1) халықаралық ұйымдарға берілетін міндетті және ерікті жарналар;
2) халықаралық жобалар мен іс-шараларды қаржыландыруға қатысу;
3) гранттарды тарту мен пайдалану;
4) жасалған халықаралық шарттарға сәйкес қаржыландыру құрайды.
2. Денсаулық сақтау саласындағы халықаралық ынтымақтастықтың құқықтық
негізі халықаралық шарттар мен келісімдер болып табылады.
ЕРЕКШЕ БӨЛІМ
2-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
9-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖҮЙЕСІ ЖӘНЕ МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕКТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
31-бап. Денсаулық сақтау жүйесінің құрылымы
1. Денсаулық сақтау жүйесі мемлекеттік және мемлекеттік емес денсаулық сақтау
секторларынан тұрады.
2. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы денсаулық сақтау саласындағы
мемлекеттік органдардан, мемлекеттік меншік құқығына негізделген денсаулық сақтау
ұйымдарынан тұрады.
3. Мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторы жеке меншік құқығына негізделген
денсаулық сақтау ұйымдарынан, сондай-ақ жекеше медициналық практикамен және
фармацевтикалық қызметпен айналысатын жеке тұлғалардан тұрады.
Мемлекеттік емес денсаулық сақтау секторында емдеуге тыйым салынатын аурулар
тізбесін уәкілетті орган айқындайды.
32-бап. Денсаулық сақтау субъектілері
1. Денсаулық сақтау ұйымдары, сондай-ақ жекеше медициналық практикамен және
фармацевтикалық қызметпен айналысатын жеке тұлғалар денсаулық сақтау субъектілері
болып табылады.
2. Денсаулық сақтау жүйесінде мынадай денсаулық сақтау ұйымдары:
1) амбулаториялық-емханалық көмек көрсететін ұйымдар;
2) стационарлық көмек көрсететін ұйымдар;
3) жедел медициналық көмек және санитариялық авиация ұйымдары;
4) апаттар медицинасы ұйымдары;
5) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту ұйымдары;
6) паллиативтік көмек және мейірбике күтімін көрсететін ұйымдар;
7) қан қызметі саласындағы қызметті жүзеге асыратын ұйымдар;
8) сот медицинасы және патологиялық анатомия саласындағы қызметті жүзеге
асыратын ұйымдар;
9) фармацевтикалық қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;
10) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті
жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;
11) денсаулық сақтау саласындағы ғылыми ұйымдар;
12) денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдары;
13) салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды қалыптастыру саласындағы
қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары;
14) АИТВ/ЖИТС профилактикасы саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық
сақтау ұйымдары;
14-1) спорттық медицина ұйымдары;
15) ұлттық холдингтер жұмыс істейді.
3. Уәкілетті орган:
1) денсаулық сақтау ұйымдарының номенклатурасын және олардың
қызметі туралы ережелерді;
2) денсаулық сақтау қызметкерлерінің медициналық және
фармацевтикалық мамандықтары мен лауазымдарының номенклатурасы мен біліктілік
сипаттамаларын;
3) денсаулық сақтау ұйымдарының құрылымын, үлгілік штаты мен штат
нормативтерін;
4) денсаулық сақтау ұйымдарының өзара іс-қимыл тәртібін әзірлейді және
бекітеді.
4. Жеке тұлғалардың осы мамандық бойынша маман сертификаты, кемінде бес жыл
жұмыс стажы және тиісті лицензиясы болған ретте жекеше медициналық практикамен
айналысуға құқығы бар.
Ескерту. 32-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.04.27 N 15-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
33-бап. Медициналық көмекті ұйымдастыру
1. Медициналық көмекті ұйымдастыруды уәкілетті орган, облыстың, республикалық
маңызы бар қаланың және астананың денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың
жергілікті органдары, медициналық көмек көрсетуді денсаулық сақтау субъектілері осы
Кодексте белгіленген тәртіппен жүзеге асырады.
2. Денсаулық сақтау субъектілері:
1) лицензияға сәйкес сапалы медициналық көмектің көрсетілуін;
2) уәкілетті орган рұқсат берген диагностиканың, профилактика мен емдеу
әдістерінің, сондай-ақ дәрілік заттардың қолданылуын;
3) төтенше жағдайлар, әскери жанжалдар мен терроризм актілері жағдайларындағы
жұмысқа дайындықты;
4) айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың, сондай-ақ кәсіптік аурулардың
алдын алу, оларды диагностикалау мен емдеу жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуін;
5) азаматтарға медициналық көмектің нысандары мен түрлері туралы тегін, жедел
және дәйекті ақпарат берілуін;
6) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
нормативтік құқықтық актілер мен гигиеналық нормативтердің сақталуын;
7) басқа денсаулық сақтау ұйымдарымен өзара іс-қимылды және өз
қызметіндегі сабақтастықты;
8) салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтанудың қалыптастырылуын;
9) уәкілетті орган белгілеген нысандар, түрлер, көлем, тәртіп пен мерзімдер
бойынша алғашқы медициналық құжаттардың жүргізілуін, есептердің табыс етілуін;
10) инфекциялық аурулар, уланулар, айналадағыларға қауіп төндіретін
психикалық және мінез-құлықтың бұзылу (аурулар) жағдайлары туралы - уәкілетті
органға, төтенше жағдайлардың медициналық-санитариялық салдарларының пайда болу
қатері және (немесе) пайда болуы туралы - төтенше жағдайлар жөніндегі органдарға,
жаңа алған жарақаттар, жаралар, криминалдық түсіктер бойынша келіп көрінген адамдар
туралы мәліметтерді, айналадағыларға қауіп төндіретін аурулардың жағдайлары туралы
ішкі істер органдарына хабарлауды қамтамасыз етуге міндетті.
Ескерту. 33-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.03.19 № 258-IV, 2010.04.08 №
266-IV Заңдарымен.
34-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемі
1. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі Қазақстан
Республикасының азаматтары мен оралмандарға бюджет қаражаты есебінен ұсынылады және
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге сәйкес, барынша дәлелденген
тиімділігі бар профилактикалық, диагностикалық және емдік медициналық қызметтер
көрсетуді қамтиды.
2. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлеміне:
1) жедел медициналық көмек пен санитариялық авиация;
2) мыналарды:
алғашқы медициналық-санитариялық көмекті;
алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманының және бейінді мамандардың
жолдамасы бойынша консультациялық-диагностикалық көмекті қамтитын амбулаториялық-
емханалық көмек;
3) уәкілетті орган айқындайтын ауруханаға жатқызу жағдайларының жоспарланатын
саны (шекті көлемі) шеңберінде - алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманының
немесе медициналық ұйымның жолдамасы бойынша, төтенше айғақтары бойынша жолдаманың
болу-болмауына қарамастан берілетін стационарлық медициналық көмек;
4) алғашқы медициналық-санитариялық көмек маманының немесе медициналық
ұйымның жолдамасы бойынша стационарды алмастыратын медициналық көмек;
5) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту;
6) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген халық санаттары
үшін паллиативтік көмек және мейірбике күтімі кіреді.
3. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету үшін дәрілік
заттармен қамтамасыз ету:
1) жедел, стационарлық және стационарды алмастыратын көмек көрсету кезінде -
медициналық ұйымдар бекіткен және белгіленген тәртіппен уәкілетті органмен
келісілген дәрілік формулярларға сәйкес;
2) амбулаториялық-емханалық көмек көрсету кезінде - белгілі бір аурулары
(жай-күйі) бар азаматтардың жекелеген санаттарын тегін және (немесе) жеңілдікті
қамтамасыз ету үшін уәкілетті орган бекітетін дәрілік заттар мен бейімделген емдік
өнімдер тізбесіне сәйкес жүзеге асырылады.
4. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі
қызметтер берушіні таңдауды және оның шығындарын өтеуді тиісті бюджеттік
бағдарламалардың әкімшілері Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен
жүзеге асырады.
5. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсету жөніндегі
шарттарды жасасуда артықшылықты құқыққа денсаулық сақтаудың аккредиттелген ұйымдары
ие болады.
Ескерту. 34-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.06.28 № 22-V (2012.07.01 бастап
қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
35-бап. Ақылы медициналық қызметтер алудың негіздері мен
тәртібі
1. Ақылы медициналық қызметтерді мемлекеттік және жекеше медициналық ұйымдар,
аурудың бейіні және медициналық қызметпен айналысуға лицензиясы сәйкес келгенде
жекеше медициналық практикамен айналысатын жеке тұлғалар көрсетеді.
2. Ақылы медициналық қызметтер:
1) пациенттердің бастамасы бойынша, оның ішінде алғашқы медициналық-
санитариялық көмек мамандарының және денсаулық сақтау ұйымдарының жолдамасынсыз
алғашқы медициналық-санитариялық көмек, дианостикалық және емдік қызметтер көрсету;
2) дәрілік формулярға енгізілмеген дәрілік заттармен емдеу;
3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне
кірмейтін медициналық зерттеулер жүргізу;
4) тиісті жолдамасыз санаториялық емдеу;
5) медициналық айғақтарсыз медициналық-генетикалық зерттеулер жүргізу;
6) азаматтарды жұмысқа кіру және оқуға түсу үшін медициналық зерттеп-қарау;
7) ұйыммен шарт бойынша, оның ішінде ерікті сақтандыру бойынша медициналық
көмек көрсету;
8) қосымша сервистік қызметтер ұсыну;
9) осы Кодекстің 87-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда,
шетелдіктер мен азаматтығы жоқ адамдарға медициналық көмек көрсету кезінде
ұсынылады.
3. Ақылы медициналық қызметтер пациент пен осы көрсетілетін қызметтерді
ұсынатын денсаулық сақтау субъектісінің арасында жасалатын шарт негізінде
көрсетіледі.
Ақылы медициналық қызметтер көрсетуге арналған шарт мынадай негізгі
талаптарды:
1) медициналық көмектің түрлері мен көлемін;
2) медициналық көмек көрсету мерзімдерін;
3) медициналық және медициналық емес қызметтерге арналған тарифтерді және
оларды төлеу тәртібін;
4) тараптардың құқықтары мен міндеттерін;
5) шартқа өзгерістер, толықтырулар енгізу және оның қолданылуын тоқтату
тәртібін;
6) тараптардың шарт міндеттемелерін орындамағаны немесе тиісінше орындамағаны
үшін азаматтық-құқықтық жауапкершілікті белгілеуін қамтуға тиіс.
4. Ақылы қызметтер көрсетудің түрлері мен олардың баға прейскуранты
мемлекеттік, жекеше медициналық ұйымдардағы және жекеше медициналық практикамен
айналысатын жеке тұлғалардағы көрнекі ақпарат арқылы халықтың назарына жеткізіледі.
5. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсетудің бағасы
медициналық, сервистік қызметтерді көрсетумен байланысты барлық шығын түрлерін және
өзге де қосымша шығыстарды ескере отырып айқындалады және ол жарты жылда бір реттен
аспайтын жиілікпен қайта қаралуы мүмкін.
Ақылы қызметтер көрсетудің бағасы тегін медициналық көмектің кепілдік
берілген көлемі үшін бюджеттік бағдарламаның әкімшісі белгілейтін осыған ұқсас
медициналық қызмет тарифінен төмендетілмей белгіленеді.
6. Азаматтарға ақылы қызметтер көрсеткен кезде есепке алу және есеп
құжаттамасын жүргізу уәкілетті орган белгілеген нысандар бойынша жүзеге асырылады.
7. Денсаулық сақтау ұйымы азаматтар өтініш жасаған кезден бастап оларға ақылы
медициналық қызметтердің уақтылы және сапалы көрсетілуі үшін Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта болады.
8. Денсаулық сақтау ұйымдарында ақылы қызметтер көрсетудің тәртібі мен
шарттарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
3-БӨЛІМ. МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ
10-тарау. МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІҢ МАЗМҰНЫ МЕН ТҮРЛЕРІ
36-бап. Медициналық қызметтің мазмұны
Медициналық қызмет жоғары немесе орта кәсіптік медициналық білім алған жеке
тұлғалардың, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге асыратын заңды
тұлғалардың кәсіптік қызметін қамтиды.
37-бап. Медициналық қызметтің түрлері
Қазақстан Республикасында медициналық қызметтің мынадай түрлері:
1) медициналық көмек;
2) зертханалық диагностика;
3) патологиялық-анатомиялық диагностика;
4) қан мен оның компоненттерін дайындау саласындағы қызмет;
5) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызмет;
6) қоғамдық денсаулықты сақтау саласындағы қызмет;
7) денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі мен ғылыми қызмет;
8) денсаулық сақтау саласындағы сараптама;
9) осы Кодексте тыйым салынбаған өзге де қызмет түрлері жүзеге асырылады.
11-тарау. МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК 38-бап. Медициналық көмектің түрлері
Медициналық көмектің негізгі түрлері:
1) дәрігерге дейінгі медициналық көмек;
2) білікті медициналық көмек;
3) мамандандырылған медициналық көмек;
4) жоғары мамандандырылған медициналық көмек;
5) медициналық-әлеуметтік көмек болып табылады.
39-бап. Дәрігерге дейінгі медициналық көмек
1. Дәрігерге дейінгі медициналық көмек - аурулардың профилактикасы
мақсатында, сондай-ақ диагностика, емдеу мен медициналық оңалту әдістерін
дәрігердің қатысуымен пайдалануды талап етпейтін аурулар кезінде орта медициналық
білімі бар медицина қызметкерлері көрсететін медициналық көмек.
2. Шұғыл жағдайларда дәрігерге дейінгі медициналық көмекті медициналық білімі
жоқ, уәкілетті орган айқындаған тәртіппен тиісті даярлықтан өткен адамдар
(парамедиктер), сондай-ақ зардап шегушілердің өмірін құтқару мақсатында өзге де
адамдар көрсетуі мүмкін.
3. Дәрігерге дейінгі медициналық көмектің түрлері мен көлемін уәкілетті
орган белгілейді.
40-бап. Білікті медициналық көмек
1. Білікті медициналық көмек - диагностиканың, емдеу мен медициналық
оңалтудың мамандандырылған әдістерін талап етпейтін аурулар кезінде жоғары
медициналық білімі бар медицина қызметкерлері көрсететін медициналық көмек.
2. Білікті медициналық көмектің түрлері мен көлемін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 40-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
41-бап. Мамандандырылған медициналық көмек
1. Мамандандырылған медициналық көмек - диагностиканың, емдеу мен медициналық
оңалтудың арнаулы әдістерін талап ететін аурулар кезінде бейінді мамандар
көрсететін медициналық көмек.
2. Мамандандырылған медициналық көмекті денсаулық сақтаудың көпбейінді
ұйымдары консультациялық-диагностикалық немесе стационарлық медициналық көмек
нысанында көрсетеді.
3. Мамандандырылған медициналық көмектің түрлері мен көлемін уәкілетті орган
және облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары белгілейді.
42-бап. Жоғары мамандандырылған медициналық көмек
1. Жоғары мамандандырылған медициналық көмек диагностиканың, емдеу мен
медициналық оңалтудың ең жаңа технологияларын пайдалануды талап ететін аурулар
кезінде уәкілетті орган айқындайтын медициналық ұйымдарда бейінді мамандар
көрсететін медициналық көмек.
2. Жоғары мамандандырылған медициналық көмек көрсететін медициналық
ұйымдардың қызметін үйлестіруді уәкілетті орган жүзеге асырады.
3. Жоғары мамандандырылған медициналық көмектің түрлері мен көлемін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 42-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
43-бап. Медициналық-әлеуметтік көмек
1. Медициналық-әлеуметтік көмек - тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі
айқындайтын әлеуметтік мәні бар аурулармен науқастанған азаматтарға бейінді
мамандар көрсететін медициналық көмек.
2. Әлеуметтік мәні бар аурулардан зардап шегетін азаматтарға ұсынылатын
медициналық-әлеуметтік көмек көрсету тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 43-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
44-бап. Медициналық көмекті ұсыну нысандары
Медициналық көмек:
1) амбулаториялық-емханалық көмек:
алғашқы медициналық-санитариялық көмек;
консультациялық-диагностикалық көмек;
2) стационарлық көмек;
3) стационарды алмастыратын көмек;
4) жедел медициналық көмек;
5) санитариялық авиация;
6) төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек;
7) қалпына келтіру емі және медициналық оңалту;
8) паллиативтік көмек және мейірбике күтімі;
9) дәстүрлі медицина, халық медицинасы (емшілік) нысандарында ұсынылуы
мүмкін.
45-бап. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек
1. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек - адам, отбасы және қоғам
деңгейінде көрсетілетін, қолжетімді медициналық қызметтер көрсету кешенін:
1) неғұрлым кең таралған ауруларды, сондай-ақ жарақаттануларды, улануларды
және басқа да кейінге қалдыруға болмайтын жай-күйлерді диагностикалау мен емдеуді;
2) инфекциялық аурулар ошақтарында санитариялық-эпидемияға қарсы
(профилактикалық) іс-шараларды;
3) халықты гигиеналық оқытуды, отбасын, ананы, әкені және баланы қорғауды;
4) халықты қауіпсіз сумен жабдықтау және оның кенеулі тамақтануы жөніндегі
түсіндіру жұмыстарын қамтитын, тәулік бойы медициналық бақылауы болмайтын,
дәрігерге дейінгі немесе білікті медициналық көмек.
2. Алғашқы медициналық-санитариялық көмекті учаскелік терапевтер, педиатрлар,
жалпы практика дәрігерлері, фельдшерлер, акушерлер және мейірбикелер көрсетеді.
3. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсететін ұйымдардың қызметі
азаматтарға медициналық ұйымды еркін таңдау құқығы ескеріле отырып, тұрғылықты және
(немесе) бекітілген жері бойынша медициналық көмектің қолжетімділігін қамтамасыз
ету мақсатында аумақтық принцип бойынша құрылады.
4. Алғашқы медициналық-санитариялық көмек көрсету түрлерін, көлемін,
тәртібін, сондай-ақ азаматтарды алғашқы медициналық-санитариялық көмек ұйымдарына
бекіту тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
5. Алғашқы медициналық-санитариялық көмекті ұйымдастыруды жергілікті
мемлекеттік басқару органдары жүзеге асырады.
Ескерту. 45-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
46-бап. Консультациялық-диагностикалық көмек
1. Консультациялық-диагностикалық көмек - тәулік бойы медициналық бақылау
жасалмайтын, мамандандырылған немесе жоғары мамандандырылған медициналық көмек.
2. Консультациялық-диагностикалық көмек көрсету тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 46-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
47-бап. Стационарлық көмек
1. Стационарлық көмек - тәулік бойы медициналық бақылау жасалатын, білікті,
мамандандырылған және жоғары мамандандырылған медициналық көмек ұсыну нысаны.
2. Стационарлық көмек көрсететін денсаулық сақтау ұйымдары азаматтарға тиісті
күтім жасалуын және олардың тамақтануын қамтамасыз етеді.
3. Стационарлық көмек көрсету тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 47-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
48-бап. Стационарды алмастыратын көмек
1. Стационарды алмастыратын көмек - бір күннің ішінде ұзақтығы төрт сағаттан
сегіз сағатқа дейін медициналық бақылау жасалатын, дәрігерге дейінгі, білікті,
мамандандырылған және жоғары мамандандырылған медициналық көмек ұсыну нысаны.
2. Стационарды алмастыратын көмек көрсету тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 48-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
49-бап. Жедел медициналық көмек
1. Жедел медициналық көмек - денсаулыққа келетін елеулі зиянның алдын алу
немесе өмірге төнген қатерді жою үшін шұғыл медициналық көмекті талап ететін
аурулар мен жай-күй туындаған кездегі медициналық көмек ұсыну нысаны.
2. Жедел медициналық көмек көрсету үшін Қазақстан Республикасының денсаулық
сақтау саласындағы заңнамасында белгілеген тәртіппен жедел медициналық көмектің
мамандандырылған ұйымдары мен қызметтері құрылады.
3. Жедел медициналық көмек көрсету тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 49-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
50-бап. Санитариялық авиация
1. Санитариялық авиация - пациенттің тұрған жеріндегі медициналық ұйымда
медициналық жабдықтың немесе тиісті біліктілігі бар мамандардың болмауы салдарынан
медициналық көмек көрсету мүмкін болмаған кезде халыққа шұғыл медициналық көмек
ұсыну нысаны. Санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну әртүрлі көлік
түрлерімен білікті мамандарды межелі жерге жеткізу не науқасты тиісті медициналық
ұйымға тасымалдау жолымен жүзеге асырылады.
2. Санитариялық авиация нысанында медициналық көмек ұсыну тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 50-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
51-бап. Төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек
1.Төтенше жағдайлар кезіндегі медициналық көмек - әлеуметтік, табиғи және
техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар кезінде апаттар медицинасы қызметінің
медициналық көмек көрсету нысаны.
2. Төтенше жағдайлар кезінде медициналық көмек ұсыну тәртібін, оның түрлері
мен көлемін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
Ескерту. 51-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 121-V Конституциялық
заңымен (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң
қолданысқа енгізіледі).
52-бап. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту
1. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту туа біткен және жүре келе
пайда болған аурулардан, сондай-ақ қатты, созылмалы аурулар және жарақаттар
салдарынан зардап шегетін азаматтарға көрсетіледі.
2. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту денсаулық сақтау ұйымдарында,
сондай-ақ санаториялық-курорттық ұйымдарда жүргізіледі.
3. Азаматтарға Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы
заңнамасында және Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген
тәртіппен санаториялық-курорттық емделуге жолдамалар беріледі.
4. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту, оның ішінде балаларды
медициналық оңалту тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 52-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
53-бап. Паллиативтік көмек және мейірбике күтімі
1. Паллиативтік көмек аурудың терминалдық (соңғы) сатысындағы дауасыз
науқастарға мамандандырылған құрылымдық бөлімшелерде, дербес медициналық ұйымдарда
(хоспистарда) немесе үйдегі стационар нысанында дәрігердің басшылығымен
көрсетіледі.
2. Мейірбике күтімі дәрігер бақылауы талап етілмейтін жағдайларда
мамандандырылған құрылымдық бөлімшелерде, дербес медициналық ұйымдарда (мейірбике
күтімі ауруханаларында) немесе үйдегі стационар нысанында жүзеге асырылады.
3. Паллиативтік көмекті және мейірбике күтімін көрсету тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 53-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
54-бап. Дәстүрлі медицина, халық медицинасы (емшілік)
1. Дәстүрлі медицина әдістеріне гомеопатия, гирудотерапия, мануальдық
терапия, рефлекс-терапия, фитотерапия және табиғаттан алынатын құралдармен емдеу
жатады.
2. Медициналық білімі бар, тиісті лицензия алған адамдардың дәстүрлі медицина
саласындағы қызметке құқығы бар.
3. Халық медицинасы (емшілік) - халық жинақтаған емшілік құралдар туралы,
сондай-ақ емдеу және гигиена тәсілдері мен дағдылары және оларды денсаулықты
сақтау, аурулардың алдын алу мен оларды емдеу үшін практикада қолдану туралы
эмпирикалық мәліметтердің жиынтығы.
4. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін
күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
5. Жаппай емшілік сеанстарын, оның ішінде бұқаралық ақпарат құралдарын
пайдалана отырып өткізуге тыйым салынады.
Ескерту. 54-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
55-бап. Зертханалық диагностика
1. Зертханалық диагностика - ауырудың (жай-күйдің) болу немесе болмау
фактісін пациенттен алынған биоматериалдарды зертханалық зерттеу жолымен анықтауға
бағытталған медициналық қызметтер көрсету кешені.
2. Зертханалық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының
және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы ережені,
сондай-ақ олар жүргізетін зерттеулердің көлемі мен түрлерін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 55-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
56-бап. Патологиялық-анатомиялық диагностика
1. Патологиялық-анатомиялық диагностика патологиялық-анатомиялық ашып қарау
барысында мәйіттің тіндері мен ағзаларындағы, сондай-ақ науқастың хирургиялық
операция және (немесе) биопсия жолымен алынған ағзаларындағы (ағзаларының
фрагменттеріндегі) және тіндеріндегі өзгерістердің жиынтығын талдау арқылы диагноз
қою мақсатында жүргізіледі және ол тікелей тексеріп-қараудың (макроскопиялық
зерттеулердің), үлкейткіш аспаптарды (микроскопиялық зерттеулер), өзге де
технологияларды пайдалану арқылы зерттеулердің нәтижелеріне, сондай-ақ клиникалық-
анатомиялық салыстыруларға негізделеді.
2. Патологиялық-анатомиялық ашып қарау өлімнің себептерін белгілеу және
ауырудың диагнозын нақтылау мақсатында жүргізіледі.
Ана және сәби өлімі, сондай-ақ аса қауіпті инфекциялардан қайтыс болу
жағдайларын қоспағанда, өлімнің күш қолданудан болғанына күдік болмаған және
жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының немесе заңды өкілдерінің жазбаша өтініші
не осы адамның тірі кезінде берген жазбаша ырық білдіруі болған кезде, мәйітті
патологиялық-анатомиялық ашып қарау жүргізілместен, өлімнің болу фактісін
куәландыратын уәкілетті орган бекіткен нысандағы құжатты бере отырып, беруге рұқсат
етіледі.
Қайтыс болған адамның жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының немесе заңды
өкілінің талап етуі бойынша патологиялық-анатомиялық ашып қарауды тәуелсіз сарапшы
(сарапшылар) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жүргізуі
мүмкін.
3. Патологиялық-анатомиялық диагностиканы жүзеге асыратын денсаулық сақтау
ұйымдарының және (немесе) осы ұйымдардың құрылымдық бөлімшелерінің қызметі туралы
ережені, сондай-ақ патологиялық-анатомиялық ашып қарауды жүргізу тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 56-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
12-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ САРАПТАМА ТҮРЛЕРІ
57-бап. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама
1. Денсаулық сақтау саласындағы сараптама азаматтардың денсаулығын сақтауды
қамтамасыз етудің құрамдас бөлігі болып табылады.
2. Қазақстан Республикасында денсаулық сақтау саласындағы сараптаманың
мынадай түрлері:
1) медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама;
2) еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама;
3) әскери-дәрігерлік сараптама;
4) сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптамалар;
5) санитариялық-эпидемиологиялық сараптама;
6) дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техникаға сараптама;
7) ғылыми-медициналық сараптама жүзеге асырылады.
3. Мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу
кезінде дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға
сараптаманы қоспағанда, денсаулық сақтау саласындағы сараптаманы жүргізуді жеке
және заңды тұлғалар тиісті лицензия және (немесе) аккредиттеу туралы тиісті куәлік
негізінде жүзеге асырады.
58-бап. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама
1. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама - жеке және заңды
тұлғалар ұсынатын медициналық қызметтер көрсету сапасының деңгейі жөнінде қорытынды
жасау үшін медициналық қызметтер көрсетудің тиімділік, толымдылық және
стандарттарға сәйкестік көрсеткіштерін бейнелейтін индикаторларды пайдалана отырып
жүзеге асырылатын ұйымдастырушылық, талдамалық және практикалық іс-шаралар
жиынтығы.
2. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сараптама ішкі және сыртқы
сараптама болып бөлінеді.
3. Ішкі сараптама жүргізу үшін әрбір медициналық ұйымда ішкі бақылау (аудит)
қызметі құрылады. Осы қызметтің құрылымы мен құрамын ұйым басшысы көрсетілетін
медициналық қызметтер көлеміне қарай бекітеді.
Ішкі бақылау (аудит) қызметі медициналық ұйымның медициналық көмек көрсетуді
ұйымдастыруына, клиникалық қызметіне, медициналық көмек көрсету тәртібін және
стандарттарды бұзу фактілерінің анықталуына, сондай-ақ емделуде жатқан пациенттер
жолданымдарының бес күннен аспайтын мерзімде қаралуына ағымдағы талдау жүргізеді.
Ішкі бақылау (аудит) қызметі жүргізілген аудит нәтижелері бойынша
көрсетілетін медициналық қызметтер сапасының төмендеуінің анықталған себептері мен
жағдайларын жою жөнінде медициналық ұйым басшысына ұсыныстар енгізеді.
4. Медициналық қызметтер көрсету сапасына сыртқы сараптаманы уәкілетті орган
және (немесе) тәуелсіз сарапшылар жүргізеді.
5. Медициналық қызметтер көрсету сапасына ішкі және сыртқы сараптамаларды
ұйымдастыру мен жүргізу тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 58-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
59-бап. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама
1. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жеке тұлғаның еңбекке
жарамсыздығын ресми тану және оны ауыру кезеңінде еңбек міндеттерін орындаудан
уақытша босату мақсатында жүргізіледі.
2. Еңбекке уақытша жарамсыздыққа сараптама жүргізудің, сондай-ақ еңбекке
уақытша жарамсыздық парағын және анықтамасын беру тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 59-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
60-бап. Әскери-дәрігерлік сараптама
1. Әскери-дәрiгерлiк сараптама денсаулық жағдайы бойынша Қазақстан
Республикасының Қарулы Күштерiндегi, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарындағы
әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік органдардағы, iшкi iстер органдарындағы,
қылмыстық-атқару жүйесiнiң, өртке қарсы қызмет, қаржы полициясы, кеден
органдарындағы, прокуратура органдарындағы қызметке (бұдан әрi – әскери қызмет
немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызмет) жарамдылықты
белгiлеу үшiн, сондай-ақ азаматтардың әскери қызметтi немесе арнаулы мемлекеттік
және құқық қорғау органдарындағы қызметтi және әскери жиындарды өткерумен
(мiндеттердi орындаумен) байланысты ауруының, мертiгуiнiң (жаралануының,
жарақаттануының, контузия алуының) (бұдан әрi – мертiгу) және қайтыс болуының
себептi байланыстарын айқындау үшiн жүргiзiледi.
2. Әскери-дәрiгерлiк сараптама:
1) мыналарды:
шақыру учаскелерiне тiркелетiн, әскери қызметке немесе әскери жиындарға
шақырылатын және әскери (арнайы) оқу орындарына, республикалық әскери мектеп-
интернаттарға (лицейлерге) түсетiн азаматтарды;
әскери қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы
қызметке, оның iшiнде келiсiмшарт бойынша қызметке кiретiн азаматтарды;
әскери қызметтi шақыру бойынша немесе келiсiмшарт бойынша өткеретiн әскери
қызметшiлердi;
арнаулы мемлекеттік органдардың қызметкерлерін;
әскери (арнайы) оқу орындарының, арнаулы мемлекеттік органдары оқу
орындарының курсанттарын, кадеттер мен тәрбиеленушiлердi;
радиоактивтiк заттармен, иондандырушы сәулелену көздерiмен, зымыран отыны
компоненттерiмен, электр-магниттiк өрiс көздерiмен қызметке (жұмысқа) iрiктеп
алынатын және қызмет өткерiп (жұмыс iстеп) жүрген әскери қызметшiлердi (Қарулы
Күштер қызметшiлерiн), арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлерін (жұмыскерлерін);
мемлекеттiк авиацияның авиация персоналын;
әскери жиындарға, арнаулы мемлекеттік органдар жиындарына немесе әскери
қызметке, арнаулы мемлекеттік органдарындағы қызметке шақырылған кезде немесе
есепке алу мақсатында запастағы азаматтарды медициналық куәландыру кезiнде;
2) арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарына қызметке кiретiн
азаматтарға психологиялық-физиологиялық iрiктеудi жүзеге асыру кезiнде;
3) әскери қызметтi (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық
қорғау органдарындағы қызметтi (жиындарды) өткерген әскери қызметшiлердiң, арнаулы
мемлекеттік органдар қызметкерлерінің немесе азаматтардың мертiгуiнiң, ауруының
себептi байланыстарын айқындау кезiнде;
4) азаматтар әскери қызметтен немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау
органдарындағы қызметтен босатылған кезде олардың денсаулық жағдайы бойынша әскери
қызметке немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы қызметке
жарамдылық санатын айқындау кезiнде;
5) әскери қызметшiлердiң, әскери мiндеттiлердiң, қызметкерлердiң әскери
қызмет (әскери жиындар) немесе арнаулы мемлекеттік және құқық қорғау органдарындағы
қызметі кезеңiнде не әскери қызметтен (әскери жиындардан) немесе арнаулы
мемлекеттік органдардағы, құқық қорғау органдарындағы әскери қызметтен (жиындардан)
босатылғаннан кейiн әскери қызметтi (әскери жиындарды) немесе арнаулы мемлекеттік
және құқық қорғау органдарындағы қызметтi (жиындарды) өткеру кезеңiнде мертiгуі,
ауруы салдарынан қаза табуының (қайтыс болуының) себептi байланыстарын айқындау
кезiнде жүргiзiледi.
3. Әскери-дәрiгерлiк сараптама органдары Қазақстан Республикасының Қарулы
Күштерiнде, басқа да әскерлерi мен әскери құралымдарында, арнаулы мемлекеттік
органдарда және iшкi iстер органдарында әскери-дәрiгерлiк сараптама жүргiзедi.
Арнаулы мемлекеттік органдар үшін әскери-дәрiгерлiк сараптаманы ұлттық
қауiпсiздiк органдарының әскери-дәрiгерлiк сараптама органдары жүргiзедi.
4. Денсаулық жағдайының Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерiндегi, басқа
да әскерлерi мен әскери құралымдарындағы, арнаулы мемлекеттік органдардағы, iшкi
iстер және мемлекеттiк авиация органдарындағы қызметке сәйкестігіне қойылатын
талаптарды қорғаныс, iшкi iстер саласындағы орталық атқарушы органдар және ұлттық
қауiпсiздiктi қамтамасыз ету саласындағы орталық мемлекеттiк орган уәкiлеттi
органмен келiсiм бойынша бекiтедi.
Ескерту. 60-бап жаңа редакцияда - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
61-бап. Сот-медициналық, сот-психиатриялық және
сот-наркологиялық сараптамалар
1. Сот-медициналық, сот-психиатриялық және сот-наркологиялық сараптамаларды
тағайындау мен жүргізудің процесстік тәртібі Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс
жүргізу кодексінде, Қазақстан Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінде,
Қазақстан Республикасының Әкімшілік құқық бұзушылық туралы кодексінде белгіленген.
2. Көрсетілген сот сараптамасы түрлерін ұйымдастырудың және сот-сараптама
зерттеулерін жүргізудің тәртібі Қазақстан Республикасының сот-сараптама қызметі
туралы заңнамасында белгіленген.
62-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама
1. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама - физикалық факторлардың ағзалық-
лептикалық, санитариялық-гигиеналық, эпидемиологиялық, микробиологиялық,
вирусологиялық, паразитологиялық, санитариялық-химиялық, биохимиялық,
токсикологиялық, радиологиялық, радиометриялық, дозиметриялық өлшеулерінің және
басқа да зерттеулер мен сынаулардың кешені, сондай-ақ жобалардың, өнімдердің,
жұмыстардың, қызмет көрсетулер мен кәсіпкерлік және (немесе) өзге қызмет
объектілерінің халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
нормативтік құқықтық актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігін бағалау
мақсатында жобаларды сараптау.
2. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы санитариялық-эпидемиологиялық
қызмет органдары мен ұйымдары санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің, кеден
органдарының лауазымды адамдарының қаулылары немесе нұсқамалары және жеке және
заңды тұлғалардың өтініштері бойынша уәкілетті орган белгілеген тәртіппен өз
құзыреттері шегінде жүргізеді.
3. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманы жобалардың сараптамасы бөлігінде
- мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары, санитариялық-
эпидемиологиялық зертханалық зерттеулер бөлігінде мемлекеттік санитариялық-
эпидемиологиялық қызмет ұйымдары жүргізеді.
4. Санитариялық-эпидемиологиялық зертханалық зерттеулер санитариялық-
эпидемиологиялық сараптаманың ағзалық-лептикалық, санитариялық-гигиеналық,
токсикологиялық, санитариялық-химиялық, биохимиялық, микробиологиялық,
эпидемиологиялық, бактериологиялық, вирусологиялық және паразитологиялық
зертханалық зерттеулер, тамақ өнімдерінің энергетикалық және биологиялық
құндылығына зерттеулер, шуылды, дірілді, электр-магниттік өрістерді және физикалық
факторларды өлшеуді жүргізуге, радиометрия мен дозиметрияны қамтитын радиациялық
зерттеулер жүргізуге байланысты бөлігі болып табылады.
5. Жеке және заңды тұлғалардың өтініштері бойынша санитариялық-
эпидемиологиялық сараптама жүргізу үшін олар қаржыландыруды қамтамасыз етеді және
қажетті құжаттаманы табыс етеді.
6. Жарамсыз тамақ өнімдері мен азық-түлік шикізаты болған жағдайларда
санитариялық-эпидемиологиялық сараптама жүргізілмейді.
7. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптама не ғылыми сараптама нәтижелері
бойынша адамның немесе болашақ ұрпақтың денсаулығы үшін әлеуетті қауіпті деп
танылған химиялық және биологиялық заттарды Қазақстан Республикасында қолдануға
тыйым салынады. Қазақстан Республикасында қолдануға тыйым салынған әлеуетті қауіпті
химиялық, биологиялық заттар тіркелімі мерзімді баспасөз басылымдарында жариялануға
жатады.
8. Мемлекеттiк санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары тексерулер,
бақылаудың өзге де нысандары және санитариялық-эпидемиологиялық сараптама
нәтижелерiнiң негiзiнде:
1) атом энергетикасы мен өнеркәсібі, ғарыш қызметі және жер қойнауын
пайдалану объектілерін, қоршаған ортаға химиялық және биологиялық заттардың
шығарындылары, физикалық факторлары бар объектілерді, экологиялық зілзала
аймақтарындағы объектілерді және баламасы жоқ, жаңа технологиялық процесстері бар
объектілерді орналастыруға, реконструкциялауға және кеңейтуге;
2) өндірістік күштерді орналастыруға, қалалар мен ауылдық елді мекендер,
курорттық аймақтар құрылысының бас жоспарларына, өнеркәсіптік және азаматтық
мақсаттағы объектілердің техникалық-экономикалық негіздемелеріне, құрылысы мен
реконструкциялау жобаларына;
3) болжамды құрылыстың немесе функционалдық бейінін (мақсатын) ауыстыра
отырып, реконструкциялануға жататын объектінің учаскесіндегі санитариялық-
эпидемиологиялық жағдай туралы материалдарға;
4) қоршаған ортаға ластаушы заттардың және физикалық факторлардың жол беруге
болатын шекті шығарындылары мен жол беруге болатын шекті төгінділері, санитариялық
қорғау аймақтары мен санитариялық-қорғаныш аймақтары, геологиялық зерттеулер,
технологиялар бойынша техникалық-экономикалық негіздемелерге, жобаларға және басқа
да нормативтік құжаттамаға;
5) шикізатқа, тамақ өнімдеріне, тауарларға, бұйымдарға, заттарға, тетіктерге,
машиналарға, жабдыққа, құрылыс материалдарына арналған нормативтік құжаттардың
жобаларына, сондай-ақ халықтың әр түрлі топтарын оқыту, тәрбиелеу, олардың тәни
даму, еңбек ету, өмір сүру, демалу, тамақтану, сумен жабдықталу, медициналық қызмет
көрсетілу режимдеріне;
6) шикізатты, тамақ өнімдерін, ауыз суды, құрылыс материалдарын, кең
тұтынылатын тауарларды, уытты, радиоактивті және биологиялық заттарды өндіру,
тасымалдау, сақтау, қолдану және өткізу, сондай-ақ жұмыстар орындау мен қызметтер
көрсету жағдайларына;
7) халықтың әр түрлі топтарын оқыту, тәрбиелеу, олардың тәни даму, еңбек ету,
өмір сүру, демалу, тамақтану, сумен жабдықталу және медициналық қызмет көрсетілу
жағдайларына;
8) санитариялық-эпидемиологиялық жағдайды, халықтың денсаулық жағдайын
сипаттайтын материалдарға, инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар туралы
және уланулар туралы мәліметтерге;
9) топыраққа, су қоймаларына және атмосфералық ауаға химиялық, биологиялық,
токсикологиялық, радиологиялық жүктеме жөніндегі материалдарға;
10) жаңа өнімге, технологияға, жабдыққа;
11) жобаланып жатқан, салынып жатқан және пайдаланылып отырған өнеркәсіптік
және азаматтық мақсаттағы объектілерге, өнеркәсіп бұйымдары мен көлікке, сондай-ақ
халықтың денсаулығы үшін ықтимал қауіпті және (немесе) маңызы бар басқа да
объектілерге;
12) сәйкестігі міндетті расталуға жатпайтын тамақ өнімдеріне, тамақ
өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдарға;
13) білім беру ұйымдарындағы оқу-еңбек жүктемесі мен оқу режиміне;
14) балаларға арналған тауарларға, тағамдық қоспаларға;
15) елдi мекендер құрылысын жоспарлаудың, өнеркәсiптiк және азаматтық
мақсаттағы объектiлердi орналастырудың, салу мен реконструкциялаудың, санитариялық-
қорғаныш аймақтарының, су пайдалану мен сарқынды суларды бұру, уытты, радиоактивтi
және басқа да зиянды заттарды кәдеге жарату мен көму шарттарының, шикiзаттың,
технологиялық жабдықтың, тамақ өнiмдерi өндiрiсi процестерiнiң, азық-түлiк
шикiзатының, өнеркәсiп бұйымдарының, құрылыс материалдарының, иондандырушы
сәулелену көздерiнiң, химиялық заттар мен өнiмдердiң, биологиялық, дәрiлiк,
дезинфекциялаушы, дезинсекциялаушы және дератизациялаушы құралдардың, медициналық
иммундық-биологиялық препараттардың және азық-түлiк шикiзатымен, тамақ өнiмдерiмен
және ауыз сумен жанасатын ыдыстардың, орама және полимерлiк материалдардың,
парфюмериялық-косметикалық және басқа да кең тұтынылатын тауарлардың, жабдықтардың,
аспаптар мен жұмыс құрал-саймандарының жаңа түрлерiне арналған стандарттар мен
нормативтiк құжаттардың жобаларына;
16) елді мекендердегі шаруашылық және (немесе) өзге де қызметтің
объектілеріне, олардың санитариялық-қорғаныш аймақтарының көлемдеріне санитариялық-
эпидемиологиялық қорытынды береді.
9. Санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың негізінде санитариялық-
эпидемиологиялық қорытынды (гигиеналық қорытынды, гигиеналық сертификат) - жобалау
құжаттамасының, мекендеу ортасы факторларының, кәсіпкерлік және (немесе) өзге де
қызметтің, өнімнің, жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің халықтың санитариялық-
эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілерге және
гигиеналық нормативтерге сәйкестігін (сәйкес еместігін) куәландыратын құжат
беріледі.
10. Алып тасталды - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 62-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2010.06.30 N 297-IV (2010.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2011.07.15 N 461-IV
(2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
63-бап. Дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техникаға сараптама
1. Дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техникаға сараптама - дәрілік заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техникаға физикалық-химиялық, биологиялық, клиникаға дейінгі
(клиникалық емес) сынақтар, клиникалық зерттеулер жүргізу, олардың
биоэквиваленттігін айқындау, сондай-ақ уәкілетті орган белгілеген тәртіппен дәрілік
затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы тіркеуге табыс
етілген тіркеу деректерінің құжаттарын, стандарттау жөніндегі нормативтік
құжаттарды зерделеу арқылы олардың қауіпсіздігі, тиімділігі мен сапасы тұрғысынан
зерттеу немесе сынау.
2. Дәрiлiк заттарға, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техникаға сараптама жүргізу мемлекеттік монополияға жатады және оны дәрiлiк заттар,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника айналысы саласындағы
мемлекеттік сараптама ұйымы болып табылатын, шаруашылық жүргізу құқығындағы
республикалық мемлекеттік кәсіпорын жүзеге асырады.
Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін
тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 63-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
63-1-бап. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік
заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдардың
қауіпсіздігі мен сапасын бағалау
1. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттар мен медициналық
мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалау дәрілік заттардың,
медициналық мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасының оларды Қазақстан
Республикасында тіркеуге негіз болған тіркеу деректемесінің, стандарттау жөніндегі
нормативтік құжаттардың деректеріне сәйкестігін айқындау арқылы жүргізіледі.
2. Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттардың, медициналық
мақсаттағы бұйымдардың қауіпсіздігі мен сапасын бағалау мемлекеттік монополияға
жатады және оны Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен
аккредиттелген сынақ зертханалары бар, дәрiлiк заттар, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техника айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы
болып табылатын, шаруашылық жүргізу құқығындағы республикалық мемлекеттік кәсіпорын
жүзеге асырады.
Мемлекеттік монополия субъектісі өндіретін және (немесе) өткізетін
тауарлардың (жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің) бағаларын Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 12-тарау 63-1-баппен толықтырылды - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы
ресми жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
64-бап. Ғылыми-медициналық сараптама
1. Ғылыми-медициналық сараптаманың объектілері:
1) іргелі және қолданбалы ғылыми зерттеулер бағдарламаларының жобалары;
2) республикалық нысаналы ғылыми-медициналық бағдарламалар;
3) аяқталған ғылыми-медициналық бағдарламалардың нәтижелері;
4) Қазақстан Республикасының мемлекеттік наградаларын алуға ұсынылатын ғылыми
жұмыстар;
5) денсаулық сақтау практикасына енгізу жоспарланатын ғылыми-медициналық
әзірлемелер болып табылады.
2. Ғылыми-медициналық сараптаманы жүргізудің тәртібін уәкілетті
орган айқындайды.
4-БӨЛІМ. ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ЖӘНЕ ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ,
МЕДИЦИНАЛЫҚ МАҚСАТТАҒЫ БҰЙЫМДАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ ТЕХНИКАНЫҢ
АЙНАЛЫСЫ
13-тарау. ФАРМАЦЕВТИКАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ
65-бап. Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканың айналысы саласының
жүйесі
Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың
айналысы саласының бірыңғай жүйесіне:
1) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы мемлекеттік орган;
2) дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың айналысы саласындағы мемлекеттік сараптама ұйымы және оның аумақтық
бөлімшелері кіреді.
66-бап. Фармацевтикалық қызметтің түрлері
1. Фармацевтикалық қызмет жоғары немесе орта кәсіптік фармацевтикалық білім
алған жеке тұлғалардың, сондай-ақ денсаулық сақтау саласындағы қызметті жүзеге
асыратын заңды тұлғалардың кәсіптік қызметін қамтиды.
2. Фармацевтикалық қызмет мынадай түрлерді:
1) дәрілік заттарды өндіруді;
2) медициналық мақсаттағы бұйымдарды өндіруді;
3) медициналық техниканы өндіруді;
4) дәрілік препараттарды дайындауды;
5) медициналық мақсаттағы бұйымдарды дайындауды;
6) дәрілік заттарды көтерме саудада өткізуді;
7) медициналық мақсаттағы бұйымдарды көтерме саудада өткізуді;
8) медициналық техниканы көтерме саудада өткізуді;
9) дәрілік заттарды бөлшек саудада өткізуді;
10) медициналық мақсаттағы бұйымдарды бөлшек саудада өткізуді;
11) медициналық техниканы бөлшек саудада өткізуді қамтиды.
67-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы өндіру
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіру - дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы топтап шығару үшін қажетті, шикізат, материалдар мен жартылай
фабрикаттар сатып алуға, технологиялық процеске, оның ішінде осы процесс
сатыларының бірін жүзеге асыруға, өндірілген өнімді сақтауға, өткізуге, сондай-ақ
оларға қоса жүретін бақылаудың барлық түрлеріне байланысты барлық жұмыстардың
жиынтығын қамтитын фармацевтикалық қызмет.
2. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіруді дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы өндіру құқығына лицензия алған дәрілік заттардың, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың айналысы саласындағы субъектілер
өндіру қағидаларына және стандарттау жөніндегі нормативтік құжаттарға сәйкес жүзеге
асырады.
3. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіру және олардың сапасын бақылау, сондай-ақ тұрақтылығына сынақтар
жүргізу және сақталу мерзімі мен қайта бақылау мерзімін белгілеу қағидаларын
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді.
4. Мыналарға:
1) мемлекеттік тіркелуі кезінде, жабдықтар мен технологиялық процестерді
ретке келтіру және іске қосу кезінде сараптама жүргізуге арналған дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы, сондай-ақ Тиісті
өндірістік практика жағдайында өндірілген дәрілік субстанцияларды қоспағанда,
Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген;
2) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіру құқығына лицензиясы жоқ;
3) Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіру мен олардың сапасын бақылау қағидалары бұзылған дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы өндіруге тыйым салынады.
5. Өндірілген және әкелінетін дәрілік заттар:
1) құрамында тізбесін уәкілетті орган Қазақстан Республикасында қолдануға
тыйым салған бояғыштар мен қосалқы заттар болмауға тиіс;
2) уәкілетті орган бекіткен Дәрілік заттардың сапасы мен қауіпсіздігін
бақылау жөніндегі нормативтік-техникалық құжатты жасау, келісу және оның
сараптамасы қағидаларына сәйкес әзірленген, дәрілік заттардың сапасы мен
қауіпсіздігін бақылау жөніндегі нормативтік-техникалық құжатқа сәйкес бақылауға
жатқызылуға тиіс.
6. Патенттелген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы өндіру мен өткізу Қазақстан Республикасының зияткерлік меншік
саласындағы заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
7. Диагностика немесе емдеу жүргізуге арналған медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы өндіру олардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге,
олардың функционалдық мақсатына сәйкес пайдаланылуын көздеуге және диагностиканың
немесе емдеудің алынған нәтижелерін түсіндіру кезінде пайдаланушының қателесу
тәуекелін болғызбауға тиіс.
Ескерту. 67-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
68-бап. Дәрілік препараттарды және медициналық мақсаттағы
бұйымдарды дайындау
Дәрілік препараттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды дайындауды
дәрілік препараттарды және медициналық мақсаттағы бұйымдарды дайындауға тиісті
лицензиясы бар, дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың айналысы
саласындағы субъектілер Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қағидаларға
сәйкес жүзеге асырады. Дайындалған дәрілік препараттар Қазақстан Республикасының
Үкіметі бекіткен тәртіппен дәріханаішілік бақылануға жатады.
Ескерту. 68-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
69-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы көтерме және бөлшек
саудада өткізу
1. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы көтерме саудада өткiзудi дәріхана қоймаларында көтерме саудада өткізуге
тиісті лицензия алған не «Әкімшілік рәсімдер туралы» Қазақстан
Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қызметін бастағаны туралы хабарлама
жасаған дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
айналымы саласындағы субъектiлер жүзеге асырады.
2. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы бөлшек саудада өткiзудi дәріханаларда, дәріхана пункттерінде, жылжымалы
дәріхана пункттерінде бөлшек саудада өткізуге тиісті лицензия алған не «Әкімшілік
рәсімдер туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен қызметін
бастағаны туралы хабарлама жасаған дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканың айналымы саласындағы субъектiлер жүзеге
асырады.
3. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы көтерме және бөлшек саудада өткізу Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындаған тәртіппен жүзеге асырылады.
4. Мыналарға:
1) Тиісті өндірістік практика жағдайында өндірілген дәрілік субстанцияларды
қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден өтпеген;
2) сапасы Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген тәртіппен
қауіпсіздігі және сапасы туралы қорытындымен расталмаған;
3) Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін;
4) жарамдылық мерзімі өтіп кеткен;
5) осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, медициналық
ұйымдардағы медицина қызметкерлері өткізетін;
6) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы уақытша сақтау қоймалары арқылы дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы көтерме және бөлшек саудада өткізуге тыйым
салынады.
5. Дәрігердің рецепті бойынша босатуға арналған дәрілік заттарды рецептісіз
өткізуге тыйым салынады.
Дәрілік заттарды рецептімен немесе рецептісіз өткізуге жатқызу қағидасын
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
6. Аудан орталығынан шалғайдағы, дәріханалар жоқ елді мекендерде дәрілік
заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды өткізуді жеке және заңды тұлғалар
алғашқы медициналық-санитариялық, консультациялық-диагностикалық көмек көрсететін
денсаулық сақтау ұйымдарындағы дәріхана пункттері және жылжымалы дәріхана пункттері
арқылы жүзеге асыра алады.
Бұл ретте, фармацевтикалық білімі бар мамандар болмаған жағдайда, дәрілік
заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар сапасының, қауіпсіздігі мен тиімділігінің
сақталуын уәкілетті орган айқындаған тәртіппен аттестатталған медициналық білімі
бар мамандар қамтамасыз етеді.
7. Тіркеу куәлігінің мерзімі өткенге дейін Қазақстан Республикасының аумағына
әкелінген және онда өндірілген дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техника Қазақстан Республикасының аумағында шектеусіз қолданылады,
айналысқа түседі және пайдаланылады.
Ескерту. 69-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми жарияланған күнінен
бастап қолданысқа енгізіледі), 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
14-тарау. ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ, МЕДИЦИНАЛЫҚ МАҚСАТТАҒЫ
БҰЙЫМДАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ ТЕХНИКАНЫҢ АЙНАЛЫСЫ 70-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы әзірлеу
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы әзірлеудің мақсаты қауіпсіз, тиімді және сапалы дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы жасау болып табылады.
2. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы әзірлеушінің құқықтары Қазақстан Республикасының зияткерлік меншік
саласындағы заңнамасымен қорғалады.
3. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы әзірлеуші ұлттық стандарттардың талаптарын сақтауға тиіс.
4. Бірегей дәрілік заттың атауын бекіту тәртібін уәкілетті орган айқындайды.
Ескерту. 70-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
71-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы мемлекеттік тіркеу,
қайта тіркеу және олардың тіркеу деректеріне
өзгерістер енгізу
1. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
мемлекеттік тіркеу - уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылатын,
дәрілік заттың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың
фармацевтика нарығында болуының құқыққа сыйымдылығын айқындау, олардың
қауіпсіздігін, тиімділігі мен сапасын бағалау және дәрілік затты, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы белгілі бір мерзімге Дәрілік
заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың мемлекеттік
тізіліміне енгізу рәсімі.
2. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
мемлекеттік қайта тіркеу - мемлекеттік тіркеудің қолданылу мерзімін белгілі бір
мерзімге ұзарту, ол уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылып, бұрынғы
тіркеу нөмірі бойынша жаңа тіркеу куәлігін берумен, сондай-ақ Дәрілік заттардың,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың мемлекеттік тізіліміне
тиісті жазба енгізумен сабақтастыра жүргізіледі.
3. Тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу - тіркеу куәлігінің қолданылуы
бойында өтініш беруші тіркеу деректеріне енгізетін, дәрілік заттың, медициналық
мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканың қауіпсіздігіне, тиімділігі мен сапасына
әсер етпейтін және уәкілетті орган белгілеген тәртіппен сараптама жасалуға жататын
өзгерістер.
4. Қазақстан Республикасында өндірілген, сондай-ақ оның аумағына әкелінетін
дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника, оған қоса:
1) сауда атауы бар, дәрілік нысаны, мөлшерлемесі, орамы көрсетілген дәрілік
препараттар;
2) Қазақстан Республикасына әкелінетін дәрілік заттардың балк-өнімдері;
3) бұрын Қазақстан Республикасында тіркелген дәрілік заттардың дәрілік
нысаны, мөлшерлемесі, орамы көрсетілген жаңа құрамалары;
4) бұрын Қазақстан Республикасында тіркелген, бірақ басқа өндіруші ұйымдар
басқа дәрілік нысандарда жаңа мөлшерлемемен, жаңа ораммен, жаңа қаптамамен, көмекші
заттардың басқа құрамымен, басқа атаумен өндірген дәрілік заттар;
5) медициналық мақсатта қолданудың ықтимал тәуекел дәрежесіне
қарай сыныпталуы ескерілген медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техника;
6) медициналық иммундық-биологиялық препараттарға жатпайтын диагностикалық
реагенттерді қоспағанда, адам организмінен тыс диагностикаға арналған медициналық
мақсаттағы бұйымдар, сондай-ақ көзге салынатын және көру қабілетін түзейтін
линзалар мемлекеттік тіркелуге және қайта тіркелуге жатады.
5. Дәрілік заттың саудадағы атауы - дәрілік зат тіркелетін атау.
6. Биосимиляр - сапасы, қауіпсіздігі және тиімділігі бойынша бұрын тіркелген
эталондық инновациялық биологиялық дәрілік затқа ұқсас деп мәлімделген және соған
ұқсас халықаралық патенттелмеген атауы бар түрлендірілген биологиялық дәрілік зат.
7. Биологиялық жолмен алынған дәрілік препараттар - құрамында биологиялық
ақуыздар бар препараттар (гормондар, цитокиндер; қанның ұюының факторлары, оның
ішінде төмен молекулярлы гепариндер; инсулиндер, моноклональді қарсы денелер,
ферменттер, колоние ынталандырушы факторлар, тіндердің жасушаларының базасында
жасалған, гендік-инженерлік және гибридомдық технологиялар көмегімен алынған
препараттар), сондай-ақ биосимилярлар.
8. Өндіруші елде тіркелген дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техника Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркелуге жатады.
9. Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
уәкілетті органның шешімі бойынша мемлекеттік тіркеудің, қайта тіркеудің
жеделдетілген рәсімі бойынша тіркелуі мүмкін. Дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы мемлекеттік тіркеудің, қайта
тіркеудің жеделдетілген рәсімінің тәртібін уәкілетті орган айқындайды.
10. Мемлекеттік тіркелген мерзімі өткеннен кейін дәрілік зат, медициналық
мақсаттағы бұйым мен медициналық техника уәкілетті орган белгілеген тәртіппен
Қазақстан Республикасында қайта тіркелуге жатады.
11. Мемлекеттік тіркеудің, қайта тіркеудің, тіркеу деректеріне өзгерістер
енгізудің міндетті шарты дәрілік затқа, медициналық мақсаттағы бұйым мен
медициналық техникаға сараптама жүргізу болып табылады.
Сараптаманы уәкілетті орган бекіткен тәртіпке сәйкес дәрілік заттар,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника айналысы саласындағы
мемлекеттік сараптама ұйымы жүргізеді.
Өндіріс жағдайларын және сапаны қамтамасыз ету жүйесін бағалау уәкілетті
орган айқындаған тәртіппен дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйым мен
медициналық техниканы мемлекеттік тіркеу кезінде өтініш берушінің қаражаты есебінен
өндіруші кәсіпорынға бару арқылы жүзеге асырылады.
Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканы
мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу кезінде оларға сараптама жүргізуге байланысты
шығыстарды өтініш берушілер көтереді.
12. Дәріханаларда дайындалған дәрілік препараттар, медициналық техника және
медициналық мақсаттағы бұйымдар дүкендерінде дайындалған медициналық мақсаттағы
бұйымдар, оптика дүкендерінде дайындалған медициналық оптика бұйымдары, сондай-ақ
Тиісті өндірістік практика жағдайларында өндірілген дәрілік субстанциялар
мемлекеттік тіркелуге жатпайды.
13. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
және (немесе) оларға жұмсалатын материалдарды мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу,
олардың тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу туралы өтінішті мәлімделген өнімді
ұсынудың барлық сатысында оның сапасы үшін жауап беретін, дәрілік
затты, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканы әзірлеуші немесе
өндіруші немесе олардың өкілдері жазбаша нысанда береді.
Өтінішке тізбесін уәкілетті орган айқындайтын құжаттарды қамтитын
тіркеу деректері қоса тіркеледі.
Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техниканы
мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу деректеріне өзгерістер енгізу
кезінде өтініш беруші табыс еткен, келісілуге немесе бекітілуге жататын құжаттарды
есепке алу мен жүйелеу уәкілетті орган белгілеген тәртіппен жүзеге асырылады.
14. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және олардың тіркеу куәлігінің телнұсқасын беру
үшін Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгіленген тәртіппен алым
алынады.
15. Дәрілік затқа, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға
сараптама кезінде олардың мәлімделген сапа, қауіпсіздік пен тиімділік
көрсеткіштеріне сәйкес келмейтіні анықталған жағдайда, өтініш берушіге оларды
мемлекеттік тіркеуден, қайта тіркеуден және тіркеу деректеріне өзгерістер енгізуден
уәкілетті орган айқындаған тәртіппен бас тартылады.
16. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу нәтижелері бойынша уәкілетті орган белгілеген
үлгіде мемлекеттік тіркеу туралы куәлік беріледі.
17. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы мемлекеттік тіркеу туралы шешім уәкілетті орган белгілеген тәртіппен кері
қайтарып алынуы мүмкін.
18. Тіркеу куәлігінің қолданылу мерзімі ішінде өндіруші зауыт Қазақстан
Республикасының нарығында бар, тіркелген дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканың сапасы үшін жауапты болады, олар мемлекеттік
тіркеуге, қайта тіркеуге табыс етілген үлгілерге, тіркеу деректерінде көрсетілген
сипаттамаларға сәйкес келуге және тұтынушы үшін ақпараты бар уәкілетті орган
бекіткен құжаттарымен қоса жүруге тиіс.
Ескерту. 71-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 34-V (алғашқы ресми
жарияланған күнінен бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
72-бап. Биологиялық активті заттарды клиникаға дейінгі
(клиникалық емес) зерттеу
1. Биологиялық активті заттарды клиникаға дейінгі (клиникалық емес)
зерттеулердің мақсаты биологиялық активті заттардың фармакологиялық активтілігі мен
қауіпсіздігінің бағасы мен дәлелдерін ғылыми әдістермен алу болып табылады.
2. Биологиялық активті заттардың клиникаға дейінгі (клиникалық емес)
зерттеулерін жүргізу туралы шешімді уәкілетті орган қабылдайды.
3. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеу уәкілетті орган белгілеген
тәртіппен жүргізіледі.
73-бап. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы техникалық жағынан сынау
1. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы техникалық
жағынан сынаудың мақсаты медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың
техникалық сипаттамаларының ұлттық стандарттарға сәйкестігін анықтау болып
табылады.
2. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техникаға техникалық
жағынан сынау жүргізу туралы шешімді техникалық реттеу саласындағы уәкілетті орган
қабылдайды.
Ескерту. 73-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 № 31-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
74-бап. Фармакологиялық және дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
клиникалық зерттеу және (немесе) сынау
1. Фармакологиялық және дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы клиникалық зерттеу және (немесе) сынау зерттелетін дәрілік
препараттың клиникалық, фармакологиялық және (немесе) фармакологиялық-динамикалық
әсерін анықтау немесе растау және (немесе) жанама әсерлерін анықтау үшін субъект
ретінде адамды қатыстыра отырып және (немесе) олардың қауіпсіздігі мен тиімділігін
белгілеу үшін сіңірілуін, таралуын, биотрансформациясын және шығарылуын зерделеу
мақсатында жүргізіледі.
2. Фармакологиялық және дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы клиникалық зерттеу және (немесе) сынау уәкілетті
орган белгілеген тәртіппен жүргізіледі.
75-бап. Дәрілік затты, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы таңбалау
1. Дәрілік заттар тұтынушылық (бастапқы және қайталама) қаптамасына
мемлекеттік тілде және орыс тілінде жақсы оқылатын қаріппен басылған және Қазақстан
Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіптің талаптарына жауап беретін таңбасымен
айналысқа түсуге тиіс.
2. Медициналық мақсаттағы бұйым мен медициналық техника тікелей медициналық
мақсаттағы бұйымға және медициналық техникаға және (немесе) тұтынушылық қаптамаға
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіпке сай басылған таңбасымен
айналысқа түседі.
3. Қымбат тұратын, сирек қолданылатын, орфандық препараттардың шектеулі
көлемін әкелу кезінде стикерлерді пайдалануға жол беріледі.
Тұтынушылық қаптамаға стикерлерді жапсыру уәкілетті орган белгілеген
тәртіппен жүзеге асырылады.
Ескерту. 75-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
76-бап. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген
көлемін көрсетуге арналған дәрілік заттарды сатып
алу
1. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсетуге арналған
дәрілік заттар халықаралық патенттелмеген атауымен сатып алынады. Көп компонентті
дәрілік зат сатып алынған жағдайда оның құрамы көрсетіледі.
2. Тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін көрсетуге арналған
дәрілік заттарды сатып алу үшін бөлінетін бюджет қаражатын оңтайлы және тиімді
жұмсау мақсатында дәрілік заттар уәкілетті орган белгілегеннен аспайтын бағалар
бойынша сатып алынады.
77-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдарды сатып алу және олармен қамтамасыз ету
жөніндегі бірыңғай дистрибьютор
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және олармен
қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьюторды Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайды.
Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және олармен
қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьютер қызметінің негізгі нысанасы өнім
берушілерді таңдау және олармен өнім беру шарттарын жасасу, тапсырысшыларды
уәкілетті орган айқындайтын тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі
шеңберінде Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар тізімі бойынша дәрілік
заттармен, медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз ету, сондай-ақ дәрілік
заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сақтау және беру жөніндегі қызметтерді
тапсырысшының ұсынуы болып табылады.
2. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алуды
ұйымдастыру және жүргізу қағидасын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
3. Өнім берушінің дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды
өндіруші не өндірушінің ресми өкілі мәртебесінің болуы дәрілік заттарды,
медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және олармен қамтамасыз ету жөніндегі
бірыңғай дистрибьютердің әлеуетті өнім берушіні таңдауының негізгі критерийі болып
табылады.
4. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алудың
принциптері:
1) сатып алу үшін пайдаланылатын ақшаны оңтайлы және тиімді жұмсау;
2) сатып алуды жүргізу рәсіміне қатысу үшін әлеуетті өнім берушілерге тең
мүмкіндіктер беру;
3) әлеуетті өнім берушілер арасындағы адал бәсекелестік;
4) сатып алу процесінің жариялылығы және ашықтығы;
5) отандық тауар өндірушілерді қолдау болып табылады.
5. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдарды сатып алу және олармен
қамтамасыз ету жөніндегі бірыңғай дистрибьютор өз міндеттерін орындамағаны және
(немесе) тиісті дәрежеде орындамағаны үшін Қазақстан Республикасының заңдарына
сәйкес жауаптылықта болады.
78-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы сақтау мен тасымалдау
1. Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қағидаларға сәйкес қауіпсіздігінің,
тиімділігі мен сапасының сақталуы қамтамасыз етілетін жағдайларда сақталады және
тасымалданады.
Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы уақытша сақтау қоймаларында техникалық регламенттерде және стандарттау
жөніндегі нормативтік құжаттарда белгіленген дәрілік заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сақтауға қойылатын талаптардың
сақталуын қамтамасыз ететін үй-жайлар, алаңдар, арнаулы жабдықтар, жиһаз, мүкәммал,
өртке қарсы жабдықтар, аспаптар болуға, сондай-ақ уәкілетті органның рұқсаты болуға
тиіс.
2. Дәрілік препараттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың жарамдылық
мерзімін ұзартуға тыйым салынады.
Ескерту. 78-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
79-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы жою
Жарамсыз күйге түскен, жалған, жарамдылық мерзімі өтіп кеткен дәрілік заттар,
медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника және Қазақстан Республикасы
заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін басқа да дәрілік заттар, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника өткізуге және медициналық қолдануға
жарамсыз деп есептеледі және олар осы дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техника қарауында тұрған, олардың айналысы саласындағы
субъектілердің Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген тәртіппен жоюына
жатады.
Ескерту. 79-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
80-бап. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы әкелу тәртiбi
1. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы Қазақстан Республикасының аумағына әкелу Кеден одағының және (немесе)
Қазақстан Республикасының кеден заңнамасына сәйкес Қазақстан Республикасының
Үкiметi айқындаған тәртiппен жүзеге асырылады.
2. Тиісті өндірістік практика жағдайларында өндірілген дәрілік
субстанцияларды, сондай-ақ осы баптың 3-тармағында, осы Кодекстің 80-2-бабында
көрсетілген жағдайларды қоспағанда, Қазақстан Республикасында мемлекеттік тіркеуден
өтпеген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге рұқсат етілмейді.
3. Егер Қазақстан Республикасында тіркелмеген дәрілік заттар, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника:
1) клиникалық зерттеулер жүргізуге;
2) дәрілік заттарды сараптауға;
3) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыруға;
4) нақты пациенттің тіршілік көрсеткіштері бойынша медициналық көмек
көрсетуге не сирек кездесетін және (немесе) аса ауыр патологиясы бар пациенттердің
шектеулі контингентіне медициналық көмек көрсетуге;
5) оларды кейіннен сату құқығынсыз көрмелер өткiзуге;
6) төтенше жағдайларды болғызбауға және (немесе) олардың салдарларын жоюға;
7) денсаулық сақтау ұйымдарын Қазақстан Республикасында тiркелген баламасы
жоқ бірегей медициналық техникамен, сондай-ақ бірегей медициналық техниканы
жинақтауға жататын және соған арналған медициналық мақсаттағы бұйымдармен
жарақтандыруға;
8) инновациялық медициналық технологияларды енгізуге арналған болса, оларды
уәкілетті орган берген қорытынды (рұқсат беру құжаты) негізінде Қазақстан
Республикасының аумағына әкелуге жол беріледі.
4. Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын жекелеген жағдайларды
қоспағанда, мемлекеттік тіркеуден өтпеген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы гуманитарлық көмек ретінде Қазақстан
Республикасының аумағына әкелуге тыйым салынады.
Гуманитарлық көмекке (жәрдемге) немесе төтенше жағдайлар кезіндегі көмекке
арналған дәрiлiк заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
(оның ішінде тіркелмегендері) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын
тәртіппен берілетін қорытынды (рұқсат беру құжаты) негізінде Қазақстан
Республикасына әкелінеді.
5. Қазақстан Республикасының аумағына әкелiнген, Қазақстан Республикасының
денсаулық сақтау саласындағы заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтiн дәрiлiк
заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника тәркiленуге және
жойылуға жатады.
Ескерту. 80-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
80-1-бап. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы Қазақстан
Республикасына әкелуге рұқсат берілген тұлғалар
Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындаған тәртiппен Қазақстан
Республикасының аумағына дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы әкелудi:
1) дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы өндіруге арналған лицензиясы бар өндiрушi ұйымдар;
2) қызметін бастағаны туралы хабарлама бойынша, дәрiлiк заттарды көтерме
саудада өткiзуге арналған лицензиясы бар не медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы көтерме саудада өткiзуді жүзеге асыратын денсаулық сақтау
субъектілерінің тізіліміне енгізілген жеке және заңды тұлғалар;
3) осы Кодекске сәйкес дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы әзiрлеу және мемлекеттiк тiркеу үшiн ғылыми-зерттеу ұйымдары,
зертханалар;
4) мемлекеттiк тiркеу кезiнде сараптама, клиникалық зерттеулер және (немесе)
сынақтар жүргiзу үшiн және Қазақстан Республикасында дәрiлiк заттарды, медициналық
мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы өндiрушiлердiң көрмелерiне қатысу
үшiн дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
шетелдiк өндiрушi ұйымдар, олардың уәкiлеттi өкiлдiктерi (филиалдары) немесе
олардың сенiм бiлдiрiлген жеке және заңды тұлғалары;
5) медициналық қызметтi жүзеге асыру үшін денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге
асыруы мүмкін.
Ескерту. 9-тарау 80-1-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
80-2-бап. Дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы жеке
пайдалану үшін және өзге де коммерциялық емес
мақсаттарда әкелу
1. Егер дәрiлiк заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техника:
1) жеке тұлғалардың, дипломатиялық корпус қызметкерлерінің немесе халықаралық
ұйымдар өкілдерінің жеке пайдалануына;
2) Кеден одағының кедендік аумағына келген көлік құралдарының жолаушылары мен
экипаж мүшелерін, пойыз бригадалары мен көлік құралдарының жүргізушілерін емдеуге;
3) халықаралық мәдени, спорттық іс-шараларға қатысушылар мен халықаралық
экспедицияларға қатысушыларды емдеуге арналған болса, олар уәкілетті органның
рұқсатынсыз әкелінеді.
2. Осы баптың 1-тармағында көзделген жағдайларда, Қазақстан Республикасында
тіркелмеген дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол беріледі.
Ескерту. 9-тарау 80-2-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
80-3-бап. Уәкілетті орган мен Қазақстан Республикасының
кеден ісі саласындағы уәкілетті органының өзара
іс-қимыл жасауы
1. Осы Кодекстің 80-бабының 3 және 4-тармақтарында, 80-2-бабында көзделген
жағдайларды қоспағанда, дәрiлiк заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканы Қазақстан Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс
келетiн Кеден одағының кедендiк шекарасы арқылы өткізген кезде Қазақстан
Республикасының кеден органдарына мемлекеттiк тiркеу күнi мен нөмiрi көрсетiліп,
әкелiнетін дәрiлiк заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың әрқайсысының мемлекеттiк тiркелуi туралы уәкiлеттi орган растаған
мәлiметтер ұсынылуға тиiс.
2. Қазақстан Республикасының кеден iсi саласындағы уәкiлеттi органы дәрiлiк
заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы Қазақстан
Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс келетiн Кеден одағының кедендiк
шекарасы арқылы Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан
Республикасының Мемлекеттiк шекарасымен тұспа-тұс келетiн Кеден одағының кедендiк
шекарасы арқылы Қазақстан Республикасының аумағынан әкету туралы мәлiметтердi
уәкiлеттi органға ұсынады.
Ескерту. 9-тарау 80-3-баппен толықтырылды - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
81-бап. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканы әкету тәртібі
1. Дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы Қазақстан Республикасының аумағынан әкету Қазақстан Республикасының
Үкіметі бекіткен тәртіппен жүзеге асырылады.
2. Дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника:
1) Қазақстан Республикасының аумағынан кететін жеке тұлғалардың емделу
курсына қажетті мөлшерде жеке басына пайдалануы үшін;
2) Қазақстан Республикасының аумағынан кететін көлік құралының жолаушыларды
емдеуге арналған алғашқы көмек дәрі қобдишасының құрамында Қазақстан
Республикасының аумағынан уәкілетті органның рұқсатынсыз әкетілуі мүмкін.
3. Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдардың және медициналық
техниканың төтенше жағдайларды жоюға қатысу үшін Қазақстан Республикасының
аумағынан кететін медициналық және авариялық-құтқару ұйымдары мен құралымдарының
материалдық-техникалық құралдарының құрамында Қазақстан Республикасының аумағынан
әкетілуі Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен жүзеге асырылады.
Ескерту. 81-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
15-тарау. ДӘРІЛІК ЗАТТАРДЫҢ, МЕДИЦИНАЛЫҚ МАҚСАТТАҒЫ
БҰЙЫМДАР МЕН МЕДИЦИНАЛЫҚ ТЕХНИКАНЫҢ ҚАУІПСІЗДІГІНЕ
ҚОЙЫЛАТЫН ЖАЛПЫ ТАЛАПТАР
82-бап. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы монтаждау, жөндеу, оларға техникалық
және метрологиялық қызмет көрсету
1. Медициналық техниканы және жекелеген жағдайларда медициналық мақсаттағы
бұйымдарды монтаждауды, жөндеуді, оларға техникалық және метрологиялық қызмет
көрсетуді Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес осы жұмыстарды орындауға
құқығы бар жеке немесе заңды тұлғалар жүзеге асырады.
2. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың жөндеуден
кейінгі қауіпсіздік деңгейі медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканың техникалық паспортында белгіленген қауіпсіздік деңгейінен төмен болмауға
тиіс.
3. Денсаулық сақтау ұйымдарында пайдаланылатын медициналық мақсаттағы өлшем
құралдарын метрологиялық қамтамасыз етуді ұйымдастыру Қазақстан Республикасының
техникалық реттеу туралы заңнамасына сәйкес реттеледі.
4. Өлшем құралы болып табылатын медициналық техника Қазақстан Республикасының
өлшем бірлігін қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесінің тізіліміне енгізілуге жатады
және Қазақстан Республикасының өлшем бірлігін қамтамасыз ету туралы заңнамасына
сәйкес қолданылуға рұқсат етіледі.
Өлшем құралы болып табылатын медициналық техниканың тізбесін техникалық
реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісім бойынша уәкілетті орган бекітеді.
83-бап. Қауіпсіздікті сыныптау және медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы қолданудың
ықтимал қатерінің дәрежесіне қарай қауіпсіздігін
қайта сыныптау
1. Қазақстан Республикасында қолданылатын медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техника пациенттердің, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы пайдаланатын персоналдың және өзге де адамдардың денсаулығына зиян
келтіретін ықтимал қатерінің дәрежесіне қарай қауіпсіздік сыныптарына бөлінеді.
Қауіпсіздік сыныптарының әрқайсысы белгілі бір техникалық регламенттерге
сәйкес келетін медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың топтарын
және типтерін қамтиды. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы
бір мезгілде бірнеше қауіпсіздік сыныбына жатқызуға болмайды.
2. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың қауіпсіздігін
сыныптау қағидаларын техникалық реттеу саласындағы уәкілетті органмен келісім
бойынша уәкілетті орган бекітеді.
3. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканы сыныптау
принциптері:
1) қолданылу ұзақтығын;
2) инвазивтілігін;
3) организммен байланысының болуын немесе онымен өзара байланысын;
4) организмге енгізу тәсілін;
5) өмірлік маңызы бар ағзаларға қолданылуын;
6) энергия көздерінің қолданылуын ескереді.
4. Медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техниканың қауіпсіздік
сыныбына жатқызылуын оларды мемлекеттік тіркеу кезінде уәкілетті орган айқындайды.
5. Егер Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы
заңнамасында белгіленген тәртіппен тіркелген медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың қауіпсіздік сыныбын қайтадан айқындау үшін негіздер пайда
болса, өндірушінің мемлекеттік тіркеуден кейін кемінде екі жыл өткен соң қайта
сыныптау рәсімін жүргізуге құқығы бар.
6. Уәкілетті орган медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
жұмысының негізіне алынған принциптердің, құбылыстардың, медициналық әдістемелердің
егжей-тегжейлі есептеріне негізделген өзгерістерді сыныптамаға енгізе алады.
84-бап. Дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар
мен медициналық техниканың айналысына тыйым салу,
оларды тоқтата тұру немесе айналыстан алып қою
1. Уәкілетті орган:
1) дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника -
техникалық регламенттер мен стандарттау жөніндегі нормативтік
құжаттардың талаптарына сәйкес келмеген;
2) дәрілік заттардың адамның денсаулығына қауіпті, дәрілік затты қолдану
жөніндегі нұсқаулықта көрсетілмеген жанама әсерлері анықталған;
3) медициналық мақсаттағы бұйымдарды немесе медициналық техниканы қолдану
процесінде оларды қолдану қауіпсіздігіне әсер ететін конструкциясының ақаулары,
жұмыс істеу принципі, өндірістік орындалуы анықталған;
4) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы қолданудың сапасына, қауіпсіздігі мен тиімділігіне әсер ететін оларды
өндірудің бекітілген процесі бұзылған;
5) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы қолдануға байланысты пациенттің немесе тұтынушының денсаулығына зиян
келтіру туралы деректер болған;
6) дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық
техниканы қолданудың қауіпсіздік деңгейін төмендетуді қамтамасыз ететін, өндіріс
технологиясы мен сапаны бақылаудың ғылыми-техникалық деңгейінің жеткіліксіздігі
туралы деректер алынған жағдайларда, дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы қолдануға, өткізуге немесе өндіруге тыйым салуы
немесе тоқтата тұруы, сондай-ақ оларды айналыстан алып қою туралы шешім қабылдауы
мүмкін.
2. Тыйым салу, тоқтата тұру немесе айналыстан алып қою тәртібін Қазақстан
Республикасының Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 84-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
85-бап. Дәрілік заттардың жанама әсерлерінің мониторингі
1. Дәрілік заттардың жанама әсерлерінің мониторингі медициналық және
фармацевтикалық ұйымдарда уәкілетті орган бекіткен тәртіппен жүргізіледі.
2. Денсаулық сақтау субъектілері уәкілетті органға дәрілік заттың басқа да
дәрілік заттармен өзара әрекеттесу ерекшеліктерінің байқалу фактілері және жанама
әсерлері, оның ішінде дәрілік затты қолдану жөніндегі нұсқаулықта көрсетілмеген
жанама әсерлері туралы жазбаша хабарлауға міндетті.
86-бап. Жаңа дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техника туралы ақпарат
Қазақстан Республикасының аумағында пайдалануға рұқсат етілген жаңа дәрілік
заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника туралы, мемлекеттік
тіркеуден өтпеген, Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы
заңнамасының талаптарына сәйкес келмейтін дәрілік заттар туралы, мемлекеттік тіркеу
туралы шешімді қайтарып алу туралы, сондай-ақ дәрігердің рецепті бойынша
босатылатын дәрілік заттар туралы ақпарат медицина және фармацевтика
қызметкерлеріне арналған мамандандырылған баспа басылымдарында беріледі.
5-БӨЛІМ. АЗАМАТТАРДЫҢ ДЕНСАУЛЫҒЫН САҚТАУ
16-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҚҰҚЫҚТАР МЕН
МІНДЕТТЕР ЖӘНЕ ОЛАРДЫ ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КЕПІЛДІКТЕРІ 87-бап. Денсаулық сақтау саласындағы құқықтарды қамтамасыз
етудің кепілдіктері
Мемлекет Қазақстан Республикасының азаматтарына:
1) денсаулық сақтау құқығына;
2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің көрсетілуіне;
3) медициналық көмекке бірдей қол жеткізуіне;
4) медициналық көмектің сапасына;
5) дәрілік заттардың қолжетімділігіне, сапасына, тиімділігі мен
қауіпсіздігіне;
6) аурулардың профилактикасы, салауатты өмір салты мен дұрыс тамақтануды
қалыптастыру жөніндегі іс-шаралардың жүргізілуіне;
7) жеке өмірге қол сұғылмауына, дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтердің
сақталуына;
8) ұрпақты болуды таңдау еркіндігіне, ұрпақты болу денсаулығын сақтауға және
ұрпақты болу құқықтарының сақталуына;
9) санитариялық-эпидемиологиялық, экологиялық салауаттылыққа және радиациялық
қауіпсіздікке кепілдік береді.
88-бап. Азаматтардың құқықтары
1. Қазақстан Республикасы азаматтарының:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тізбеге сәйкес тегін
медициналық көмектің кепілдік берілген көлемін алуға;
2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің шеңберінде дәрілік
заттармен және медициналық мақсаттағы бұйымдармен қамтамасыз етілуге, оның ішінде
белгілі бір аурулары (жай-күйлері) бар азаматтардың жекелеген санаттары уәкілетті
орган бекітетін тізбеге сәйкес амбулаториялық деңгейде тегін немесе жеңілдікпен
берілетін дәрілік заттармен және мамандандырылған емдік өнімдермен қамтамасыз
етілуге;
3) медициналық ұйымды, сапалы әрі уақтылы медициналық көмекті еркін таңдауға;
4) өздерінің жеке қаражаты, ұйымдардың, ерікті сақтандыру жүйесінің қаражаты
және тыйым салынбаған өзге де көздер есебінен тегін медициналық көмектің кепілдік
берілген көлемінен тыс қосымша медициналық қызметтерге;
5) Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен айғақтар болған
кезде, бюджет қаражаты есебінен шетелде медициналық көмек алуға;
6) медицина қызметкерлерінің дәрілік заттарды, медициналық мақсаттағы
бұйымдар мен медициналық техниканы дұрыс тағайындамауынан және қолданбауынан
денсаулығына келтірілген зиянды өтетуге;
7) еңбекке уақытша жарамсыздық парағын немесе еңбекке уақытша жарамсыздық
туралы анықтама бере отырып, еңбекке уақытша жарамсыздық фактісін куәландыруға;
8) мемлекеттік органдардан, ұйымдардан және емдеуші дәрігерден олардың
құзыреті шегінде аурулар профилактикасының, диагностикасының, оларды емдеудің және
медициналық оңалтудың әдістері, клиникалық зерттеулер, қоршаған ортаның жай-күйін,
еңбек, тұрмыс және демалыс жағдайларын, дұрыс тамақтану мен тамақ өнімдерінің
қауіпсіздігін, оның ішінде санитариялық-эпидемиологиялық сараптаманың
қорытындыларын қоса алғанда, денсаулыққа әсер ететін факторлар туралы дәйекті
ақпаратты өтеусіз алуға;
9) дәрілік заттар, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен медициналық техника
айналысы саласындағы мемлекеттік органдардан, тәуелсіз сарапшы ұйымдардан және
субъектілерден өткізілетін дәрілік заттардың, медициналық мақсаттағы бұйымдар мен
медициналық техниканың қауіпсіздігі, тиімділігі мен сапасы туралы ақпарат алуға;
10) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің іс-әрекеттеріне
(әрекетсіздігіне) денсаулық сақтау ұйымына, жоғары тұрған органға және (немесе) сот
тәртібімен шағым жасауға;
11) мемлекеттік медициналық сараптама қорытындыларымен келіспеген жағдайда,
тәуелсіз сарапшыларды тарту туралы өтініш беруге құқығы бар.
2. Әйелдің ана болу туралы мәселені өзі шешуге және отбасын жоспарлау мен өз
денсаулығын сақтау мақсатында, өзі қаламайтын жүктіліктен сақтанудың қазіргі
заманғы әдістерін еркін таңдауға құқығы бар.
Азаматтардың ана болуды қорғау құқығы:
1) ұрпақты болу жасындағы әйелдерге тегін медициналық көмектің кепілдік
берілген көлемінің шеңберінде медициналық тексеріп-қарау, оларды динамикалық байқау
және сауықтыру;
2) науқас баланы күтіп-бағу үшін стационарға түскен кезде әйелдердің ұрпақты
болу денсаулығына және баланың денсаулығына тікелей әсер ететін негізгі ауруларды
медициналық айғақтар бойынша емдеу арқылы қамтамасыз етіледі.
Жүкті әйелдер мен бала емізетін аналардың жұмыс уақытының режимі, жүктілігі
мен босануы бойынша демалысы және еңбек жағдайлары Қазақстан Республикасының
еңбек заңнамасына сәйкес белгіленеді.
3. Психикасының бұзылушылығы (ауруы) бар адамдардан басқа, жыныстық
сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдардың жынысын ауыстыруға құқығы бар.
Жыныстық сәйкестендіруде ауытқушылығы бар адамдарды медициналық куәландыру
және олардың жынысын ауыстыруды жүргізу қағидаларын Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
4. Бас бостандығы шектеулі, сондай-ақ сот үкімі бойынша жазасын бас
бостандығынан айыру орындарында өтеп жүрген, арнайы мекемелерге орналастырылған
азаматтарға медициналық көмек Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын
тәртіппен көрсетіледі. Аталған адамдар медициналық көмек алу кезінде Қазақстан
Республикасы азаматтарының жоғарыда келтірілген барлық құқықтарын пайдаланады.
5. Егер Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда өзгеше
көзделмесе, Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы
жоқ адамдардың айналасындағылар үшін қауіп төндіретін қатты аурулары болған кезде
Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тізбеге сәйкес тегін медициналық
көмектің кепілдік берілген көлемін алуға құқығы бар.
6. Азаматтар денсаулық сақтау саласындағы электрондық нысанда көрсетілетін
мемлекеттік қызметтерді Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен
«электрондық үкіметтің» веб-порталы арқылы алуға құқылы.
Ескерту. 88-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі), 2013.01.08 N 64-V (2013.01.01 бастап қолданысқа
енгізіледі); 15.04.2013 N 89-V (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік
отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
89-бап. Балалардың құқықтары
1. Әрбір баланың:
1) денсаулық сақтау жүйесінің уақтылы әрі тиімді қызметтерін және ауруды
емдеу мен денсаулықты қалпына келтіру құралдарын пайдалануға;
2) денсаулық сақтау саласында білім алуға;
3) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің шеңберінде
медициналық тексеріп-қаралуға және динамикалық байқалуға, емделуге, дәрімен
қамтамасыз етілуге және сауықтырылуға құқығы бар.
2. Балаларды стационарлық емдеу кезінде:
1) үш жасқа дейінгі, сондай-ақ дәрігерлердің қорытындысы бойынша қосымша
күтіп-бағуға мұқтаж ересек, науқасы ауыр балаларды күтіп-бағуды тікелей жүзеге
асыратын анасына (әкесіне) немесе өзге адамға еңбекке уақытша жарамсыздық туралы
парақ беріліп, онымен медициналық ұйымда бірге болу мүмкіндігі жасалады;
2) бір жасқа дейінгі баланы емізетін ана баланы күтіп-бағу үшін медициналық
ұйымда болған барлық кезеңде тегін тамақпен қамтамасыз етіледі.
3. Мектеп жасындағы балалардың стационарлық, қалпына келтіру емін алу
кезеңінде стационар, оңалту орталығы, санаторий жағдайында үздіксіз білім алуға
құқығы бар.
Стационарлық балалар бөлімшелерінің және мамандандырылған стационарлық
медициналық балалар ұйымдарының пациенттеріне ойын ойнау, дем алу және тәрбие
жұмысын жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасалады.
4. Мүмкіндігі шектеулі, сондай-ақ АИТВ инфекциясын жұқтырған, ЖИТС-пен
ауыратын балалардың білім беру, денсаулық сақтау ұйымдарында Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес тегін медициналық-
педагогикалық түзеу арқылы қолдау алуға құқығы бар.
АИТВ инфекциясын жұқтырған балалардың балалар үйлерінде және жалпы мақсаттағы
өзге де медициналық және оқу-тәрбие ұйымдарында болуға құқығы бар.
5. Балаларды балалар үйіне және білім беру ұйымына, жетім балалар мен ата-
анасының қамқорлығынсыз қалған балаларға арналған ұйымға орналастыруға медициналық
қарсы айғақтар тізбесін уәкілетті орган бекітеді.
90-бап. Азаматтардың, дара кәсіпкерлер мен заңды
тұлғалардың міндеттері
1. Азаматтар:
1) өз денсаулығын сақтаудың қамын жасауға;
2) денсаулық сақтау ұйымдарының қолданыстағы режимін сақтауға;
3) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес
профилактикалық медициналық тексеріп-қараудан өтуге;
4) медицина қызметкерлерінің, денсаулық сақтау органдары мен ұйымдарының жеке
және қоғамдық денсаулыққа қатысты нұсқамаларын орындауға;
5) өз денсаулығын және айналасындағылардың денсаулығын сақтау жөніндегі
сақтық шараларын орындауға, медициналық ұйымдардың талап етуі бойынша зерттеп-
қараудан өтуге және емделуге, инфекциялық аурулар мен айналасындағыларға қауіп
төндіретін аурулар кезінде өзінің ауруы туралы медициналық персоналға хабарлауға
міндетті.
Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулармен ауыратын азаматтар зерттеп-
қараудан және емделуден жалтарған жағдайда, осы Кодекске және Қазақстан
Республикасының өзге де заңдарына сәйкес куәландырылуға және мәжбүрлеу тәртібімен
емделуге тартылады.
Айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегетін азаматтарды
мәжбүрлеп емдеуге жіберудің негіздері мен тәртібі осы Кодекспен реттеледі;
6) Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын сақтауға
міндетті.
2. Жүкті әйелдер жүктіліктің он екі аптасына дейінгі мерзімде медициналық
есепке тұруға міндетті.
3. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген шетелдіктер мен азаматтығы жоқ
адамдар денсаулық сақтау саласында Қазақстан Республикасының азаматтарымен бірдей
міндеттілікте болады.
4. Дара кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар өздері жүзеге асыратын қызметіне
сәйкес:
1) санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) іс-шаралар жүргізуге;
2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық нормативтердің, сондай-ақ
мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды
адамдардың актілері мен санитариялық-эпидемиологиялық қорытындыларының талаптарын
орындауға;
3) орындалатын жұмыстардың, көрсетілетін қызметтердің және өнімді өндіру,
тасымалдау, сақтау және халыққа өткізу кезінде оның қауіпсіздігі мен сапасын
қамтамасыз етуге;
4) Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өндірістік бақылауды жүзеге
асыруға;
5) жаппай және топтық инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен улану
пайда болған жағдайда, мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына
халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығына қауіп төндіретін авариялық
жағдайлар, өндірістің тоқтауы туралы, технологиялық процестердің бұзылуы туралы
уақтылы хабарлауға;
6) дәрілік заттардың және медициналық мақсаттағы бұйымдардың жанама әсерлері
анықталған жағдайда, уәкілетті органға уақтылы хабарлауға;
7) айналасындағыларға инфекциялық және паразиттік ауруларын жұқтыру қаупі бар
қызмет көрсету саласында жұмыс істейтін қызметкерлерді гигиеналық оқытуды
қамтамасыз етуге;
8) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарының лауазымды
адамдарына өздерінің құзыретіне сәйкес зертханалық зерттеулер жүргізу үшін
өнімдердің, шикізаттың, тауарлардың, өндірістік ортаның сынамаларын іріктеп алуға
мүмкіндік жасауға;
9) медициналық тексеріп-қараудан өткендігін куәландыратын құжаты жоқ
адамдарды жұмысқа жібермеуге, сондай-ақ денсаулық сақтау ұйымдары анықтаған
инфекциялық аурулармен ауыратын науқастарды және инфекциялық аурулардың
қоздырғыштарын таратушыларды жұмыстан шеттетуге;
10) тауарлардың, өнімдердің, шикізаттың халықтың санитариялық-
эпидемиологиялық салауаттығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің
талаптарына және гигиеналық нормативтерге сәйкес еместігі анықталған жағдайда,
оларды өткізуге жол бермеуге, сондай-ақ оларды пайдалану немесе кәдеге жарату
мүмкіндігі туралы шешім қабылдауға;
11) алып тасталды - ҚР 2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа
енгізіледі) Заңымен;
12) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдарына халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы мәселелеріне қатысты есепке алу және
есептілік құжаттамасын тексеруге ұсынуға;
13) егер кәсіпкерлік және (немесе) өзге де қызмет халықтың өміріне немесе
денсаулығына қауіп төндіретін болса, оны тоқтата тұруға;
14) мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қадағалауды жүзеге асыратын
лауазымды адамдардың объектілерді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық актілердің және гигиеналық
нормативтердің сақталуы тұрғысынан тексеруі мақсатында оларға кедергісіз кіруін
қамтамасыз етуге;
15) эпидемиологиялық айғақтар мен санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің
лауазымды адамдарының нұсқамалары, қаулылары бойынша дезинфекциялау, дезинсекциялау
және дератизациялау іс-шараларын өз қаражаты есебінен жүргізуге міндетті.
Ескерту. 90-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі),
2011.07.15 N 461-IV (2012.01.30 бастап қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
91-бап. Пациенттердің құқықтары
1. Пациенттің осы Кодекстің 88-бабында көрсетілген құқықтардан басқа:
1) диагностика, емдеу және күтім жасау процесінде өзіне лайықты ілтипат
жасалып, өзінің мәдени және жеке басының құндылықтарына құрмет көрсетілуіне;
2) қандайда бір кемсітушілік факторларының ықпалынсыз, тек қана медициналық
критерийлер негізінде айқындалатын кезектілікпен медициналық көмек алуға;
3) дәрігерді немесе медициналық ұйымды таңдауға, ауыстыруға;
4) отбасының, туыстары мен достарының, сондай-ақ діни бірлестіктер
қызметшілерінің тарапынан қолдау көрсетілуге;
5) медициналық технологиялардың қазіргі деңгейі қандай мүмкіндік берсе,
сондай шамада дерт зардабының жеңілдетілуіне;
6) өзінің денсаулық жағдайы туралы тәуелсіз пікір естуге және консилиум
өткізілуіне;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де құқықтары болады.
2. Пациенттің өз құқықтары мен міндеттері, көрсетілетін қызметтер, ақылы
қызметтердің құны туралы, сондай-ақ олардың ұсынылу тәртібі туралы ақпарат алуға
құқығы бар. Пациенттің құқықтары туралы ақпарат медициналық ұйымдардың көрнекі үгіт
орналасатын жерлерінде орналастырылуға тиіс.
Медициналық ұйымға түскен кезде пациентке өзіне медициналық қызметтер
көрсететін адамдардың аты-жөні мен кәсіптік мәртебесі туралы, сондай-ақ медициналық
ұйымның ішкі тәртібінің қағидалары туралы мәліметтер берілуге тиіс.
3. Медициналық көмек пациенттің ауызша немесе жазбаша хабардар етілген ерікті
түрдегі келісімі алынғаннан кейін көрсетілуге тиіс.
4. Пациент медициналық көмек алу кезінде ұсынылатын және баламалы емдеу
әдістерінің ықтимал қатері мен артықшылықтары туралы деректерді, емделуден бас
тартудың ықтимал салдарлары туралы мәліметтерді, пациентке түсінікті болатын
нысандағы диагноз, емдік іс-шаралардың болжамы мен жоспары туралы ақпаратты қоса
алғанда, өз денсаулығының жай-күйі туралы толық ақпаратты алуға, сондай-ақ оны үйге
шығару немесе басқа медициналық ұйымға ауыстыру себептері туралы түсінік алуына
құқығы бар.
5. Пациент өз денсаулығының жай-күйі туралы ақпаратты хабарлау қажет болатын
адамды тағайындай алады. Пациенттің ақпарат алудан бас тартуы жазбаша ресімделеді
және медициналық құжаттамаға енгізіледі.
6. Егер медициналық апараттың берілуі пациентке пайдасын тигізбейтіні былай
тұрсын, елеулі зиянын да тигізеді деуге кесімді негіз болса ғана ақпарат пациенттен
жасырылуы мүмкін. Мұндай жағдайда осы ақпарат пациенттің жұбайына (зайыбына), оның
жақын туыстарына немесе заңды өкілдеріне хабарланады.
7. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру ұйымдарының клиникалық базалары
жағдайында медициналық көмек алатын пациенттердің оқу процесіне қатысудан, сондай-
ақ емдік-диагностикалық рәсімдердің өткізілуі кезінде үшінші тұлғалардың қатысуынан
бас тартуға құқығы бар.
8. Пациенттердің құқықтарын қорғауды денсаулық сақтау органдары, ұйымдары,
сондай-ақ қоғамдық бірлестіктер өз құзыреті шегінде жүзеге асырады.
9. Пациенттің медициналық көмек алу кезінде тағайындалған дәрілік зат туралы
толық ақпарат алуға құқығы бар.
10. Некелесетін азаматтардың медициналық және медициналық-генетикалық
зерттеп-қаралуға құқығы бар.
92-бап. Пациенттердің міндеттері
1. Пациент осы Кодекстің 90-бабында көрсетілген міндеттерден басқа:
1) өз денсаулығын сақтауға және нығайтуға шаралар қолдануға;
2) медицина қызметкерлерімен қатынаста сыйластық пен сабырлылық көрсетуге;
3) диагноз қою және ауруды емдеу үшін қажетті бүкіл ақпаратты дәрігерге
хабарлауға, медициналық араласуға келісім бергеннен кейін емдеуші дәрігердің барлық
нұсқамаларын мүлтіксіз орындауға;
4) медициналық ұйымның ішкі тәртібінің қағидаларын сақтауға және мүлкіне
ұқыпты қарауға, медициналық көмек алу кезінде медицина персоналымен ынтамақтастықта
болуға;
5) диагностика мен емдеу процесінде, сондай-ақ айналасындағыларға қауіп
төндіретін аурулар не оларға күдік пайда болған жағдайларда, өз денсаулығы жай-
күйінің өзгерісі туралы медицина қызметкерлерін уақтылы хабардар етуге;
6) басқа пациенттердің құқықтарын бұзатын іс-әрекеттер жасамауға;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де міндеттерді
орындауға міндетті.
2. Осы баптың 1-тармағының 2) - 4) тармақшаларында көрсетілген пациенттердің
міндеттері науқас балаға стационарда күтім жасауды тікелей жүзеге асыратын ата-
анасына немесе өзге де адамдарға қолданылады.
93-бап. Медициналық көмектен бас тарту құқығы
1. Осы Кодекстің 94-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, пациенттің
немесе оның заңды өкілінің медициналық көмектен бас тартуға құқығы бар.
2. Медициналық көмектен бас тартқан кезде, пациентке немесе оның заңды
өкіліне оған түсінікті түрде аурудың ықтимал салдарлары туралы түсіндірілуге тиіс.
3. Медициналық көмектен бас тарту, оның ықтимал салдарлары көрсетіле отырып,
медициналық құжаттарға жазбамен ресімделеді және оған пациент не оның заңды өкілі,
сондай-ақ медицина қызметкері қол қояды.
Пациент не оның заңды өкілі медициналық көмектен бас тартуға қол қоюдан бас
тартқан жағдайда, медициналық құжаттамаға бұл туралы тиісті жазбаны медицина
қызметкері жүзеге асырады және оған қол қояды.
4. Кәмелетке толмаған адамның не әрекетке қабілетсіз адамның заңды өкілдері
аталған адамдардың өмірін сақтап қалу үшін қажетті медициналық көмектен бас тартқан
кезде, медициналық ұйым олардың мүдделерін қорғау үшін қорғаншы және қамқоршы
органға және (немесе) сотқа жүгінуге құқылы.
94-бап. Азаматтардың келісімінсіз медициналық көмек
көрсету
1. Азаматтардың келісімінсіз:
1) өз еркін білдіруге мүмкіндік бермейтін есеңгіреген, ес-түссіз жағдайдағы;
2) айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардан зардап шегуші;
3) психикасының ауыр түрде бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші;
4) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші және қоғамға қауіпті
әрекет жасаған адамдарға қатысты медициналық көмек көрсетуге жол беріледі.
2. Кәмелетке толмаған адамдарға және сот әрекетке қабілетсіз деп таныған
азаматтарға қатысты медициналық көмек көрсетуге келісімді олардың заңды өкілдері
береді. Заңды өкілдері болмаған кезде медициналық көмек көрсету туралы шешімді
консилиум қабылдайды, ал консилиумды жинау мүмкін болмаған кезде - медициналық
ұйымның лауазымды адамдарын және заңды өкілдерді кейіннен хабардар ете отырып,
шешімді тікелей медицина қызметкері қабылдайды.
3. Азаматтардың келісімінсіз медициналық көмек көрсету осы баптың 1-
тармағында көзделген негіздер жойылғанға дейін жалғастырылады.
Ескерту. 94-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
95-бап. Дәрігерлік құпия
1. Медициналық көмекке жүгіну фактісі, азаматтың денсаулығының жай-күйі, оның
ауруының диагнозы туралы ақпарат пен оны зерттеп-қарау және (немесе) емдеу кезінде
алынған өзге де мәліметтер дәрігерлік құпияны құрайды.
2. Осы баптың 3 және 4-тармақтарында белгіленген жағдайлардан басқа, оқыту,
кәсіптік, қызметтік және өзге де міндеттерді орындау кезінде дәрігерлік құпияны
құрайтын мәліметтер белгілі болған адамдардың оларды жария етуіне жол берілмейді.
3. Дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтерді пациенттің немесе оның заңды
өкілінің келісімімен пациентті зерттеп-қарау және емдеу мүддесіне орай, ғылыми
зерттеулер жүргізу, осы мәліметтерді оқыту процесінде және өзге де мақсаттарға
пайдалану үшін басқа жеке және (немесе) заңды тұлғаларға беруге жол беріледі.
4. Дәрігерлік құпияны құрайтын мәліметтерді азаматтың немесе оның заңды
өкілінің келісімінсіз беруге мынадай жағдайларда:
1) өзінің жай-күйіне байланысты өз еркін білдіруге қабілетсіз азаматты
зерттеп-қарау және емдеу мақсатында;
2) айналасындағыларға қауіп төндіретін аурулардың таралу қатері болған кезде;
3) тергеу немесе сот талқылауын жүргізуге байланысты анықтау және алдын ала
тергеу органдарының, прокурордың, адвокаттың және (немесе) соттың сұратуы бойынша;
4) кәмелетке толмаған адамға немесе әрекетке қабілетсіз адамға медициналық
көмек көрсету кезінде оның заңды өкілдерін хабардар ету үшін;
5) азаматтың денсаулығына зақым құқыққа қарсы әрекеттер салдарынан келтірілді
деп есептеуге негіздер болған кезде жол беріледі.
5. Жеке тұлғалардың (пациенттердiң) дербес деректерін қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстарды қалыптастыру үшін жеке тұлғалардың (пациенттердiң) жеке
өмiрiне қатысты дербес деректерді олардың рұқсатынсыз жинауға және өңдеуге жол
берiлмейдi.
Жеке тұлғалардың (пациенттердiң) дербес деректерін қамтитын электрондық
ақпараттық ресурстарды жеке тұлғалардың (пациенттердiң) жеке өмiрiне қатысты дербес
деректерді пайдалану кезiнде оларды басқа деректер базаларымен байланыстыратын
желiлерге өздерінің рұқсатынсыз қосуға жол берiлмейдi.
Ескерту. 95-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.05.2013 № 95-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн алты ай өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
17-тарау. АДАМНЫҢ ҰРПАҚТЫ БОЛУ ҚҰҚЫҚТАРЫН ҚОРҒАУ
96-бап. Азаматтардың ұрпақты болу құқықтарын қорғау
саласындағы құқықтары мен міндеттері
1. Азаматтардың:
1) ұрпақты болуды еркін таңдауға;
2) ұрпақты болу денсаулығын сақтау және отбасын жоспарлау жөнінде
көрсетілетін қызметтерді алуға;
3) өзінің ұрпақты болу денсаулығының жай-күйі туралы дәйекті және толық
ақпарат алуға;
4) бедеуліктен емделуге, оның ішінде Қазақстан Республикасында рұқсат
етілген, ұрпақты болудың қазіргі заманғы қосалқы әдістері мен технологияларын
қолдана отырып емделуге;
5) жыныстық жасушалар донорлығына;
6) контрацепция әдістерін пайдалануға және еркін таңдауға;
7) хирургиялық стерилизациялануға;
8) жүктілікті жасанды түрде үзуге;
9) өзінің ұрпақты болу құқықтарын қорғауға;
10) балалардың санына және олардың некеде немесе некесіз тууының уақытына,
туу аралығындағы ана мен баланың денсаулығын сақтау үшін қажетті аралық жиілікке
қатысты шешімді ерікті түрде қабылдауға;
11) жыныстық жасушаларды сақтауға құқығы бар.
2. Кәмелетке толмаған адамдардың ұрпақты болу денсаулығын сақтауға, сондай-ақ
имандылық-жыныстық тәрбие алуға құқығы бар.
3. Азаматтар өздерінің ұрпақты болу құқықтарын жүзеге асыру кезінде басқа
азаматтардың құқықтарын, бостандықтары мен заңды мүдделерін сақтауға міндетті.
97-бап. Әйелдердің жүктілік, босану және босанғаннан
кейінгі кезеңінде денсаулығын сақтау
1. Әйелдің жүктілік кезеңінде, босану кезінде және босанғаннан кейін, оның
ішінде шарананы тірі туудың және өлі туудың халықаралық критерийлерімен
айқындалатын мерзімінен бұрын босанғаннан кейін Қазақстан Республикасының аумағында
рұқсат етілген әдістерді қолдана отырып, денсаулығын сақтауға және көмек алуға
құқығы бар.
2. Жүкті, босанатын және босанған әйелдерге денсаулық сақтау жүйесі
ұйымдарында медициналық, консультациялық көмек тегін медициналық көмектің кепілдік
берілген көлемі шегінде ұсынылады.
3. Жүктілік кезеңінде зерттеп-қарау, емдеу және медициналық араласу әйелдің
немесе оның заңды өкілінің келісімімен ғана жүзеге асырылуы мүмкін.
Зерттеп-қарауды, емдеуді және медициналық араласуды кешеуілдету әйелдің және
баланың (шарананың) өміріне қауіп төндіретін жағдайларда зерттеп-қарауды, емдеуді
және медициналық араласуды жүзеге асыру туралы шешімді дәрігер немесе дәрігерлік
комиссия қабылдайды.
98-бап. Бедеуліктен емделу
1. Адамдардың денсаулық сақтау ұйымдарында, жекеше медициналық практикамен
айналысатын жеке тұлғаларда қауіпсіз және тиімді әдістермен, оның ішінде Қазақстан
Республикасының аумағында қолдануға уәкілетті орган Қазақстан Республикасының
денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес рұқсат еткен, ұрпақты болудың
қосалқы әдістері мен технологияларын пайдалана отырып, олардың тиімділігі,
қолданудың оңтайлы мерзімдері туралы, ықтимал асқынулар, медициналық және құқықтық
салдарлары туралы толық әрі түбегейлі ақпаратты және олардың организмге әсер етуіне
қатысты өзге де мәліметтерді міндетті түрде ала отырып, бедеуліктен емделуге құқығы
бар.
2. Тіркелген некеде тұрған адамдардың ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен
технологияларын өзара келісім бойынша ғана пайдалануға құқығы бар.
99-бап. Ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен
технологиялары, клондау
1. Әйелдердің ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларына (жасанды
инсеминацияға, жасанды ұрықтандыруға және эмбрионды имплантациялауға) құқығы бар.
2. Ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын жүргізудің тәртібі
мен шарттарын уәкілетті орган айқындайды.
3. Жыныспен байланысты аурулардың тұқым қуалау мүмкіндігі жағдайларын
қоспағанда, ұрпақты болудың қосалқы әдістері мен технологияларын пайдалану кезінде
болашақ баланың жынысын таңдауға жол берілмейді.
4. Адамның эмбрионын коммерциялық, әскери және өнеркәсіптік мақсаттар үшін
алуға болмайды.
5. Қазақстан Республикасында адамды клондауға - генетикалық жағынан бірдей
түрлерді өрбітіп-өсіруге тыйым салынады.
100-бап. Суррогат ана болу кезіндегі медициналық көмек
1. Суррогат ана болу суррогат ана (донорлық эмбрион енгізілгеннен кейін
ұрықты көтеріп жеткізетін әйел) мен ықтимал ата-ана арасындағы шарт бойынша бала
көтеруді және мерзімінен бұрын босану жағдайларын қоса алғанда, бала тууды
білдіреді.
2. Медициналық-генетикалық зерттеп-қарау нәтижелерін қоса алғанда,
психикалық, соматикалық және ұрпақты болу денсаулығының қанағаттанарлық жай-күйі
туралы медициналық қорытынды алған жиырма жастан отыз бес жасқа дейінгі әйелдер
суррогат ана бола алады.
3. Суррогат ананың, ықтимал ата-аналардың құқықтары мен міндеттері, баланың
құқықтары және келісімшарт жасасу тәртібі Қазақстан Республикасының неке (ерлі-
зайыптылық) және отбасы туралы заңнамасымен реттеледі.
101-бап. Жыныстық жасушалар донорлығы және оларды сақтау
1. Он сегіз жастан отыз бес жасқа дейінгі, тәні мен психикасы сау,
медициналық-генетикалық зерттеп-қараудан өткен азаматтардың жыныстық жасушалардың
донорлары болуға құқығы бар.
2. Донорлардың өздерінің донорлық жыныстық жасушаларының кейінгі тағдыры
туралы ақпаратқа құқығы жоқ.
3. Донорлықты жүргізудің және жыныстық жасушаларды сақтаудың тәртібі мен
шарттарын уәкілетті орган бекітеді.
102-бап. Контрацепцияны пайдалану
1. Азаматтардың контрацепция, оның ішінде медициналық контрацепция әдістері
мен құралдарын таңдауға, сондай-ақ олардан бас тартуға құқығы бар.
2. Азаматтарға денсаулығының жай-күйін, жасын және өзіндік ерекшеліктерін
ескере отырып, контрацепцияның қолайлы әдістері мен құралдарын жеке іріктеу
жөніндегі медициналық көмек көрсетіледі.
103-бап. Хирургиялық стерилизациялау
1. Қаламаған жүктіліктің алдын алу әдісі ретінде хирургиялық стерилизациялау
отыз бес жастан асқан немесе кемінде екі баласы бар азаматтарға қатысты, ал
медициналық айғақтар мен кәмелеттік жастағы азаматтың келісімі болған жағдайда -
жасына және балаларының бар-жоғына қарамастан жасалуы мүмкін.
2. Хирургиялық стерилизациялауды денсаулық сақтау ұйымдары, жекеше
медициналық практикамен айналысатын, осы қызметті жүзеге асыруға лицензиясы бар
жеке тұлғалар осы операцияның біржола жасалатыны туралы міндетті түрде алдын ала
хабардар ете отырып, азаматтың жазбаша келісімі бойынша ғана жүргізеді.
3. Хирургиялық стерилизациялауды жүргізудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті
орган бекітеді.
104-бап. Жүктілікті жасанды түрде үзу
1. Әйелдің жүктілікті жасанды түрде үзуге құқығы бар.
Жүктілікті жасанды түрде үзудің алдын алу мақсатында дәрігерлер моральдық-
этикалық, психологиялық және физиологиялық теріс салдарларды, ықтимал асқынуларды
түсіндіруге бағытталған әңгімелер өткізуге міндетті.
2. Жүктілікті жасанды түрде үзу әйелдің қалауы бойынша жүктіліктің он екі
аптаға дейінгі мерзімінде, әлеуметтік айғақтар бойынша - жүктіліктің жиырма екі
аптаға дейінгі мерзімінде, ал жүкті әйелдің және (немесе) шарананың өміріне қатер
төндіретін медициналық айғақтар болған кезде (шарананың дамуы мен жай-күйінің
өмірмен сыйыспайтын туа біткен кемістігі түзелмейтін монотектік генетикалық аурулар
болған кезде) - жүктіліктің мерзіміне қарамастан жасалады.
3. Кәмелетке толмаған адамның жүктілікті жасанды түрде үзуі олардың ата-
аналарының немесе өзге де заңды өкілдерінің келісімімен жүргізіледі.
4. Емдеу-профилактикалық ұйымдарда әйелдің қалауы бойынша жүктілікті жасанды
түрде үзуге дейін және одан кейін, контрацепция әдістері мен құралдарын жеке
іріктеуді қоса алғанда, медициналық-әлеуметтік консультация өткізіледі.
5. Жүктілікті жасанды түрде үзудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті
орган бекітеді.
18-тарау. ТУБЕРКУЛЕЗБЕН АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРҒА
МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ 105-бап. Туберкулезбен ауыратын науқастарға медициналық
көмек көрсету
1. Туберкулезбен ауыратын науқастар міндетті түрде медициналық байқауда
болуға және емделуге жатады, тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі
шеңберінде қажетті дәрілік заттармен қамтамасыз етіледі.
2. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын науқастар міндетті түрде ауруханаға
жатқызылып, емделуге және оңалтылуға тиіс.
106-бап. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады
деп танудың тәртібі
1. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп тану зертханалық және
аспаптық зерттеулердің нәтижелері ескеріле отырып, денсаулық сақтау ұйымының
қорытындысы негізінде жүзеге асырылады.
2. Азаматты туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп тану мақсатында
медициналық зерттеп-қарауды жүргізу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.
3. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауырады деп танылған азамат денсаулық сақтау
ұйымының шешіміне жоғары тұрған органға және (немесе) сотқа шағым жасай алады.
107-бап. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын
азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге жіберудің
негізі мен тәртібі
1. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеу
пациенттерді мамандандырылған туберкулезге қарсы ұйымдарда оқшаулау арқылы
туберкулезге қарсы және симптомдық емдеуді қамтиды.
2. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеуге
олардың дәрігер тағайындаған емделуден медициналық құжаттамада тіркелген бас тартуы
негіз болып табылады.
3. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын және емделуден жалтаратын
азаматтарды мәжбүрлеп емдеу туралы шешімді денсаулық сақтау органдарының
(ұйымдарының) ұсынысы бойынша сот қабылдайды.
4. Ішкі істер органдары қылмыстық-атқару жүйесінің түзеу мекемелерінен
босатылған, туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын, ерікті емделуден жазбаша түрде
бас тартқан азаматтарға соттың шешімімен мәжбүрлеп емдеу тағайындалады, бұл үшін
түзеу мекемесінің әкімшілігі материалдарды босатылғанға дейін бір ай бұрын сотқа
жібереді.
5. Мәжбүрлеп емдеуге жіберу туралы материалдарды олар келіп түскен күннен
бастап бес күн мерзімде сот мәжбүрлеп емдеуге жіберілетін азаматтың және мәжбүрлеп
емдеуге жіберу туралы ұсыныс енгізген денсаулық сақтау ұйымы немесе ішкі істер
органдарының қылмыстық-атқару жүйесі өкілінің қатысуымен қарайды.
6. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматты мәжбүрлеп емдеуге жіберу
туралы сот шешімін орындау атқарушылық іс жүргізу органдарына жүктеледі.
Ескерту. 107-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.01.18 N 547-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
108-бап. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын, мәжбүрлеп
емделуде жүрген науқастардың құқықтары
1. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын, мәжбүрлеп емделуде жүрген
науқастар Қазақстан Республикасы азаматтарының барлық құқықтарын туберкулезге қарсы
мамандандырылған ұйымда болу режимін сақтау қажеттігіне байланысты шектеулермен
пайдаланады.
2. Туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымға мәжбүрлеп емдеуге жіберу
соттылыққа әкеп соқпайды.
3. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуге жіберілген
науқастың жұмыс орны сақталады.
4. Мәжбүрлеп емдеуде болу уақытында еңбек стажы үзілмейді және ол жалпы еңбек
стажына есептеледі.
5. Мемлекеттік тұрғын үй қорының тұрғын үйінде тұратын, туберкулездің жұқпалы
түрімен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуге жіберілген науқастардың емдеуде болуының бүкіл
уақыты ішінде тұрғын үйі сақталады.
109-бап. Туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымдарда
туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын
науқастарды емдеу және ұстау
1. Мәжбүрлеп емдеуге арналған туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымда
туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын науқастарды емдеу және ұстау бюджет қаражаты
есебінен жүзеге асырылады.
2. Туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымдарда мәжбүрлеп емдеуді
ұйымдастыру, сондай-ақ онда науқастардың болу режимі уәкілетті орган бекіткен
тәртіппен жүзеге асырылады.
3. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын науқастарды мәжбүрлеп емдеу олардан
туберкулездің микробактериялары бөлініп шығуы тоқтатылғанға дейін жалғастырылады,
содан соң олар тұрғылықты жері бойынша амбулаториялық жағдайда емдеуді жалғастыру
үшін шығарылуға жатады.
Емдеуге қойылған талаптар сақталған жағдайда, туберкулездің жұқпалы түрімен
ауыратын науқас консилиумның қорытындысы бойынша туберкулезге қарсы ұйымға
ауыстырылады және онда қарапайым стационарлық жағдайда емделуді жалғастырады.
110-бап. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын
науқастарды мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейінгі
медициналық байқау және емдеу
Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын, мәжбүрлеп емдеуде болған науқастар
туберкулезге қарсы мамандандырылған ұйымнан шығарылғаннан кейін тұрғылықты жері
бойынша туберкулезге қарсы ұйымда есепке тұруға және уәкілетті орган белгілеген
тәртіппен туберкулездің жұқпалы түрімен ауырудың қайталануын болғызбайтын ем алып
тұруға міндетті.
111-бап. Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын адамдарға
әлеуметтік көмек
Мәжбүрлеп емдеу аяқталғаннан кейін туберкулезге қарсы мамандандырылған
медициналық ұйымнан шығарылған, туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын науқастарға
жергілікті атқарушы органдар олардың еңбекке орналасуына және тұрмыстық жайласуына
көмек көрсетеді.
19-тарау. АИТВ ИНФЕКЦИЯСЫН ЖҰҚТЫРҒАНДАРҒА ЖӘНЕ ЖИТС-ПЕН
АУЫРАТЫН НАУҚАСТАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ
112-бап. АИТВ инфекциясының және ЖИТС-тың профилактикасы,
диагностикасы және оны емдеу мәселелеріндегі
мемлекет кепілдіктері
Мемлекет АИТВ инфекциясын жұқтырғандарға және ЖИТС-пен ауыратын науқастарға:
1) тегін негізде ерікті түрде жасырын және (немесе) құпия медициналық
зерттеп-қараудың қолжетімділігі мен сапасына, динамикалық байқауды қамтамасыз
етуге, психологиялық-әлеуметтік, заңдық және медициналық консультациялар беруге;
2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шегінде медициналық
көмекке және дәрі-дәрмекпен қамтамасыз етуге;
3) әлеуметтік және құқықтық қорғауға;
4) ауруының сипатына байланысты қандай да бір кемсітушілік нысандарына жол
бермеуіне;
5) АИТВ инфекциясының анадан ұрыққа берілу қаупін азайту жөніндегі
профилактикалық іс-шараларды жүзеге асыруға кепілдік береді.
113-бап. АИТВ жұқтырған немесе ЖИТС-пен ауыратын адамдарды
әлеуметтік қорғау
1. АИТВ жұқтырған немесе ЖИТС-пен ауыратын балалардың мектепте және басқа оқу
орындарында оқуы қамтамасыз етіледі.
2. АИТВ жұқтырған немесе ЖИТС-пен ауыратын адамдарды жұмыстан шығаруға,
жұмысқа, мектеп жасына дейінгі балалар мекемелеріне және оқу орындарына қабылдаудан
бас тартуға, сондай-ақ олардың өзге де құқықтары мен заңды мүдделеріне нұқсан
келтіруге, сол сияқты олардың туыстары мен жақындарының тұрғын үй және өзге де
құқықтарына нұқсан келтіруге жол берілмейді.
3. АИТВ жұқтыру немесе ЖИТС ауыруы медицина қызметкерлерінің және тұрмыстық
қызмет көрсету саласы қызметкерлерінің өз міндеттерін тиісінше орындамауы
салдарынан болған адамдардың өз өміріне немесе денсаулығына келтірілген зиянды
Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес өтетуге құқығы бар.
114-бап. АИТВ инфекциясының профилактикасы
АИТВ инфекциясының профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:
1) халықтың түрлі топтарына арналған нысаналы профилактикалық және білім беру
бағдарламаларын әзірлеу және іске асыру;
2) халықты бұқаралық ақпарат құралдары арқылы АИТВ инфекциясы бойынша
эпидемия жағдайы туралы және профилактика шаралары туралы хабардар ету;
3) халықтың түрлі топтары үшін ақпараттық материалдар әзірлеу және тарату;
4) АИТВ инфекциясының жыныстық қатынас және қан арқылы жұғуынан қорғау
жөніндегі бағдарламаларды іске асыру;
5) сенім, жасырын тестілеу, психологиялық, заңдық және медициналық
консультациялар беру пункттерін құру;
6) тері қабаттары бүтіндігінің бұзылуына байланысты халыққа қызметтер көрсету
кезінде қауіпсіздікті қамтамасыз ету жолымен жүзеге асырылады.
115-бап. АИТВ-ға зерттеліп-қаралу
1. Қазақстан Республикасы азаматтарының және оралмандардың тегін негізде
ерікті түрде жасырын және (немесе) құпия медициналық зерттеліп-қаралуға және АИТВ
инфекциясы мәселелері бойынша консультациялар алуға құқығы бар.
2. АИТВ инфекциясының болуына міндетті құпия медициналық зерттеліп-қаралуға:
1) қанның, оның компоненттерінің, тіндердің және (немесе) ағзалардың (ағзалар
бөліктерінің), жыныстық жасушалардың донорлары мен реципиенттері;
2) өздеріне қатысты денсаулық сақтау, прокуратура, тергеу және сот
органдарының сұрау салуы негізінде АИТВ жұқтырғаны ықтимал деуге жеткілікті
негіздер бар адамдар;
3) Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен қағидаларға сәйкес клиникалық
және эпидемиологиялық айғақтар бойынша адамдар жатады.
3. Қазақстан Республикасының аумағында тұрып жатқан шетелдіктер мен
азаматтығы жоқ адамдар АИТВ-ның болуына зерттеліп-қаралудан жалтарған жағдайда
Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерге шығарып жіберіледі.
Қазақстан Республикасының аумағында дипломатиялық артықшылықтар мен
иммунитетті пайдаланатын шет мемлекеттердің дипломатиялық, өкілді және консулдық
мекемелерінің қызметкерлері мен өзге де адамдары АИТВ-ның болуына зерттеліп-
қаралудан тек өздерінің келісімдерімен ғана өтеді. Оларды зерттеп-қарау қажеттігі
туралы ұсынысты уәкілетті орган Қазақстан Республикасы Сыртқы істер министрлігімен
алдын ала келіседі.
4. Кәмелетке толмаған адамдар мен әрекетке қабілетсіз адамдарды куәландыру
олардың заңды өкілдерінің келісімімен немесе олардың қалауы бойынша жүргізіледі.
5. Медициналық зерттеп-қарау кезінде АИТВ инфекциясын жұқтыру фактісін
анықтаған денсаулық сақтау ұйымдары зерттеліп-қаралатын адамға алынған нәтиже
туралы жазбаша түрде хабар беріп, өз денсаулығын және айналасындағылардың
денсаулығын сақтауға бағытталған сақтық шараларын сақтау қажеттігі туралы
ұғындырады, сондай-ақ емделуден жалтарғаны және басқа адамдарға жұқтырғаны
үшін әкімшілік және қылмыстық жауаптылығы туралы ескертеді.
Ескерту. 115-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
20-тарау. ПСИХИКАСЫНЫҢ БҰЗЫЛУЫНАН (АУРУЫНАН) ЗАРДАП
ШЕГУШІ АДАМДАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ
116-бап. Психиатриялық көмек алуға жүгінудің еріктілігі
1. Психиатриялық көмек психиканың бұзылуының (ауруының) профилактикасын,
азаматтардың психикалық денсаулығын зерттеп-қарауды, психикасының бұзылуының
диагностикасын, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарды емдеуді,
оларға күтім жасауды және медициналық-әлеуметтік оңалтуды қамтиды.
2. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, психиатриялық көмек адам
ерікті түрде өтініш жасаған кезде оның жазбаша келісімімен көрсетіледі.
3. Кәмелетке толмаған адамға, сондай-ақ сот әрекетке қабілетсіз деп таныған
адамға психиатриялық көмек осы Кодексте көзделген тәртіппен олардың заңды
өкілдерінің келісімімен көрсетіледі.
117-бап. Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін атқаруды
шектеу
1. Азамат психикасының бұзылуы (ауруы) салдарынан уақытша, соңынан қайта
куәландыру құқығымен кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп
көзіне байланысты жұмысты атқаруға жарамсыз деп танылуы мүмкін.
Жарамсыз деп тану тиісті сараптаманы жүзеге асыруға лицензиясы және (немесе)
аккредиттеу туралы куәлігі бар мамандандырылған психиатриялық медициналық ұйымда
құрылатын дәрігерлік комиссияның шешімі бойынша жүргізіледі.
Азамат аталған комиссияның шешіммен келіспеген жағдайда, ол жөнінде сотқа
шағымдана алады.
2. Кәсіптік қызметтің жекелеген түрлерін, сондай-ақ жоғары қауіп көзіне
байланысты жұмысты жүзеге асыруға арналған медициналық психиатриялық қарсы
айғақтар тізбесін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді және ол бес жылда
кемінде бір рет жинақталған тәжірибе мен ғылыми жетістіктер ескеріле отырып, қайта
қаралады.
118-бап. Психиатриялық көмек көрсетілетін азаматтардың
құқықтары мен мүдделерін қорғау
1. Азамат өзіне психиатриялық көмек көрсетілген кезде өзінің құқықтары мен
заңды мүдделерін қорғау үшін өз таңдауымен өкілді шақыруға құқылы. Өкілдікті
ресімдеу Қазақстан Республикасының Қылмыстық іс жүргізу кодексінде және Қазақстан
Республикасының Азаматтық іс жүргізу кодексінде белгіленген тәртіппен жүргізіледі.
2. Кәмелетке толмаған адамның немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған
адамның психиатриялық көмек көрсетілген кездегі заңды мүдделерін қорғауды олардың
заңды өкілдері жүзеге асырады.
3. Азаматқа психиатриялық көмек көрсетілген кезде оның құқықтары мен заңды
мүдделерін қорғауды адвокат немесе заңды өкіл жүзеге асырады. Психиатриялық көмек
көрсететін ұйымның әкімшілігі осы Кодекстің 97-бабы 3-тармағының екінші бөлігінде
және 123-бабының 5-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, адвокат шақыру
мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
119-бап. Психиканың бұзылуының (ауруының) диагностикасы
және оны емдеу
1. Психиатр-дәрігер психиатриялық көмек көрсетеді.
2. Психиканың бұзылуы (ауруы) диагнозын клиникалық көріністерге, зертханалық
деректерге, объективті мәліметтерге сәйкес психиатр-дәрігер қояды. Мәжбүрлі
тәртіппен ауруханаға жатқызылған адамға диагнозды психиатр дәрігерлер комиссиясы
қояды. Диагнозды азаматтың қоғамда қабылданған моральдық, мәдени, саяси және діни
құндылықтармен келіспеуіне не оның психикалық денсаулық жағдайына тікелей байланысы
жоқ өзге де себептерге негіздеуге болмайды.
3. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамға диагноз қою және
оны емдеу үшін Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасымен
рұқсат етілген медициналық құралдар мен әдістер қолданылады.
4. Медициналық құралдар мен әдістер аурулы ауытқулардың сипатына қарай
диагностикалық және емдеу мақсаттарында ғана қолданылады және оларды адамды жазалау
түрінде пайдалануға тыйым салынады.
5. Дәрігер психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамға, егер ол
жазылған ақпараттың мәнісін дұрыс қабылдай алатын болса, немесе оның заңды өкіліне
психиканың бұзылуының (ауруының) сипаты, емдеу мақсаттары мен әдістері туралы
жазбаша ақпаратты, сондай-ақ ұсынылатын емдеудің ұзақтығы, ықтимал ауруды сезіну,
жанама әсерлер туралы және күтілетін нәтижелер туралы деректерді психиатриялық
куәландыру жүргізілген кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде береді. Медициналық
құжаттамада берілген ақпарат туралы жазба жасалады. Қалған жағдайларда бұл ақпарат
осы Кодекстің 95-бабының 4-тармағына сәйкес ұсынылуы мүмкін.
6. Осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, психикасының
бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамды емдеу оның немесе оның заңды өкілдерінің
келісімі алынғаннан кейін жүргізіледі.
7. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның келісімінсіз
немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз емдеу Қазақстан Республикасының
заңнамасында белгіленген негіздер бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын
қолданған кезде ғана, сондай-ақ осы Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделген
негіздер бойынша ауруханаға мәжбүрлеп жатқызған кезде жүргізілуі мүмкін. Ауруханаға
шұғыл жатқызылған реттерді қоспағанда, мұндай жағдайларда емдеу психиатр-дәрігерлер
комиссиясының шешімі бойынша жүзеге асырылады. Адамды оның келісімінсіз ауруханаға
жатқызу кезінде оны психиатриялық ұйымға орналастырған кезден бастап қырық сегіз
сағат ішінде психиатр дәрігерлер комиссиясының емдеу тәртібі туралы шешімді
қабылдау қамтамасыз етілуге тиіс.
8. Осы баптың 7-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, психикасының
бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің ұсынылып
отырған емдеуден бас тартуға немесе оны тоқтатуға құқығы бар.
9. Емделуден бас тартқан адамға не оның заңды өкіліне емдеуді тоқтатудың
ықтимал зардаптары түсіндірілуге тиіс. Емделуден бас тарту оның ықтимал зардаптары
туралы мәліметтер көрсетіле отырып, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап
шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің және психиатр-дәрігердің қолы қойылып,
медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді.
Ескерту. 119-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
120-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші
адамдардың құқықтары
1. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдар Қазақстан
Республикасының Конституциясында көзделген, азаматтардың барлық құқықтары мен
бостандықтарына ие болады.
Психикасының бұзылуына (ауруына) байланысты азаматтардың құқықтары мен
бостандықтарын жүзеге асыруын шектеуге Қазақстан Республикасының заңдарында
көзделген жағдайларда ғана жол беріледі.
2. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдардың бәрі өздеріне
психиатриялық көмек көрсетілген кезде:
1) психиатриялық көмекті тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ қажет болған
жағдайда жүрген жері бойынша алуға;
2) емдеудің кез келген сатысында медициналық құралдар мен әдістерді
пайдаланудан, ғылыми зерттеулерден немесе оқу процесінен, суретке түсіруден, бейне
жазудан немесе киноға түсуден бас тартуға;
3) осы Кодекспен реттелетін мәселелер бойынша дәрігерлік комиссияда жұмыс
істеу үшін психиатриялық көмек көрсетуге қатысатын маманды (оның келісімімен)
тартуға;
4) егер пациент он сегіз жасқа толмаған болса, жалпы білім беретін мектептің
немесе интеллектуалдық дамуы бұзылған балаларға арналған арнаулы мектептің
бағдарламасы бойынша білім алуға;
5) хат-хабар алысуға, посылкалар, бандерольдер, ақша, почта аударымдарын
алуға және жіберуге, телефонды пайдалануға, келушілерді қабылдауға, мерзімді баспа
басылымдарына жазылуға;
6) ең қажетті заттарды ұстауға және сатып алуға, өз киімін пайдалануға
құқылы.
3. Жіті байқау жасалатын мамандандырылған үлгідегі мемлекеттік психиатриялық
мекемелерде медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қолданылатын, психикасының
бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдардың осы баптың 1 және 2-тармақтарында
көрсетілген құқықтардан басқа:
1) қосымша тамақ сатып алуға;
2) тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінен тыс медициналық
қызметтер алуға;
3) жеңіл керек-жарақтар, киімдер, аяқ киімдер сатып алуға;
4) қалааралық телефон байланысын пайдалануға;
5) қолма-қол ақшаны бақылау шотын пайдалануға құқығы бар.
Аталған құқықтарды іске асыру осы құқықтар берілетін адамның қаражаты
есебінен жүзеге асырылады.
121-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші
адамдарға қатысты медициналық сипаттағы
мәжбүрлеу шаралары
1. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегетін, қоғамға қауіпті
әрекеттер жасаған адамдарға қатысты медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары сот
шешімі бойынша, Қазақстан Республикасының заңнамасында белгіленген негіздер бойынша
және тәртіппен қолданылады.
2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары денсаулық сақтау жүйесінің
психиатриялық ұйымдарында:
1) амбулаториялық мәжбүрлі байқау және психиатрдың емдеуі;
2) жалпы үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу;
3) мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда мәжбүрлеп емдеу;
4) жіті байқау жасалатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық стационарда
мәжбүрлеп емдеу түрінде жүзеге асырылады.
3. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шараларын қолдану үшін психиатриялық
стационарға орналастырылған адамдар психиатриялық стационарда болған бүкіл
кезеңінде еңбекке жарамсыз деп танылады.
4. Жеке және заңды тұлғалардан түсетін ақша, оның ішінде зейнетақы төлемдері
мен мемлекеттік әлеуметтік жәрдемақылар жіті байқау жасалатын мамандандырылған
үлгідегі мемлекеттік психиатриялық мекеменің (бұдан әрі - мекеме) қолма-қол ақшасын
бақылау шотына мекемеде мәжбүрлеп емдеуде жатқан психикалық науқастың пайдалануы
үшін аударылады.
5. Ақшаны пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
6. Мекеменің қолма-қол ақшасын бақылау шотының қаражатын пайдалану жөніндегі
есеп пен есептілік, сондай-ақ олардың пайдаланылуын бақылау Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
122-бап. Мемлекет кепілдік берген психиатриялық көмек
көрсету және әлеуметтік қорғау
1. Мемлекет:
1) шұғыл және жоспарлы психиатриялық көмекке;
2) психиатриялық сараптамаға, еңбекке уақытша жарамсыздықты айқындауға;
3) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарға, оның ішінде
оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес - мүгедектерге әлеуметтік-тұрмыстық көмек
көрсетуге және еңбекке орналасуына жәрдемдесуге кепілдік береді.
2. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарға психиатриялық
көмек көрсетуді қамтамасыз ету үшін және оларды әлеуметтік қорғау мақсатында
мемлекет:
1) психиатриялық көмек көрсетуді ұйымдастырады;
2) психикасының бұзылуынан зардап шегуші кәмелетке толмағандарға, оның ішінде
оңалтудың жеке бағдарламасына сәйкес - мүгедектерге жалпы білім беретін және
кәсіптік оқытуды ұйымдастырады;
3) өндірістік-емдеу ұйымдарын, сондай-ақ еңбек терапиясына, мүгедектерді қоса
алғанда, психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамдарды осы ұйымдарда
еңбекке орналастыру үшін жаңа мамандықтарға оқытуға арналған еңбек жағдайлары
жеңілдетілген арнайы өндірістер, цехтар немесе учаскелер құрады.
123-бап. Психиатриялық куәландыру
1. Психиатриялық куәландыру зерттеп-қаралатын адамның психикасының бұзылуын
(ауруын) анықтау, психиатриялық көмек көрсету қажеттігін және оның түрлерін
айқындау мақсатында, сондай-ақ қорғаншылық, еңбекке уақытша жарамсыздықты айқындау
туралы мәселені шешу үшін жүргізіледі.
2. Психиатриялық куәландыру, сондай-ақ профилактикалық тексеріп-қарау
зерттеп-қаралатын адамның өтініші бойынша немесе жазбаша келісімімен немесе оның
заңды өкілдерінің куәландыру себептері көрсетілген жазбаша өтініші бойынша;
кәмелетке толмаған адамға немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамға қатысты
- олардың заңды өкілдерінің өтініші бойынша немесе жазбаша келісімімен жүргізіледі.
Зерттеп-қаралатын адамды психиатриялық куәландырудың деректері мен оның
психикалық денсаулық жағдайы туралы қорытынды медициналық құжаттамада тіркеледі,
онда психиатр-дәрігерге көріну себептері мен медициналық ұсынымдар да көрсетіледі.
3. Тексерілетін адамның немесе кәмелетке толмаған адамның заңды өкілі
қарсылық білдірген немесе ол болмаған жағдайда куәландыру қорғаншы және қамқоршы
органның шешімі бойынша жүргізіледі, оған сотқа шағым жасалуы мүмкін.
4. Осы баптың 5-тармағының 1) тармақшасында көзделген жағдайларды қоспағанда,
психиатриялық куәландыру жүргізетін дәрігер зерттеп-қаралатын адамға және оның
заңды өкіліне өзін психиатр ретінде таныстыруға міндетті.
5. Зерттеп-қаралатын адам психикасының бұзылуы (ауруы) асқынған деп
жорамалдауға негіз болатын іс-әрекеттер жасаған кезде, оған өзінің келісімінсіз
немесе заңды өкілінің келісімінсіз психиатриялық куәландыру жүргізілуі мүмкін,
мұның өзі:
1) оның өзіне және айналасындағыларға тікелей қауіп төндіруіне;
2) оның дәрменсіздігіне, яғни тиісті күтім болмаған жағдайда негізгі тіршілік
қажеттерін өз бетінше қанағаттандыруға қабілетсіздігіне;
3) егер адамға психиатриялық көмек көрсетілмей қалдырылатын болса, психикалық
жай-күйінің нашарлауы салдарынан оның денсаулығына елеулі зиян келуіне байланысты
туындайды.
6. Егер зерттеп-қаралатын адам осы Кодекстің 124-бабының 2-тармағында
көзделген тәртіппен динамикалық байқауда тұрса, оған оның заңды өкілінің
келісімінсіз психиатриялық куәландыру жүргізілуі мүмкін.
7. Әртүрлі психиатриялық сараптамалар мен адамды психиатриялық куәландыру
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес
жүргізіледі.
8. Осы баптың 5-тармағында көзделген жағдайларда психиатриялық куәландыру
туралы шешімді психиатр дәрігерлер комиссиясы адамның заңды өкілін хабардар ете
отырып, қабылдайды.
9. Осы баптың 6-тармағында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамды өзінің
келісімінсіз немесе оның заңды өкілінің келісімінсіз психиатриялық куәландыру
туралы шешімді мұндай куәландыру үшін осы баптың 5-тармағында санамаланған
негіздердің бар-жоғы туралы мәліметтер қамтылған өтініш бойынша психиатр-дәрігер
қабылдайды.
10. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
11. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
12. Психиатриялық куәландыру туралы өтініш жазбаша түрде болуға, онда мұндай
куәландырудың қажеттігін негіздейтін толық мәліметтер және ол адамның (не оның
заңды өкілінің) психиатр дәрігерге көрінуден бас тартатыны туралы деректер
қамтылуға тиіс. Психиатр дәрігер шешім қабылдау үшін қажетті қосымша мәліметтер
сұратуға құқылы. Психиатр дәрігер өтініште осы баптың 5-тармағында көзделген мән-
жайлардың жоқ екенін анықтап, психиатриялық куәландырудан жазбаша түрде дәлелді
себеппен бас тартады.
Ескерту. 123-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
124-бап. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші
науқастарды динамикалық байқау
1. Осы баптың 2-тармағында көзделген жағдайларда психикасының бұзылуынан
(ауруынан) зардап шегуші адамның немесе оның заңды өкілінің келісіміне қарамастан
динамикалық байқау белгіленуі мүмкін және ол психиатр-дәрігердің тұрақты тексеріп-
қарауы арқылы адамның психикалық денсаулығының жай-күйін байқауды және оған қажетті
медициналық және әлеуметтік көмек көрсетуді көздейді.
2. Динамикалық байқау психикасының бұзылуы тұрақты немесе созылмалы болып,
ауыр, өзгермейтін сипат алған, асқынған ауру белгілері жиі болатын адамға
белгіленуі мүмкін.
3. Динамикалық байқауды белгілеу қажеттігі және оны тоқтату туралы мәселені
шешуді амбулаториялық психиатриялық көмек көрсететін психиатриялық ұйымның
әкімшілігі тағайындайтын психиатр-дәрігерлер комиссиясы немесе денсаулық сақтау
органы тағайындайтын психиатр-дәрігерлер комиссиясы қабылдайды, комиссияда кемінде
үш дәрігер болады.
4. Психиатр-дәрігерлер комиссиясының дәлелді шешімі медициналық құжаттамаға
жазбамен ресімделеді. Динамикалық байқауды белгілеу немесе оны тоқтату туралы
шешімге осы Кодексте белгіленген тәртіппен шағым жасалуы мүмкін.
5. Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам сауыққан немесе оның
психикалық жай-күйі айтарлықтай әрі тұрақты жақсарған кезде бұрын белгіленген
динамикалық байқау тоқтатылады. Динамикалық байқау тоқтатылғаннан кейін сол адамның
өтініші бойынша немесе келісімімен не оның заңды өкілінің өтініші бойынша немесе
келісімімен психиатриялық көмек консультация және емдеу түрінде көрсетіледі.
Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам психикалық жай-күйі өзгерген
кезде осы Кодекстің 123-бабында көзделген негіздер бойынша және тәртіппен өзінің
келісімінсіз немесе заңды өкілінің келісімінсіз куәландырылуы мүмкін. Мұндай
жағдайларда психиатр-дәрігерлер комиссиясының шешімі бойынша психикасы бұзылған
(ауырған) науқастарға динамикалық байқау қайта жалғастырылуы мүмкін.
6. Динамикалық байқауды тоқтату туралы мәселені қарау психикасының бұзылуынан
зардап шегуші адамның өзінің бастамасы бойынша, сондай-ақ оның заңды өкілінің
бастамасы бойынша осы баптың 3-тармағында көзделген тәртіппен жүзеге асырылуы
мүмкін.
Ескерту. 124-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
125-бап. Психиатриялық стационарға жатқызу
1. Адамның психикасының бұзылуы (ауруы) және психиатр-дәрігердің оған
зерттеп-қарау жүргізу немесе оны стационар жағдайында емдеу қажеттігі туралы шешімі
оны психиатриялық стационарға жатқызу үшін негіз болып табылады.
1-1. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызуға сот шешімінің негізінде
жол беріледі.
Сот шешім шығарғанға дейін адамды психиатриялық стационарға мәжбүрлеп
жатқызуға тек қана осы Кодекстің 94-бабы 1-тармағының 2), 3) және 4)
тармақшаларында көзделген салдарға жол бермеу мақсатында жол беріледі.
Сот шешімінсіз ауруханаға мәжбүрлеп жатқызудың әрбір жағдайында психиатриялық
ұйымның әкімшілігі адамды психиатриялық стационарға орналастырған кезден бастап
қырық сегіз сағат ішінде прокурорға жазбаша хабарлама жібереді.
Жұбайы-зайыбы, жақын туыстары және (немесе) заңды өкілдері туралы мәліметтер
болған кезде психиатриялық ұйымның әкімшілігі адамды психиатриялық стационарға
орналастырған кезден бастап қырық сегіз сағат ішінде оларды хабардар етеді.
2. Психиатриялық стационарға жатқызу Қазақстан Республикасының денсаулық
сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен сот-психиатриялық сараптама
жүргізу қажеттігімен байланысты болуы мүмкін.
3. Осы Кодекстің 94-бабында көзделген жағдайларды қоспағанда, адамды
психиатриялық стационарға жатқызу оның өтініші бойынша немесе оның жазбаша
келісімімен ерікті түрде жүзеге асырылады.
4. Кәмелетке толмаған адам психиатриялық стационарға ата-анасының немесе өзге
де заңды өкілінің жазбаша келісімімен жатқызылады.
5. Алып тасталды - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
6. Заңды өкілі қарсы болған немесе заңды өкілі болмаған жағдайда кәмелетке
толмаған адамды психиатриялық стационарға жатқызу қорғаншы және қамқоршы органның
шешімі бойынша жүзеге асырылады, ауруханаға жатқызу туралы шешім қабылданған кезден
бастап жиырма төрт сағат ішінде прокурорға жазбаша хабарланып, ол туралы сотқа
шағым жасалуы мүмкін.
7. Адамды ауруханаға жатқызуға алынған келісім медициналық құжаттамаға
жазбамен ресімделеді, оған сол адам немесе оның заңды өкілі және психиатр-дәрігер
қол қояды.
8. Адамның психиатриялық стационарда мәжбүрлеп ұсталуы оны ауруханаға жатқызу
жөніндегі негіздер сақталатын уақыт ішінде ғана жалғастырылады.
9. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызылған адам алғашқы алты ай
ішінде оның ауруханада жату мерзімін ұзарту туралы мәселені шешу үшін психиатриялық
ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының кемінде айына бір рет куәландыруына
жатады. Ауруханада жату мерзімін алты айдан астам уақытқа ұзарту Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен
психиатр-дәрігерлер комиссиясының өтініші негізінде сот шешімі бойынша жүргізіледі.
10. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызылған адамды кезектен тыс куәландыру
пациенттің өзінің немесе оның заңды өкілінің, адвокаттың қалауы бойынша жүргізілуі
мүмкін.
Осы Кодекстің 94-бабының 1-тармағында көзделген негіздер бойынша
психиатриялық стационарға жатқызылған адам ауруханаға жатқызылған кезден бастап
қырық сегіз сағат ішінде ауруханаға жатқызудың негізділігі туралы шешім қабылдаған
психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының міндетті түрде
куәландыруына жатады. Ауруханаға жатқызу негізсіз деп танылып, жатқызылған адам
психиатриялық стационарда қалғысы келмеген жағдайларда, ол дереу шығарылуға тиіс.
11. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызуға келіспеген жағдайда, психикасының
бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адам немесе оның заңды өкілі сотқа жүгінуге
құқылы.
Ескерту. 125-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
126-бап. Заңды өкілдерінің өтініші бойынша немесе олардың
келісімімен психиатриялық стационарға
орналастырылған кәмелетке толмаған адамды немесе
сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адамды
куәландыру
1. Психиатриялық стационарға орналастырылған кәмелетке толмаған адам немесе
сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адам осы Кодекстің 123-бабында көзделген
тәртіппен психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясының міндетті түрде
куәландыруына жатады.
2. Кәмелетке толмаған адам немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған адам
ауруханада жату мерзімін ұзарту туралы мәселені шешу үшін алғашқы алты ай ішінде
кемінде айына бір рет психиатр-дәрігерлер комиссиясының куәландыруына жатады.
Ауруханада жату мерзімін алты айдан астам уақытқа ұзарту туралы шешім Қазақстан
Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасында белгіленген тәртіппен
психиатр-дәрігерлер комиссиясының өтініші негізінде сот шешімі бойынша шығарылады.
3. Психиатр-дәрігерлер комиссиясы немесе психиатриялық стационардың
әкімшілігі кәмелетке толмаған адамның немесе сот әрекетке қабілетсіз деп таныған
адамның заңды өкілдері оларды ауруханаға жатқызу кезінде қиянат жасауға жол
берілгенін анықтаған жағдайда психиатриялық стационардың әкімшілігі көрсетілген
мән-жайлар анықталған кезден бастап жиырма төрт сағат ішінде бұл туралы прокурорға
және қамқорлыққа алынған адамның тұрғылықты жері бойынша қорғаншы және қамқоршы
органға хабарлайды.
Ескерту. 126-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
127-бап. Психиатриялық көмек көрсету кезінде қауіпсіздікті
қамтамасыз ету шаралары
1. Стационарлық психиатриялық көмекті, ауруханаға жатқызылған адам мен басқа
да адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз ететін неғұрлым аз шектеулі жағдайларда,
медицина персоналы оның құқықтары мен заңды мүдделерін сақтай отырып, жүзеге
асырады.
2. Ауруханаға мәжбүрлеп жатқызылып, психиатриялық стационарда болған кезінде
ауруханаға жатқызылған адамға күш қолданып, қысым жасау және оны оқшаулау шаралары,
психиатр-дәрігердің пікірінше, оның өзіне немесе басқа адамдарға тікелей қауіп
төндіретін іс-әрекетін өзге әдістермен тыю мүмкін болмаған кезде қолданылады және
ол медицина персоналының тұрақты бақылауымен жүзеге асырылады. Күш қолданып, қысым
жасау немесе оқшаулау шараларының түрлері мен қолданылу уақыты туралы медициналық
құжаттамада жазба жасалып, оның заңды өкіліне хабарланады.
3. Құқық қорғау органдарының қызметкерлері медицина қызметкерлеріне мәжбүрлеп
куәландыруды, мәжбүрлеп ауруханаға жатқызуды жүзеге асырған кезде жәрдемдесуге,
ауруханаға жатқызылатын адамды тексеріп-қарау мақсатында оның қасына бару үшін,
сондай-ақ ауруханаға жатқызылған адам (ауруханаға жатқызылуға тиіс адам) тарапынан
айналасындағылардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнетін жағдайларда қауіпсіз
жағдайларды қамтамасыз етуге міндетті.
Ескерту. 127-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
128-бап. Психиатриялық стационардан шығару
1. Психиатриялық стационардан шығару пациент сауыққан немесе оның психикалық
жай-күйі стационарда одан әрі емдеуді қажет етпейтіндей жақсарғаннан кейін, сондай-
ақ стационарға орналастыру үшін негіз болған зерттеп-қарау немесе сараптама
аяқталғаннан кейін жүргізіледі.
2. Психиатриялық стационарда өз еркімен жатқан пациент одан өзінің жеке
өтініші, оның заңды өкілінің өтініші бойынша немесе оны емдеуші дәрігердің шешімі
бойынша шығарылады.
3. Психиатриялық стационарға мәжбүрлеп жатқызылған пациентті одан шығару
психиатр-дәрігерлер комиссиясының қорытындысы, сот шешімі не прокурордың қаулысы
бойынша бойынша жүргізіледі.
4. Соттың ұйғарымы бойынша медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары
қолданылған пациенттің шығарылуы сот ұйғарымы бойынша ғана жүзеге асырылады.
5. Психиатриялық стационарға өз еркімен орналастырылған пациентті, егер
психиатриялық ұйымның психиатр-дәрігерлер комиссиясы оны осы Кодекстің 94-
бабының 1-тармағында көзделгендей ауруханаға мәжбүрлеп жатқызу негіздерін
анықтайтын болса, одан шығарудан бас тартылуы мүмкін. Мұндай жағдайда оның
психиатриялық стационарда болуы, ауруханада жату мерзімін ұзарту және стационардан
шығарылуы туралы мәселелер 125-баптың 8-10-тармақтарында және осы баптың 3-
тармағында белгіленген тәртіппен шешіледі.
Ескерту. 128-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
129-бап. Адамдарды психоневрологиялық ұйымдарға
орналастыру үшін негіздер
1. Кәмелетке толмаған адамды психоневрологиялық ұйымға орналастыру үшін -
психологиялық-медициналық-педагогикалық консультацияның қорытындысы; сот әрекетке
қабілетсіз деп таныған адам үшін психиатр дәрігердің қатысуымен дәрігерлік
комиссияның қорытындысы негізінде қабылданған қорғаншы және қамқоршы органның
шешімі негіз болып табылады.
Психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші, бірақ әрекетке қабілетсіз
деп танылмаған, кәмелетке толған адамды психоневрологиялық ұйымға орналастыру сот
шешімі бойынша жүзеге асырылады.
Қорытындыда адамның оны әлеуметтік қамсыздандыруға арналған
мамандандырылмаған ұйымда болу мүмкіндігінен айыратындай болып психикасының
бұзылғаны (ауруы) туралы, ал адамның әрекетке қабілеттілігіне қатысты - сот алдында
оны әрекетке қабілетсіз деп тану туралы мәселе қоюға негіздің жоқтығы туралы
мәліметтер де куәландырылуға тиіс.
2. Қорғаншы және қамқоршы органдар психоневрологиялық ұйымға орналастырылатын
адамдардың мүліктік мүдделерін қорғау үшін шаралар қолдануға міндетті.
3. Кәмелетке толмаған адамды арнайы оқыту мақсатымен психоневрологиялық
ұйымға жіберу үшін адамның психикасының бұзылуы (ауруы) негіз болып табылады. Ол
ата-анасының не оның заңды өкілінің өтініші және республикалық, облыстық немесе
қалалық психологиялық-медициналық-педагогикалық консультациялар қорытындысының
негізінде жіберіледі. Қорытындыда кәмелетке толмаған адамды интеллектуалдық дамуы
бұзылған балаларға арналған арнаулы мектеп жағдайында оқыту қажеттігі туралы
мәліметтер қамтылуға тиіс.
4. Психиатр-дәрігер, психологиялық-медициналық-педагогикалық консультация
қатысқан дәрігерлік комиссияның мамандандырылған психоневрологиялық ұйымда тұруға
не оқуға медициналық айғақтардың жоқтығы туралы қорытындысы психикасының бұзылуынан
(ауруынан) зардап шегуші адамды психоневрологиялық ұйымнан немесе арнайы оқытатын
мектептен жалпы үлгідегі осындай ұйымға ауыстыру үшін негіз болып табылады.
5. Психоневрологиялық ұйымнан немесе арнайы оқытатын мектептен шығару:
1) психикасының бұзылуынан (ауруынан) зардап шегуші адамның жеке өтініші
бойынша, психиатр-дәрігер қатысқан дәрігерлік комиссияның денсаулық жағдайы бойынша
бұл адамның жеке тұра алатыны туралы қорытындысы болған кезде;
2) шығарылатын кәмелетке толмаған адамға не сот әрекетке қабілетсіз деп
таныған адамға күтім-жасауды жүзеге асыруға міндеттенетін ата-анасының, өзге де
туыстарының немесе заңды өкілінің өтініші бойынша жүргізіледі.
Ескерту. 129-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2010.12.29 N 375-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
21-тарау. АЛКОГОЛИЗММЕН, НАШАҚОРЛЫҚПЕН ЖӘНЕ УЫТҚҰМАРЛЫҚПЕН
АУЫРАТЫНДАРҒА МЕДИЦИНАЛЫҚ-ӘЛЕУМЕТТІК КӨМЕК КӨРСЕТУ
130-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен
ауыратындарға медициналық көмек көрсетуді
ұйымдастыру
1. Мемлекет алкоголизмнің, нашақорлықтың және уытқұмарлықтың алдын алу және
оларды емдеу жөніндегі шаралар жүйесін қамтамасыз етеді.
2. Медициналық сипаттағы мәжбүрлеу шаралары қылмыс жасаған, алкоголизмнен
немесе нашақорлықтан не уытқұмарлықтан емделуге мұқтаж деп танылған адамдарға
қатысты, сондай-ақ әкімшілік құқық бұзушылық жасаған және созылмалы алкоголизммен,
нашақорлықпен немесе уытқұмарлықпен ауырады деп танылған және ерікті түрде
емделуден жалтарған адамдарға сот шешімі бойынша қолданылады.
131-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен
ауыратын және медициналық-әлеуметтік оңалтуға
мұқтаж адамдардың медициналық ұйымдарға өтініш
жасауы
1. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдар
наркологиялық көмек көрсететін медициналық ұйымдарға медициналық көмек сұрап өтініш
жасаған жағдайда, оларды медициналық-әлеуметтік оңалту ерікті түрде жүргізіледі
және пациенттің қалауы бойынша - жасырын түрде жүзеге асырылуы мүмкін.
2. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын кәмелетке
толмаған адамды, сондай-ақ нашақорлықпен ауыратын, сот әрекетке қабілетсіз деп
таныған адамды медициналық-әлеуметтік оңалту олардың заңды өкілдерінің келісімімен
жүргізіледі.
132-бап. Адамды алкоголизммен, нашақорлықпен және
уытқұмарлықпен ауырады деп тану тәртібі
1. Адамды алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп тануды
уәкілетті орган белгілеген тәртіппен тиісті медициналық куәландырудан кейін
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асырады.
2. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адам
мұнымен келіспеген жағдайда, оның мұндай шешімге жоғары тұрған денсаулық сақтауды
басқару органына және (немесе) сотқа шағым жасауына болады.
133-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен
ауыратын адамдардың құқықтары
1. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауыратын адамдардың:
1) білікті медициналық көмек алуға;
2) наркологиялық ұйымды таңдауға;
3) өз құқықтары, өздерінің наркологиялық сырқатқа шалдығуының сипаты, емдеу
мен медициналық-әлеуметтік оңалтудың қолданылатын әдістері туралы ақпарат алуға;
4) медициналық-әлеуметтік оңалтуды тұрғылықты жері бойынша, сондай-ақ қажет
болған жағдайда - жүрген жері бойынша өткізуге құқығы бар.
2. Нашақорлықпен ауыратын науқастың немесе оның заңды өкілінің ұсынылатын
медициналық-әлеуметтік оңалтудың кез келген сатысында одан бас тартуға құқығы бар.
3. Медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тартқан адамға не оның заңды өкіліне
медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тартудың ықтимал зардаптары түсіндірілуге
тиіс. Медициналық-әлеуметтік оңалтудан бас тарту, оның ықтимал зардаптары туралы
мәліметтер көрсетіле отырып, медициналық құжаттамаға жазбамен ресімделеді, оған
нашақорлықпен ауыратын адамның немесе оның заңды өкілінің және психиатр-нарколог
дәрігердің қолы қойылады.
4. Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жағдайларды қоспағанда,
нашақорлықпен ауыратын адамдардың құқықтары мен бостандықтарын нашақорлық
диагнозының болуы, наркологиялық ұйымда динамикалық байқауда тұру фактісі негізінде
ғана шектеуге жол берілмейді.
134-бап. Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен
ауыратын адамдарды есепке алу және байқау
Алкоголизммен, нашақорлықпен және уытқұмарлықпен ауырады деп танылған адамдар
тұрғылықты жері бойынша денсаулық сақтау ұйымдарында есепке тұруға және байқауға
алынуға жатады және оларда уәкілетті орган белгілейтін тәртіппен демеп емдеуден
өтеді.
22-тарау. АЗАМАТТАРДЫҢ ЖЕКЕЛЕГЕН САНАТТАРЫНА МЕДИЦИНАЛЫҚ КӨМЕК КӨРСЕТУ
135-бап. Әскери қызметшілерге, ғарышкерлікке
кандидаттарға, ғарышкерлерге, арнаулы мемлекеттік
органдар және құқық қорғау органдары
қызметкерлеріне, олардың отбасы мүшелері мен
осы органдардың зейнеткерлеріне медициналық
көмек көрсету
Ескерту. Тақырыпқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
1. Әскери қызметшілерге, ғарышкерлікке кандидаттарға, ғарышкерлерге, арнаулы
мемлекеттік органдар және құқық қорғау органдарының қызметкерлеріне, олардың отбасы
мүшелері мен осы органдардың зейнеткерлеріне медициналық
көмек Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес ұйымдастырылады.
2. Қызметін өткеріп жатқан жерде немесе тұрғылықты жерінде олар болмаған
жағдайда немесе ведомстволық медициналық ұйымдарда тиісті бөлімшелер, мамандар не
арнайы жабдықтар болмаған жағдайда, медициналық көмек тегін медициналық көмектің
кепілдік берілген көлемі шеңберінде медициналық ұйымдарда көрсетіледі.
Ескерту. 135-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.01.06 N 379-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі),
2012.01.06 № 529-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік жиырма бір күн
өткен соң қолданысқа енгізіледі), 2012.02.13 N 553-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңдарымен.
136-бап. Иондаушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған
азаматтарға медициналық көмек көрсету
1. Иондаушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған азаматтар медициналық көмекті
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес алады.
2. Иондаушы сәулеленудің әсеріне ұшыраған азаматтардан қан мен тіндерді алу,
оларды сақтау және пайдалану тәртібін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
137-бап. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен
азаматтарға медициналық көмек көрсету
1. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен азаматтарға Қазақстан
Республикасының заңдарында белгіленген адамдар санаты жатады.
2. Экологиялық зілзала салдарынан зардап шеккен азаматтар Қазақстан
Республикасының заңдарына сәйкес медициналық көмек алады.
138-бап. Бас бостандығы шектеулі азаматтарға медициналық
көмек көрсету
Бас бостандығы шектеулі, сондай-ақ сот үкімі бойынша жазасын бас
бостандығынан айыру орындарында өтеп жүрген, арнайы мекемелерге орналастырылған
азаматтарға медициналық көмек уәкілетті орган және Қазақстан Республикасының
заңдарында белгіленген өз құзыреті шегінде өзге де мемлекеттік органдар айқындайтын
тәртіппен көрсетіледі.
23-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ЖЕКЕЛЕГЕН
ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕУ 139-бап. Хирургиялық араласу, қан, оның компоненттерін құю
және диагностиканың инвазиялық әдістерін қолдану
тәртібі
1. Хирургиялық араласу, қан, оның компоненттерін құю және диагностиканың
инвазиялық әдістерін қолдану науқастардың жазбаша келісімімен қолданылады.
Сот әрекетке қабілетсіз деп таныған, психикасының бұзылуынан (ауруынан)
зардап шегуші науқастарға және кәмелетке толмаған адамдарға хирургиялық араласу,
қан мен оның компоненттерін құю, диагностиканың инвазиялық әдістері олардың заңды
өкілдерінің жазбаша келісімімен жасалады.
2. Медицина қызметкерлері өмірді сақтау айғақтары бойынша хирургиялық
араласуға кірісіп кеткен және оны тоқтату пациенттің өмірі мен денсаулығына қауіп
төндіруіне байланысты мүмкін болмаған жағдайларды қоспағанда, келісім кері қайтарып
алынуы мүмкін.
3. Хирургиялық араласуды, қан мен оның компоненттерін құюды, диагностиканың
инвазиялық әдістерін қолдануды кідірту науқастың өміріне қауіп төндіретін, ал
науқастың немесе оның заңды өкілдерінің келісімін алу мүмкін болмаған жағдайларда,
дәрігер немесе консилиум науқасты немесе оның заңды өкілдерін қолданылған шаралар
туралы кейіннен хабардар ете отырып, шешім қабылдайды.
140-бап. Биологиялық өлімді анықтау. Өмірге дем беру
жөніндегі жасанды шараларды тоқтату жағдайлары
1. Биологиялық өлім өмірлік маңызды функциялар біржола тынатын, организм
тіршілігінің тоқтауын білдіреді.
2. Биологиялық өлімді медицина қызметкері мынадай белгілердің жиынтығы
негізінде растайды:
1) жүрек қызметінің тоқтауы;
2) тыныс алудың тоқтауы;
3) орталық жүйке жүйесі жұмысының тоқтауы.
3. Өмірге дем беру жөніндегі жасанды шаралар тек қана:
1) биологиялық өлім расталған;
2) консилиум бас миының біржола семуін тіркеген кезде, жақын туыстарының және
(немесе) заңды өкілдерінің бірауызды жазбаша келісімі болған кезде тоқтатылуы
мүмкін.
141-бап. Эвтаназия
Эвтаназияны жүзеге асыруға тыйым салынады.
142-бап. Анатомиялық сый
1. Анатомиялық сый - әрекетке қабілетті адамның өз тіндерін және (немесе)
ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) тірі кезінде де, қайтыс болғаннан кейін де өз
еркімен құрбандық етуі, оны тиісінше ресімдеген шарты немесе өсиеті арқылы адам
жүзеге асырады.
2. Анатомиялық сый туралы деректер жария етуге жатпайды.
3. Өсиет етілген тіндерден және (немесе) ағзалардан (ағзалардың бөліктерінен)
басқа, табылған күннен бастап қырық бес күн ішінде танылмаған және сұрауы болмаған
адамдардың мәйіттері де анатомиялық сый ретінде танылады.
4. Анатомиялық сый биологиялық-медициналық зерттеулер жүргізу үшін ғылыми,
ғылыми-практикалық және оқу мақсаттарында пайдаланылуы мүмкін.
5. Анатомиялық сыйды жасаудың және оны денсаулық сақтау ұйымдарына берудің
тәртібі мен шарттарын Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
6-БӨЛІМ. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРИЯЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ САЛАУАТТЫЛЫҒЫ
САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ЖӘНЕ ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚТЫ САҚТАУ
24-тарау. ХАЛЫҚТЫҢ САНИТАРИЯЛЫҚ-ЭПИДЕМИОЛОГИЯЛЫҚ
САЛАУАТТЫЛЫҒЫ САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ
143-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет
жүйесі
Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің бірыңғай жүйесіне:
1) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
саласындағы мемлекеттік орган;
2) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті
жүзеге асыратын өзге де мемлекеттік органдардың құрылымдық бөлімшелері;
3) халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті
жүзеге асыратын мемлекеттік ұйымдар кіреді.
144-бап. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық
нормалау
1. Мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық нормалау санитариялық-
эпидемиологиялық қызметтің жұмысы болып табылады және ол:
1) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының негіздемесі бойынша
бірыңғай талаптарды әзірлеуді және олардың әзірленуін бақылауды;
2) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын әзірлеуді (қайта
әзірлеуді), сараптауды, бекіту мен жариялауды;
3) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын зерделеуді, қолданылу
практикасын қорытуды, олардың қолданылуын бақылауды;
4) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарының бірыңғай деректер
банкін қалыптастыру мен жүргізуді;
5) санитариялық-эпидемиологиялық нормалау құжаттарын жалпыға бірдей
қабылданған халықаралық талаптармен үйлесімді етуді қамтиды.
2. Санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттары
санитариялық қағидалар, гигиеналық нормативтер, нұсқаулықтар, әдістемелік
ұсынымдар, әдістемелік нұсқамалар, әдістемелер, бұйрықтар, техникалық регламенттер,
қағидалар мен стандарттар болып табылады.
3. Санитариялық қағидалар мен гигиеналық нормативтерді қоспағанда,
санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың мемлекеттік жүйесінің құжаттарын әзірлеу
мен бекітудің тәртібін уәкілетті орган бекітеді.
4. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды (оның ішінде мекендеу
факторларының, кәсіпкерлік және өзге де қызметтің, өнімдердің, жұмыстар мен
көрсетілетін қызметтердің адам үшін қауіпсіздігінің және (немесе) зиянсыздығының
критерийлерін) белгілейтін халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
саласындағы нормативтік құқықтық актілер санитариялық қағидалар болып табылады,
оларды сақтамау адамның өміріне немесе денсаулығына қауіп төндіреді, сондай-ақ
аурулардың пайда болуы мен таралуына қауіп төндіреді.
5. Гигиеналық норматив - зерттеулерде белгіленген, мекендеу ортасының белгілі
бір факторын сипаттайтын көрсеткіштің адам үшін оның қауіпсіздігі және (немесе)
зиянсыздығы тұрғысынан алғанда, жол берілетін ең жоғарғы немесе ең төменгі сандық
және (немесе) сапалық мәні.
6. Халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
нормативтік құқықтық актілер, гигиеналық нормативтер Қазақстан Республикасының
аумағындағы барлық жеке және заңды тұлғалардың орындауы үшін міндетті.
7. Мемлекеттік органдар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы
мәселелеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерді әзірлеу мен бекіту кезінде
оларды уәкілетті органмен келісуге міндетті.
Ескерту. 144-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
145-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық талаптар
Санитариялық қағидалар, гигиеналық нормативтер:
1) өндірістік, қоғамдық, тұрғын үй және басқа да үй-жайларды, ғимараттарды,
құрылыстарды, жабдықтарды, көлік құралдарын күтіп-ұстау мен пайдалануға;
2) құрылыс салуға жер учаскесін таңдауға;
3) объектілерді жобалауға, салуға, реконструкциялауға, жөндеуге
және пайдалануға беруге әрі күтіп-ұстауға;
4) өндірістік-техникалық мақсаттағы өнімдерге;
5) шаруашылық-тұрмыстық және гигиеналық мақсаттағы тауарларға және оларды
өндіру технологияларына;
6) тамақ өнімдері мен тағамдық азық-түлікке, оларды өндірудің, өлшеп-
ораудың, тасымалдаудың, сақтаудың, өткізудің, кәдеге жаратудың және жоюдың
шарттарына;
7) Қазақстан Республикасының аумағына әкелінетін өнімдерге, онда генетикалық
түрлендірілген объектілердің және қауіпті химиялық заттардың, оның ішінде жойылуы
қиын органикалық ластауыштардың болуына бақылауды ұйымдастыруға және оның жүйесіне;
8) халықтың арнаулы, емдеу-профилактикалық, балалар тамағын, диеталық және
қоғамдық тамақтануын ұйымдастыруға;
9) химиялық заттарды, уларды, биологиялық заттар мен материалдарды қолдануға;
10) су көздеріне (шаруашылық-ауыз су үшін су жинау орындарына), шаруашылық-
ауыз сумен жабдықтауға әрі мәдени-тұрмыстық су пайдалану орындарына және су
объектілерінің қауіпсіздігіне;
11) қалалық және ауылдық елді мекендердегі, өнеркәсіп ұйымдары
аумақтарындағы атмосфералық ауаға, өндірістік, тұрғын үй мен басқа да үй-жайлардың
ауасына, микроклиматына;
12) топыраққа және оның қауіпсіздігіне, қалалық және ауылдық елді
мекендердің, өнеркәсіп, құрылыс алаңдарының аумақтарын күтіп-ұстауға;
13) өндіріс пен тұтыну қалдықтарын жинауға, пайдалануға, қолдануға,
залалсыздандыруға, тасымалдауға, сақтауға және көмуге;
14) еңбек, тұрмыстық қызмет көрсету, медициналық қамтамасыз ету, арнайы және
емдеу-профилактикалық тамақтану жағдайларына;
15) биологиялық және химиялық заттармен, улармен, биологиялық және
микробиологиялық организмдермен және олардың токсиндерімен жұмыс істеу
жағдайларына;
16) адамға әсер ететін физикалық факторлардың көздерімен жұмыс істеу
жағдайларына;
17) халықтың әртүрлі топтарын тәрбиелеу, оқыту, олардың өмір сүруі және
өндірістік практика жағдайларына;
18) халықты гигиеналық тәрбиелеуге және оқытуға;
19) радиациялық, химиялық, микробиологиялық, токсикологиялық,
паразитологиялық қауіпсіздікті қамтамасыз етуге;
20) жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді ұйымдастыруға, шикізаттың жаңа
түрлеріне, технологиялық жабдықтар мен процестерге, құрал-саймандарға, азық-түлік
шикізаты мен тамақ өнімдеріне, құрылыс материалдарына, иондаушы сәулелену
көздеріне, ыдысқа, химиялық, биологиялық және дәрілік заттарға, буып-түйетін және
полимерлік материалдарға, парфюмерлік-косметикалық, полиграфиялық өнім мен кең
тұтынылатын басқа да тауарларға әзірленетін нормативтік-техникалық құжаттамаға
(стандарттарға, ұйымдардың стандарттарына, нормативтік құжаттарға, рецептерге);
21) дезинфекциялау, дератизациялау және дезинсекциялау құралдарын,
жабдықтарын, материалдарын әзірлеуді, сынауды, дайындауды, өндіруді, сақтауды,
тасымалдауды, өткізуді, қолдануды, дезинфекция қызметі объектілерін күтіп-ұстау мен
пайдалануды, сондай-ақ жұмыстар мен көрсетілетін қызметтердің тиімділігі мен
қауіпсіздігін бақылауды қамтитын жұмыстар мен көрсетілетін қызметтерді
ұйымдастыруға және жүзеге асыруға;
22) медициналық мақсаттағы бұйымдарды стерилизациялау мен дезинфекциялауды
жүргізу шарттарына;
23) дәрілік заттардың өнеркәсіптік өндірісінің жағдайларына;
24) тағамдық ас тұзын йодтауға және тамақ өнімдерін байытуға
(фортификациялауға);
25) әлеуетті қауіпті химиялық және биологиялық заттарды қолдану
мен пайдалануға және олардың рұқсат етілетін шекті шоғырлануын айқындауға;
26) санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық), оның ішінде Қазақстан
Республикасының аумағын санитариялық қорғауды жүзеге асыру, шектеу іс-шараларын,
оның ішінде карантинді енгізу жөніндегі, инфекциялық және паразиттік аурулармен
ауыратын науқастарға қатысты, халықты медициналық тексеріп-қарауды, профилактикалық
егуді жүргізу жөніндегі іс-шараларды ұйымдастыруға және жүргізуге;
27) шикізатты сақтау мен қайта өңдеуге;
28) объектілерді сумен жабдықтауға, кәріздеуге, жарықтандыруға және
желдетуге;
29) жүктерді, улы заттарды тасымалдау мен сақтау шарттарына;
30) жолаушыларды тасымалдау шарттарына;
31) объектілерді жоюға, консервациялауға, қайта бейіндеуге;
32) өндірістік бақылауды жүзеге асыруға;
33) тағамға биологиялық активті қоспаларды қолдануға және пайдалануға
қойылатын санитариялық-эпидемиологиялық талаптарды белгілейді.
Ескерту. 145-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.12.03 N 505-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
146-бап. Тамақ өнімдерін және адам денсаулығына зиянды
әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта тіркеу және
мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып
алу
1. Тамақ өнімі және адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен
заттардың жекелеген түрлері, оған қоса:
1) алғаш рет өндірілетін (дайындалатын) және Қазақстан Республикасының
аумағына алғаш рет әкелінетін (импортталатын) балалар тамағы өнімдері, тағамға
тағамдық және биологиялық активті қоспалар, генетикалық түрлендірілген объектілер,
бояғыштар, дезинфекциялау, дезинсекциялау және дератизациялау құралдары, сумен және
тамақ өнімдерімен жанасатын материалдар мен бұйымдар;
2) Қазақстан Республикасының аумағына алғаш рет әкелінетін (импортталатын),
өндіріске алғаш рет енгізілетін және бұрын пайдаланылмаған заттар және олардың
негізінде дайындалған, халық үшін ықтимал қауіп төндіретін материалдар мен
препараттар халықтың санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы
мемлекеттік органда мемлекеттік тіркеуге жатады.
2. Тамақ өнімдерін мемлекеттік тіркеу "Тамақ өнімдерінің қауіпсіздігі туралы"
Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес жүзеге асырылады.
3. Адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген
түрлерін мемлекеттік тіркеу:
1) заттар мен жекелеген өнім түрлерінің халық пен мекендеу ортасы үшін
қауіптілігін сараптамалық бағалау;
2) заттар құрамының, өнімдердің жекелеген компоненттерінің халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы нормативтік құқықтық
актілерге және гигиеналық нормативтерге сәйкестігін белгілеу;
3) арнаулы шараларды, оның ішінде заттар мен жекелеген өнім түрлерін кәдеге
жарату мен жою жағдайларын, олардың халық пен мекендеу ортасына зиянды әсерінің
алдын алу жөніндегі арнаулы шараларды әзірлеу негізінде жүргізіледі.
4. Балалар тамағы өнімдерін, тағамға тағамдық және биологиялық активті
қоспаларды, генетикалық түрлендірілген объектілерді, бояғыштарды, дезинфекциялау,
дезинсекциялау және дератизациялау құралдарын, сумен және тамақ өнімдерімен
жанасатын материалдар мен бұйымдарды, химиялық заттарды, адам денсаулығына зиянды
әсер ететін өнімдер мен заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу, қайта
тіркеу және мемлекеттік тіркеу туралы шешімді кері қайтарып алу тәртібін уәкілетті
орган белгілейді.
5. Тамақ өнімдерін және адам денсаулығына зиянды әсер ететін өнімдер мен
заттардың жекелеген түрлерін мемлекеттік тіркеу және қайта тіркеу кезінде оларға
санитариялық-эпидемиологиялық сараптама және ғылыми негіздеме жүргізумен байланысты
шығыстарды өтінім берушілер көтереді.
6. Қазақстан Республикасында тіркелген және қолдануға рұқсат етілген заттар
мен өнімдердің тізілімі мерзімді баспа басылымдарында жариялануға жатады.
147-бап. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг
1. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторинг халықтың денсаулығы мен мекендеу
ортасының жай-күйіне, оларды талдауға, бағалау мен болжауға, сондай-ақ халықтың
денсаулығының жай-күйі мен мекендеу ортасы факторларының әсері арасындағы себеп-
салдарлық байланыстарды айқындауға байқау жүргізудің мемлекеттік жүйесі болып
табылады.
2. Санитариялық-эпидемиологиялық мониторингті уәкілетті орган айқындайтын
тәртіппен мемлекеттік санитариялық-эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдары
жүзеге асырады.
148-бап. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда
болуы мен таралуының, халықтың улануының алдын
алу
1. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда болуының және таралуының,
халықтың улануының алдын алу мақсатында санитариялық-эпидемиологиялық нормалаудың
мемлекеттік жүйесінің құжаттарында көзделген санитариялық-эпидемияға қарсы
(профилактикалық), оның ішінде Қазақстан Республикасының аумағын санитариялық
қорғауды жүзеге асыру, шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді енгізу,
өндірістік бақылауды жүзеге асыру жөніндегі, инфекциялық және паразиттік аурулармен
ауыратын науқастарға қатысты, халықты медициналық тексеріп-қарауды, профилактикалық
егуді, гигиеналық тәрбие беру мен оқытуды жүргізу жөніндегі іс-шаралар жүргізіледі.
2. Санитариялық-эпидемияға қарсы (профилактикалық) iс-шаралар Қазақстан
Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарына енгiзiлуге жатады.
3. Инфекциялық және паразиттік аурулармен ауыратын науқастар, инфекциялық
және паразиттік аурулармен ауырады деп күдік туғызатын адамдар, бактерия
таратушылар оқшаулануға және емделуге, ал олармен қарым-қатынаста болған адамдар -
медициналық байқауға алынуға және қажет болған кезде оқшаулануға және емделуге
жатады.
4. Айналасындағылар үшін қауіп төндіретін созылмалы инфекциялық және
паразиттік аурулармен ауыратын науқастар, созылмалы бактерия таратушылар Қазақстан
Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес жұмыстан уақытша шеттетілуге жатады.
Ескерту. 148-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 03.07.2013 № 124-V Заңымен (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі).
149-бап. Қазақстан Республикасының аумақтарын санитариялық
қорғау
1. Автомобиль өткізу пункттерін қоспағанда, кеден одағының кедендік
шекарасымен тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекара арқылы
өткізу пункттерінде жолаушыларға, экипаждарға, поезд бригадаларына, көлік
құралдарына, халық денсаулығына қауіп төндіретін жүктерге санитариялық-
эпидемиологиялық бақылауды жүзеге асыру үшін санитариялық-карантиндік пункттер
ұйымдастырылады.
2. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу пункттерінде
(санитариялық-карантиндік пункттерде) санитариялық-карантиндік қадағалауды халықтың
санитариялық-эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы мемлекеттік органның
аумақтық бөлімшелері жүргізеді.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы автомобиль өткізу
пункттерінде санитариялық-карантиндік қадағалауды Қазақстан Республикасының кеден
органдары жүргізеді.
3. Әкелінуіне тыйым салынған қауіпті жүктер мен тауарларды, сондай-ақ оларға
қатысты санитариялық-карантиндік қадағалау жүргізген кезде олардың Қазақстан
Республикасының аумағына әкелінуі инфекциялық аурулардың немесе жаппай инфекциялық
емес аурулар мен уланулардың пайда болуы мен таралу қаупін төндіреді деп
белгіленген жүктер мен тауарларды Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге жол
берілмейді.
Ескерту. 149-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2010.06.30 N 297-IV (2010.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі), 2011.01.06 N 378-IV (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
150-бап. Инфекциялық аурулар эпидемиясының пайда болу
қаупі төнген жағдайда шектеу іс-шараларын, оның
ішінде карантин енгізудің шарттары
1. Инфекциялық және паразиттік аурулардың әкеліну және таралу қаупі төнген
жағдайда, осы Кодекске сәйкес уәкілетті орган кеден одағының кедендік шекарасымен
тұспа-тұс келетін Қазақстан Республикасының Мемлекеттік шекарасы арқылы өткізу
пункттерінде және тиісті аумақтарда шектеу іс-шараларын, оның ішінде кәсіпкерліктің
және (немесе) өзге де қызметтің және халықтың тыныс-тіршілігінің ерекше
жағдайларымен карантин енгізеді.
2. Шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин енгізілген жағдайда орталық және
жергілікті атқарушы органдардың, жеке және заңды тұлғалардың қызметін үйлестіру
бойынша оралымды басшылық жасау төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою
жөніндегі ведомствоаралық мемлекеттік комиссияға және төтенше жағдайлар жөніндегі
аумақтық комиссияларға жүктеледі.
3. Жекелеген объектілерде шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин тиісті
аумақтың (көліктегі) бас мемлекеттік санитариялық дәрігерінің немесе оның
орынбасарларының, сондай-ақ ведомстволық объектілерде - халықтың санитариялық-
эпидемиологиялық салауаттылығы саласындағы қызметті жүзеге асыратын мемлекеттік
органдардың бөлімшелері басшыларының шешімімен енгізіледі (тоқтатылады).
4. Шектеу іс-шараларын, оның ішінде карантинді жүзеге асыру тәртібін және
пайда болу мен таралу қаупі төнген кезде шектеу іс-шаралары, оның ішінде карантин
енгізілетін инфекциялық аурулардың тізбесін Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілейді.
Ескерту. 150-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2010.06.30 № 297-IV (2011.07.01
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
151-бап. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен
улану оқиғаларын тіркеу және тексеру
1. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен уланудың барлық
оқиғалары, олардың анықталған жері бойынша денсаулық сақтау ұйымдарының тіркеуге
алуына, мемлекеттік санитариялық- эпидемиологиялық қызмет органдары мен ұйымдарының
мемлекеттік есепке алуына және есептілікті жүргізуіне жатады. Көрсетілген аурулар
мен улану оқиғаларын тіркеу, есепке алу тәртібін, сондай-ақ олар бойынша
есептілікті жүргізу тәртібін уәкілетті орган белгілейді.
2. Инфекциялық және паразиттік, кәсіптік аурулар мен халықтың улану оқиғалары
уәкілетті орган белгілеген тәртіппен санитариялық-эпидемиологиялық қызмет
мамандарының тексеру жүргізуіне жатады.
152-бап. Дезинфекциялық, дезинсекциялық және
дератизациялық іс-шаралар
1. Инфекциялық және паразиттік аурулардың пайда болуының, таралуының алдын
алу мақсатында дара кәсіпкерлер, жеке және заңды тұлғалар эпидемиологиялық айғақтар
мен санитариялық-эпидемиологиялық қызметтің лауазымды адамдарының нұсқамалары,
қаулылары бойынша инфекциялық және паразиттік аурулардың қоздырғыштарын жоюға
(дезинфекция), жәндіктерді, басқа да буын аяқтыларды жоюға (дезинсекция) және
кеміргіштерді қыруға (дератизация) бағытталған шаралар кешенін өз қаражаты
есебінен жүргізуге міндетті.
2. Төтенше эпидемия жағдайлары пайда болған кезде мемлекеттік санитариялық-
эпидемиологиялық қызмет органдарының ұсынуы бойынша облыстардың, республикалық
маңызы бар қаланың және астананың жергілікті атқарушы органдарының шешімімен
кезектен тыс міндетті дезинфекциялық, дезинсекциялық және дератизациялық іс-шаралар
бюджет қаражаты есебінен жүргізіледі.
3. Ошақтық дезинфекцияны медициналық ұйымдар, сондай-ақ санитариялық-
эпидемиологиялық қызмет ұйымдары жүргізеді.
25-тарау. ҚОҒАМДЫҚ ДЕНСАУЛЫҚТЫ САҚТАУ 153-бап. Аурулар профилактикасының мақсаты мен түрлері
1. Аурулар профилактикасының мақсаты аурулардың пайда болуының немесе
өршуінің, сондай-ақ олардың зардаптары мен асқынуының алдын алу болып табылады.
2. Аурулар профилактикасы бастапқы, қайталама және жалғаспалы болып бөлінеді.
Аурулардың бастапқы профилактикасы (жаппай және жеке) аурулардың пайда
болуының алдын алу мақсатында тіршілік ету үшін қолайлы жағдайлар жасауға
бағытталған.
Аурулардың қайталама профилактикасы аурулардың ерте сатыларында өршуінің және
олардың зардаптарының алдын алуға бағытталған.
Аурулардың жалғаспалы профилактикасы өршіп кеткен асқынуды, ағзалар мен
тіндердің зақымдануын бақылауға бағытталған.
154-бап. Салауатты өмір салтын қалыптастыру
1. Салауатты өмір салтын қалыптастыру денсаулықты нығайту және өмір салтымен
байланысты аурулардың алдын алу мәселелерінде халықты ақпараттық қамтамасыз ету,
гигиеналық оқыту мен тәрбиелеу жолымен салауатты өмір салтын насихаттауды, дұрыс
тамақтануды және аурулардың профилактикасын қамтиды.
2. Салауатты өмір салтын қалыптастыруды денсаулық сақтау субъектілері
уәкілетті органның үйлестіруімен және әдістемелік басшылығымен басқа да мемлекеттік
органдармен бірлесіп, халықаралық ұйымдар мен қоғамдық бірлестіктердің қатысуымен
қамтамасыз етеді.
155-бап. Медициналық тексеріп-қарау
1. Медициналық тексеріп-қараудың негізгі мақсаты денсаулықты қалыптастыруға
және нығайтуға, ауруларды анықтауға және таралуының алдын алуға, оның ішінде
кәсіптік аурулардың, уланулардың, жазатайым оқиғалардың алдын алуға, сондай-ақ
ұйымдар қызметкерлерінің, қандай да бір шаруашылық және (немесе) өндірістік
қызметті жүзеге асыратын адамдардың еңбек қауіпсіздігі мен денсаулығын сақтауды
қамтамасыз етуге бағытталған уақтылы медициналық зерттеп-қарауды қамтамасыз ету
болып табылады.
2. Медициналық тексеріп-қарау міндетті және профилактикалық болуы мүмкін.
3. Міндетті медициналық тексеріп-қарау алдын ала және мерзімдік болып
бөлінеді.
Алдын ала міндетті медициналық тексеріп-қарау кәсібі немесе оқуы бойынша
міндеттерін орындауға жарамдылығын анықтау, сондай-ақ жалпы, кәсіптік аурулардың
алдын алу мен инфекциялық және паразиттік ауруларды таратпау мақсатында жұмысқа
тұру немесе оқуға түсу кезінде жүргізіледі.
Мерзімдік міндетті медициналық тексеріп-қарау жұмыс істеушілердің денсаулық
жағдайын динамикалық байқауды қамтамасыз ету, аурулардың бастапқы белгілерін
уақтылы анықтау, жалпы, кәсіптік аурулардың алдын алу мен инфекциялық және
паразиттік ауруларды тараптау мақсатында жүргізіледі.
4. Міндетті медициналық тексеріп-қарау өткізілетін зиянды өндірістік
факторлардың, кәсіптердің тізбесін, сондай-ақ осындай тексеріп-қарауды өткізудің
тәртібі мен кезеңділігін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейді.
5. Жұмыс берушілер өз қаражаты есебінен Қазақстан Республикасының денсаулық
сақтау саласындағы заңнамасына сәйкес мерзімдік міндетті медициналық тексеріп-
қарауға жататын қызметкерлердің осындай тексеріп-қараудан уақтылы өтуін қамтамасыз
етеді.
6. Профилактикалық медициналық тексеріп-қарау жаппай және іріктелген болып
бөлінеді.
Жаппай профилактикалық медициналық тексеріп-қарау ауруларды ерте сатыларында
анықтау және аурулардың өршуінің, аурулардың пайда болуына әсер ететін қатер
факторларының алдын алу, халықтың денсаулығын қалыптастыру және нығайту мақсатында
халықтың нысаналы топтарына жаппай әдіспен жүргізіледі.
Іріктеп медициналық тексеріп-қарау белгілі бір аурудан зардап шегетін немесе
қатер тобына жататын азаматтарды динамикалық байқау, олардың ауруларын емдеу және
денсаулығын қалпына келтіру жөніндегі іс-шаралар кешенін жүзеге асыру мақсатында
жүргізіледі.
7. Профилактикалық медициналық тексеріп-қарауға жататын адамдардың нысаналы
топтарын, сондай-ақ осындай тексеріп-қарауды өткізудің тәртібі мен кезеңділігін
уәкілетті орган олардың тиімділігі, қауіпсіздігі және экономикалық тұрғыдан
орындылығы туралы дәлелденген ғылыми деректер негізінде белгілейді.
8. Жұмыс берушілер Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін тегін
медициналық көмектің кепілдік берілген көлемінің тізбесіне сәйкес осындай тексеріп-
қарауға жататын адамдардың профилактикалық медициналық тексеріп-қараудан өтуі үшін
жағдай жасайды.
9. Өндірістік және шаруашылық қызмет саласында жұмыспен айналысатын дара
кәсіпкерлер мен заңды тұлғалар алдын ала немесе мерзімдік медициналық тексеріп-
қараудан өтпеген немесе денсаулық жағдайына байланысты жұмысқа жарамсыз деп
танылған адамдарды жұмысқа жібермеуге тиіс.
10. Жеке медициналық кітапшаларды берудің, есепке алу мен жүргізудің тәртібін
Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайды.
11. Міндетті және профилактикалық медициналық тексеріп-қараудың уақтылы
өткізілуі мен оны уақтылы өтуді халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласында, медициналық қызметтер көрсету саласында қызметін жүзеге
асыратын мемлекеттік органдар және еңбек жөніндегі уәкілетті органның мемлекеттік
еңбек инспекторлары бақылайды.
Ескерту. 155-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
156-бап. Профилактикалық егуді жүргізу
1. Қазақстан Республикасының аумағында жүрген жеке тұлғалар тегін медициналық
көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде инфекциялық және паразиттік ауруларға
қарсы профилактикалық егілуге міндетті.
2. Профилактикалық егу жүргізілетін аурулардың тізбесін, тәртібін, оларды
жүргізу мерзімдерін және жоспарлы түрде егілуге жататын халықтың топтарын Қазақстан
Республикасының Үкіметі айқындайды.
3. Профилактикалық (иммундық-биологиялық, диагностикалық, дезинфекциялаушы)
препараттарды сақтау, тасымалдау және пайдалану Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген тәртіппен жүзеге асырылуға тиіс.
4. Облыстардың, республикалық маңызы бар қаланың және астананың денсаулық
сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары сатып алатын профилактикалық
(иммундық-биологиялық, диагностикалық, дезинфекциялаушы) препараттарды сақтау
уәкілетті органның қоймаларында жүзеге асырылады.
Ескерту. 156-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (2011.10.13
бастап қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
157-бап. Инфекциялық емес аурулардың, оның ішінде кәсіптік
аурулардың және жарақаттанудың профилактикасы
1. Инфекциялық емес аурулардың, оның ішінде кәсіптік аурулардың
профилактикасы:
1) мынадай:
салауатты өмір салтын және дұрыс тамақтануды насихаттау;
бұқаралық ақпарат құралдары, аурулар профилактикасы мәселелері бойынша оқыту
бағдарламалары арқылы халықты хабардар ету;
созылмалы инфекциялық емес аурулардан зардап шегетін адамдарды өзіне-өзі
көмек көрсетудің қажетті әдістеріне үйрету жөніндегі денсаулық мектептерін
ұйымдастыру жолымен аурулар қатерінің мінез-құлық факторларының профилактикасын
және халықтың медициналық сауаттылығын арттыруды;
2) алғашқы медициналық-санитариялық көмек мамандарының бекітілген
тұрғындардың аурулар қатері факторларына, халықтың санитариялық-эпидемиологиялық
салауаттылығы саласында қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік органдар мамандарының
- жұмыс істейтіндердің кәсіптік ауруларына жүргізетін мониторингін;
3) мемлекеттік органдардың өз өкілеттігі шегінде, өзге де органдар мен
ұйымдардың, сондай-ақ дара кәсіпкерлердің аурулар қатерінің өндірістік факторлары
әсерін барынша азайтуды;
4) созылмалы инфекциялық емес, оның ішінде кәсіптік аурулары бар адамдарды
халыққа медициналық тексеріп-қарау жүргізу, оларды дәрігерге ертерек қаралуға
уәждеу арқылы анықтауды;
5) азаматтардың жекелеген санаттарын амбулаториялық дәрілік қамтамасыз етуді,
қалпына келтіріп емдеу мен медициналық-әлеуметтік оңалтуды қоса алғанда, созылмалы,
оның ішінде кәсіптік аурулары бар адамдарды динамикалық байқауды және уақтылы
сауықтыруды;
6) уәкілетті орган бекітетін тәртіпке сәйкес, медициналық қорытындыда
көрсетілген мерзімге денсаулық жағдайына байланысты неғұрлым жеңіл жұмысқа уақытша
ауыстыруды қамтиды.
2. Жарақаттанудың профилактикасын сектораралық деңгейде мемлекеттік органдар
- өз өкілеттіктері шегінде, жеке және заңды тұлғалар жүзеге асырады.
158-бап. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға
тәуелділіктің профилактикасы
1. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің профилактикасы:
1) психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің зияны, сондай-ақ
оларды тұтынудың медициналық-әлеуметтік-құқықтық аспектілері туралы білімді
насихаттауды;
2) психикаға белсенді әсер ететін заттар айналысы саласындағы жарнамаға тыйым
салуды, психикаға белсенді әсер ететін заттарды әзірлеу, дайындау және пайдалану
тәсілдері, әдістері, оларды сатып алу орындары туралы насихаттауға тыйым салуды,
сондай-ақ мамандандырылған медициналық басылымдарда құрамында есірткі, психотроптық
заттар мен прекусорлар бар дәрілік препараттар үлгілерінің жарнамасын шектеуді;
3) психикаға белсенді әсер ететін заттарды тұтынудан туындаған психикасының
және мінез-құлқының бұзылушылығы (ауруы) бар қатер тобындағы адамдарды
профилактикалық байқауды және есепке алуды;
4) психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктен зардап шегуші
адамдарды ерікті түрде, жасырын емдеуді;
5) нашақорлықпен ауыратындарды ерікті түрде медициналық-санитариялық оңалтуды
қамтиды.
2. Психикаға белсенді әсер ететін заттарға тәуелділіктің профилактикасын
барлық жеке және заңды тұлғалар өздерінің құқықтары шегінде жүзеге асырады.
159-бап. Темекі шегушіліктің, алкоголизмнің профилактикасы
және оны шектеу
1. Темекі шегушіліктің, алкоголизмнің профилактикасы және оны шектеу халықтың
денсаулығын сақтауға, темекі, алкоголь өнімдерін сатып алуға құқылы адамдар үшін
жас мөлшерін шектеуді енгізу, темекі шегушілікке, алкогольді тұтынуға халықтың өмір
мен денсаулық үшін аса қауіпті фактор ретіндегі көзқарасын қалыптастыруға, темекі
шегушіліктің, алкоголизмнің таралуының профилактикасы жөнінде келісілген іс-шаралар
жүргізуге бағытталған.
2. Темекі бұйымдарын:
1) он сегіз жасқа дейінгі адамдарға сатуға және олардың сатуына;
2) темекі бұйымының ашық қорабынан немесе бір-бірлеп сатуға;
3) сатушының тікелей қатысуынсыз, сауда автоматтары, өзге де электрондық
немесе механикалық қондырғылар арқылы;
4) денсаулық сақтау, білім беру ұйымдарының, дене шынықтыру-сауықтыру,
спорттық және спорттық-техникалық құрылыстардың, стадиондардың ғимараттарында және
аумақтарында;
5) өнім сапасын растайтын тиісті құжаттарсыз;
6) акциздік таңбалармен немесе есепке алу-бақылау таңбаларымен таңбалаусыз;
7) егер темекі бұйымының қорабында жиырма сигареттен кем болса;
8) темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына шайырлы заттардың,
никотиннің құрамы туралы, деңгейі туралы және кемінде үш зиянды қосынды - жүйелік
улар, канцерогендік және мутагендік заттар туралы мәліметтер енгізілмесе, сатуға
тыйым салынады. Темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына шайырлы
заттардың, никотиннің құрамы туралы, деңгейі туралы және жүйелік улар,
канцерогендік және мутагендік заттар туралы мәліметтерді орналастыру тәртібін
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітеді;
9) темекі бұйымының қорабына темекі шегушіліктің зияны туралы ескерту
енгізілмесе;
10) темекі бұйымының қорабына, темекі бұйымының қаптамасына он сегіз жасқа
толмаған адамдарға сатуға тыйым салынғаны туралы жазба енгізілмесе;
11) темекі бұйымының қорабында, темекі бұйымының қаптамасында "құрамында
шайыр аз", "жеңіл", "өте жеңіл" немесе "жұмсақ" деген сөздер не басқаларымен
салыстырғанда темекі бұйымының зияны аз екені туралы жалған әсер қалдыратын өзге
де, оның ішінде шетел тілдерінде сөз тіркестері болса;
12) өзіне-өзі қызмет көрсету сөрелерінен;
13) басқа да тауарлармен жиынтық құрамда болса;
14) балалар ассортименті тауарларының саудасы жүзеге асырылатын сауда
ұйымдарының үй-жайларында сатуға тыйым салынады.
3. Темекі бұйымдарын сату жүзеге асырылатын орындардағы көрнекі жерде
мынадай: "Темекі бұйымдарын он сегіз жасқа дейінгі адамдарға сатуға және олардың
сатуына тыйым салынады." деген мазмұндағы жазба, сондай-ақ темекі шегушіліктің
зияны туралы Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен ескерту орналастырылуға
тиіс.
4. Темекі бұйымдарының саудасын жүзеге асыратын адамдар жас шамасы сырт
келбетіне қарағанда он сегізден жасырақ көрінетін азаматтарға темекі бұйымдарын
сату кезінде:
1) сатып алушының шын мәніндегі жасын анықтау мақсатында жеке басын
куәландыратын құжатты көрсетуін талап етуге;
2) егер жеке басын куәландыратын құжат көрсетілмесе, темекі бұйымдарын
сатудан бас тартуға міндетті.
5. Темекі шегуге:
1) білім беру ұйымдарында, сондай-ақ кәмелетке толмаған адамдардың демалуына
арналған ұйымдарда;
2) денсаулық сақтау ұйымдарында;
3) қоғамдық тамақтану орындарында;
4) кинотеатрларда, театрларда, цирктерде, концерт, көру және көрме
залдарында, спорт ареналарында және көпшіліктің демалуына арналған басқа да жабық
ғимараттарда, соның ішінде түнгі клубтарда, дискотекаларда;
5) мұражайларда, кітапханаларда және лекторийлерде;
6) поездар мен теңіз және өзен көлігі кемелерінде белгіленбеген жерлерде;
6-1) әуе кемесінің бортында, жолаушыларды тасымалдауды жүзеге асыру кезінде
автобустар, шағын автобустар, троллейбустар, таксилер және қалалық рельстік көлік
салондарында;
7) әуежайлардың, темір жол, автомобиль және су вокзалдарының ғимараттарында;
8) мемлекеттік органдар мен ұйымдарда;
9) жұмыс орындары болып табылатын үй-жайларда;
10) үйлердің кіреберістерінде тыйым салынады.
6. Темекі шегу үшін арнайы жабдықталған орындар бөлінген болса, осы баптың 5-
тармағының 3), 6), 7) тармақшаларында көзделген нормалар қолданылмайды.
7. Темекі шегу үшін арнайы бөлінген орындар Қазақстан Республикасының
Үкіметі белгілеген талаптарға сәйкес жабдықталуға тиіс.
8. Темекі бұйымдарын өндіруші, импорттаушы темекінің және темекі бұйымдарының
барлық таңбаларында никотиннің және шайырлы заттардың рұқсат етілетін шекті құрамы
бойынша зертханалық зерттеулердің нәтижелері туралы, өткен он екі айда Қазақстан
Республикасының аумағында өздері шығарған немесе шығаруды ниет еткен, сатқан немесе
өзге де жолдармен таратқан темекі бұйымдарының ингредиенттері туралы есептерді
келесі жылдың 1 ақпанына дейін Қазақстан Республикасының Үкіметі бекіткен тәртіппен
жыл сайын табыс етуге міндетті.
9. Темекі бұйымдарын өндіруші, импорттаушы темекі бұйымдарындағы никотиннің,
шайырлы заттардың және басқа да зиянды қосындылар - жүйелік улардың, канцерогендік
және мутагендік заттардың болуын зерттеуді Қазақстан Республикасының заңнамасына
сәйкес аккредиттелген зертханаларда өз есебінен жүргізеді.
10. Құрамындағы никотин және шайырлы заттар Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайтын рұқсат етілетін шекті деңгейден асатын темекі бұйымдарын
әкелуге, өндіруге, сатуға және таратуға тыйым салынады.
11. Темекі бұйымдарын имитациялайтын тауарларды өндіруге, сатуға және
таратуға тыйым салынады.
12. Темекі шегуге тыйым салынған орындарда темекі шегуге тыйым салынғаны
туралы белгі орнатылуға тиіс.
13. Темекі бұйымының қорабында, темекі бұйымының қаптамасында Қазақстан
Республикасының Үкіметі бекіткен темекі шегудің зияны туралы ескерту болуға және ол
мынадай талаптарға сәйкес келуге:
1) темекі бұйымының қорабының, темекі бұйымының қаптамасының көлемі бойынша
әрбір үлкен жағының кемінде қырық процентін алып жатуға;
2) жылтыр орауыш пленкаға немесе қандай да бір сыртқы орауыш материалға
басылмауға;
3) сурет (пиктограмма, графика) және жазулар түрiнде орындалуға тиіс.
14. Алкоголь өнімін:
1) жиырма бір жасқа дейінгі адамдарға;
2) Қазақстан Республикасының әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңнамасында
белгіленген белгілі бір күндер мен сағаттарда;
3) Қазақстан Республикасының заңнамасында көзделген өзге де жағдайларда
өткізуге тыйым салынады.
Ескерту. 159-бапқа өзгерістер енгізілді - ҚР 2011.07.05 N 452-IV (қолданысқа
енгізілу тәртібін 2-б. қараңыз); 04.07.2013 № 132-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңдарымен.
160-бап. Темір тапшылығы жай-күйінің профилактикасы
1. Темір тапшылығы анемиясы - организмге тамақ өнімдері құрамында темірдің
жеткіліксіз түсуіне және онда жеткіліксіз қорытылуына, асқазан-ішек жолдарының,
несеп-жыныс жүйесінің және қан жүйесінің кейбір созылмалы аурулары кезінде темірді
жоғалтудың көбеюіне, темірге деген қажеттіліктің артуына байланысты болатын
организмнің патологиялық процесі.
2. Темір тапшылығы жай-күйінің профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:
1) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан
Республикасында байытылған тамақ өнімдерінің өндірісіне, оларды әкелуге, әкетуге,
өткізуге және айналымының басқа да сатыларындағы қозғалысына қойылатын талаптарды
қамтамасыз ету мен сақтау жолындағы жауапкершілігі;
2) халықтың нысаналы топтарын құрамында темір бар препараттармен
профилактикалық қамтамасыз ету;
3) темір тапшылығы анемиясынан зардап шегетін адамдардың денсаулық сақтау
ұйымдарында медициналық көмек алуға қол жеткізуі;
4) ұнды және өзге де тамақ өнімдерін құрамында темір бар витаминдермен,
минералдармен және басқа да заттармен байыту (фортификациялау) принциптерімен
жүзеге асырылады.
3. Қазақстан Республикасының аумағында сатылатын жоғары және бірінші сортты
бидай ұны міндетті түрде құрамында темір бар витаминдермен, минералдармен және
басқа да заттармен байытылуға (фортификациялануға) жатады.
Тамақ өнімдерін байыту (фортификациялау) тәртібін Қазақстан Республикасының
Үкіметі айқындайды.
161-бап. Йод тапшылығы ауруларының профилактикасы
1. Йод тапшылығы ауруларының профилактикасы жөніндегі іс-шаралар:
1) мемлекеттік органдардың, жеке және заңды тұлғалардың Қазақстан
Республикасында йодталған ас тұзы мен жемдік тұз өндірісіне, оларды әкелуге,
әкетуге, өткізуге қойылатын талаптарды қамтамасыз ету мен сақтау жолындағы
жауапкершілігі;
2) йод тапшылығы ауруларынан зардап шегетін адамдардың денсаулық сақтау
ұйымдарында медициналық көмек алуға қол жеткізуі;
3) йодталған ас тұзының және йод қосындыларымен байытылған басқа да тамақ
өнімінің зиянды әсерінің салдарынан денсаулығынан айырылған жағдайда, азаматтардың
құқықтарын қорғау принциптерімен жүзеге асырылады.
2. Ас тұзын және жемдік тұзды йодтау Қазақстан Республикасының йод тапшылығы
ауруларының профилактикасы туралы заңнамасына сәйкес жүргізіледі.
7-БӨЛІМ. ДОНОРЛЫҚ ЖӘНЕ ТРАНСПЛАНТТАУ
26-тарау. ҚАН МЕН ОНЫҢ КОМПОНЕНТТЕРІНІҢ ДОНОРЛЫҒЫ 162-бап. Донорлық, қан, оның компоненттерін және
препараттарын дайындау
1. Қан мен оның компоненттерінің донорлығы (бұдан әрі - донорлық) - қан мен
оның компоненттерін медициналық мақсаттар үшін тапсыру (донациялау) арқылы
азаматтардың денсаулығын сақтауға донорлардың ерікті түрде қатысуы.
2. Донорлық донорды медициналық куәландыру, одан қан алып дайындау, қанның
компоненттерін бөлу және сақтау жөніндегі іс-шаралар кешенін қамтиды.
3. Қан мен оның компоненттерін дайындау процесі мыналарды қамтиды:
1) қан тапсыру (донациялау) - донор тапсыратын қанды біржолғы бөліп алу;
2) плазма тапсыру (донациялау) - қан плазмасын плазмаферез әдісімен біржолғы
бөліп алу.
Алынатын плазманы иммундық сипаттамаларына қарай былайша ерекшелеп бөледі:
қан препараттары мен диагностикалық реагенттер өндіру үшін пайдаланылатын,
белгілі бір концентрациядағы өзіндік белок құрылымдары (изоиммундық қарсы денелер)
бар изоиммундық плазма;
құрамында табиғи немесе жасанды түрдегі белгілі бір концентрациядағы өзіндік
белок құрылымдары (изоиммундық қарсы денелер) бар, ауруларды қоздырғыштардың
белгілі бір түрлеріне нысаналы түрде емдік өзара іс-әрекет жасау қасиеті бар
иммундық плазма. Иммундық плазма реципиентке құю немесе қан препараттарын өндіру
үшін пайдаланылады;
3) жасушалар тапсыру (донациялау) - донор қанының жасушаларын цитаферез
әдісімен біржолғы бөліп алу.
4. Қанды дайындау және өңдеу процесінде:
1) қан компоненттері - қанның одан жасушалар және жасушасыз орта түрінде
бөлініп алынған құрамдас бөліктері;
2) қан препараттары - қан компоненттерін өңдеу кезінде алынған дәрілік заттар
алынады.
5. Қанды, оның компоненттерін дайындау, өңдеу, сақтау, өткізу
номенклатурасын, қағидаларын, сондай-ақ қанды, оның компоненттері мен препараттарын
сақтау, құю қағидаларын уәкілетті орган бекітеді.
163-бап. Донорлық, қанды, оның компоненттері мен
препараттарын дайындау саласындағы қызметті
жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен
өзге де ұйымдар
1. Қан мен оның компоненттерін дайындауды, өңдеуді, сақтауды және өткізуді
тиісті лицензиясы бар мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары жүзеге асырады.
2. Қан препараттарын өндіруді тиісті лицензиясы бар ұйымдар жүзеге асырады.
3. Донорлық, қанды, оның компоненттері мен препараттарын дайындау саласындағы
қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен өзге де ұйымдар олардың
сапасы үшін Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген тәртіппен жауаптылықта
болады.
4. Қазақстан Республикасының аумағында төтенше немесе соғыс жағдайы
енгізілген жағдайда, донорлықты ұйымдастыру Қазақстан
Республикасының заңнамасына сәйкес жүзеге асырылады.
164-бап. Донорлық қанның, оның компоненттері мен
препараттарының қауіпсіздігі мен сапасын
қамтамасыз ету
1. Донорлық қан мен оның компоненттерінің қауіпсіздігі карантиндеу,
вирусинактивациялау, радиациялық сәулелендіру және Қазақстан Республикасының
аумағында рұқсат етілген басқа да әдістер арқылы қамтамасыз етіледі.
2. Донорлық қан мен оның компоненттері уәкілетті орган айқындайтын
тәртіппен сапасын бақылауға жатады.
3. Тиісінше таңбаланбаған донорлық қанды, оның компоненттерін, препараттарын
пайдалануға және өткізуге тыйым салынады.
4. Донорлық қанды, оның компоненттерін және препараттарын құюды жүзеге
асыратын денсаулық сақтау ұйымдары мен медицина қызметкерлері оларды қауіпсіз
қолдану жөніндегі тиісті талаптардың сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.
165-бап. Донор, оның құқықтары мен міндеттері
1. Тиісті медициналық зерттеп-қараудан өткен және қарсы айғақтары жоқ,
медициналық мақсатта қан мен оның компоненттерін тапсыруды (донациялауды) жүзеге
асыруға ерікті түрде ниет білдірген он сегіз жастан асқан жеке тұлға донор болуға
құқылы.
2. Донор:
1) қан мен оның компоненттерін тапсыруды (донациялауды) өтеусіз жүзеге
асыруға;
2) қан мен оның компоненттерін Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілеген
мөлшерде ақылы тапсыруды (донациялауды) жүзеге асыруға;
3) медициналық зерттеп-қарау нәтижелерімен танысуға;
4) осы Кодекске сәйкес көтермеленуге құқылы.
3. Донор қазіргі немесе бұрын ауырған барлық аурулары туралы өзіне белгілі
мәліметтерді, сондай-ақ есірткі, психотроптық заттар мен прекурсорларды
пайдаланғаны туралы хабарлауға міндетті.
166-бап. Донорды медициналық зерттеп-қарау
1. Донор қан мен оның компоненттерін тапсыру (донациялау) алдында уәкілетті
орган белгілеген тәртіппен міндетті тегін медициналық зерттеп-қараудан өтеді.
2. Донорлық функцияны жүзеге асыру үшін денсаулық жағдайы туралы анықтамалар
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында тегін беріледі.
167-бап. Донорға берілетін кепілдіктер
1. Донор болып табылатын қызметкерді медициналық зерттеп-қарау және қан мен
оның компоненттерін тапсыру (донациялау) күндері жұмыс беруші орташа айлық
жалақысын сақтай отырып, жұмысынан босатады.
2. Егер донор болып табылатын қызметкер жұмыс берушімен келісім бойынша қан
мен оның компоненттерін тапсыру (донациялау) күндері жұмысқа шықса, оның орташа
айлық жалақысы сақтала отырып, өзінің қалауы бойынша басқа демалыс күні беріледі не
бұл күн жыл сайынғы еңбек демалысына қосылуы мүмкін.
3. Адамды қан мен оның компоненттерін тапсыру (донациялау) күндері түнгі
уақыттағы жұмыстарға, үстеме жұмыстарға, ауыр жұмыстарға, еңбек жағдайлары зиянды
(ерекше зиянды) және (немесе) қауіпті жұмыстарға тартуға жол берілмейді.
4. Донор болып табылатын әскери қызметші қан мен оның компоненттерін тапсыру
(донациялау) күндері нарядтарда, вахталарда тұрудан және қызметтің басқа да
түрлерін атқарудан босатылады.
5. Донор болып табылатын студенттер, оқушылар қан мен оның компоненттерін
тапсыру (донациялау) күндері оқу-тәрбие процесінен босатылады.
6. Донорларды көтермелеу жүйесін уәкілетті орган бекітеді.
Донорға қан мен оның компоненттерін тапсырудың (донациялаудың) жиынтық санын
ескере отырып, берілетін қосымша көтермелеу шаралары Қазақстан Республикасының
нормативтік құқықтық актілерімен айқындалады.
7. Донорлық функцияны өтеусіз жүзеге асырған донор қан мен оның
компоненттерін тапсырғаннан (донациялағаннан) кейін өз қанының көлемі мен
организмінің әл-ауқаты шығындарын толтыру үшін таңдауы бойынша тегін тамақ не
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін мөлшердегі оның ақшалай баламасын
алады.
8. Донорлық функцияны ақылы негізде атқарған донорға қан мен оның
компоненттерін дайындау саласындағы қызметті жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымы
Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін тәртіппен және мөлшерде ақы төлейді.
168-бап. Жұмыс берушілер мен ұйымдар басшыларының
донорлықты дамытуды қамтамасыз ететін жағдайлар
жасау жөніндегі міндеттері
1. Жұмыс берушілер мен ұйымдардың басшылары донорлықты дамытуды қамтамасыз
ететін жағдайлар жасау мақсатында:
1) денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдарына,
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарына азаматтарды донорлар қатарына тартуына
жәрдем көрсетуге;
2) қан мен оның компоненттерін алу үшін қажетті үй-жайларды өтеусіз беруге
және жағдай жасауға;
3) донор болып табылатын қызметкерді зерттеп-қарау және қан мен оның
компоненттерін тапсыру (донациялау) күні жұмыстан кедергісіз босатуға;
4) донор болып табылатын қызметкерге осы Кодексте белгіленген кепілдіктерді
беруге міндетті.
2. Жұмыс берушілер мен ұйымдар басшыларының донорларды қосымша көтермелеуге
құқығы бар.
27-тарау. ТІНДЕРДІ ЖӘНЕ (НЕМЕСЕ) АҒЗАЛАРДЫ (АҒЗАЛАРДЫҢ
БӨЛІКТЕРІН) ТРАНСПЛАНТТАУ
169-бап. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) транспланттау және оларды алу
шарттары
1. Адам, адамның мәйіті немесе жануар тіндерді және (немесе) ағзаларды
(ағзалардың бөліктерін) транспланттау бойынша донор болуы мүмкін.
2. Адамның тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін)
мәжбүрлеп алуға және оларды ауыстырып салуға тыйым салынады.
3. Адамның тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) сатып
алуға-сатуға тыйым салынады.
4. Реципиентпен генетикалық байланыстағы немесе онымен тіні үйлесетін (басқа
организмнің тіндеріне сіңісуіне жәрдемдесетін органикалық тіндердің иммунологиялық
қасиеті) адам транспланттау бойынша тірі донор болуы мүмкін.
5. Тірі донор жан-жақты медициналық зерттеп-қараудан өтуге және өзінің
тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) алуға болатындығы туралы
консилиумның қорытындысын алуға тиіс.
6. Кәмелетке толмаған адам немесе әрекетке қабілетсіз адам болып табылатын
тірі донордың тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) алу осы
бапта көрсетілгендермен қатар, бір мезгілде мына шарттарды сақтағанда ғана:
1) осы Кодекстің 91-бабына сәйкес денсаулығының жай-күйі туралы қажетті
ақпаратты алған оның заңды өкілдерінің нотариат куәландырған жазбаша келісімі
болған;
2) тиісті келісімді беруге қабілетті басқа үйлесетін донор болмаған;
3) реципиент донордың ағасы-інісі немесе апасы-қарындасы (сіңлісі) болып
табылған;
4) транспланттау реципиенттің өмірін сақтап қалуға арналған;
5) ықтимал донор алуға қарсылық білдірмеген жағдайда, мүмкін болады.
7. Кәмелетке толмаған адамдардың немесе әрекетке қабілетсіз адамдардың заңды
өкілдерінің келісімі медициналық араласу басталғанға дейін кез келген сәтте кері
қайтарып алынуы мүмкін.
8. Тірі донордан тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алу
оның нотариат куәландырған жазбаша келісімімен ғана жүзеге асырылуы мүмкін.
9. Транспланттау үшін жұп ағзаның бірі, олардың болмауы денсаулықтың біржола
бұзылуына әкеп соқтырмайтын ағзаның бір бөлігі немесе тін ғана алынуы мүмкін.
10. Егер алу кезінде денсаулық сақтау ұйымына осы адамның тірі кезінде не
оның жұбайының (зайыбының), жақын туыстарының немесе заңды өкілдерінің ол өлгеннен
кейін оның тіндерін және (немесе) ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) репициентке
транспланттау үшін алуға келіспейтінін мәлімдегені туралы хабарланған болса,
мәйіттен тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алуға жол
берілмейді.
Егер консилиум тарапынан тіркелген өлім фактісінің даусыз дәлелдемесі болса,
мәйіттен транспланттау үшін тіндер және (немесе) ағзалар (ағзалардың бөліктері)
алынуы мүмкін.
Өлім туралы қорытынды биологиялық өлімнің немесе бас миының біржола семуінің
(мидың өлімінің) расталуы негізінде уәкілетті орган белгілеген тәртіппен беріледі.
11. Кейіннен транспланттау үшін тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) алуды қамтамасыз ететін адамдардың биологиялық өлімді немесе бас миының
біржола семуін растауға қатысуына тыйым салынады.
170-бап. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) транспланттау тәртібі
1. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) транспланттау
қажеттігі туралы медициналық қорытындыны тиісті денсаулық сақтау ұйымының
консилиумы береді.
2. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) транспланттау
реципиенттің не кәмелетке толмаған реципиенттің немесе сот әрекетке қабілетсіз деп
таныған реципиенттің заңды өкілінің жазбаша келісімімен жүзеге асырылады.
3. Реципиент не кәмелетке толмаған реципиенттің немесе сот әрекетке
қабілетсіз деп таныған реципиенттің заңды өкілі алдағы уақытта жасалатын
транспланттауға байланысты реципиенттің денсаулығында орын алуы ықтимал асқынулар
туралы ескертілуге тиіс.
4. Инфекция жұқтырған тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) транспланттауға тыйым салынады.
5. Тірі донордан тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алу
және консервациялау мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында және лицензияға сәйкес
"трансплантология" мамандығы бойынша қызметін жүзеге асыратын, мемлекет қатысатын
денсаулық сақтау ұйымдарында, сондай-ақ Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық
холдингте және оның еншiлес ұйымдарында ғана жүргізіледі.
6. Транспланттау мақсатында мәйіттерден тіндерді және (немесе) ағзаларды
(ағзалардың бөліктерін) алу және консервациялау мемлекеттік денсаулық сақтау
ұйымдарында және мемлекет қатысатын денсаулық сақтау ұйымдарында, сондай-ақ
Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингте және оның еншiлес ұйымдарында
жүргізіледі.
7. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) транспланттауға
мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында және лицензияға сәйкес "трансплантология"
мамандығы бойынша қызметін жүзеге асыратын, мемлекет қатысатын денсаулық сақтау
ұйымдарында, сондай-ақ Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингте және оның
еншiлес ұйымдарында ғана жол беріледі.
8. Тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алудың,
консервациялаудың, адамнан адамға және жануардан адамға транспланттауды жүргізудің
тәртібі мен шарттарын уәкілетті орган белгілейді.
9. Осы баптың күші ұрпақты болу тіндерін (жыныстық жасушаларды) қамтитын,
адамның өсіп-өну процесіне қатысы бар тіндерге және (немесе) ағзаларға (ағзалардың
бөліктеріне), сондай-ақ қан мен оның компоненттеріне қолданылмайды.
Ескерту. 170-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.19 N 395-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
171-бап. Донор мен реципиенттің құқықтары
1. Донор осы Кодекстің 165-бабында көзделген құқықтардан басқа:
1) денсаулық сақтау ұйымдарынан тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) алу бойынша алдағы хирургиялық араласуға байланысты өзінің
денсаулығында орын алуы ықтимал асқынулар туралы толық ақпаратты талап етуге;
2) тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың бөліктерін) алу бойынша
жүргізілген хирургиялық араласуға байланысты денсаулық сақтау ұйымында тегін
медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде ем алуға, оның ішінде
дәрі-дәрмек емін алуға құқылы.
2. Реципиент:
1) денсаулық сақтау ұйымдарынан тіндерді және (немесе) ағзаларды (ағзалардың
бөліктерін) транспланттау бойынша алдағы хирургиялық араласуға байланысты оның
денсаулығында орын алуы ықтимал асқынулар туралы толық ақпаратты талап етуге;
2) жүргізілген хирургиялық араласуға байланысты денсаулық сақтау ұйымында
тегін медициналық көмектің кепілдік берілген көлемі шеңберінде ем алуға, оның
ішінде дәрі-дәрмек емін алуға құқылы.
3. Денсаулық сақтау ұйымдарының медицина және өзге де қызметкерлеріне донор
мен реципиент туралы мәліметтерді жария етуге тыйым салынады.
28-тарау. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе)
тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін, қаны мен оның
компоненттерін, жасушаларының, тіндерінің, биологиялық сұйықтықтары мен
сөлдерінің үлгілерін әкелу, әкету Ескерту. 28-тараудың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі) Заңымен.
172-бап. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және
(немесе) тіндерін, гемопоэздік дің жасушаларын,
сүйек кемігін әкелу, әкету үшін негіздер
1. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін,
гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін Қазақстан Республикасының аумағына
әкелу:
1) денсаулық сақтау ұйымдарында транспланттау қажет болған;
2) Қазақстан Республикасының аумағында диагностикалық зерттеулер қажет
болған;
3) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде жүзеге асырылады.
2. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін) және (немесе) тіндерін,
гемопоэздік дің жасушаларын, сүйек кемігін Қазақстан Республикасының аумағынан
әкету:
1) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі Қазақстан Республикасының
азаматына медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;
2) Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының шегiнен тыс
жердегі жақын туыстары мен жұбайына (зайыбына) медициналық көмек көрсету қажет
болған кезде;
3) диагностикалық зерттеулер қажет болған кезде;
4) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде;
5) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген
жағдайларда;
6) Қазақстан Республикасының аумағында тұратын донордың гемопоэздік дің
жасушаларын, сүйек кемігін шетелде тұратын реципиентке транспланттауды жүргізу
қажет болған кезде жүзеге асырылады.
3. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында және 2-тармағының 1), 2) және 5)
тармақшаларында көзделген жағдайларда, адамның ағзаларын (ағзаларының бөліктерін),
тіндерін Кеден одағына кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына
әкелуге және Қазақстан Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуге арналған
лицензияны уәкiлеттi орган медициналық қызметке арналған лицензияға сәйкес
«трансплантология», «гематология» мамандығы бойынша қызметін жүзеге асыратын
денсаулық сақтау ұйымдарының өтiнiшi бойынша бередi.
4. Туыстас емес транспланттауды жүргізу мақсатында адамның гемопоэздік дің
жасушалары, сүйек кемігі өткізілетін жағдайда, оларды Қазақстан Республикасының
аумағына әкелу және Қазақстан Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган
берген қорытынды (рұқсат беру құжаты) негізінде жүзеге асырылады.
5. Адамның ағзаларын және (немесе) тіндерін жеке тұлғалардың әкелуіне және
әкетуіне жол берілмейді.
6. Адамның әкелуге және әкетуге арналған тiндерін және (немесе) ағзаларын
(ағзаларының бөлiктерiн) биологиялық қауiпсiздiк тұрғысынан зерттеу, консервациялау
және тасымалдау тәртiбiн уәкiлеттi орган айқындайды.
Ескерту. 172-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
173-бап. Адамның қаны мен оның компоненттерін,
жасушаларының, тіндерінің, биологиялық
сұйықтықтары мен сөлдерінің үлгілерін әкелу,
әкету үшін негіздер
Ескерту. 172-баптың тақырыбы жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы
ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
1. Қазақстан Республикасының аумағына қан мен оның компоненттерін әкелу:
1) Қазақстан Республикасының аумағында медициналық көмек көрсету қажет болған
кезде;
2) Қазақстан Республикасының аумағында диагностикалық зерттеулер жүргізу
қажет болған кезде;
3) бірлескен ғылыми зерттеулер жүргізу кезінде жүзеге асырылады.
2. Қазақстан Республикасының аумағынан қан мен оның компоненттерін әкету:
1) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жердегі Қазақстан Республикасының
азаматына медициналық көмек көрсету қажет болған кезде;
2) Қазақстан Республикасы азаматтарының Қазақстан Республикасының шегiнен тыс
жердегi жақын туыстары мен жұбайына (зайыбына) медициналық көмек көрсету қажет
болған кезде;
3) диагностикалық зерттеулер қажет болған кезде;
4) бiрлескен ғылыми зерттеулер жүргiзген кезде;
5) Қазақстан Республикасы ратификациялаған халықаралық шарттарда көзделген
жағдайларда;
6) Қазақстан Республикасының халқын қан препараттарымен қамтамасыз ету үшін
(келісімшарттық фракциялау) Қазақстан Республикасының қан қызметі саласында
қызметін жүзеге асыратын мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында дайындалған қан
компоненттерінен плазмалық қан препараттарын шетелдік өндірушінің зауыттарында
өндіру үшін қан компоненттері шетелге жіберілген кезде жүзеге асырылады.
3. Осы баптың 1 және 2-тармақтарында көзделген жағдайлардан басқа, қан мен
оның компоненттерін әкелу және әкету айырбастау тәртібімен жүзеге асырылуы мүмкін.
Осындай айырбастау қажетті биологиялық қасиеттері бар қан мен оның компоненттері
болмаған жағдайда ғана жүзеге асырылады.
4. Осы баптың 1-тармағының 1) тармақшасында және 2-тармағының 1), 2) және 5)
тармақшаларында көзделген жағдайларда, қан мен оның компоненттерін Кеден одағына
кірмейтін елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуге және Қазақстан
Республикасының аумағынан осы елдерге әкетуге арналған лицензияны уәкілетті орган
медициналық қызметке арналған лицензияға сәйкес «қан дайындау» мамандығы бойынша
қызметін жүзеге асыратын денсаулық сақтау ұйымдарының өтiнiшi бойынша бередi.
5. Диагностикалық және ғылыми мақсаттарға арналған немесе биомедициналық
зерттеулер жүргізу процесінде алынған жасушалардың, тіндердің, биологиялық
сұйықтықтар мен сөлдердің, оның ішінде адамның тіршілік әрекеті өнімдерінің,
физиологиялық және патологиялық шығындылардың, сүртінділердің, қырындылардың,
шайындылардың үлгілерін Қазақстан Республикасының аумағына әкелу және Қазақстан
Республикасының аумағынан әкету уәкілетті орган берген қорытынды (рұқсат беру
құжаты) негізінде жүзеге асырылады.
6. Қан мен оның компоненттерін жеке тұлғалардың әкелуіне және әкетуіне жол
берілмейді.
Ескерту. 173-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
174-бап. Адамның ағзаларын (ағзаларының бөлiктерiн) және
(немесе) тiндерiн, қан мен оның компоненттерiн
әкелудiң, әкетудiң тәртiбi
1. Осы Кодекстiң 172-бабының 3-тармағында және 173-бабының 4-тармағында
көрсетiлген денсаулық сақтау ұйымдарының адамның ағзаларын (ағзаларының бөлiктерiн)
және (немесе) тiндерін, қан мен оның компоненттерiн Кеден одағына кірмейтін
елдерден Қазақстан Республикасының аумағына әкелуі және Қазақстан Республикасының
аумағынан осы елдерге әкетуі Қазақстан Республикасы ратификациялаған тауарлардың
сыртқы саудасын лицензиялау саласындағы халықаралық шарттарда және «Лицензиялау
туралы» Қазақстан Республикасының Заңында белгіленген тәртіппен берілетін лицензия
негізінде жүзеге асырылады.
2. Уәкілетті орган адамның тіндерін, қан мен оның компоненттерін әкелуге,
әкетуге арналған лицензияны беру немесе беруден бас тарту туралы шешімді үш жұмыс
күні ішінде, ал адамның ағзаларын әкелуге, әкетуге арналған лицензияны беру немесе
беруден бас тарту туралы шешімді бір жұмыс күні ішінде қабылдайды.
Ескерту. 174-бап жаңа редакцияда - ҚР 21.06.2013 № 107-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік отыз күн өткен соң қолданысқа енгізіледі)
Заңымен.
8-БӨЛІМ. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ
ЖӘНЕ ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТ
29-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ БІЛІМ БЕРУ ҚЫЗМЕТІ 175-бап. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі
1. Денсаулық сақтау жүйесі үшін кәсіптік ғылыми-педагог, медицина және
фармацевтика кадрларын даярлау, олардың біліктілігін арттыру және қайта даярлау
денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметінің міндеттері болып табылады.
2. Денсаулық сақтау саласындағы білім беру қызметі Қазақстан Республикасының
білім беру саласындағы заңнамасына сәйкес техникалық және кәсіптік, орта білімнен
кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі және қосымша білім беру бағдарламаларын
іске асыратын медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдарында және білім
беру ұйымдарының медициналық және фармацевтикалық факультеттерінде жүзеге
асырылады. Клиникалық базалардың - медициналық білім беру ұйымдарының клиникалық
бөлімшелерінің, сондай-ақ медициналық білім беру ұйымдарымен шарт бойынша медицина
және фармацевтика кадрларын даярлау үшін тиісті жағдайлар жасайтын денсаулық сақтау
ұйымдарының болуы медициналық білім беру бағдарламаларын іске асырудың міндетті
шарты болып табылады.
3. Мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттар мен медициналық және
фармацевтикалық мамандықтар бойынша үлгілік кәсіптік оқу бағдарламаларын, сондай-ақ
жоғары медициналық білім беру ұйымдарының клиникалық базалары туралы ережені,
оларға қойылатын талаптарды уәкілетті орган бекітеді.
4. Техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу
орнынан кейінгі және қосымша білімнің білім беру бағдарламаларын игерген адамдар
үшін мемлекеттік үлгідегі білім туралы құжат, ал клиникалық мамандықтар бойынша
маман сертификаты да олардың медициналық ұйымдарда қызметке орналасуы үшін негіз
болып табылады.
5. Жоғары оқу орнынан кейінгі медициналық және фармацевтикалық білім
резидентураны, магистратураны және докторантураны қамтиды. Резидентура туралы
ережені уәкілетті орган бекітеді.
6. Қосымша білім беру қосымша білімнің білім беру оқу бағдарламаларын іске
асыратын медициналық білім беру және ғылыми ұйымдарда жүзеге асырылады.
Медицина және фармацевтика кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта
даярлау қосымша білім берудің негізгі нысандары болып табылады. Медицина және
фармацевтика кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау тәртібін
уәкілетті орган айқындайды.
7. Медицина және фармацевтика кадрларын даярлауды жоспарлауды уәкілетті
орган, сондай-ақ денсаулық сақтауды мемлекеттік басқарудың жергілікті органдары
саланың қажеттіліктерін ескере отырып, өз өкілеттіктері шегінде жүзеге асырады.
176-бап. Денсаулық сақтау саласындағы мамандар үшін
біліктілік емтихандары
1. Денсаулық сақтау саласындағы мамандар үшін біліктілік емтихандары орта
(техникалық және кәсіптік), орта білімнен кейінгі, жоғары медициналық білімі бар
адамдардың кәсіптік медициналық қызметті жүзеге асыруға дайындығын айқындау
мақсатында өткізіледі.
2. Денсаулық сақтау саласындағы мамандар үшін біліктілік емтихандары:
1) медицина қызметкерлерінің клиникалық мамандыққа сәйкестігін айқындау және
оларға тиісті маман сертификатын беріп, клиникалық практикаға (пациенттермен
жұмысқа) жіберу үшін - міндетті біліктілік емтихандары;
2) тиісті біліктілік санаты берілетін мамандардың кәсіптік деңгейін айқындау
үшін - ерікті біліктілік емтихандары болып бөлінеді.
3. Тиісті маман сертификаты болмаған, сондай-ақ оның қолданылу мерзімі өткен
жағдайда, жеке тұлғаға клиникалық практикамен айналысуға тыйым салынады.
4. Денсаулық сақтау саласындағы мамандар үшін біліктілік емтихандарын
өткізудің тәртібі мен мерзімдерін уәкілетті орган айқындайды.
5. Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерлерде медициналық білім мен
біліктілік санаттарын алған адамдарды денсаулық сақтау саласындағы мамандарға
арналған біліктілік емтихандарына жіберудің тәртібі мен шарттарын уәкілетті
орган айқындайды.
6. Денсаулық сақтау саласындағы ұлттық холдингте және оның еншiлес
ұйымдарында, сондай-ақ «Назарбаев Университетінде» немесе оның медициналық
ұйымдарында медициналық қызметпен айналысу құқығын беретін немесе кәсiптік
медициналық қызметтi жүзеге асыруға шақырылған мамандардың шетелде алған бiлiктiлiк
санатын куәландыратын құжат Қазақстан Республикасының аумағында қолданылатын санат
берілмей-ақ маман сертификатына теңестіріледі.
Ескерту. 176-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.01.19 N 395-IV (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейiн күнтiзбелiк он күн өткен соң қолданысқа енгiзiледi) Заңымен.
177-бап. Қазақстан Республикасы дәрігерінің анты
Жоғары білім беру ұйымдарын медициналық мамандықтар бойынша оқып бітірген
түлектер мынадай мазмұндағы Қазақстан Республикасы дәрігерінің антын қабылдайды:
"Дәрігердің құрметті атағын ала отырып, өз ұстаздарым мен әріптестерімнің алдында
өзімді азаматтардың денсаулығын сақтауға бар болмысыммен бағыштап, дәрігерлік ұлы
іске адал әрі қалтқысыз қызмет етуге салтанатты түрде ант етемін. Өз қызметімде
денсаулығы ең жоғары құндылық болып табылатын өз пациенттерімнің мүдделерін ғана
басшылыққа аламын деп ант етемін. Жасына, жынысына, ұлтына, діни сеніміне,
әлеуметтік жағдайы мен азаматтығына қарамастан, мұқтаж болған әрбір адамға бірдей
ынта-жігермен және шыдамдылықпен медициналық көмек көрсетуге ант етемін. Дәрігерлік
құпияны сақтауға, оны ешқашан пайдакүнемдік мақсатта пайдаланбауға ант етемін. Өз
білімім мен дағдыларымды ұдайы жетілдіруге, өзіме де, өз шәкірттеріме де талапшыл
болуға, ешқашан риясыз көмек көрсетуден бас тартпауға және егер оны пациенттің
мүддесі талап етсе, әріптестеріммен кеңесуге ант етемін. Қазақстандық медицинаның
игі дәстүрлерін сақтауға және байытуға, мені дәрігерлік өнерге баулыған адамдарға
алғыс білдіре отырып, оларды құрметтеуге ант етемін.".
30-тарау. ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ САЛАСЫНДАҒЫ ҒЫЛЫМИ ҚЫЗМЕТ 178-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметтің
субъектілері
1. Денсаулық сақтау саласында ғылыми кадрлар даярлауды негізгі ғылыми және
(немесе) ғылыми-техникалық қызмет ретінде жүзеге асыратын заңды тұлға денсаулық
сақтау саласындағы ғылыми ұйым (бұдан әрі - ғылыми ұйым) болып табылады.
2. Ғылыми ұйымдар ғылыми-зерттеу ұйымдары (ғылыми-зерттеу институттары,
ғылыми орталықтар), жоғары медициналық және фармацевтикалық білім беру ұйымдары
және ғылыми қызметпен айналысатын өзге де ұйымдар болып бөлінеді.
3. Ғылыми ұйымдар Қазақстан Республикасының білім беру және денсаулық сақтау
саласындағы заңнамасына сәйкес медициналық, фармацевтикалық және білім беру
қызметімен айналысуы мүмкін.
179-бап. Денсаулық сақтау саласындағы ғылыми қызметті
үйлестіру
1. Іргелі және қолданбалы сипаттағы ғылыми әзірлемелердің басымдықтарын
қалыптастыруды, денсаулық сақтау саласында ғылыми қолдауды үйлестіруді, медицина
ғылымының тұжырымдамасын әзірлеуді уәкілетті орган жүзеге асырады.
2. Уәкілетті орган ғылыми ұйымдардың құрылтайшысы болады.
3. Уәкілетті орган денсаулық сақтау саласындағы ғылыми бағдарламалардың
ғылыми-медициналық сараптамасын жүзеге асырады.
180-бап. Медициналық-биологиялық эксперименттер, клиникаға
дейінгі (клиникалық емес) және клиникалық
зерттеулер жүргізу, диагностиканың, емдеудің
және медициналық оңалтудың жаңа әдістерін
қолдану
1. Медициналық-биологиялық эксперименттер, клиникаға дейінгі (клиникалық
емес) және клиникалық зерттеулер жүргізудің мақсаты олардың қауіпсіздігі мен
тиімділігін бағалау және дәлелдерін ғылыми әдістермен алу болып табылады.
2. Клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулер жануарларға жүргізіледі.
3. Адамның (пациенттің немесе ерік білдірген адамның) қатысуымен болатын
клиникалық зерттеулер, клиникаға дейінгі (клиникалық емес) зерттеулердің оң
нәтижелері алынған жағдайда, оның жазбаша хабардар етілген келісімімен ғана
жүргізілуі мүмкін.
4. Кәмелетке толмаған адамдардың қатысуымен болатын клиникалық зерттеулер
кәмелетке толған адамдарға зерттеулер жүргізумен қатар мынадай:
1) балаларды емдеуге арналған медициналық технологиялар немесе дәрілік
заттар;
2) кәмелетке толмаған адамдарды емдеуге арналған дәрілік заттың ең оңтайлы
мөлшерлемесі туралы деректер алу мақсатында жүргізіледі.
Кәмелетке толмаған адамдардың қатысуымен клиникалық зерттеулер жүргізу
олардың заңды өкілдерінің жазбаша хабардар етілген келісімімен ғана жүргізіледі.
5. Клиникалық зерттеуге қатысуға келісімі алынған жағдайда, кәмелетке
толмаған адамның заңды өкіліне, пациентке немесе ерік білдірген адамға:
1) медициналық технология, фармакологиялық немесе дәрілік зат, клиникалық
зерттеудің мәні мен ұзақтығы туралы;
2) медициналық технологияның, фармакологиялық немесе дәрілік заттың
қауіпсіздігі мен тиімділігі туралы, сондай-ақ денсаулық үшін қолдану қатерінің
дәрежесі туралы;
3) медициналық технологияны, фармакологиялық немесе дәрілік затты қолданудың
денсаулықтың жай-күйіне күтілмеген әсері жағдайындағы іс-әрекеттер туралы;
4) денсаулықты сақтандыру шарттары туралы ақпарат берілуге тиіс.
6. Клиникалық зерттеулер кез келген сатыда:
1) зерттеулерге қатысушы кәмелетке толмаған адамның, оның заңды өкілінің,
пациенттің немесе ерік білдірген адамның талап етуі бойынша;
2) кәмелетке толмаған адамның, пациенттің немесе ерік білдірген адамның
өміріне, денсаулығына қауіп төнген жағдайда тоқтатылады.
7. Зерттеулерге қатысатын пациенттердің және ерік білдірген адамдардың өмірі
мен денсаулығын сақтандыру туралы құжаттарды ресімдеу, сондай-ақ зерттеулер
материалдарын этикалық бағалау клиникалық зерттеулер жүргізудің міндетті шарттары
болып табылады.
8. Диагностиканың, емдеу мен медициналық оңалтудың жаңа әдістері клиникалық
зерттеулердің оң нәтижелері алынған жағдайда қолданылуы мүмкін.
9. Мыналарға:
1) заңды өкілдері жоқ кәмелетке толмаған адамдарға;
2) егер қажетті ақпарат жүкті әйелдерге клиникалық зерттеулер жүргізу кезінде
ғана алынуы мүмкін болса және жүкті әйел мен оның шаранасына зиян келтіру қатері
толық жойылған жағдайда жүкті әйелдерге арналған медициналық технологиялар мен
дәрілік заттарға клиникалық зерттеулер жүргізілетін жағдайларды қоспағанда, жүкті
әйелдерге;
3) әскери қызметшілерге;
4) бас бостандығынан айыру орындарында жазасын өтеп жүрген адамдарға және
уақытша ұстау изоляторлары мен тергеу изоляторларында отырған адамдарға;
5) психикасының бұзылуын (ауруын) емдеуге арналған медициналық технологиялар
мен дәрілік заттарға клиникалық зерттеулерді қоспағанда, сот әрекетке қабілетсіз
деп таныған адамдарға, психикасы бұзылған (ауыратын) науқастарға медициналық
технологияларға, фармакологиялық және дәрілік заттарға клиникалық зерттеулер
жүргізуге тыйым салынады.
10. Клиникалық зерттеулер (тиісті клиникалық және ғылыми практика) жүргізу
стандарттарын уәкілетті орган және өз құзыреті шегінде мемлекеттік органдар
бекітеді.
11. Медициналық-биологиялық эксперименттер, клиникаға дейінгі (клиникалық
емес) және клиникалық зерттеулер жүргізу тәртібін, сондай-ақ диагностиканың,
емдеудің және медициналық оңалтудың жаңа әдістерін қолдану тәртібін уәкілетті орган
бекітеді.
12. Фармокологиялық және дәрілік заттарға клиникаға дейінгі (клиникалық емес)
және клиникалық зерттеулер, сондай-ақ медициналық технологияларға клиникалық
зерттеулер жүргізуге рұқсат беруді уәкілетті орган жүзеге асырады.
13. Алып тасталды - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми жарияланғанынан
кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
Ескерту. 180-бапқа өзгеріс енгізілді - ҚР 2012.07.10 N 36-V (алғашқы ресми
жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа енгізіледі) Заңымен.
181-бап. Этика мәселелері жөніндегі комиссиялар
1. Зерттелушілердің және зерттеушілердің құқықтарын қорғауды, қауіпсіздігі
мен қолайлы жағдайын жасауды, сондай-ақ клиникалық зерттеу материалдарына
имандылық-этикалық және құқықтық баға беруді жүзеге асыратын тәуелсіз сарапшы
органдар Этика мәселелері жөніндегі комиссиялар болып табылады.
2. Этика мәселелері жөніндегі комиссиялар қызметінің мақсаты биология мен
медицина жетістіктерінің пайдаланылуына байланысты адамның құқықтары мен қадір-
қасиетін қорғау болып табылады.
3. Этика мәселелері жөніндегі комиссиялардың міндеттері:
1) зерттеулердің құжаттарына тәуелсіз сараптама жүргізу;
2) зерттеулерді жоспарлау және жүргізу сатыларында адамның қауіпсіздігі мен
құқықтарының сақталуын тәуелсіз бағалау;
3) клиникалық зерттеу бағдарламасының тиісті клиникалық және ғылыми практика
стандарттарына, сондай-ақ зерттеушілердің біліктілігіне және осы зерттеуді
жүргізетін денсаулық сақтау ұйымының техникалық жарақталуына сәйкестігін бағалау;
4) клиникалық зерттеулер жүргізу кезінде халықаралық және ұлттық этикалық
нормалардың сақталуын бағалау;
5) биологиялық және медициналық этика мәселелері бойынша құжаттар әзірлеуге
қатысу болып табылады.
4. Этика мәселелері жөніндегі комиссиялардың құрамына денсаулық сақтау,
ғылым, өнер, құқық саласындағы мамандар, діни конфессиялар мен қоғамдық
бірлестіктердің өкілдері кіре алады.
5. Қазақстан Республикасында Этика мәселелері жөніндегі орталық және
жергілікті комиссиялар жұмыс істейді.
6. Этика мәселелері жөніндегі орталық комиссия халықаралық және республикалық
деңгейде жүргізілетін зерттеулерді тәуелсіз бағалау үшін уәкілетті органның жанынан
құрылады.
Этика мәселелері жөніндегі орталық комиссияның құрамы мен ол туралы ережені
уәкілетті орган бекітеді.
7. Этика мәселелері жөніндегі жергілікті комиссиялар денсаулық сақтау
ұйымдарының базасында жүргізілетін зерттеулерді тәуелсіз бағалау үшін осы
ұйымдардың жанынан құрылады.
Этика мәселелері жөніндегі жергілікті комиссияның құрамы мен ол туралы ереже
оның жанынан осы комиссия құрылатын денсаулық сақтау ұйымы басшысының бұйрығымен
бекітіледі.
9-БӨЛІМ. МЕДИЦИНА ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ
ҚҰҚЫҚТЫҚ МӘРТЕБЕСІ, ОЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТІК ҚОРҒАУ
31-тарау. МЕДИЦИНА ЖӘНЕ ФАРМАЦЕВТИКА ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРІНІҢ ҚҰҚЫҚТАРЫ
МЕН МІНДЕТТЕРІ, ЕҢБЕК ҚАТЫНАСТАРЫ, АР-НАМЫС КОДЕКСІ
182-бап. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің
құқықтары мен міндеттері
1. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің:
1) кәсіптік қызметін жүзеге асыру үшін қажетті жағдайлармен қамтамасыз
етілуге;
2) жеке медициналық практика мен фармацевтикалық қызмет жүргізуге;
3) бес жылда кемінде бір рет бюджет қаражаты есебінен немесе мемлекеттік емес
денсаулық сақтау секторы ұйымдарының қызметкерлері болса, жұмыс берушінің есебінен
біліктілік деңгейін арттыруға;
4) штат санының қысқаруына немесе мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының
таратылуына байланысты қызметкер босап қалған жағдайда, бюджет қаражаты немесе
жұмыс берушінің есебінен қайта даярлаудан өтуге;
5) еңбек (қызметтік) міндеттерін атқаруына байланысты өміріне немесе
денсаулығына келтірілген зиянды өтетуге;
6) азаматтың өміріне қауіп төнген жағдайларда ұйымдарға немесе азаматтарға
тиесілі байланыс құралдарын, сондай-ақ қолда бар көліктің кез келген түрін оны таяу
жердегі медициналық ұйымға жеткізу үшін кедергісіз және тегін пайдалануға;
7) қызметтік тұрғын үй берілуге;
8) жүріп-тұру сипатындағы қызметіне байланысты көлік шығыстарын өтетуге;
9) кәсіптік міндеттерін жоғары сапалы деңгейде орындағаны үшін көтермеленуге;
10) өзінің кәсіптік ар-намысы мен қадір-қасиетін қорғауға;
11) медицина қызметкері тарапынан ұқыпсыз немесе немқұрайлы көзқарас болмаған
кезде, азаматтың денсаулығына келтірілген зиян үшін кәсіптік жауапкершілікті
сақтандыруға құқығы бар.
2. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарының ғылыми-педагог
кадрларының біліктілігін арттыру және оларды қайта даярлау бюджет қаражаты, жұмыс
берушінің қаражаты, өз қаражаты есебінен, сондай-ақ тыйым салынбаған басқа көздер
есебінен жүзеге асырылады.
3. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы ұйымдарының ауылдық жерде және қала
үлгісіндегі кенттерде жұмыс істейтін медицина және фармацевтика қызметкерлеріне
мынадай әлеуметтік қолдаудың қосымша шаралары ұсынылады:
1) жергілікті өкілді органдар айқындайтын мөлшерде лауазымдық айлықақыға
қосымша ақы;
2) коммуналдық қызметтерге және отынға арналған шығыстарды облыстардың,
республикалық маңызы бар қаланың және астананың жергілікті өкілді органдары
белгілеген мөлшерде бюджет қаражаты есебінен өтеу;
3) жеке меншігінде малы барлар жергілікті өкілді және атқарушы органдардың
шешімі бойынша жемшөппен, мал жаюға және шөп шабуға арналған жер учаскелерімен
қамтамасыз етіледі;
4) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген жеңілдіктерден басқа,
денсаулық сақтау қызметкерлеріне жергілікті өкілді органдар жергілікті бюджеттердің
қаражаты есебінен қосымша жеңілдіктер белгілеуі мүмкін.
4. Мемлекеттік денсаулық сақтау секторы ұйымдарының ауылдық жерде жұмыс
істейтін медицина және фармацевтика қызметкерлеріне "Агроөнеркәсіптік кешенді және
ауылдық аумақтарды дамытуды мемлекеттік реттеу туралы" Қазақстан
Республикасының Заңында көзделген әлеуметтік қолдаудың қосымша шаралары ұсынылады.
5. Қызметтік және кәсіптік міндеттерін атқару кезінде АИТВ жұқтырылған
материалмен жұмыс істейтін денсаулық сақтау ұйымдарының медицина және фармацевтика
қызметкерлерінің АИТВ жұқтыруы кәсіптік ауруға жатады.
Осы адамдарға кәсіптік ауруына байланысты еңбекке уақытша жарамсыздығы
кезеңінде Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасына сәйкес еңбекке уақытша
жарамсыздық бойынша әлеуметтік жәрдемақы тағайындалады.
Қызметтік міндеттерін атқаруы ЖИТС кәсіптік ауруына әкеп соқтыруы мүмкін
медицина қызметкерлері мен басқа да қызметкерлер міндетті әлеуметтік сақтандырылуға
жатады.
АИТВ/ЖИТС-пен байланысты профилактикалық, емдеу-диагностикалық және ғылыми-
зерттеу жұмысымен тікелей айналысатын медицина қызметкерлерінің, қызметшілердің
және техникалық қызметкерлердің алты сағаттық қысқартылған жұмыс күніне, ұзақтығы
күнтізбелік жиырма төрт күн қосымша ақы төленетін демалысқа, белгіленген жалақының
алпыс проценті мөлшерінде кәсіптік зияндылығы үшін қосымша еңбекақыға құқығы бар.
6. Медицина және фармацевтика қызметкерлері:
1) өздерінің кәсіптік міндеттерін тиісінше орындауға, пациенттерге құрметпен
және ізгілікпен қарауға, медициналық этика және деонтология принциптерін басшылыққа
алуға;
2) аурулардың профилактикасына және азаматтардың денсаулығын нығайтуға
жәрдемдесуге, медициналық көмек көрсетуге;
3) шұғыл жағдайларда халыққа кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсетуге;
4) халық арасында медициналық білімді және салауатты өмір салтын насихаттау
жөніндегі жұмысты жүргізуге;
5) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексін сақтауға,
дәрігерлік құпияны сақтауға, азаматтардың аурулары, ішкі және отбасылық өмірі
туралы мәліметтерді жария етпеуге;
6) өзінің кәсіптік деңгейін үздіксіз дамытуға және арттыруға;
7) қажет болған жағдайларда консультация алу үшін басқа бейіндегі немесе
біліктілігі неғұрлым жоғары мамандарды тартуға міндетті.
7. Осы Кодексте көзделген жағдайларды қоспағанда, мемлекеттік органдар мен
лауазымды адамдардың, сондай-ақ азаматтардың тарапынан медицина және фармацевтика
қызметкерлерінің кәсіптік қызметіне араласуға тыйым салынады.
8. Кәсіптік міндеттерін орындау кезінде медицина және фармацевтика
қызметкерлерiнің өз діни нанымдары бойынша қандай да бір іс-әрекеттер
(әрекетсіздік) жасауына, сол сияқты олардың жеке тұлғалардың өмірі мен денсаулығына
зиян келтіруге әкеп соғуы мүмкін діни жоралар мен рәсімдерді өткізуіне (жасауына)
жол берілмейді.
Ескерту. 182-бапқа өзгерту енгізілді - ҚР 2011.10.11 № 484-ІV (қолданысқа
енгізілу тәртібін 2-баптан қараңыз) Заңымен.
183-бап. Денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбек
қатынастары
1. Денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбек қатынастары Қазақстан
Республикасының еңбек заңнамасымен реттеледі.
2. Мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдары қызметкерлерінің еңбегіне ақы төлеу
Қазақстан Республикасының еңбек заңнамасында белгіленген тәртіппен жүзеге
асырылады.
3. Ведомстволық бағыныстағы ұйымдардың, оның ішінде білім беру мен ғылыми
ұйымдар басшыларын және олардың орынбасарларын қызметке тағайындауды және қызметтен
босатуды уәкілетті орган жүзеге асырады.
184-бап. Қазақстан Республикасының медицина және
фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексі
1. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексі (бұдан әрі -
Ар-намыс кодексі) медицина және фармацевтика қызметкерлерінің азаматтар мен
тұтастай қоғам алдындағы өз қызметі үшін моральдық жауапкершілігін айқындайды.
2. Медицина және фармацевтика қызметкерлері өз қызметінде:
1) осы Кодексті және Ар-намыс кодексін басшылыққа алуға;
2) Қазақстан Республикасы азаматтарының денсаулығын нығайтуға жәрдемдесуге;
3) тек қана пациенттің мүдделерінде шешім қабылдауға;
4) Қазақстан Республикасының медицина және фармацевтика қызметкерінің жоғары
атағына кір келтіретін іс-әрекеттер жасауға жол бермеуге;
5) өзінің қызметтік міндеттерін адал әрі сапалы атқаруға;
6) өзінің кәсіптік білімін үздіксіз жетілдіруге;
7) өзінің жеке пайдасын басшылыққа алып, профилактика мен емдеудің әдістері
мен құралдарын жарнамалауға және пайдалануға жол бермеуге;
8) еңбек тәртібін мүлтіксіз сақтауға;
9) денсаулық сақтау ұйымдарының мүлкіне ұқыпты қарауға және оны тиімді
пайдалануға;
10) сыбайлас жемқорлық көріністеріне қарсы тұруға;
11) қызметтік ақпаратты пайдакүнемдік және жеке басының өзге де мақсаттарында
пайдалануға жол бермеуге;
12) жеке басының үлгісімен ұжымда тұрақты және жағымды моральдық-
психологиялық жағдай жасауға ықпал етуге;
13) басқа да медицина және фармацевтика қызметкерлері тарапынан Ар-намыс
кодексінің нормаларын бұзу фактілеріне жол бермеуге және олардың жолын кесуге;
14) өзінің қызметтік міндеттерін атқару кезеңінде белгіленген киім нысанын
сақтауға тиіс.
3. Пациенттермен қарым-қатынаста медицина және фармацевтика қызметкерлері:
1) жасына, жынысына, ұлтына, діни сеніміне, азаматтығына, шығу тегіне,
әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайларына немесе кез келген өзге де мән-
жайларға қарамастан адамның құқықтарын, ар-намысы мен қадір-қасиетін құрметтеуге;
2) мұқтаж болған әрбір адамға медициналық көмек көрсетуге;
3) адам өмірін сақтау өзінің борышы екенін әрдайым есте ұстауға;
4) азаматтардың мемлекеттің денсаулық сақтау жүйесіне деген сенімін нығайтуға
жәрдемдесуге;
5) пациенттерге қатысты қаржылық және өзге де бопсалау фактілеріне жол
бермеуге, өз әріптестері тарапынан осындай іс-әрекеттердің жолын кесу жөнінде күш-
жігер жұмсауға;
6) өз іс-әрекетімен қоғам тарапынан негізделген сын айтылуына жол бермеуге,
сынға сабырлылықпен қарауға, сындарлы сынды өзінің кәсіптік қызметіндегі
кемшіліктерді жою және оны жақсарту үшін пайдалануға тиіс.
4. Өз әріптестерімен қарым-қатынаста медицина және фармацевтика
қызметкерлері:
1) жалпы қабылданған моральдық-этикалық нормаларды сақтауға, сыпайылық пен
биязылық танытуға;
2) пациенттің мүддесі талап етсе, риясыз көмек көрсетуден бас тартпауға және
әріптестерінен кеңес сұрауға;
3) басқа медицина және фармацевтика қызметкерінің кәсіптік біліктілігіне
көпшілік алдында күмән келтірмеуге;
4) қазақстандық медицинаның дәстүрлерін және жетістіктерін байытуға тиіс.
5. Медицина және фармацевтика қызметкерлерінің Ар-намыс кодексін сақтауы
олардың кәсіптік борышы болып табылады.
6. Денсаулық сақтау ұйымының ұжымы оның басшысының шешімі бойынша медицина
және фармацевтика қызметкерінің Ар-намыс кодексінің ережелерін сақтамау фактісін
қарап, қараудың нәтижесі бойынша қоғамдық мін таға алады.
7. Денсаулық сақтау ұйымының басшылары Ар-намыс кодексі мәтінінің көрнекі
үгіт орындарында орналастырылуын қамтамасыз етеді.
9-1-бөлім. Ұлттық алдын алу тетігінің негізгі ережелері
Ескерту. Кодекс 9-1-бөліммен толықтырылды - ҚР 02.07.2013 № 111-V Заңымен
(алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он күн өткен соң қолданысқа
енгізіледі).
31-1-тарау. Ұлттық алдын алу тетігі
184-1-бап. Ұлттық алдын алу тетігі
1. Ұлттық алдын алу тетiгi ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қызметі
арқылы жұмыс істейтін, азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын
немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерiнiң алдын алу жүйесі
түрінде қолданылады.
2. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары өз қызметі шеңберінде мәжбүрлеп
емдеуге арналған ұйымдарда (мамандандырылған туберкулезге қарсы ұйымдарда,
мәжбүрлеп емдеуге арналған наркологиялық ұйымдарда, медициналық сипаттағы мәжбүрлеу
шараларын қолдануға арналған психиатриялық стационарларда (мәжбүрлеп емдеу үшін
жалпы үлгідегі психиатриялық стационарда, мамандандырылған үлгідегі психиатриялық
стационарда, жіті бақылау жасалатын мамандандырылған үлгідегі психиатриялық
стационарда) және осы қатысушылардың болуы (бұдан әрі – алдын ала болу) үшін
Қазақстан Республикасының заңдарында айқындалатын өзге де ұйымдарда болады.
3. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл, сондай-ақ Үйлестіру кеңесі іріктейтін,
азаматтардың құқықтарын, заңды мүдделерін қорғау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын
қоғамдық байқаушы комиссиялардың және қоғамдық бiрлестiктердiң мүшелерi, заңгерлер,
әлеуметтік қызметкерлер, дәрігерлер ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары болып
табылады.
4. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының
қызметін үйлестіреді, ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қажетті әлеуеті мен
кәсіптік білімін қамтамасыз ету үшін Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес
шаралар қолданады.
5. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу бойынша шығыстарын
өтеу Қазақстан Республикасының Үкіметі айқындайтын тәртіппен бюджет қаражатынан
жүзеге асырылады.
184-2-бап. Үйлестіру кеңесі
1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қызметін тиімді үйлестіруді қамтамасыз ету
мақсатында Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанынан Үйлестіру кеңесі құрылады.
Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлді қоспағанда, Үйлестіру кеңесінің мүшелерін
Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл құратын комиссия Қазақстан Республикасы
азаматтарының қатарынан сайлайды.
2. Адам құқықтары жөнiндегi уәкiл:
Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің жанындағы Үйлестіру кеңесі туралы ережені;
ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларын іріктеу тәртібін;
алдын ала болу үшін ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушыларынан топтар
құру тәртібін;
алдын ала болу жөніндегі әдістемелік ұсынымдарды;
алдын ала болу қорытындылары бойынша жыл сайынғы жинақталған баяндаманы
дайындау тәртібін бекітеді.
3. Үйлестіру кеңесі Біріккен Ұлттар Ұйымы Азаптауға қарсы комитетінің
Азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершілікке жатпайтын немесе ар-намысты
қорлайтын іс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің алдын алу жөніндегі кіші комитетімен
өзара іс-қимыл жасайды.
184-3-бап. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына
қойылатын талаптар
1. Мынадай:
1) заңда белгіленген тәртіппен жойылмаған немесе алынбаған соттылығы бар;
2) қылмыс жасады деп күдік келтірілген немесе айыпталған;
3) сот әрекетке қабiлетсiз немесе әрекет қабілеті шектеулі деп таныған
адамдар;
4) судьялар, адвокаттар, мемлекеттік қызметшілер және әскери қызметшілер,
сондай-ақ құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдар қызметкерлері;
5) психиатрда және (немесе) наркологта есепте тұратын адамдар ұлттық алдын
алу тетігінің қатысушылары бола алмайды.
2. Қасақана қылмыс жасағаны үшін ақталмайтын негіздер бойынша қылмыстық
жауаптылықтан босатылған; теріс себептер бойынша мемлекеттік немесе әскери
қызметтен, құқық қорғау және арнаулы мемлекеттік органдардан, соттардан босатылған
немесе адвокаттар алқасынан шығарылған; адвокаттық қызметпен айналысуға арналған
лицензиядан айырылған адамдар да ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары бола
алмайды.
184-4-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының құқықтары
1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушысы:
1) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдардың саны, осындай
ұйымдардың саны және олардың орналасқан жері туралы ақпарат алуға;
2) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдармен қарым-қатынас
жасауға, сондай-ақ оларды ұстау жағдайларына қатысты ақпаратқа қол жеткізе алуға;
3) алдын ала болуды құрылған топтардың құрамында белгіленген тәртіппен жүзеге
асыруға;
4) алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын адамдармен және (немесе)
олардың заңды өкілдерімен куәларсыз, жеке өзі немесе қажет болған кезде аудармашы
арқылы, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының пiкiрi бойынша тиiстi
ақпарат бере алатын кез келген басқа адаммен әңгімелесулер өткiзуге;
5) алдын ала болуға жататын ұйымдарды кедергісіз таңдауға және оларда болуға;
6) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-
намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы
хабарламалар мен шағымдарды қабылдауға құқылы.
2. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушысы заңды қызметін жүзеге асырған кезде
тәуелсіз болып табылады.
184-5-бап. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының
міндеттері
1. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары өз өкілеттіктерін атқару кезінде
Қазақстан Республикасының заңнамасын сақтауға міндетті.
2. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болуға жататын
ұйымдардың қызметіне араласуына жол берілмейді.
3. Алдын ала болу жөніндегі топқа кіретін ұлттық алдын алу тетігі
қатысушысының турашылдығына күмән туғызатын мән-жайлар болған кезде, ол алдын ала
болуға қатысудан бас тартуға міндетті.
4. Ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары азаптаудың және басқа да қатыгез,
адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау
түрлерінің қолданылғаны туралы қабылданатын хабарламалар мен шағымдарды Адам
құқықтары жөнiндегi уәкiл айқындайтын тәртіппен тіркеуге міндетті.
Қабылданған хабарламалар мен шағымдар Қазақстан Республикасының заңнамасында
көзделген тәртіппен Адам құқықтары жөнiндегi уәкiлдің қарауына беріледі.
Қабылданған және берілген хабарламалар мен шағымдар туралы ақпарат алдын ала
болу нәтижелері жөніндегі есепке енгізіледі.
5. Осы Кодекстің ережелерін бұзған ұлттық алдын алу тетігінің қатысушылары
Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта болады.
184-6-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының
өкілеттіктерін тоқтату
Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушысының өкілеттіктері:
1) осы Кодекстің ережелері бұзылған;
2) өз өкілеттіктерін доғару туралы жазбаша өтініш берілген;
3) ол қайтыс болған не оны қайтыс болды деп жариялау туралы сот шешімі заңды
күшіне енген;
4) Қазақстан Республикасының шегінен тыс жерге тұрақты тұруға кеткен;
5) Қазақстан Республикасының азаматтығын жоғалтқан;
6) соттың айыптау үкімі заңды күшіне енген;
7) Қазақстан Республикасының заңдарында көзделген өзге де жағдайлар басталған
кезде тоқтатылады.
184-7-бап. Алдын ала болудың түрлері мен кезеңділігі
1. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болуы мыналарға
бөлінеді:
1) төрт жылда кемінде бір рет, ұдайы негізде жүргізілетін кезеңдік алдын ала
болу;
2) алдыңғы кезеңдік алдын ала болу нәтижелері бойынша ұсынымдарды іске асыру
мониторингі, сондай-ақ ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары әңгімелесулер
өткізген адамдарды алдын ала болуға жататын ұйымдардың әкімшіліктері тарапынан
қудалаудың алдын алу мақсатында кезеңдік алдын ала болулар аралығындағы кезеңде
жүргізілетін аралық алдын ала болу;
3) азаптаудың және басқа да қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-
намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен жазалау түрлерінің қолданылғаны туралы келіп
түскен хабарламалардың негізінде жүргізілетін арнаулы алдын ала болу.
2. Үйлестіру кеңесі бөлінген бюджет қаражаты шегінде алдын ала болу
мерзімдерін және алдын ала болуға жататын ұйымдардың тізбесін айқындайды.
184-8-бап. Алдын ала болу тәртібі
1. Алдын ала болуды Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің келісуі бойынша
Қазақстан Республикасының Үкіметі бекітетін қағидаларға сәйкес Үйлестіру кеңесі
ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларынан құратын топтар жүргізеді.
2. Алдын ала болу үшін топтар құру кезінде ұлттық алдын алу тетiгi
қатысушыларының ешқайсысын тегіне, әлеуметтік, лауазымдық және мүліктік жағдайына,
жынысына, нәсіліне, ұлтына, тіліне, дінге көзқарасына, нанымына, тұрғылықты жеріне
қатысты себептер бойынша немесе кез келген өзге де мән-жайлар бойынша қандай да бір
кемсітуге болмайды.
3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету алдын
ала болуға жататын ұйымдардың әкімшілігіне жүктеледі. Ұлттық алдын алу тетiгi
қатысушыларының құқыққа сыйымсыз әрекеттері орын алған жағдайда, алдын ала болуға
жататын ұйымдар әкімшілігінің басшысы Адам құқықтары жөніндегі уәкілді жазбаша
хабардар етеді.
4. Әрбір алдын ала болудың нәтижелері бойынша топтың атынан Үйлестіру кеңесі
бекіткен нысанда жазбаша есеп жасалады, оған алдын ала болуды жүзеге асырған топтың
барлық мүшелері қол қояды. Ерекше пікірі бар топ мүшесі оны жазбаша түрде
ресімдейді және есепке қоса береді.
184-9-бап. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл
сайынғы жинақталған баяндамасы
1. Үйлестіру кеңесі ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы
жинақталған баяндамасын олардың алдын ала болу нәтижелері бойынша есептерін ескере
отырып дайындайды.
2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған
баяндамасына:
уәкілетті мемлекеттік органдарға алдын ала болуға жататын ұйымдарда ұсталатын
адамдармен қарым-қатынас жағдайларын жақсарту және азаптаудың және басқа да
қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен
жазалау түрлерінің алдын алу бойынша ұсынымдар;
Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру бойынша ұсыныстар да
енгізіледі.
Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасына
өткен жылғы алдын ала болу жөніндегі қаржылық есеп қоса беріледі.
3. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл сайынғы жинақталған баяндамасы
қарау үшін уәкілетті мемлекеттік органдарға жіберіледі және оны Үйлестіру кеңесі
бекіткен күннен бастап бір айдан кешіктірілмейтін мерзімде Адам құқықтары жөніндегі
уәкілдің интернет-ресурсында орналастырылады.
184-10-бап. Құпиялылық
1. Ұлттық алдын алу тетiгiнің қатысушылары алдын ала болу барысында адамның
жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз
жария етуге құқылы емес.
2. Ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының алдын ала болу барысында адамның
жеке өмірі туралы өздеріне белгілі болған мәліметтерді осы адамның келісуінсіз
жария етуі Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылыққа әкеп
соғады.
184-11-бап. Уәкілетті мемлекеттік органдардың ұлттық
алдын алу тетігінің қатысушыларымен өзара
іс-қимылы
1. Мемлекеттік органдар және олардың лауазымды адамдары ұлттық алдын алу
тетігінің қатысушыларына заңды қызметін жүзеге асыруына жәрдем көрсетеді.
Бірде-бір мемлекеттік орган немесе лауазымды адам азаптауды және басқа да
қатыгез, адамгершiлiкке жатпайтын немесе ар-намысты қорлайтын iс-әрекеттер мен
жазалау түрлерiн қолдану фактілері туралы ұлттық алдын алу тетігінің қатысушыларына
хабарлағаны үшін азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын шектеуге құқылы емес.
Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының заңды қызметіне кедергі келтіретін
лауазымды адамдар Қазақстан Республикасының заңдарында белгіленген жауаптылықта
болады.
2. Уәкілетті мемлекеттік органдар ұлттық алдын алу тетiгi қатысушыларының жыл
сайынғы жинақталған баяндамасын алған күннен бастап үш ай ішінде Адам құқықтары
жөніндегі уәкілді алынған баяндамаларды қарау нәтижелері бойынша қолданылған
шаралар туралы жазбаша нысанда хабардар етеді.
3. Ұлттық алдын алу тетігі қатысушыларының алдын ала болу нәтижелері бойынша
есептері негізінде Адам құқықтары жөніндегі уәкілдің Қазақстан Республикасының
заңнамасында белгіленген тәртіппен уәкілетті мемлекеттік органдарға немесе
лауазымды адамдарға адамның және азаматтың құқықтары мен бостандықтарын бұзған
лауазымды адамға қатысты тәртіптік немесе әкімшілік іс жүргізуді не қылмыстық істі
қозғау туралы өтінішхат беруге құқығы бар.
10-БӨЛІМ. ҚОРЫТЫНДЫ ЖӘНЕ ӨТПЕЛІ ЕРЕЖЕЛЕР
32-тарау. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ
САЛАСЫНДАҒЫ ЗАҢНАМАСЫН БҰЗҒАНЫ ҮШІН ЖАУАПТЫЛЫҚ
ЖӘНЕ ОСЫ КОДЕКСТІ ҚОЛДАНЫСҚА ЕНГІЗУ ТӘРТІБІ
185-бап. Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау
саласындағы заңнамасын бұзғаны үшін жауаптылық
Қазақстан Республикасының денсаулық сақтау саласындағы заңнамасын бұзу
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес жауаптылыққа әкеп соғады.
186-бап. Осы Кодексті қолданысқа енгізу тәртібі
1. Осы Кодекс қолданысқа енгізілген күннен бастап он екі ай өткен соң
қолданысқа енгізілетін 159-бабының 2-тармағының 8), 10), 11) тармақшаларын және 13-
тармағын қоспағанда, осы Кодекс алғашқы ресми жарияланғанынан кейін күнтізбелік он
күн өткен соң қолданысқа енгізіледі.
2. Қазақстан Республикасының мына заңдарының күші жойылды деп танылсын:
1) "АҚТҚ инфекциясының және ЖҚТБ-ның алдын алу мен емдеу туралы" 1994 жылғы 5
қазандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің
Жаршысы, 1994 ж., N 16-17, 212-құжат; Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы,
1999 ж., N 23, 921-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 15, 93-құжат; 2007
ж., N 5-6, 40-құжат; N 9, 67-құжат);
2) "Психиатриялық жәрдем және оны көрсеткен кезде азаматтардың құқықтарына
берілетін кепілдіктер туралы" 1997 жылғы 16 сәуірдегі Қазақстан
Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1997 ж., N 8,
86-құжат; 2001 ж., N 17-18, 245-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат);
3) "Туберкулездің жұқпалы түрімен ауыратын азаматтарды мәжбүрлеп емдеу
туралы" 1999 жылғы 10 желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан
Республикасы Парламентінің Жаршысы, 1999 ж., N 24, 1071-құжат; 2006 ж., N 15, 92-
құжат; 2007 ж., N 5-6, 40-құжат);
4) "Нашақорлықпен ауыратын адамдарды медициналық-әлеуметтік оңалту туралы"
2002 жылғы 27 мамырдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы
Парламентінің Жаршысы, 2002 ж., N 10, 104-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат);
5) "Темекі шегушіліктің алдын алу және оны шектеу туралы" 2002 жылғы 10
шілдедегі Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің
Жаршысы, 2002 ж., N 15, 149-құжат; 2006 ж., N 23, 141-құжат; 2007 ж., N 12, 88-
құжат);
6) "Халықтың санитарлық-эпидемиологиялық салауаттылығы туралы" 2002 жылғы 4
желтоқсандағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің
Жаршысы, 2002 ж., N 21, 176-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2005 ж., N 7-8, 23-
құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; 2007 ж., N 19, 147-құжат; N 20, 152-
құжат; 2008 ж., N 21, 97-құжат);
7) "Денсаулық сақтау жүйесі туралы" 2003 жылғы 4 маусымдағы Қазақстан
Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2003 ж., N 11,
70-құжат; 2004 ж., N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; N 24,
148-құжат; 2007 ж., N 2, 18-құжат; N 9, 67-құжат; N 10, 69-құжат; N 19, 147-құжат;
N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 23, 124-құжат);
8) "Дәрілік заттар туралы" 2004 жылғы 13 қаңтардағы Қазақстан
Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., N 2,
8-құжат; N 23, 142-құжат; 2006 ж., N 3, 22-құжат; N 15, 92-құжат; N 24, 148-құжат;
2007 ж., N 2, 18-құжат; N 19, 147-құжат; N 20, 152-құжат; 2008 ж., N 21, 97-құжат);
9) "Азаматтардың ұрпақты болу құқықтары және оларды жүзеге асыру кепілдіктері
туралы" 2004 жылғы 16 маусымдағы Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан
Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2004 ж., N 13, 73-құжат; 2006 ж., N 15, 92-
құжат; 2007 ж., N 20, 152-құжат);
10) "Қан мен оның компоненттерінің донорлығы туралы" 2005 жылғы 28 маусымдағы
Қазақстан Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2005
ж., N 12, 45-құжат);
11) "Азаматтардың денсаулығын сақтау туралы" 2006 жылғы 7 шілдедегі Қазақстан
Республикасының Заңы (Қазақстан Республикасы Парламентінің Жаршысы, 2006 ж., N 14,
91-құжат; 2007 ж., N 2, 14-құжат).
Қазақстан Республикасының
Президенті Н. Назарбаев
© 2012. Қазақстан Республикасы Әділет министрлігінің "Республикалық құқықтық ақпарат
орталығы" ШЖҚ РМК
О здоровье народа и системе здравоохранения
Архивная версия
Кодекс Республики Казахстан от 18 сентября 2009 года № 193-IV
оглавление
Примечание РЦПИ!
Порядок введения в действие Кодекса РК см. ст. 186
ОБЩАЯ ЧАСТЬ
ОБЩАЯ 1. ОБЩИЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Глава 1. ОСНОВНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ Статья 1. Основные понятия, используемые в настоящем
Кодексе
1. В настоящем Кодексе используются следующие основные понятия:
1) среда обитания человека (далее - среда обитания) - совокупность природных,
антропогенных и социальных факторов, среды (природной и искусственной),
определяющих условия жизнедеятельности человека;
2) ВИЧ - вирус иммунодефицита человека;
3) анонимное обследование - добровольное медицинское обследование лица без
идентификации личности;
4) медицина катастроф – отрасль медицины и здравоохранения, направленная на
предупреждение и ликвидацию медико-санитарных последствий чрезвычайных ситуаций
социального, природного и техногенного характера (далее – чрезвычайные ситуации),
включающая предупреждение и лечение заболеваний населения, санитарно-
противоэпидемические (профилактические) мероприятия, сохранение и восстановление
здоровья участников ликвидации чрезвычайных ситуаций, а также медицинскую помощь
сотрудникам аварийно-спасательных служб;
5) потенциально опасные химические и биологические вещества - вещества,
которые при определенных условиях и в определенных концентрациях могут оказать
вредное влияние на здоровье человека или будущее поколение, применение и
использование которых регламентируется нормативными правовыми актами в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения и гигиеническими нормативами;
6) военная медицина - отрасль медицины и здравоохранения, представляющая
собой систему научных знаний (комплекс научно-практических дисциплин) и
практической деятельности военно-медицинской службы, имеющая своей целью
всестороннее медицинское обеспечение войск в мирное и военное время;
7) военно-медицинская помощь - медицинская помощь, оказываемая специалистами
военно-медицинской службы военнослужащим и лицам, пострадавшим в результате
применения боевого оружия;
8) военно-медицинская служба - совокупность военно-медицинских (медицинских)
подразделений, в которых законами Республики Казахстан предусмотрена воинская или
специальная служба, предназначенная для медицинского обеспечения деятельности этих
органов;
9) военно-медицинские (медицинские) подразделения:
структурные подразделения центральных исполнительных органов и иных
центральных государственных органов, осуществляющие организацию и координацию
деятельности военно-медицинских (медицинских) учреждений (организаций);
военно-медицинские (медицинские) учреждения (организации) и иные
подразделения центральных исполнительных органов и иных центральных государственных
органов, обеспечивающие оказание военно-медицинской и медицинской помощи
соответствующему контингенту;
10) военно-медицинское (медицинское) обеспечение - комплекс мероприятий по
материально-техническому снабжению, а также организация оказания медицинской помощи
в войсках, подразделениях и ведомственных организациях в целях восстановления
боеспособности и трудоспособности личного состава;
11) ребенок - лицо, не достигшее восемнадцатилетнего возраста
(совершеннолетия);
12) необратимая гибель головного мозга - полная утрата интегральной функции
клеток головного мозга, сопровождающаяся гибелью всего вещества головного мозга;
13) профильный специалист - медицинский работник с высшим медицинским
образованием, имеющий сертификат по определенной специальности;
14) биологически активные вещества - вещества различного происхождения,
нормализующие патологически измененные функции организма у животных и человека,
являющиеся потенциальными источниками получения лекарственных средств;
15) биологически активные добавки - добавки к продуктам, предназначенные для
улучшения состояния здоровья при регулярном их употреблении и содержащие в себе
компоненты натуральных или идентичных натуральным биологически активных веществ с
целью обогащения ими рациона питания человека;
16) оригинальное лекарственное средство - лекарственное средство,
представляющее собой или содержащее новые активные вещества;
16-1) гемопоэтические стволовые клетки – клетки костного мозга человека,
обладающие способностью к дифференцировке;
17) генетически модифицированные объекты - сырье и продукты растительного и
(или) животного происхождения, полученные с использованием методов генной
инженерии, в том числе генетически модифицированные источники, организмы;
18) лекарственные средства - средства, представляющие собой или содержащие
фармакологически активные вещества, предназначенные для профилактики, диагностики и
лечения заболеваний, а также изменения состояния и функций организма: лекарственная
субстанция, лекарственное сырье природного происхождения, лекарственные ангро- и
балк-продукты, лекарственные препараты, медицинские иммунобиологические препараты,
парафармацевтики;
19) единый дистрибьютор по закупу и обеспечению лекарственными средствами,
изделиями медицинского назначения - юридическое лицо, осуществляющее в рамках
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи организацию закупа,
заключение по его результатам договоров поставки с поставщиками, а также
обеспечение, предоставление услуг по хранению и доставке лекарственных средств,
изделий медицинского назначения заказчикам;
20) розничная реализация лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники - фармацевтическая деятельность, связанная с
приобретением (кроме ввоза), хранением, распределением, реализацией (кроме вывоза)
конечному потребителю, уничтожением, осуществляемая в соответствии с
правилами, утвержденными Правительством Республики Казахстан;
21) оптовая реализация лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники - фармацевтическая деятельность, связанная с закупом,
хранением, ввозом, вывозом, реализацией (за исключением реализации лекарственных
средств населению) без ограничения объемов, уничтожением, осуществляемая в
соответствии с правилами, утвержденными Правительством Республики Казахстан;
22) обращение лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники - деятельность, осуществляемая в процессе доведения безопасных,
эффективных и качественных лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники от разработчика и (или) производителя до применения
потребителем;
23) объекты в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники - аптека, аптечный пункт в организациях
здравоохранения, оказывающих первичную медико-санитарную, консультативно-
диагностическую помощь, передвижной аптечный пункт для отдаленных сельских
местностей, аптечный склад, склад временного хранения лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, магазин оптики, магазин
медицинской техники и изделий медицинского назначения, склад медицинской техники и
изделий медицинского назначения, организации по производству лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, функционирующие в
соответствии с типовыми положениями, утвержденными Правительством Республики
Казахстан;
24) субъекты в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники - физические или юридические лица, осуществляющие
фармацевтическую деятельность;
25) Государственный реестр лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники - документ учета зарегистрированных и разрешенных
к медицинскому применению в Республике Казахстан лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
26) балк-продукт лекарственного средства - дозированное лекарственное
средство, прошедшее все стадии технологического процесса, за исключением
окончательной упаковки;
27) срок годности лекарственного средства - дата, после истечения которой
лекарственное средство не подлежит применению;
28) упаковка лекарственного средства - средство или комплекс средств,
обеспечивающих процесс обращения лекарственных средств путем их защиты от
повреждений и потерь, а также предохраняющих окружающую среду от загрязнений;
29) качество лекарственного средства, изделий медицинского назначения и
медицинской техники - совокупность свойств и характеристик лекарственного средства,
изделия медицинского назначения и медицинской техники, влияющих на их способность
действовать по назначению;
30) международное непатентованное название лекарственного средства - название
лекарственного средства, рекомендованное Всемирной организацией здравоохранения;
31) лекарственный препарат - лекарственное средство в определенной
лекарственной форме;
32) изготовление лекарственных препаратов - фармацевтическая деятельность,
связанная с изготовлением лекарственных форм в аптеках, а также с приобретением
лекарственных субстанций, хранением, контролем качества, оформлением и реализацией
изготовленных лекарственных препаратов;
33) лекарственный формуляр - утвержденный руководителем организации
здравоохранения и согласованный в порядке, определяемом уполномоченным органом в
области здравоохранения, перечень лекарственных средств, сформированный для
оказания гарантированного объема бесплатной медицинской помощи с учетом профиля
организации здравоохранения, наличие которых обязательно в достаточных количествах;
34) традиционная медицина - раздел медицины и деятельность медицинских
работников, основанные на накопленных обществом методах и средствах предупреждения
и лечения болезней, утвердившихся в многовековых традициях медицинской практики;
35) здоровье - состояние полного физического, духовного (психического) и
социального благополучия, а не только отсутствие болезней и физических дефектов;
36) здравоохранение - система мер политического, экономического, правового,
социального, культурного, медицинского характера, направленных на предупреждение и
лечение болезней, поддержание общественной гигиены и санитарии, сохранение и
укрепление физического и психического здоровья каждого человека, поддержание его
активной долголетней жизни, предоставление ему медицинской помощи в случае утраты
здоровья;
37) система здравоохранения - совокупность государственных органов и
субъектов здравоохранения, деятельность которых направлена на обеспечение прав
граждан на охрану здоровья;
38) медицинская экспертиза в области здравоохранения (далее - экспертиза в
области здравоохранения) - совокупность организационных, аналитических и
практических мероприятий, направленных на установление уровня и качества средств,
методов, технологий, услуг в различных сферах деятельности здравоохранения;
39) стандарт в области здравоохранения (далее - стандарт) - нормативный
правовой акт, устанавливающий правила, общие принципы и характеристики в сфере
медицинской, фармацевтической деятельности, медицинского и фармацевтического
образования;
40) стандартизация в области здравоохранения (далее - стандартизация) -
деятельность, направленная на достижение оптимальной степени упорядочения
характеристик процессов, медицинских технологий и услуг путем разработки, внедрения
и обеспечения соблюдения стандартов, требований, норм, инструкций, правил;
41) уполномоченный орган в области здравоохранения (далее - уполномоченный
орган) - государственный орган, осуществляющий руководство в области охраны
здоровья граждан, медицинской и фармацевтической науки, медицинского и
фармацевтического образования, санитарно-эпидемиологического благополучия
населения, обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники, контроля за качеством медицинских услуг;
42) Национальный холдинг в области здравоохранения – акционерное общество,
созданное по решению Правительства Республики Казахстан, осуществляющее
деятельность в области здравоохранения, в том числе в области ядерной медицины;
43) организация здравоохранения - юридическое лицо, осуществляющее
деятельность в области здравоохранения;
43-1) детоксикация - комплекс медицинских мероприятий, направленных на
выведение из организма человека алкоголя;
44) диагностика - комплекс медицинских услуг, направленных на установление
факта наличия или отсутствия заболевания;
45) диагностические реагенты - реагенты, наборы реагентов, предназначенные
для исследования проб из организма человека и служащие для представления сведений
об их параметрах с целью постановки диагноза или оценки физиологического состояния
пациента;
46) динамическое наблюдение - систематическое наблюдение за состоянием
здоровья населения, а также оказание необходимой медицинской помощи по результатам
данного наблюдения;
47) донор - человек, труп человека, животное, от которых производятся забор
донорской крови, ее компонентов, иного донорского материала (в том числе спермы,
половых клеток, яйцеклетки), а также изъятие ткани и (или) органов (части органов)
для трансплантации к реципиенту;
48) лечение - комплекс медицинских услуг, направленных на устранение,
приостановление и (или) облегчение течения заболевания, а также предупреждение его
прогрессирования;
49) добровольное лечение - лечение, осуществляемое с согласия больного или
его законного представителя;
50) фальсифицированное лекарственное средство - лекарственное средство, не
соответствующее по составу, свойствам и другим характеристикам оригинальному или
воспроизведенному лекарственному средству (генерику) производителя, противоправно и
преднамеренно снабженное поддельной этикеткой;
51) личная медицинская книжка - персональный документ, выдаваемый
представителю декретированной группы населения, в который заносятся результаты
обязательных медицинских осмотров с отметкой о допуске к работе;
52) синдром приобретенного иммунодефицита (СПИД) - конечная стадия ВИЧ-
инфекции, при которой наблюдаются патологические проявления, обусловленные глубоким
поражением иммунной системы человека ВИЧ;
53) инвазивные методы - методы диагностики и лечения, осуществляемые путем
проникновения во внутреннюю среду организма человека;
54) инновационные медицинские технологии - совокупность методов и средств
научной и научно-технической деятельности, внедрение которых в области медицины
(биомедицины), фармации и информатизации в области здравоохранения является
экономически эффективным и (или) социально значимым;
55) инфекционные и паразитарные заболевания - заболевания человека,
возникновение и распространение которых обусловлено воздействием на него
биологических факторов среды обитания и возможностью передачи болезни от
заболевшего человека, животного к здоровому человеку;
56) йододефицитные заболевания - патологический процесс организма,
обусловленный нарушением функции щитовидной железы, связанным с недостаточным
поступлением и усвоением йода в организме;
57) профессиональное заболевание - хроническое или острое заболевание,
вызванное воздействием на работника вредных производственных факторов в связи с
выполнением им своих трудовых (служебных) обязанностей;
58) доклиническое (неклиническое) исследование - химические, физические,
биологические, микробиологические, фармакологические, токсикологические и другие
экспериментальные научные исследования или серия исследований по изучению
испытываемого вещества или физического воздействия, средств, методов и технологий
профилактики, диагностики и лечения заболеваний в целях изучения специфического
действия и (или) безопасности для здоровья человека;
59) клиническое исследование - исследование с участием человека в качестве
субъекта, проводимое для выявления или подтверждения безопасности и эффективности
средств, методов и технологий профилактики, диагностики и лечения заболеваний;
60) консилиум - исследование лица в целях установления диагноза, определения
тактики лечения и прогноза заболевания с участием не менее трех врачей;
61) контрацепция - методы и средства предупреждения нежелательной
беременности;
62) Государственная фармакопея Республики Казахстан - свод национальных
стандартов и положений, нормирующих качество и безопасность лекарственных средств;
63) общественное здоровье - комплексная характеристика психического,
физического и социального благополучия населения, отражающая усилия общества по
ведению гражданами здорового образа жизни, включая здоровое питание, по
профилактике заболеваний и травм, а также по предотвращению влияния неблагоприятных
факторов среды обитания;
64) конфиденциальное медицинское обследование - обследование, основанное на
сохранении врачебной тайны и информации о личности обследуемого лица;
65) сертификат специалиста - документ установленного образца, дающий
физическому лицу право осуществлять медицинскую деятельность по конкретной
специальности;
66) принудительное лечение - лечение больного, осуществляемое на основании
решения суда;
67) медицинские работники - физические лица, имеющие профессиональное
медицинское образование и осуществляющие медицинскую деятельность;
68) медико-социальная реабилитация - восстановление здоровья больных и
инвалидов с комплексным использованием медицинских, социальных и трудовых
мероприятий для приобщения к работе, включения в семейную и общественную жизнь;
69) медицинские иммунобиологические препараты - препараты для специфической
профилактики, диагностики и лечения инфекционных и иммунных (включая аллергические)
заболеваний, диагностики при помощи иммунологических методов других заболеваний и
физиологических состояний, индикации инфекционных агентов и их антигенов в объектах
внешней среды, препараты крови (независимо от способа получения), оказывающие
лечебный и профилактический эффект через иммунную систему;
70) медицинская помощь - комплекс медицинских услуг, включающих лекарственную
помощь, направленных на сохранение и восстановление здоровья населения;
71) качество медицинской помощи - уровень соответствия оказываемой
медицинской помощи стандартам, утвержденным уполномоченным органом и установленным
на основе современного уровня развития медицинской науки и технологии;
72) медицинское освидетельствование - обследование физического лица с целью
установления или подтверждения факта наличия или отсутствия у него заболевания,
определения состояния здоровья, а также временной нетрудоспособности,
профессиональной и иной пригодности;
73) медицинская деятельность - профессиональная деятельность физических лиц,
получивших высшее или среднее профессиональное медицинское образование, а также
юридических лиц, направленная на охрану здоровья граждан;
74) медицинские услуги - действия субъектов здравоохранения, имеющие
профилактическую, диагностическую, лечебную или реабилитационную направленность по
отношению к конкретному человеку;
75) изделия медицинского назначения - изделия и материалы, используемые для
проведения профилактических, диагностических и лечебных мероприятий: медицинский
инструментарий, стоматологические, расходные, перевязочные и шовные материалы,
фиксирующие повязки и приспособления, изделия медицинской оптики;
76) медицинская реабилитация - комплекс медицинских услуг, направленных на
сохранение, частичное или полное восстановление нарушенных и (или) утраченных
функций организма больных и инвалидов;
77) изделия медицинской оптики - изделия и материалы, используемые в медицине
и фармацевтической деятельности для коррекции зрения и светолечения;
78) медицинская техника - аппараты, приборы и оборудование, применяемые
отдельно, в комплексах или системах в медицинских целях для профилактики,
диагностики, лечения заболеваний, реабилитации, научных исследований медицинского
характера;
79) медицинская организация - организация здравоохранения, основной
деятельностью которой является оказание медицинской помощи;
80) государственный санитарно-эпидемиологический надзор - деятельность
органов санитарно-эпидемиологической службы по предупреждению, выявлению,
пресечению нарушений законодательства Республики Казахстан в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения, а также контроль за соблюдением
нормативных правовых актов в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения и гигиенических нормативов в целях охраны здоровья, среды обитания
населения и безопасности продукции, процессов, услуг;
81) никотин - алкалоид, содержащийся в табачных листьях и табачном дыме;
82) нутрицевтики - биологически активные добавки, в составе которых имеются
различные заданные сочетания эссенциальных (незаменимых) пищевых компонентов
(некоторые аминокислоты, витамины, минеральные вещества и микроэлементы,
полиненасыщенные жирные кислоты, дисахариды и пищевые волокна), не превышающих их
рекомендуемую суточную потребность;
83) орфанные препараты - препараты для лечения и диагностики орфанных
(редких) заболеваний;
84) орфанные (редкие) заболевания - редкие тяжелые болезни, угрожающие жизни
человека или приводящие к инвалидности, частота которых не превышает официально
определенного уровня;
85) парафармацевтики - биологически активные вещества натурального
происхождения или их синтетические аналоги в лечебных дозах, обладающие
фармакологическим действием и направленные на профилактику заболеваний,
вспомогательную терапию и регуляцию функциональной активности органов и систем;
86) запатентованные лекарственные средства - лекарственные средства,
получившие правовую охрану в соответствии с законодательством Республики Казахстан
в области интеллектуальной собственности;
87) пациент - физическое лицо, являющееся (являвшееся) потребителем
медицинских услуг;
88) профилактика - комплекс медицинских и немедицинских мероприятий,
направленных на предупреждение возникновения заболеваний, прогрессирования на
ранних стадиях болезней и контролирование уже развившихся осложнений, повреждений
органов и тканей;
89) психоактивные вещества - вещества синтетического или природного
происхождения, которые при однократном приеме оказывают воздействие на психические
и физические функции, поведение человека, а при длительном употреблении вызывают
психическую и физическую зависимость;
90) психические расстройства (заболевания) - расстройства психической
деятельности человека, обусловленные нарушением работы головного мозга;
91) реципиент - пациент, которому производится переливание донорской крови
или выделенных из нее компонентов и (или) препаратов, введение мужского или
женского донорского материала (спермы или яйцеклетки) либо трансплантация ткани и
(или) органа (части органа) от донора;
92) санитарно-карантинный контроль - контроль за санитарно-эпидемиологическим
состоянием груза и состоянием здоровья людей при перемещении людей и грузов через
Государственную границу Республики Казахстан, совпадающую с таможенной границей
таможенного союза, проводимый в целях недопущения завоза на территорию страны
инфекционных и паразитарных заболеваний, а также потенциально опасных для здоровья
человека веществ и продукции;
93) санитарно-защитная зона - территория, отделяющая зоны специального
назначения, а также промышленные организации и другие производственные,
коммунальные и складские объекты в населенном пункте от близлежащих селитебных
территорий, зданий и сооружений жилищно-гражданского назначения в целях ослабления
воздействия на них неблагоприятных факторов;
94) санитарно-эпидемиологическая ситуация - состояние здоровья населения и
среды обитания на определенной территории в определенное время;
95) санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия - меры,
направленные на устранение или уменьшение вредного воздействия на человека факторов
среды обитания, предотвращение возникновения и распространения инфекционных и
паразитарных заболеваний, массовых отравлений и их ликвидацию;
95-1) спортивная медицина – отрасль медицины и здравоохранения, отвечающая за
медико-биологическое обеспечение подготовки спортсменов и включающая в себя
врачебный и функциональный контроль в спорте, функциональную и медицинскую
реабилитацию спортсменов, повышение спортивной работоспособности, терапию
соматических заболеваний спортсменов, спортивную травматологию, неотложную помощь в
спорте и гигиену спорта;
95-2) костный мозг – центральный орган кроветворения, расположенный в
губчатом веществе костей и костно-мозговых полостях;
96) обогащение (фортификация) пищевой продукции - введение витаминов,
минералов и других веществ в пищевую продукцию в процессе ее производства или
переработки с целью повышения пищевой и биологической ценности, а также
профилактики заболеваний, обусловленных их дефицитом у человека;
97) оценка риска - научно обоснованная оценка вероятности проникновения и
распространения возбудителей или переносчиков инфекционных и паразитарных
заболеваний, а также негативного воздействия факторов окружающей среды на состояние
здоровья населения и связанных с этим потенциальных медико-биологических и
экономических последствий;
98) независимый эксперт - физическое лицо, аккредитованное в установленном
порядке для проведения независимой экспертизы деятельности субъектов
здравоохранения;
99) гарантированный объем бесплатной медицинской помощи - единый по перечню
медицинских услуг объем медицинской помощи, оказываемой гражданам Республики
Казахстан и оралманам, определяемый Правительством Республики Казахстан;
100) табак - никотиносодержащее растение, используемое для производства
табачных изделий;
101) табачное изделие - любое изделие, содержащее табак, за исключением
фармацевтической продукции, содержащей никотин;
102) ингредиент табачного изделия - любое вещество, кроме табака, воды или
табачного листа, которое в процессе производства добавляется либо к табаку, либо к
нетабачным компонентам табачных изделий;
103) упаковка табачного изделия - единица групповой потребительской тары,
содержащая определенное количество пачек табачного изделия;
104) пачка табачного изделия - единица потребительской тары, изготовленная из
картона или бумаги или иного материала, содержащая определенное количество
табачного изделия;
105) табакокурение - процесс потребления табачного изделия, вызывающий
зависимость организма курящего от никотина, отрицательно влияющий на его здоровье,
а также на здоровье некурящих и загрязняющий окружающую среду;
106) трансплантация - пересадка, приживление тканей и (или) органов (части
органов) на другое место в организме или в другой организм;
107) заразная форма туберкулеза - заболевание, представляющее опасность для
окружающих в связи с выделением больным во внешнюю среду бактерий туберкулеза;
107-1) временная адаптация - это процесс по выведению человека из состояния
опьянения и адаптации его к условиям окружающей среды;
108) отравление - заболевание (состояние), возникающее при остром
(одномоментном) или хроническом (длительном) воздействии на человека химических,
биологических и иных факторов среды обитания;
109) репродуктивное здоровье - здоровье человека, отражающее его способность
к воспроизводству полноценного потомства;
110) фармакологическое средство - вещество или смесь веществ с установленной
фармакологической активностью и токсичностью, являющиеся объектом клинического
испытания и потенциальным лекарственным средством;
111) фармацевтические работники - физические лица, имеющие фармацевтическое
образование и осуществляющие фармацевтическую деятельность;
112) фармацевтическая деятельность - деятельность, осуществляемая в области
здравоохранения по производству, изготовлению (за исключением медицинской техники),
оптовой и розничной реализации лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники, связанная с закупом (приобретением), хранением,
ввозом, вывозом, контролем качества, оформлением, распределением, использованием и
уничтожением лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники, а также обеспечением их безопасности, эффективности и качества;
113) продукция, представляющая опасность для здоровья населения, - виды
продукции, установленные уполномоченным органом, которые могут оказать вредное
влияние на здоровье человека при их применении или употреблении;
114) санитарно-эпидемиологическое благополучие населения - состояние здоровья
населения, при котором отсутствует вредное воздействие на человека факторов среды
обитания и обеспечиваются благоприятные условия его жизнедеятельности;
115) деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения - деятельность государственных органов и организаций санитарно-
эпидемиологической службы, направленная на охрану здоровья граждан, включающая в
себя государственный санитарно-эпидемиологический надзор, гигиеническое обучение,
санитарно-карантинный контроль, радиационный контроль, санитарно-эпидемиологическое
нормирование, оценку риска, санитарно-эпидемиологический мониторинг, санитарно-
эпидемиологическую экспертизу;
116) хирургическая стерилизация - хирургическая операция, в результате
которой женщина или мужчина утрачивает репродуктивную способность;
117) живорождение и мертворождение плода - состояния новорожденного ребенка
(плода), определяемые по соответствующим международным критериям Всемирной
организации здравоохранения живорождения и мертворождения плода;
118) ограничительные мероприятия, в том числе карантин, - меры, направленные
на предотвращение распространения инфекционных заболеваний и предусматривающие
особый режим предпринимательской и (или) иной деятельности;
119) эвтаназия - удовлетворение просьбы об ускорении смерти неизлечимого
больного какими-либо действиями или средствами, в том числе введением лекарственных
или иных средств, а также прекращением искусственных мер по поддержанию его жизни в
случаях неблагоприятного исхода заболевания;
120) эпидемия - массовое распространение инфекционного заболевания,
существенно превышающее обычно регистрируемый уровень заболеваемости;
121) эпидемиологически значимые объекты - объекты, производимая продукция и
(или) деятельность которых при нарушении требований законодательства Республики
Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения может
привести к возникновению пищевых отравлений и вспышек инфекционных заболеваний
среди населения;
122) ядерная медицина – область медицины, в которой с целью профилактики,
диагностики и лечения различных заболеваний органов и систем человека, включая
онкологические заболевания, применяются радиоактивные элементы и ионизирующее
излучение.
2. Содержание иных терминов определяется отдельными статьями настоящего
Кодекса.
Сноска. Статья 1 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-IV
(вводится в действие с 01.07.2011); от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
19.01.2011 № 395-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в
действие с 13.10.2011); от 27.04.2012 № 15-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
10.07.2012 № 31-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 107-V (вводится в действие
по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 2. Сфера действия настоящего Кодекса
1. Настоящий Кодекс регулирует общественные отношения в области
здравоохранения в целях реализации конституционного права граждан на охрану
здоровья.
2. На правоотношения, урегулированные законодательством Республики Казахстан
в области здравоохранения, в части выбора поставщика услуг по оказанию
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и возмещения затрат
организациям здравоохранения, а также закупа лекарственных средств и изделий
медицинского назначения в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи не распространяется действие законодательства Республики Казахстан о
государственных закупках.
Сноска. Статья 2 с изменениями, внесенными Законом РК от 28.06.2012 № 22-V
(вводится в действие с 01.07.2012).
Статья 3. Законодательство Республики Казахстан в области
здравоохранения
1. Законодательство Республики Казахстан в области здравоохранения
основывается на Конституции Республики Казахстан и состоит из настоящего Кодекса
и иных нормативных правовых актов Республики Казахстан.
2. Если международным договором, ратифицированным Республикой Казахстан,
установлены иные правила, чем те, которые содержатся в настоящем Кодексе, то
применяются правила международного договора.
Глава 2. ГОСУДАРСТВЕННОЕ РЕГУЛИРОВАНИЕ И УПРАВЛЕНИЕ
В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 4. Принципы государственной политики в области
здравоохранения
Государственная политика в области здравоохранения проводится на основе
принципов:
1) обеспечения равенства прав граждан на получение безопасной, эффективной и
качественной медицинской помощи;
2) солидарной ответственности государства, работодателей и граждан за
сохранение и укрепление индивидуального и общественного здоровья;
3) охраны материнства и детства;
4) обеспечения гарантированного объема бесплатной медицинской помощи;
5) приоритетности профилактической направленности в деятельности системы
здравоохранения;
6) доступности медицинской помощи;
7) постоянного повышения качества медицинской помощи;
8) обеспечения санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
9) преемственности деятельности организаций здравоохранения при оказании
медицинской помощи;
10) обеспечения непрерывности и преемственности медицинского и
фармацевтического образования с использованием современных технологий обучения;
11) государственной поддержки отечественной медицинской науки, внедрения
передовых достижений науки, техники и мирового опыта в области здравоохранения;
12) поощрения добровольного безвозмездного донорства;
13) государственной поддержки отечественных разработок и развития
конкурентоспособной медицинской и фармацевтической промышленности;
14) участия общественных объединений в обеспечении прав граждан на охрану
здоровья;
15) социальной ориентированности здравоохранения, направленной на
удовлетворение потребностей, нужд населения и улучшение качества жизни;
16) содействия в формировании здорового образа жизни и здорового питания;
17) отнесения здоровья населения, безопасности, эффективности и качества
лекарственных средств к факторам обеспечения национальной безопасности.
Статья 5. Основы государственного регулирования в области
здравоохранения
1. Государственное регулирование в области здравоохранения осуществляют:
1) Президент Республики Казахстан;
2) Правительство Республики Казахстан;
3) уполномоченный орган;
4) иные центральные и местные исполнительные органы в пределах компетенции,
установленной настоящим Кодексом, иными законами Республики Казахстан, актами
Президента Республики Казахстан и Правительства Республики Казахстан.
2. Государственное регулирование в области здравоохранения осуществляется
путем проведения:
1) государственного контроля за медицинской, фармацевтической деятельностью и
государственного санитарно-эпидемиологического надзора;
2) лицензирования медицинской и фармацевтической деятельности;
2-1) лицензирования ввоза на территорию Республики Казахстан из стран, не
входящих в Таможенный союз, и вывоза с территории Республики Казахстан в эти страны
органов (части органов) и (или) тканей человека, крови и ее компонентов;
3) аккредитации в области здравоохранения;
4) аттестации в области здравоохранения;
5) государственной регистрации, перерегистрации и внесения изменений в
регистрационное досье лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники, отдельных видов продукции и веществ, оказывающих вредное
воздействие на здоровье человека;
6) подтверждения соответствия товаров (работ, услуг) в области
здравоохранения требованиям, установленным техническими регламентами, нормативными
документами по стандартизации и условиями договоров, за исключением лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
7) государственного регулирования цен на лекарственные средства и медицинские
услуги, оказываемые государственными организациями здравоохранения.
Сноска. Статья 5 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со
дня его первого официального опубликования); от 21.06.2013 № 107-V (вводится в
действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 6. Компетенция Правительства Республики Казахстан
Правительство Республики Казахстан:
1) разрабатывает основные направления государственной политики в области
здравоохранения;
2) издает в пределах своей компетенции нормативные правовые акты в области
здравоохранения, санитарные правила, гигиенические нормативы;
3) утверждает порядок осуществления государственного контроля в области
здравоохранения;
4) определяет порядок аккредитации в области здравоохранения;
5) утверждает квалификационные требования, предъявляемые к медицинской и
фармацевтической деятельности;
6) осуществляет руководство деятельностью центральных и местных
исполнительных органов по вопросам здравоохранения;
7) утверждает перечень гарантированного объема бесплатной медицинской помощи;
8) определяет порядок обеспечения получения гражданами гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи;
9) определяет порядок, виды и объем медицинской помощи населению при
чрезвычайных ситуациях, введении режима чрезвычайного положения;
10) утверждает типовую форму договора на оказание гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи и платных услуг в организациях
здравоохранения;
11) утверждает государственный норматив сети организаций здравоохранения;
12) определяет порядок организации и проведения закупа лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, медицинских и
фармацевтических услуг по оказанию гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи;
12-1) утверждает правила проведения оценки безопасности и качества
лекарственных средств и изделий медицинского назначения, зарегистрированных в
Республике Казахстан;
13) утверждает перечень социально значимых заболеваний и заболеваний,
представляющих опасность для окружающих;
14) утверждает правила направления граждан Республики Казахстан на лечение за
рубеж за счет бюджетных средств;
15) определяет порядок возмещения затрат организациям здравоохранения за счет
бюджетных средств;
16) определяет порядок осуществления санитарно-карантинного контроля над
завозом и распространением инфекционных и паразитарных заболеваний на
Государственной границе Республики Казахстан, совпадающей с таможенной границей
таможенного союза, и обеспечения санитарной охраны границы и территории Республики
Казахстан;
17) определяет порядок запрета на ввоз, а также на производство, применение и
реализацию на территории Республики Казахстан продукции, предназначенной для
использования и применения населением, а также в предпринимательской и (или) иной
деятельности;
18) определяет перечень заболеваний, против которых проводятся
профилактические прививки, порядок, сроки их проведения и группы населения,
подлежащие плановым прививкам;
19) устанавливает порядок осуществления ограничительных мероприятий, в том
числе карантина на территории Республики Казахстан, а также особых условий и
режимов проживания населения и ведения предпринимательской и (или) иной
деятельности;
20) устанавливает перечень инфекционных заболеваний, при угрозе возникновения
и распространения которых вводятся ограничительные мероприятия, в том числе
карантин;
21) утверждает порядок забора, хранения и использования крови и тканей лиц,
подвергшихся воздействию ионизирующего излучения;
22) определяет порядок обеспечения лекарственными средствами граждан;
23) определяет случаи ввоза на территорию Республики Казахстан лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники в качестве
гуманитарной помощи, не прошедших государственную регистрацию в Республике
Казахстан;
24) утверждает перечень клинических баз;
25) утверждает порядок и условия совершения и передачи организациям
здравоохранения анатомического дара;
26) утверждает Правила проведения военно-врачебной экспертизы и Положение об
органах военно-врачебной экспертизы;
27) определяет единого дистрибьютора по закупу и обеспечению лекарственными
средствами, изделиями медицинского назначения;
27-1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
27-2) утверждает порядок оказания медицинской помощи;
28) выполняет иные функции, возложенные на него Конституцией, законами
Республики Казахстан и актами Президента Республики Казахстан.
Сноска. Статья 6 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-IV
(вводится в действие с 01.07.2011); от 19.01.2011 № 395-IV (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV
(вводится в действие с 30.01.2012); от 10.07.2012 № 34-V (вводится в действие со
дня его первого официального опубликования); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования); Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 7. Компетенция уполномоченного органа
1. Уполномоченный орган осуществляет функции по:
1) реализации государственной политики в области здравоохранения;
2) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
3) определению приоритетов научных разработок в области здравоохранения;
4) исключен Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011);
5) разработке и утверждению в пределах своей компетенции нормативных правовых
актов и форм учетной и отчетной документации в области здравоохранения;
6) разработке и утверждению стандартов;
7) осуществлению мониторинга в области здравоохранения;
7-1) координации и методическому руководству местных исполнительных органов в
области здравоохранения;
8) координации деятельности субъектов здравоохранения;
9) обеспечению ведомственного статистического наблюдения в области
здравоохранения;
10) созданию и обеспечению функционирования электронных информационных
ресурсов и информационных систем, информационно-коммуникационных сетей в области
здравоохранения, организации доступа к ним физических и юридических лиц в
соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере информатизации;
11) разработке и утверждению отраслевой системы поощрения и порядка
присвоения почетных званий в области здравоохранения;
12) обеспечению развития медицинской и фармацевтической науки и координации
научной деятельности в области здравоохранения;
13) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
14) внедрению новых методов профилактики, диагностики, лечения и медицинской
реабилитации, а также по контролю за ними;
15) размещению государственного образовательного заказа на подготовку по
медицинским и фармацевтическим специальностям, а также по повышению квалификации и
переподготовке медицинских и фармацевтических кадров в области здравоохранения;
16) согласованию назначения руководителей местных органов государственного
управления здравоохранением;
17) заключению меморандумов с руководителями местных исполнительных органов,
направленных на достижение конечных результатов деятельности в области
здравоохранения;
18) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
19) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
20) осуществлению государственного регулирования цен на лекарственные
средства и медицинские услуги, оказываемые государственными организациями
здравоохранения;
21) осуществлению мероприятий по оснащению государственных организаций
здравоохранения;
22) выбору поставщика услуг по оказанию гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи по администрируемым бюджетным программам и возмещению его
затрат;
23) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
24) организации и проведению государственной аттестации научных организаций и
организаций образования в области здравоохранения;
25) проведению аттестации на профессиональную компетенцию руководителей
местных органов государственного управления здравоохранением, республиканских
организаций здравоохранения и их заместителей, а также определению
порядка проведения аттестации в области здравоохранения;
26) организации проведения аккредитации субъектов здравоохранения;
27) аккредитации физических лиц для проведения независимой экспертизы
деятельности субъектов здравоохранения;
28) организации проведения квалификационных экзаменов в области
здравоохранения;
29) исключен Законом РК от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
29-1) разработке правил проведения оценки безопасности и качества
лекарственных средств и изделий медицинского назначения, зарегистрированных в
Республике Казахстан;
29-2) утверждению порядка формирования реестра субъектов здравоохранения,
осуществляющих оптовую и розничную реализацию изделий медицинского назначения и
медицинской техники в уведомительном порядке;
29-3) ведению реестра субъектов здравоохранения, осуществляющих оптовую
реализацию изделий медицинского назначения и медицинской техники;
29-4) лицензированию ввоза на территорию Республики Казахстан из стран, не
входящих в Таможенный союз, и вывоза с территории Республики Казахстан в эти страны
органов (части органов) и (или) тканей человека, крови и ее компонентов;
29-5) определению порядка выдачи заключений (разрешительных документов) на
ввоз на территорию Республики Казахстан и вывоз с территории Республики Казахстан
гемопоэтических стволовых клеток, костного мозга в случае их перемещения с целью
проведения неродственной трансплантации, а также образцов клеток, тканей,
биологических жидкостей и секретов, в том числе продуктов жизнедеятельности
человека, физиологических и патологических выделений, мазков, соскобов, смывов,
предназначенных для диагностических целей или полученных в процессе проведения
биомедицинских исследований;
29-6) осуществлению выдачи заключений (разрешительных документов) на ввоз на
территорию Республики Казахстан лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники (в том числе незарегистрированных) в качестве
гуманитарной помощи или помощи при чрезвычайных ситуациях;
30) признанию стандартов международных и иностранных фармакопей, а также
фармакопейных статей (монографий) и других нормативных документов по стандартизации
на лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинскую технику
иностранных государств;
31) государственной регистрации, перерегистрации и внесению изменений в
регистрационное досье, отзыву решения о государственной регистрации лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, ведению
Государственного реестра лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники;
32) согласованию ввоза на территорию Республики Казахстан лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
33) введению ограничительных мероприятий, в том числе карантина, с особыми
условиями хозяйственной и (или) иной деятельности и жизни населения;
34) ведению регистра потенциально опасных химических, биологических веществ,
запрещенных к применению в Республике Казахстан;
35) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
36) государственной регистрации продуктов детского питания, пищевых и
биологически активных добавок к пище, генетически модифицированных объектов,
материалов и изделий, контактирующих с водой и продуктами питания, средств
дезинфекции, дезинсекции и дератизации, отдельных видов продукции и веществ,
оказывающих вредное воздействие на здоровье человека;
37) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
38) реализации совместных международных проектов в области здравоохранения;
39) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
40) определению степени удовлетворенности граждан уровнем и качеством
оказываемой медицинской помощи;
41) рассмотрению обращений физических и юридических лиц по вопросам
здравоохранения;
42) организации гигиенического обучения, формирования здорового образа жизни
и здорового питания;
43) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
44) организации и осуществлению в пределах своей компетенции санитарно-
противоэпидемических (профилактических) мероприятий при пищевых отравлениях,
инфекционных и других заболеваниях;
45) выдаче санитарно-эпидемиологических заключений о соответствии
(несоответствии) объекта государственного санитарно-эпидемиологического надзора
нормативным правовым актам в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения и гигиеническим нормативам;
46) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
47) осуществлению государственного контроля за деятельностью субъектов
здравоохранения;
48) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
49) осуществлению государственного контроля за соблюдением стандартов на
занятие медицинской и фармацевтической деятельностью;
50) осуществлению государственного контроля в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, а также за оборотом
наркотических средств, психотропных веществ и прекурсоров в области
здравоохранения;
50-1) осуществлению государственного контроля за проведением оценки
безопасности и качества лекарственных средств и изделий медицинского назначения,
зарегистрированных в Республике Казахстан;
51) осуществлению эпидемиологического контроля за инфекционными
заболеваниями;
52) контролю за проведением экспертиз в области здравоохранения;
53) контролю за рекламой медицинских услуг, лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, биологически активных добавок к
пище, а также методов профилактики, диагностики, лечения и медицинской
реабилитации;
54) рассмотрению дел об административных правонарушениях и наложению
административных взысканий в соответствии с законодательством Республики Казахстан
об административных правонарушениях;
55) осуществлению государственного санитарно-эпидемиологического надзора на
территории Республики Казахстан;
56) осуществлению контроля за организацией и проведением профилактических
прививок населению;
57) проведению государственной санитарно-эпидемиологической экспертизы
проектов;
58) определению территории или ее части, свободной от заболеваний или с
низким уровнем распространенности заболеваний;
59) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
60) созданию в пунктах пропуска через Государственную границу Республики
Казахстан, совпадающую с таможенной границей таможенного союза, санитарно-
карантинных пунктов;
61) утверждению перечня эпидемически значимых объектов;
62) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
63) определению единой методологии для всех организаций, имеющих право на
проведение оценки риска, и установлению порядка проведения оценки риска;
64) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
65) разработке и утверждению Государственной фармакопеи Республики Казахстан;
66) осуществлению международного сотрудничества в области здравоохранения, в
том числе медицинской и фармацевтической науки, медицинского и фармацевтического
образования;
67) контролю за рациональным назначением лекарственных средств, а также
эффективным использованием медицинской техники в государственных организациях
здравоохранения;
68) определению Списка лекарственных средств, изделий медицинского
назначения, закупаемых у единого дистрибьютора по закупу и обеспечению
лекарственными средствами, изделиями медицинского назначения;
69) исключен Законом РК от 13.01.2014 № 159-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования);
70) утверждению порядка разработки и согласования лекарственных формуляров
организаций здравоохранения;
71) утверждению правил проведения инспектирования в сфере обращения
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
72) разработке и утверждению формы обязательной ведомственной
отчетности, проверочных листов, критериев оценки степени риска, полугодовых планов
проведения проверок в соответствии с Законом Республики Казахстан «О
государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан»;
73) утверждению порядка проведения медицинских осмотров лиц, претендующих на
получение права управления транспортными средствами.
2. Уполномоченный орган осуществляет иные функции, предусмотренные настоящим
Кодексом, иными законами, актами Президента Республики Казахстан и Правительства
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 7 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-IV
(вводится в действие с 01.07.2011); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с 30.01.2012); от
28.06.2012 № 22-V (вводится в действие с 01.07.2012); от 10.07.2012 № 31-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со дня его
первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
08.01.2013 № 64-V (вводится в действие с 01.01.2013); от 13.06.2013 № 102-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 21.06.2013 № 107-V (вводится в действие по
истечении тридцати календарных дней после его первого официального опубликования);
от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней
после его первого официального опубликования); от 13.01.2014 № 159-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после дня его первого официального
опубликования).
Статья 8. Компетенция центральных исполнительных органов и
иных центральных государственных органов,
имеющих военно-медицинские (медицинские)
подразделения
Центральные исполнительные органы и иные центральные государственные органы,
имеющие военно-медицинские (медицинские) подразделения, в пределах своей
компетенции:
1) реализуют государственную политику в области здравоохранения;
2) осуществляют руководство деятельностью военно-медицинских (медицинских)
подразделений;
3) утверждают порядок военно-медицинского (медицинского) обеспечения в
военно-медицинских (медицинских) подразделениях;
4) назначают на должность и освобождают от должности руководителей военно-
медицинских (медицинских) подразделений;
5) обеспечивают создание и функционирование электронных информационных
ресурсов и информационных систем, информационно-коммуникационных сетей в области
здравоохранения;
6) утверждают порядок оказания медицинской помощи в военно-медицинских
(медицинских) подразделениях;
7) разрабатывают и утверждают структуру организаций и подразделений,
положения об их деятельности, типовые штаты и штатные нормативы в военно-
медицинских (медицинских) подразделениях;
8) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
9) вносят предложения уполномоченному органу о введении (отмене)
ограничительных мероприятий, в том числе карантина, на территории военно-
медицинских (медицинских) подразделений;
10) устанавливают порядок и периодичность проведения медицинских осмотров
соответствующего контингента в военно-медицинских (медицинских) подразделениях;
11) утверждают состав и Положение о военно-врачебной комиссии.
Сноска. Статья 8 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 9. Компетенция органов местного государственного
управления областей, города республиканского
значения и столицы
1. Местные представительные органы областей, города республиканского значения
и столицы:
1) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
2) определяют систему мер социальной поддержки медицинских и фармацевтических
работников, направленных для работы в сельскую местность, а также порядок и размеры
оказания им социальной поддержки за счет бюджетных средств;
3) утверждают местные бюджеты здравоохранения и медицинского образования и
отчеты об их исполнении;
4) принимают решение о предоставлении бесплатного или льготного проезда
гражданам за пределы населенного пункта на лечение за счет бюджетных средств;
5) принимают решение о дополнительном предоставлении лекарственных средств,
специализированных лечебных продуктов, изделий медицинского назначения отдельным
категориям граждан при амбулаторном лечении бесплатно и на льготных условиях;
6) утверждают мероприятия, направленные на развитие и функционирование
организаций здравоохранения;
7) принимают решение о предоставлении дополнительного поощрения донорам;
8) принимают решение о дополнительном кадровом и материально-техническом
обеспечении государственных организаций здравоохранения сверх утвержденных
уполномоченным органом минимальных нормативов при условии их выполнения в полном
объеме;
9) содействуют формированию здорового образа жизни и здорового питания;
10) осуществляют в соответствии с законодательством Республики Казахстан иные
полномочия по обеспечению прав и законных интересов граждан.
2. Местные исполнительные органы областей, города республиканского значения и
столицы:
1) реализуют государственную политику в области здравоохранения на
соответствующей административно-территориальной единице;
2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
3) обеспечивают реализацию гражданами права на гарантированный объем
бесплатной медицинской помощи, включая медицинские услуги по временной адаптации и
детоксикации;
4) обеспечивают реализацию мер по развитию добровольного безвозмездного
донорства крови и ее компонентов;
5) создают местные органы государственного управления здравоохранением;
6) организуют контроль за кадровым обеспечением государственных организаций
здравоохранения;
7) принимают меры по развитию сети организаций здравоохранения и их
финансовому и материально-техническому обеспечению, в том числе по развитию
государственной сети аптек и созданию аптечных складов;
8) координируют деятельность государственного и негосударственного секторов
здравоохранения;
9) обеспечивают оказание бесплатной медицинской помощи, лекарственными
средствами и изделиями медицинского назначения при чрезвычайных ситуациях, введении
режима чрезвычайного положения;
10) осуществляют межрегиональное и международное сотрудничество в области
здравоохранения;
11) осуществляют лицензирование медицинской и фармацевтической деятельности,
а также видов деятельности, связанных с оборотом наркотических средств,
психотропных веществ и прекурсоров в области здравоохранения, в соответствии
с законодательством Республики Казахстан о лицензировании;
12) обеспечивают подготовку, повышение квалификации и переподготовку
медицинских и фармацевтических кадров;
13) осуществляют мероприятия, необходимые для укрепления здоровья,
профилактики заболеваний, формирования здорового образа жизни и здорового питания;
14) организуют оказание населению квалифицированной и специализированной
медицинской помощи, в том числе профилактику и лечение социально значимых
заболеваний и заболеваний, представляющих опасность для окружающих, включая
лекарственное обеспечение в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи с соблюдением установленных национальных стандартов;
15) обеспечивают с согласия родителей или иных законных представителей
направление детей с ограниченными возможностями на психолого-медико-педагогические
консультации;
16) в пределах своей компетенции осуществляют государственный контроль в
области здравоохранения;
17) заключают и реализуют меморандум с уполномоченным органом, направленный
на достижение конечных результатов деятельности в области здравоохранения;
18) содействуют выполнению решения суда о направлении гражданина, больного
заразной формой туберкулеза, на принудительное лечение;
18-1) ведут реестр субъектов, осуществляющих розничную реализацию изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
18-2) осуществляет контроль за соблюдением законодательства Республики
Казахстан о лицензировании по занятию медицинской и фармацевтической деятельностью,
а также видов деятельности, связанных с оборотом наркотических средств,
психотропных веществ и прекурсоров в области здравоохранения;
19) осуществляют в интересах местного государственного управления иные
полномочия, возлагаемые на местные исполнительные органы законодательством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 9 с изменениями, внесенными законами РК от 29.12.2010 № 372-IV
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011); от 10.07.2012 № 31-V(вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-
V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 13.06.2013 № 102-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
Конституционным Законом РК от 03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования); от
03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 10. Компетенция местных органов государственного
управления здравоохранением областей, города
республиканского значения и столицы
Местные органы государственного управления здравоохранением областей, города
республиканского значения и столицы в пределах своих полномочий:
1) реализуют государственную политику в области здравоохранения;
2) обеспечивают исполнение законодательства Республики Казахстан в области
здравоохранения, образования и науки;
3) обеспечивают граждан и оралманов медицинской помощью и лекарственными
средствами, изделиями медицинского назначения в рамках гарантированного объема
бесплатной медицинской помощи, включая медицинские услуги по временной адаптации и
детоксикации;
4) организуют и осуществляют мониторинг и контроль за деятельностью субъектов
здравоохранения;
5) осуществляют функции администраторов бюджетных программ здравоохранения;
6) осуществляют выбор поставщика медицинских и фармацевтических услуг по
оказанию гарантированного объема бесплатной медицинской помощи и возмещение его
затрат;
7) осуществляют закуп лекарственных средств, профилактических
(иммунобиологических, диагностических, дезинфицирующих) препаратов в рамках
оказания гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в
порядке, установленном Правительством Республики Казахстан:
на амбулаторном уровне - в соответствии с перечнем, утверждаемым
уполномоченным органом;
на стационарном уровне - в пределах лекарственных формуляров;
8) организуют закуп изделий медицинского назначения и медицинской техники,
немедицинского оборудования, санитарного транспорта, а также услуг на проведение
капитального ремонта государственных организаций здравоохранения;
9) организуют кадровое обеспечение государственных организаций
здравоохранения;
10) обеспечивают оснащение государственных организаций здравоохранения;
11) обеспечивают создание и функционирование региональных электронных
информационных ресурсов и информационных систем, информационно-коммуникационных
сетей в области здравоохранения;
12) предоставляют клинические базы в государственных организациях
здравоохранения, финансируемых за счет средств местного бюджета, для высших и
средних медицинских учебных заведений;
13) организуют оказание бесплатной медицинской помощи, обеспечение
лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения при чрезвычайных
ситуациях;
14) организуют и координируют деятельность по подготовке, повышению
квалификации и переподготовке медицинских и фармацевтических кадров;
15) организуют гигиеническое обучение, пропаганду и формирование здорового
образа жизни и здорового питания;
16) информируют население о распространенности социально значимых заболеваний
и заболеваний, представляющих опасность для окружающих;
17) взаимодействуют с международными и неправительственными общественными
объединениями по вопросам охраны здоровья граждан;
18) осуществляют ведомственные статистические наблюдения в области
здравоохранения в пределах соответствующей административно-территориальной единицы
с соблюдением требований статистической методологии;
19) проводят аттестацию на профессиональную компетентность руководителей
подведомственных государственных организаций здравоохранения.
Сноска. Статья 10 с изменениями, внесенными законами РК от 19.03.2010 № 258-
IV; от 29.12.2010 № 372-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных
дней после его первого официального опубликования); от 28.06.2012 № 22-V (вводится
в действие с 01.07.2012); от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 11. Функции Национального холдинга в области
здравоохранения
1. Функциями Национального холдинга в области здравоохранения являются:
1) участие в реализации государственной политики в области здравоохранения;
2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
3) оказание всех видов медицинской помощи;
4) апробация, внедрение и трансферт инновационных медицинских технологий в
медицинские организации и организации образования в области здравоохранения
Республики Казахстан;
5) участие в проведении доклинических (неклинических) и клинических
исследований лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники;
6) участие в разработке и во внедрении в организациях здравоохранения
стандартов;
7) оказание консалтинговых, информационно-консультационных, электронных и
других услуг;
8) международное сотрудничество в области здравоохранения;
9) участие в проектах в области здравоохранения;
10) осуществление иных функций, предусмотренных учредительными документами.
2. Национальный холдинг в области здравоохранения в целях выполнения
возложенных на него функций вправе запрашивать и получать информацию от
государственных органов с соблюдением установленных законодательными актами
Республики Казахстан требований к разглашению сведений, составляющих коммерческую и
иную охраняемую законом тайну.
Сноска. Статья 11 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 12. Межведомственное взаимодействие в области
здравоохранения
1. В целях реализации государственной политики в области здравоохранения
государственные органы и организации обязаны в пределах своей компетенции оказывать
содействие государственным органам, осуществляющим регулирование в области
здравоохранения.
2. Для обеспечения взаимодействия государственных органов, международных и
других организаций в области здравоохранения при Правительстве Республике Казахстан
создается национальный координирующий орган по вопросам охраны здоровья, статус и
полномочия которого определяются Правительством Республики Казахстан. При местных
исполнительных органах создаются региональные координирующие органы по вопросам
охраны здоровья, статус и полномочия которых определяются местными исполнительными
органами.
3. Координация и взаимодействие государственных органов и организаций
здравоохранения в сфере медицины катастроф осуществляются уполномоченным органом в
области чрезвычайных ситуаций природного и техногенного характера.
4. Нормативные правовые акты и нормативные документы, прямо или косвенно
затрагивающие вопросы здоровья населения и системы здравоохранения, разрабатываемые
центральными исполнительными органами, подлежат обязательному согласованию с
уполномоченным органом.
5. Нормативные правовые акты в области здравоохранения являются обязательными
для исполнения органами и организациями независимо от ведомственной принадлежности.
6. Государственные органы, имеющие ведомственные медицинские службы,
обеспечивают представление ведомственной отчетности по деятельности
подведомственных организаций (подразделений) здравоохранения и состоянию здоровья
прикрепленного контингента в местные органы государственного управления
здравоохранением.
7. Назначение руководителей ведомственных медицинских служб государственных
органов осуществляется руководителями соответствующих государственных органов по
согласованию с уполномоченным органом.
8. Взаимодействие электронных информационных ресурсов и информационных
систем, информационно-коммуникационных сетей здравоохранения с информационными
ресурсами и информационными системами, информационно-коммуникационными сетями
других государственных органов по вопросам обмена информации осуществляется в
соответствии с законодательством Республики Казахстан в сфере информатизации.
9. Государственные органы, имеющие ведомственные медицинские службы,
обеспечивают согласование технических параметров ведомственных медицинских
информационных систем, а также содержания электронных информационных ресурсов с
уполномоченным органом.
Сноска. Статья 12 с изменением, внесенным Законом РК от 19.03.2010 № 258-IV.
Глава 3. ЛИЦЕНЗИРОВАНИЕ, АККРЕДИТАЦИЯ И АТТЕСТАЦИЯ
В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 13. Лицензирование медицинской и фармацевтической
деятельности, а также ввоза, вывоза органов
(части органов) и (или) тканей человека,
крови и ее компонентов
Медицинская и фармацевтическая деятельность подлежит лицензированию в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан о лицензировании.
Ввоз на территорию Республики Казахстан из стран, не входящих в Таможенный
союз, и вывоз с территории Республики Казахстан в эти страны органов (части
органов) и (или) тканей человека, крови и ее компонентов, за исключением
гемопоэтических стволовых клеток, костного мозга в случае их перемещения с целью
проведения неродственной трансплантации, а также образцов клеток, тканей,
биологических жидкостей и секретов, в том числе продуктов жизнедеятельности
человека, физиологических и патологических выделений, мазков, соскобов, смывов,
предназначенных для диагностических и научных целей или полученных в процессе
проведения биомедицинских исследований, осуществляются на основании лицензий,
выдаваемых уполномоченным органом.
Сноска. Статья 13 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V (вводится в
действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 13-1. Уведомление в области здравоохранения
Следующая деятельность в области здравоохранения осуществляется по
уведомлению:
1) гигиеническое обучение населения;
2) оптовая реализация изделий медицинского назначения;
3) оптовая реализация медицинской техники;
4) розничная реализация изделий медицинского назначения;
5) розничная реализация медицинской техники.
Сноска. Глава 3 дополнена статьей 13-1 в соответствии с Законом РК от
10.07.2012 № 36-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 14. Аккредитация в области здравоохранения
1. Аккредитации в области здравоохранения подлежат субъекты здравоохранения и
субъекты в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники в целях признания соответствия оказываемых медицинских и
фармацевтических услуг установленным требованиям и стандартам в области
здравоохранения.
Физические лица подлежат аккредитации для проведения независимой экспертной
оценки деятельности субъектов здравоохранения.
2. Аккредитация носит добровольный характер и осуществляется за счет средств
аккредитуемого субъекта и иных незапрещенных средств.
3. Аккредитация субъектов здравоохранения проводится на основе внешней
комплексной оценки на соответствие их деятельности установленным стандартам
аккредитации, утверждаемым уполномоченным органом, и учитывается при размещении
государственного заказа.
4. Аккредитация физических лиц для проведения независимой экспертизы
деятельности субъектов здравоохранения проводится на основе комплексной оценки их
квалификации.
Порядок привлечения независимых экспертов устанавливается Правительством
Республики Казахстан.
5. Аккредитация проводится уполномоченным органом либо организацией,
аккредитованной уполномоченным органом.
6. Орган (организация), осуществляющий (осуществляющая) аккредитацию
субъектов здравоохранения, создает соответствующие комиссии по аккредитации и
формирует банк данных аккредитованных субъектов и независимых экспертов в области
здравоохранения.
Положение о комиссии по аккредитации утверждается уполномоченным органом.
Сноска. Статья 14 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 15. Аттестация в области здравоохранения
1. Аттестация в области здравоохранения - периодически осуществляемая
процедура определения уровня профессиональной компетенции руководителей местных
органов государственного управления здравоохранением, руководителей республиканских
организаций здравоохранения и их заместителей (имеющих медицинское образование), а
также руководителей государственных организаций здравоохранения, подведомственных
местным органам государственного управления здравоохранением областей, города
республиканского значения и столицы (далее - аттестуемые лица).
2. Уполномоченный орган проводит аттестацию на профессиональную компетенцию
руководителей местных органов государственного управления здравоохранением,
республиканских организаций здравоохранения и их заместителей (имеющих медицинское
образование).
3. Местные органы государственного управления здравоохранением областей,
города республиканского значения и столицы (далее - местные органы государственного
управления здравоохранением) проводят аттестацию на профессиональную компетентность
руководителей подведомственных государственных организаций здравоохранения.
4. В целях объективного и компетентного осуществления аттестации
уполномоченным органом и местными органами государственного управления
здравоохранением создаются аттестационные комиссии.
5. Основным критерием оценки при аттестации является компетентность
аттестуемых лиц в выполнении возложенных на них обязанностей.
6. Аттестуемые лица проходят аттестацию по истечении каждых последующих трех
лет, но не ранее одного года со дня занятия соответствующей должности.
Глава 4. СТАНДАРТЫ, ПОДТВЕРЖДЕНИЕ СООТВЕТСТВИЯ
ТОВАРОВ (РАБОТ, УСЛУГ) И РЕКЛАМА В ОБЛАСТИ
ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 16. Стандарты в области здравоохранения
1. Виды стандартов в области здравоохранения:
1) стандарты аккредитации организаций здравоохранения;
2) стандарты операционных процедур в области здравоохранения;
3) стандарты медицинского и фармацевтического образования;
4) стандарты в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники.
2. Стандарты в области здравоохранения утверждаются в порядке,
установленном законодательством Республики Казахстан.
Статья 17. Подтверждение соответствия товаров (работ,
услуг) в области здравоохранения
1. Подтверждение соответствия товаров (работ, услуг) в области
здравоохранения, за исключением лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники, производится в целях определения их безопасности
для жизни и здоровья человека и осуществляется в соответствии с законодательством
Республики Казахстан о техническом регулировании.
2. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со дня его
первого официального опубликования).
3. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со дня его
первого официального опубликования).
Сноска. Статья 17 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 34-
V(вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
Статья 18. Реклама в области здравоохранения
1. Реклама лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники осуществляется при наличии разрешения, выдаваемого в
порядке, установленном уполномоченным органом.
2. Реклама медицинских услуг, методов и средств профилактики, диагностики,
лечения и медицинской реабилитации (далее - услуги), лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, биологически активных добавок к пище
должна быть достоверной, распознаваемой без специальных знаний или применения
специальных средств, исключать сравнения с другими услугами, лекарственными
средствами, изделиями медицинского назначения и медицинской техникой, биологически
активными добавками к пище, не вводить потребителей в заблуждение посредством
злоупотребления их доверием, в том числе в отношении характеристик, состава,
потребительских свойств, стоимости (цены), предполагаемых результатов применения,
результатов исследований и испытаний.
3. Запрещается:
1) реклама лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники, биологически активных добавок к пище, средств профилактики, не
зарегистрированных в Республике Казахстан;
2) распространение в целях рекламы образцов лекарственных препаратов,
отпускаемых по рецепту врача;
3) использование детей, их изображения и голоса в рекламе лекарственных
средств, изделия медицинского назначения, кроме лекарственных средств и изделий
медицинского назначения для детей;
4) распространение и размещение рекламы лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, биологически активных добавок к пище
в общественном транспорте, в организациях, не имеющих отношения к их назначению,
использованию и отпуску;
5) размещение наружной (визуальной) рекламы лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, представленной в виде плакатов,
стендов, световых табло, билбордов, транспарантов, афиш и иных объектов
стационарного размещения рекламы;
6) использование медицинских работников, уполномоченных назначать
лекарственные средства и изделия медицинского назначения, в качестве
рекламораспространителей, за исключением случаев распространения информации о
лекарственных средствах и об изделиях медицинского назначения с научной или
образовательной целью, а также с целью информирования пациентов;
7) реклама лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники при отсутствии лицензии на осуществление соответствующего вида
деятельности и разрешения на рекламу, выдаваемых в порядке, определяемом
уполномоченным органом;
7-1) реклама услуг при отсутствии лицензии на осуществление соответствующего
вида деятельности;
8) реклама услуг, оказываемых лицами, не имеющими лицензию на занятие
медицинской деятельностью.
4. Реклама лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники проводится на основании разрешения уполномоченного органа после
предварительной экспертизы рекламного материала экспертным органом, определенным
уполномоченным органом.
5. Распространение и размещение рекламы услуг, лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники допускаются в специализированных
медицинских изданиях, иных средствах массовой информации и организациях
здравоохранения.
Реклама лекарственных средств, отпускаемых по рецептам, в том числе
содержащих наркотические средства, психотропные вещества и прекурсоры, может
осуществляться только в специализированных печатных изданиях, предназначенных для
медицинских и фармацевтических работников.
6. Контроль за производством, распространением и размещением рекламы
осуществляют уполномоченный орган и государственные органы в пределах их
компетенций.
Сноска. Статья 18 с изменениями, внесенными Законом РК от 15.07.2011 № 461-
IV(вводится в действие с 30.01.2012).
Глава 5. ГОСУДАРСТВЕННЫЙ КОНТРОЛЬ И НАДЗОР
В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ Статья 19. Государственный контроль и надзор в области
здравоохранения
1. Государственный контроль и надзор в области здравоохранения представляют
собой комплекс мер, направленных на проверку соблюдения и исполнения требований
законодательства Республики Казахстан, а также на предупреждение, пресечение и
устранение правонарушений в области здравоохранения.
2. Государственный контроль и надзор осуществляются в сфере:
1) оказания медицинских услуг;
2) санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
3) обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники.
3. Государственный контроль в области здравоохранения осуществляется в форме
проверки и иных формах.
Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О
государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан".
Иные формы государственного контроля осуществляются в соответствии с
настоящим Кодексом.
4. Вышестоящий главный государственный инспектор или главный государственный
санитарный врач в соответствующей сфере вправе до вынесения решения по заявлению
(жалобе) физических и (или) юридических лиц на действия (бездействие) или акты
приостановить исполнение, отменить либо отозвать акты нижестоящего главного
государственного инспектора или главного государственного санитарного врача.
5. Государственные органы, осуществляющие государственный контроль и надзор в
области здравоохранения, разрабатывают и утверждают формы обязательной
ведомственной отчетности, проверочных листов, критерии оценки степени риска,
полугодовые планы проведения проверок в соответствии с Законом Республики Казахстан
«О государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан».
Сноска. Статья 19 с изменениями, внесенными законами РК от 19.03.2010 № 258-
IV; от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие по истечении десяти календарных
дней после его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V (вводится
в действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 20. Государственный контроль в сфере оказания
медицинских услуг
1. Государственный контроль в сфере оказания медицинских услуг направлен на
предупреждение, выявление, пресечение нарушений законодательства Республики
Казахстан в сфере оказания медицинских услуг, а также контроль за соблюдением
субъектами здравоохранения нормативных правовых актов в сфере оказания медицинских
услуг.
2. Объектами государственного контроля в сфере оказания медицинских услуг
являются медицинские услуги, оказываемые физическими и юридическими лицами.
3. Государственный контроль в сфере оказания медицинских услуг осуществляется
в форме проверки и иных формах контроля.
Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан "О
государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан".
Иные формы государственного контроля осуществляются в соответствии с
настоящим Кодексом.
4. Должностными лицами, осуществляющими государственный контроль в сфере
оказания медицинских услуг, являются:
1) Главный государственный инспектор по контролю в сфере оказания медицинских
услуг Республики Казахстан и его заместители;
2) государственные инспекторы по контролю в сфере оказания медицинских услуг;
3) главные государственные инспекторы по контролю в сфере оказания
медицинских услуг областей, города республиканского значения и столицы, их
заместители;
4) государственные инспекторы по контролю в сфере оказания медицинских услуг
областей, города республиканского значения и столицы.
5. На должности руководителей государственных органов, осуществляющих
государственный контроль в сфере оказания медицинских услуг, и медицинских
организаций назначаются граждане Республики Казахстан, имеющие высшее медицинское
образование.
6. Главный государственный инспектор по контролю в сфере оказания медицинских
услуг Республики Казахстан на основании результата проверки вправе выдавать
предписание руководителю местного органа государственного управления
здравоохранением областей, города республиканского значения и столицы.
7. Должностные лица, осуществляющие государственный контроль в сфере оказания
медицинских услуг, вправе:
1) выдавать предписание субъектам здравоохранения об устранении нарушений
законодательства Республики Казахстан о здравоохранении;
2) запрашивать и получать от субъекта здравоохранения необходимую информацию
по вопросам оказания медицинской помощи населению;
3) снимать копии с документов, необходимых для проведения контроля в сфере
оказания медицинских услуг;
4) инициировать приостановление действия свидетельства об аккредитации сроком
до шести месяцев и его лишение в соответствии с законодательством Республики
Казахстан об административных правонарушениях;
5) в пределах своей компетенции рассматривать дела об административных
правонарушениях и налагать административные взыскания за нарушения законодательства
Республики Казахстан о здравоохранении;
6) инициировать приостановление действия лицензии на медицинскую деятельность
в соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных
правонарушениях;
7) инициировать лишение лицензии на медицинскую деятельность в соответствии
с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях;
8) инициировать приостановление и лишение сертификата специалиста в порядке,
предусмотренном законами Республики Казахстан;
9) обращаться в суд при невыполнении или ненадлежащем выполнении физическими
и юридическими лицами законных требований или предписаний, постановлений, выданных
должностными лицами уполномоченного органа;
10) принимать меры по приостановлению деятельности или отдельных видов
деятельности индивидуального предпринимателя или юридического лица в соответствии
с законодательством Республики Казахстан об административных правонарушениях.
8. Решения, вынесенные должностными лицами, осуществляющими государственный
контроль в сфере оказания медицинских услуг, обязательны для исполнения субъектами
здравоохранения и могут быть обжалованы в вышестоящем органе и (или) в судебном
порядке.
Сноска. Статья 20 с изменением, внесенным Законом РК от 06.01.2011 № 378-IV
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 21. Государственный санитарно-эпидемиологический
надзор
1. Государственный санитарно-эпидемиологический надзор направлен на
предупреждение, выявление, пресечение нарушений законодательства Республики
Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, а также
контроль за соблюдением нормативных правовых актов в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиенических нормативов в целях
охраны здоровья и среды обитания населения.
2. Объектами государственного санитарно-эпидемиологического надзора являются
физические и юридические лица, здания, сооружения, промышленные предприятия,
продукция, оборудование, транспортные средства, вода, воздух, продукты питания и
иные объекты, деятельность, использование, употребление, применение и эксплуатация
которых могут нанести вред состоянию здоровья человека и окружающей среде.
Перечень объектов и продукции, подлежащих государственному санитарно-
эпидемиологическому надзору, определяет уполномоченный орган.
3. Государственный контроль в области санитарно-эпидемиологического
благополучия населения осуществляется в форме проверки и иных формах.
Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан «О
государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан».
Иные формы контроля в области санитарно-эпидемиологического благополучия
населения проводятся в соответствии с принципом необходимости и достаточности без
посещения объектов (субъектов) контроля, за исключением случаев:
если посещение связано с получением разрешительных документов, с обязательным
уведомлением органов правовой статистики по месту нахождения объекта (субъекта) за
сутки до его посещения;
при проведении эпидемиологического контроля в случаях инфекционных и
паразитарных заболеваний, пищевых отравлений физических лиц (домашний очаг), для
организации и проведения санитарно-противоэпидемических (профилактических)
мероприятий.
4. Должностными лицами санитарно-эпидемиологической службы, уполномоченными в
соответствии с настоящим Кодексом осуществлять государственный санитарно-
эпидемиологический надзор, являются:
1) Главный государственный санитарный врач Республики Казахстан и его
заместители;
2) руководители и специалисты государственного органа в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения;
3) руководители территориальных подразделений государственного органа в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения на соответствующих территориях
и транспорте - главные государственные санитарные врачи на соответствующих
территориях и транспорте, их заместители и специалисты;
4) руководители и специалисты подразделений иных государственных органов,
осуществляющих деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения.
5. Руководители подразделений иных государственных органов, осуществляющих
деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения,
назначаются на должность и освобождаются от должности в соответствии с
законодательством Республики Казахстан по согласованию с Главным государственным
санитарным врачом Республики Казахстан.
6. На должности руководителей государственных органов и организаций
санитарно-эпидемиологической службы назначаются граждане Республики Казахстан,
имеющие высшее медицинское образование санитарно-эпидемиологического профиля.
7. Должностные лица уполномоченного органа имеют право:
1) запрещать ввоз, производство, применение и реализацию на территории
Республики Казахстан продукции, предназначенной для использования и применения
населением, в предпринимательской и (или) иной деятельности в порядке, утверждаемом
Правительством Республики Казахстан;
2) запрещать или приостанавливать применение продуктов детского питания,
пищевых и биологически активных добавок к пище, генетически модифицированных
объектов, материалов и изделий, контактирующих с водой и продуктами питания,
химических веществ, отдельных видов продукции и веществ, оказывающих вредное
воздействие на здоровье человека;
3) вызывать в органы санитарно-эпидемиологической службы физических лиц,
должностных лиц юридических лиц для рассмотрения фактов нарушения законодательства
Республики Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
4) выносить постановления о временном отстранении от работы лиц, относящихся
к декретированным группам населения, являющихся источником инфекционных и
паразитарных заболеваний, а также своевременно не прошедших обязательные
медицинские осмотры;
5) устанавливать ограничительные мероприятия, в том числе карантин на
отдельных объектах, в порядке, утверждаемом Правительством Республики Казахстан;
6) направлять лиц, являющихся потенциальными источниками распространения
инфекционных и паразитарных заболеваний, а также находившихся в контакте с
инфекционными больными на медицинское обследование с отстранением их от работы до
получения результатов лабораторного обследования;
7) по показаниям направлять на госпитализацию лиц, являющихся источниками
инфекционных и паразитарных заболеваний;
8) требовать проведения обязательной вакцинации населения, профилактической и
очаговой дезинфекции, дезинсекции и дератизации в помещениях и на транспортных
средствах, территориях, в очагах инфекционных и паразитарных заболеваний;
9) приостанавливать до устранения нарушений нормативных правовых актов в
сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения и гигиенических
нормативов отдельные виды работ, эксплуатацию действующих, строящихся или
реконструируемых объектов в соответствии с законодательством Республики Казахстан
об административных правонарушениях;
10) запрещать производство, применение и реализацию новых видов сырья,
продукции, химических веществ, технологического оборудования, механизмов,
процессов, инструментария в случае признания их опасными для жизни и здоровья
людей;
11) исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
12) для проведения санитарно-эпидемиологической экспертизы запрашивать
материалы, необходимые для изучения оценки влияния объекта экспертизы на окружающую
среду и здоровье населения, а также снимать пробы и производить отбор образцов
продукции в количествах, достаточных и не превышающих необходимых объемов для ее
проведения, без компенсации стоимости этой продукции;
13) предъявлять требования о приведении нормативных правовых актов,
затрагивающих вопросы санитарно-эпидемиологического благополучия населения, в
соответствие с законодательством Республики Казахстан в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения;
14) осуществлять радиационный контроль в сфере санитарно-эпидемиологического
благополучия населения на территории Республики Казахстан;
15) устанавливать санитарно-защитные зоны и изменять их размеры;
16) исключен Законом РК от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с
30.01.2012).
17) контролировать внедрение и применение в практике средств дезинфекции,
дезинсекции, дератизации и биологически активных добавок к пище;
18) обращаться в суд при невыполнении или ненадлежащем выполнении физическими
и юридическими лицами законных требований или предписаний, постановлений, выданных
должностными лицами санитарно-эпидемиологической службы;
19) приостанавливать действие лицензии на санитарно-гигиеническую и
противоэпидемическую медицинскую деятельность в соответствии с законодательством
Республики Казахстан об административных правонарушениях;
20) запрещать реализацию нейодированной соли, за исключением
случаев, устанавливаемых Правительством Республики Казахстан.
8. Для принятия решения по результатам государственного санитарно-
эпидемиологического надзора в зависимости от установленных нарушений требований
законодательства Республики Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического
благополучия населения должностными лицами санитарно-эпидемиологической службы,
помимо актов, указанных в Кодексе Республики Казахстан об административных
правонарушениях, издаются следующие акты:
1) акт санитарно-эпидемиологического обследования - документ, выдаваемый
должностным лицом, осуществляющим государственный санитарно-эпидемиологический
надзор, по результатам проверки объекта на его соответствие требованиям
законодательства Республики Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического
благополучия населения;
2) предписание об устранении нарушений требований законодательства Республики
Казахстан в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
3) постановление Главного государственного санитарного врача Республики
Казахстан о наложении дисциплинарного взыскания на руководителей государственных
органов и организаций санитарно-эпидемиологической службы;
4) постановления главных государственных санитарных врачей о:
проведении санитарно-противоэпидемических (профилактических) мероприятий;
временном отстранении от работы физических лиц;
запрещении ввоза, производства, применения и реализации продукции,
предназначенной для использования и применения населением, в предпринимательской и
(или) иной деятельности;
запрещении производства, применения и реализации новых видов сырья,
продукции, химических веществ, технологического оборудования, механизмов,
процессов, инструментария в случае признания их опасными для жизни и здоровья
людей;
приостановлении деятельности или отдельных видов деятельности индивидуального
предпринимателя или юридического лица в соответствии с законодательством Республики
Казахстан об административных правонарушениях.
Сноска. Статья 21 с изменениями, внесенными законами РК от 06.01.2011 № 378-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 05.07.2011 № 452-IV (вводится в действие с
13.10.2011); от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с 30.01.2012); от
10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 22. Государственный контроль в сфере
обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Государственный контроль в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники направлен на предупреждение,
выявление, пресечение нарушений законодательства Республики Казахстан в сфере
обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники, а также контроль за соблюдением нормативных правовых актов,
регламентирующих обращение лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники в Республике Казахстан.
2. Объектами государственного контроля в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники являются обращение
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
3. Государственный контроль в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники осуществляется в форме проверки и
иных формах.
Проверка осуществляется в соответствии с Законом Республики Казахстан «О
государственном контроле и надзоре в Республике Казахстан».
Иные формы контроля осуществляются в соответствии с настоящим Кодексом.
4. Должностными лицами, осуществляющими государственный
контроль в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, являются:
1) Главный государственный фармацевтический инспектор Республики Казахстан и
его заместители;
2) государственные фармацевтические инспекторы;
3) главные государственные фармацевтические инспекторы областей, городов
республиканского значения и столицы и их заместители;
4) государственные фармацевтические инспекторы областей, городов
республиканского значения и столицы.
5. Должностными лицами, осуществляющими государственный контроль в сфере
обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники, должны быть граждане Республики Казахстан, имеющие высшее фармацевтическое
образование.
6. Должностные лица уполномоченного органа имеют право:
1) изымать образцы лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники для проведения экспертизы в количествах, достаточных и не
превышающих необходимые объемы для ее проведения, без компенсации стоимости этой
продукции в порядке, определяемом уполномоченным органом;
2) запрещать ввоз, производство, изготовление, хранение, применение и
реализацию на территории Республики Казахстан лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, пришедших в негодность,
фальсифицированных, с истекшим сроком годности и других не соответствующих
требованиям законодательства Республики Казахстан в области здравоохранения;
3) выдавать предписания об устранении нарушений в сфере обращения
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
4) приостанавливать действие лицензии на фармацевтическую деятельность сроком
до шести месяцев в соответствии с законодательством Республики Казахстан об
административных правонарушениях;
5) инициировать лишение лицензии на фармацевтическую деятельность в
соответствии с законодательством Республики Казахстан об административных
правонарушениях;
6) обращаться в суд при невыполнении или ненадлежащем выполнении физическими
и юридическими лицами законных требований или предписаний, постановлений, выданных
должностными лицами уполномоченного органа;
7) посещать объекты, в которых осуществляется фармацевтическая деятельность,
на предмет соблюдения требований законов Республики Казахстан и постановлений
Правительства Республики Казахстан в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
8) получать от субъектов в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники информацию, отчетность по вопросам
обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники.
Сноска. Статья 22 в редакции Закона РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Глава 6. ФИНАНСИРОВАНИЕ СИСТЕМЫ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ Статья 23. Источники финансового обеспечения системы
здравоохранения
1. Источниками финансового обеспечения системы здравоохранения являются:
1) бюджетные средства;
2) средства добровольного страхования;
3) средства, полученные за оказание платных услуг;
4) иные источники, не противоречащие законодательству Республики Казахстан.
2. Методика формирования тарифов и планирования затрат на медицинские услуги,
оказываемые в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи, определяется уполномоченным органом.
3. Финансирование затрат на оказание гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи осуществляется в соответствии с законодательством Республики
Казахстан.
Статья 24. Формы финансирования организаций
здравоохранения, оказывающих гарантированный
объем бесплатной медицинской помощи
Финансирование организаций здравоохранения, оказывающих гарантированный объем
бесплатной медицинской помощи, осуществляется:
1) для государственных медицинских учреждений - по индивидуальному плану
финансирования;
2) для организаций здравоохранения, за исключением государственных
учреждений, - на договорной основе с администраторами бюджетных программ.
Статья 25. Использование источников финансового
обеспечения системы здравоохранения
1. Финансовые средства системы здравоохранения направляются на:
1) возмещение затрат по оказанию бесплатного гарантированного объема
медицинской помощи;
2) исключен Законом РК от 03.07.2013 № 124-V (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
3) материально-техническое оснащение организаций здравоохранения;
4) приобретение лекарственных средств, орфанных препаратов, крови и ее
компонентов, вакцин и других медицинских иммунобиологических препаратов, а также
изделий медицинского назначения и медицинской техники;
5) ликвидацию случаев и эпидемий инфекционных заболеваний;
6) подготовку, повышение квалификации и переподготовку медицинских и
фармацевтических кадров;
7) развитие и внедрение достижений медицинской науки;
8) иные расходы, не запрещенные законодательством Республики Казахстан.
2. Порядок возмещения затрат организациями здравоохранения за счет бюджетных
средств определяется Правительством Республики Казахстан.
3. Возмещение затрат производится с учетом результатов контроля качества и
объема оказанной медицинской помощи, осуществляемого уполномоченным органом.
Сноска. Статья 25 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Глава 7. ИНФОРМАТИЗАЦИЯ В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 26. Объекты и субъекты информатизации в области
здравоохранения
1. Объектами информатизации в области здравоохранения являются электронные
информационные ресурсы, информационные системы и электронные услуги
здравоохранения.
2. Субъектами информатизации в области здравоохранения являются
государственные органы, физические и юридические лица, осуществляющие деятельность
или вступающие в правоотношения в сфере информатизации в области здравоохранения.
3. Деятельность в сфере информатизации в области здравоохранения включает
развитие информационной и коммуникационной инфраструктуры отрасли здравоохранения в
рамках "электронного правительства", обеспечение физических и юридических лиц
медико-статистической информацией, а также предоставление иных электронных услуг.
Статья 27. Принципы информатизации в области
здравоохранения
Информатизация в области здравоохранения основывается на следующих принципах:
1) стандартизации и формализации административных процессов на всех уровнях
управления, разработки и реализации единой политики управления здравоохранения;
2) широкого использования международных стандартов в области здравоохранения
и информатизации;
3) обеспечении свободного доступа к электронным информационным ресурсам,
содержащим информацию о деятельности органов и организаций здравоохранения, кроме
электронных информационных ресурсов, доступ к которым ограничен в соответствии
с законодательством Республики Казахстан;
4) своевременности предоставления, объективности, полноты и достоверности
электронных информационных ресурсов, в отношении которых установлен обязательный
характер их публичного распространения;
5) обеспечении сохранности и конфиденциальности данных информационных
ресурсов здравоохранения;
6) обеспечении конфиденциальности электронных информационных ресурсов,
содержащих персональные данные физических лиц (пациентов), и доступа пациента к
своим персональным данным;
7) обеспечении движения медицинской информации вслед за пациентом.
Сноска. Статья 27 с изменением, внесенным Законом РК от 21.05.2013 № 95-
V (вводится в действие по истечении шести месяцев после его первого официального
опубликования).
Статья 28. Обеспечение защиты персональных
данных физических лиц (пациентов)
1. Электронные информационные ресурсы, содержащие персональные данные
физических лиц (пациентов), относятся к категории конфиденциальных электронных
информационных ресурсов, сбор, обработка которых ограничиваются целями, для которых
они собираются.
2. Сбор, обработка персональных данных для формирования электронных
информационных ресурсов, содержащих персональные данные физических лиц (пациентов),
осуществляются с согласия физического лица (пациента) или его законного
представителя, если иное не установлено настоящим Кодексом и иными законами
Республики Казахстан.
3. Собственники или владельцы информационных систем, получившие электронные
информационные ресурсы, содержащие персональные данные физических лиц (пациентов),
обязаны принимать меры по их защите. Такая обязанность возникает с момента
получения электронных информационных ресурсов, содержащих персональные данные
физических лиц (пациентов), и до их уничтожения либо обезличивания или до получения
согласия на их разглашение от лица, к которому эти персональные данные относятся.
4. Не допускается использование электронных информационных ресурсов,
содержащих персональные данные физических лиц (пациентов), в целях причинения
имущественного и (или) морального вреда, ограничения реализации прав и свобод,
гарантированных законами Республики Казахстан.
5. Доступ медицинского персонала к электронным информационным ресурсам,
содержащим персональные данные физических лиц (пациентов), должен быть разрешен
только в целях оказания медицинской помощи физическому лицу (пациенту).
Сноска. Статья 28 в редакции Закона РК от 21.05.2013 № 95-V (вводится в
действие по истечении шести месяцев после его первого официального опубликования).
Глава 8. МЕЖДУНАРОДНОЕ СОТРУДНИЧЕСТВО В ОБЛАСТИ
ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 29. Приоритеты и направления международного
сотрудничества в области здравоохранения
1. Приоритетами международного сотрудничества в области здравоохранения
являются:
1) защита интересов Республики Казахстан и ее граждан в области
здравоохранения;
2) обеспечение эпидемиологической безопасности Республики Казахстан;
3) применение норм и принципов международного права для решения вопросов в
области здравоохранения на межгосударственном уровне;
4) формирование здорового образа жизни и здорового питания.
2. Направлениями международного сотрудничества в области здравоохранения
являются:
1) участие в международных инициативах в области здравоохранения;
2) привлечение и оказание технической помощи в области здравоохранения на
межгосударственном уровне;
3) направление граждан Республики Казахстан на лечение за рубеж и оказание
медицинской помощи иностранным гражданам;
4) внедрение международных инновационных технологий и модернизация системы
здравоохранения;
5) интеграция в мировую медицинскую науку;
6) обеспечение доступа медицинских и фармацевтических работников к
информационным и интеллектуальным ресурсам;
7) межгосударственное взаимодействие в сфере подготовки, повышения
квалификации и переподготовки медицинских и фармацевтических кадров;
8) оказание международной помощи в области здравоохранения при возникновении
чрезвычайных ситуаций;
9) обмен информацией, технологиями в сфере обращения лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники и гармонизация требований к
безопасности и качеству фармацевтической и медицинской продукции;
10) санитарная охрана границ, обеспечение безопасности ввозимой продукции.
Статья 30. Экономические и правовые основы международного
сотрудничества в области здравоохранения
1. Экономическую основу международного сотрудничества в области
здравоохранения составляют:
1) обязательные и добровольные взносы в международные организации;
2) участие в финансировании международных проектов и мероприятий;
3) привлечение и использование грантов;
4) финансирование в соответствии с заключенными международными договорами.
2. Правовой основой международного сотрудничества в области здравоохранения
являются международные договоры и соглашения.
ОСОБЕННАЯ ЧАСТЬ
РАЗДЕЛ 2. СИСТЕМА ЗДРАВООХРАНЕНИЯ И ОРГАНИЗАЦИЯ
МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ
Глава 9. СИСТЕМА ЗДРАВООХРАНЕНИЯ И ОРГАНИЗАЦИЯ
МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ
Статья 31. Структура системы здравоохранения
1. Система здравоохранения состоит из государственного и негосударственного
секторов здравоохранения.
2. Государственный сектор здравоохранения состоит из государственных органов
в области здравоохранения, организаций здравоохранения, основанных на праве
государственной собственности.
3. Негосударственный сектор здравоохранения состоит из организаций
здравоохранения, основанных на праве частной собственности, а также физических лиц,
занимающихся частной медицинской практикой и фармацевтической деятельностью.
Перечень заболеваний, лечение которых запрещается в негосударственном секторе
здравоохранения, определяется уполномоченным органом.
Статья 32. Субъекты здравоохранения
1. Субъектами здравоохранения являются организации здравоохранения, а также
физические лица, занимающиеся частной медицинской практикой и фармацевтической
деятельностью.
2. В системе здравоохранения существуют следующие организации
здравоохранения:
1) организации, оказывающие амбулаторно-поликлиническую помощь;
2) организации, оказывающие стационарную помощь;
3) организации скорой медицинской помощи и санитарной авиации;
4) организации медицины катастроф;
5) организации восстановительного лечения и медицинской реабилитации;
6) организации, оказывающие паллиативную помощь и сестринский уход;
7) организации, осуществляющие деятельность в сфере службы крови;
8) организации, осуществляющие деятельность в сфере судебной медицины и
патологической анатомии;
9) организации здравоохранения, осуществляющие фармацевтическую деятельность;
10) организации здравоохранения, осуществляющие деятельность в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
11) научные организации в области здравоохранения;
12) организации образования в области здравоохранения;
13) организации здравоохранения, осуществляющие деятельность в сфере
формирования здорового образа жизни и здорового питания;
14) организации здравоохранения, осуществляющие деятельность в сфере
профилактики ВИЧ/СПИД;
14-1) организации спортивной медицины;
15) национальные холдинги.
3. Уполномоченный орган разрабатывает и утверждает:
1) номенклатуру организаций здравоохранения и положения об их деятельности;
2) номенклатуру и квалификационные характеристики медицинских и
фармацевтических специальностей и должностей работников здравоохранения;
3) структуру, типовые штаты и штатные нормативы организаций здравоохранения;
4) порядок взаимодействия организаций здравоохранения.
4. Физические лица имеют право на занятие частной медицинской практикой при
наличии сертификата специалиста, стажа работы не менее пяти лет по данной
специальности и соответствующей лицензии.
Сноска. Статья 32 с изменениями, внесенными Законом РК от 27.04.2012 № 15-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 33. Организация медицинской помощи
1. Организация медицинской помощи осуществляется уполномоченным органом,
местными органами государственного управления здравоохранением области, города
республиканского значения и столицы, оказание медицинской помощи - субъектами
здравоохранения в порядке, установленном настоящим Кодексом.
2. Субъекты здравоохранения обязаны обеспечивать:
1) оказание качественной медицинской помощи в соответствии с лицензией;
2) применение методов диагностики, профилактики и лечения, а также
лекарственных средств, разрешенных уполномоченным органом;
3) готовность к работе в условиях чрезвычайных ситуаций, военных конфликтов и
актов терроризма;
4) проведение мероприятий по предупреждению, диагностике и лечению
заболеваний, представляющих опасность для окружающих, а также профессиональных
заболеваний;
5) предоставление гражданам бесплатной, оперативной и достоверной информации
о формах и видах медицинской помощи;
6) соблюдение нормативных правовых актов в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиенических нормативов;
7) взаимодействие с другими организациями здравоохранения и преемственность в
своей деятельности;
8) формирование здорового образа жизни и здорового питания;
9) ведение первичных медицинских документов, представление отчетов по формам,
видам, в объеме, порядке и сроки, которые установлены уполномоченным органом;
10) сообщение уполномоченному органу о случаях инфекционных заболеваний,
отравлений, психических и поведенческих расстройств (заболеваний), представляющих
опасность для окружающих, органам по чрезвычайным ситуациям - об угрозе
возникновения и (или) о возникновении медико-санитарных последствий чрезвычайных
ситуаций, органам внутренних дел - сведений о лицах, обратившихся по поводу свежих
травм, ранений, криминальных абортов, о случаях заболеваний, представляющих
опасность для окружающих.
Сноска. Статья 33 с изменением, внесенным законами РК от 19.03.2010 № 258-IV;
от 08.04.2010 № 266-IV (порядок введения в действие см. ст.2).
Статья 34. Гарантированный объем бесплатной медицинской
помощи
1. Гарантированный объем бесплатной медицинской помощи предоставляется
гражданам Республики Казахстан и оралманам за счет бюджетных средств и включает
профилактические, диагностические и лечебные медицинские услуги, обладающие
наибольшей доказанной эффективностью, в соответствии с перечнем, утверждаемым
Правительством Республики Казахстан.
2. В гарантированный объем бесплатной медицинской помощи входят:
1) скорая медицинская помощь и санитарная авиация;
2) амбулаторно-поликлиническая помощь, включающая:
первичную медико-санитарную помощь;
консультативно-диагностическую помощь по направлению специалиста первичной
медико-санитарной помощи и профильных специалистов;
3) стационарная медицинская помощь по направлению специалиста первичной
медико-санитарной помощи или медицинской организации в рамках планируемого
количества случаев госпитализации (предельных объемов), определяемых уполномоченным
органом, по экстренным показаниям - вне зависимости от наличия направления;
4) стационарозамещающая медицинская помощь по направлению специалиста
первичной медико-санитарной помощи или медицинской организации;
5) восстановительное лечение и медицинская реабилитация;
6) паллиативная помощь и сестринский уход для категорий
населения, установленных Правительством Республики Казахстан.
3. Обеспечение лекарственными средствами для оказания гарантированного объема
бесплатной медицинской помощи осуществляется:
1) при оказании скорой, стационарной и стационарозамещающей помощи - в
соответствии с утвержденными медицинскими организациями и согласованными
в установленном порядке с уполномоченным органом лекарственными формулярами;
2) при оказании амбулаторно-поликлинической помощи - в соответствии с
утверждаемым уполномоченным органом перечнем лекарственных средств и
специализированных лечебных продуктов для бесплатного и (или) льготного обеспечения
отдельных категорий граждан с определенными заболеваниями (состояниями).
4. Выбор поставщика услуг по оказанию гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи и возмещение его затрат осуществляются администраторами
соответствующих бюджетных программ в порядке, определяемом Правительством
Республики Казахстан.
5. Преимущественное право на заключение договоров по оказанию
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи имеют аккредитованные
организации здравоохранения.
Сноска. Статья 34 с изменением, внесенным Законом РК от 28.06.2012 № 22-V
(вводится в действие с 01.07.2012).
Статья 35. Основания и порядок получения платных
медицинских услуг
1. Платные медицинские услуги оказываются государственными и частными
медицинскими организациями, физическими лицами, занимающимися частной медицинской
практикой, при соответствии профиля заболевания и лицензии на занятие медицинской
деятельностью.
2. Платные медицинские услуги предоставляются при:
1) оказании первичной медико-санитарной помощи, диагностических и лечебных
услуг по инициативе пациентов, в том числе без направления специалистов первичной
медико-санитарной помощи и организаций здравоохранения;
2) лечении лекарственными средствами, не включенными в лекарственный
формуляр;
3) проведении медицинских исследований, не входящих в перечень
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи;
4) санаторном лечении без соответствующего направления;
5) медико-генетических исследованиях без медицинских показаний;
6) медицинском обследовании граждан для поступления на работу и учебу;
7) оказании медицинской помощи по договору с организацией, в том числе по
добровольному страхованию;
8) предоставлении дополнительных сервисных услуг;
9) оказании медицинской помощи иностранцам и лицам без гражданства, за
исключением случаев, предусмотренных пунктом 5 статьи 87 настоящего Кодекса.
3. Платные медицинские услуги оказываются на основании договора, заключаемого
между пациентом и субъектом здравоохранения, предоставляющим данные услуги.
Договор на оказание платных медицинских услуг должен содержать следующие
основные условия:
1) виды и объем медицинской помощи;
2) сроки оказания медицинской помощи;
3) тарифы на медицинские и немедицинские услуги и порядок их оплаты;
4) права и обязанности сторон;
5) порядок внесения изменений, дополнений и прекращения действия договора;
6) установление сторонами гражданско-правовой ответственности за неисполнение
или ненадлежащее исполнение договорных обязательств.
4. Виды платных услуг и прейскурант цен на них доводятся до сведения
населения через наглядную информацию в государственных, частных медицинских
организациях и у физических лиц, занимающихся частной медицинской практикой.
5. В государственных организациях здравоохранения цены на платные услуги
определяются с учетом всех видов затрат, связанных с оказанием медицинских,
сервисных услуг, и иных дополнительных расходов и могут пересматриваться не чаще
одного раза в полугодие.
Цены на платные услуги устанавливаются не ниже тарифа аналогичной медицинской
услуги, устанавливаемого администратором бюджетных программ для гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи.
6. Ведение учетной и отчетной документации при оказании платных услуг
гражданам осуществляется по формам, установленным уполномоченным органом.
7. Организация здравоохранения несет ответственность за своевременное и
качественное оказание платных медицинских услуг гражданам с момента их обращения в
порядке, установленном законами Республики Казахстан.
8. Порядок и условия оказания платных услуг в организациях
здравоохранения определяются Правительством Республики Казахстан.
РАЗДЕЛ 3. МЕДИЦИНСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
Глава 10. СОДЕРЖАНИЕ И ВИДЫ МЕДИЦИНСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ Статья 36. Содержание медицинской деятельности
Медицинская деятельность включает профессиональную деятельность физических
лиц, получивших высшее или среднее профессиональное медицинское образование, а
также юридических лиц, осуществляющих деятельность в области здравоохранения.
Статья 37. Виды медицинской деятельности
В Республике Казахстан осуществляются следующие виды медицинской
деятельности:
1) медицинская помощь;
2) лабораторная диагностика;
3) патологоанатомическая диагностика;
4) деятельность в сфере заготовки крови и ее компонентов;
5) деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
6) деятельность в сфере охраны общественного здоровья;
7) образовательная и научная деятельность в области здравоохранения;
8) экспертиза в области здравоохранения;
9) иные виды деятельности, не запрещенные настоящим Кодексом.
Глава 11. МЕДИЦИНСКАЯ ПОМОЩЬ
Статья 38. Виды медицинской помощи
Основными видами медицинской помощи являются:
1) доврачебная медицинская помощь;
2) квалифицированная медицинская помощь;
3) специализированная медицинская помощь;
4) высокоспециализированная медицинская помощь;
5) медико-социальная помощь.
Статья 39. Доврачебная медицинская помощь
1. Доврачебная медицинская помощь - медицинская помощь, оказываемая
медицинскими работниками со средним медицинским образованием в целях профилактики
заболеваний, а также при заболеваниях, не требующих использования методов
диагностики, лечения и медицинской реабилитации с участием врача.
2. В экстренных случаях доврачебная медицинская помощь может оказываться
лицами без медицинского образования (парамедиками), прошедшими соответствующую
подготовку в порядке, определяемом уполномоченным органом, а также иными лицами в
целях спасения жизни пострадавших.
3. Виды и объем доврачебной медицинской помощи устанавливаются уполномоченным
органом.
Статья 40. Квалифицированная медицинская помощь
1. Квалифицированная медицинская помощь - медицинская помощь, оказываемая
медицинскими работниками с высшим медицинским образованием при заболеваниях, не
требующих специализированных методов диагностики, лечения и медицинской
реабилитации.
2. Виды и объем квалифицированной медицинской
помощи устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 40 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 41. Специализированная медицинская помощь
1. Специализированная медицинская помощь - медицинская помощь, оказываемая
профильными специалистами при заболеваниях, требующих специальных методов
диагностики, лечения и медицинской реабилитации.
2. Специализированная медицинская помощь оказывается многопрофильными
организациями здравоохранения в форме консультативно-диагностической или
стационарной медицинской помощи.
3. Виды и объем специализированной медицинской помощи устанавливаются
уполномоченным органом и местными органами государственного управления
здравоохранением областей, города республиканского значения и столицы.
Статья 42. Высокоспециализированная медицинская помощь
1. Высокоспециализированная медицинская помощь - медицинская помощь,
оказываемая профильными специалистами при заболеваниях, требующих использования
новейших технологий диагностики, лечения и медицинской реабилитации в медицинских
организациях, определяемых уполномоченным органом.
2. Координация деятельности медицинских организаций, оказывающих
высокоспециализированную медицинскую помощь, осуществляется уполномоченным органом.
3. Виды и объем высокоспециализированной медицинской помощи устанавливаются
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 42 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 43. Медико-социальная помощь
1. Медико-социальная помощь - медицинская помощь, оказываемая профильными
специалистами гражданам с социально значимыми заболеваниями, перечень которых
определяется Правительством Республики Казахстан.
2. Порядок оказания медико-социальной помощи, предоставляемой гражданам,
страдающим социально значимыми заболеваниями, устанавливается Правительством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 43 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 44. Формы предоставления медицинской помощи
Медицинская помощь может предоставляться в следующих формах:
1) амбулаторно-поликлинической помощи:
первичной медико-санитарной помощи;
консультативно-диагностической помощи;
2) стационарной помощи;
3) стационарозамещающей помощи;
4) скорой медицинской помощи;
5) санитарной авиации;
6) медицинской помощи при чрезвычайных ситуациях;
7) восстановительного лечения и медицинской реабилитации;
8) паллиативной помощи и сестринского ухода;
9) традиционной медицины, народной медицины (целительства).
Статья 45. Первичная медико-санитарная помощь
1. Первичная медико-санитарная помощь - доврачебная или квалифицированная
медицинская помощь без круглосуточного медицинского наблюдения, включающая комплекс
доступных медицинских услуг, оказываемых на уровне человека, семьи и общества:
1) диагностику и лечение наиболее распространенных заболеваний, а также
травм, отравлений и других неотложных состояний;
2) санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия в очагах
инфекционных заболеваний;
3) гигиеническое обучение населения, охрану семьи, материнства, отцовства и
детства;
4) разъяснительную работу по безопасному водоснабжению и рациональному
питанию населения.
2. Первичная медико-санитарная помощь оказывается участковыми терапевтами,
педиатрами, врачами общей практики, фельдшерами, акушерами и медицинскими сестрами.
3. Деятельность организаций, оказывающих первичную медико-санитарную помощь,
строится по территориальному принципу в целях обеспечения доступности медицинской
помощи гражданам по месту их жительства и (или) прикрепления с учетом права
свободного выбора медицинской организации.
4. Виды, объем, порядок оказания первичной медико-санитарной помощи, а также
порядок прикрепления граждан к организациям первичной медико-санитарной
помощи устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
5. Организация первичной медико-санитарной помощи осуществляется органами
местного государственного управления.
Сноска. Статья 45 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 46. Консультативно-диагностическая помощь
1. Консультативно-диагностическая помощь - специализированная или
высокоспециализированная медицинская помощь без круглосуточного медицинского
наблюдения.
2. Порядок оказания консультативно-диагностической помощи устанавливается
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 46 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 47. Стационарная помощь
1. Стационарная помощь - форма предоставления квалифицированной,
специализированной и высокоспециализированной медицинской помощи с круглосуточным
медицинским наблюдением.
2. Организации здравоохранения, оказывающие стационарную помощь, обеспечивают
гражданам соответствующий уход и питание.
3. Порядок оказания стационарной помощи устанавливается Правительством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 47 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 48. Стационарозамещающая помощь
1. Стационарозамещающая помощь - форма предоставления доврачебной,
квалифицированной, специализированной и высокоспециализированной медицинской помощи
с медицинским наблюдением продолжительностью от четырех до восьми часов в течение
дня.
2. Порядок оказания стационарозамещающей помощи устанавливается
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 48 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 49. Скорая медицинская помощь
1. Скорая медицинская помощь - форма предоставления медицинской помощи при
возникновении заболеваний и состояний, требующих экстренной медицинской помощи для
предотвращения существенного вреда здоровью или устранения угрозы жизни.
2. Для оказания скорой медицинской помощи создаются специализированные
организации и службы скорой медицинской помощи в порядке, установленном
законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
3. Порядок оказания скорой медицинской помощи устанавливается Правительством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 49 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 50. Санитарная авиация
1. Санитарная авиация - форма предоставления экстренной медицинской помощи
населению при невозможности оказания медицинской помощи из-за отсутствия
медицинского оборудования или специалистов соответствующей квалификации в
медицинской организации по месту нахождения пациента. Предоставление медицинской
помощи в форме санитарной авиации осуществляется путем доставки квалифицированных
специалистов к месту назначения либо транспортировки больного в соответствующую
медицинскую организацию различными видами транспорта.
2. Порядок предоставления медицинской помощи в форме санитарной
авиации устанавливается Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 50 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 51. Медицинская помощь при чрезвычайных ситуациях
1. Медицинская помощь при чрезвычайных ситуациях – форма предоставления
медицинской помощи службой медицины катастроф при чрезвычайных ситуациях
социального, природного и техногенного характера.
2. Порядок предоставления, виды и объем медицинской помощи при чрезвычайных
ситуациях определяются Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 51 с изменениями, внесенными Конституционным Законом РК от
03.07.2013 № 121-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Статья 52. Восстановительное лечение и медицинская
реабилитация
1. Восстановительное лечение и медицинская реабилитация оказываются
гражданам, страдающим врожденными и приобретенными заболеваниями, а также
последствиями острых, хронических заболеваний и травм.
2. Восстановительное лечение и медицинская реабилитация проводятся в
организациях здравоохранения, а также в санаторно-курортных организациях.
3. Гражданам предоставляются путевки для санаторно-курортного лечения в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан в области
здравоохранения и трудовым законодательством Республики Казахстан.
4. Порядок восстановительного лечения и медицинской реабилитации, в том числе
и детской медицинской реабилитации, устанавливается Правительством Республики
Казахстан.
Сноска. Статья 52 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 53. Паллиативная помощь и сестринский уход
1. Паллиативная помощь оказывается под руководством врача неизлечимым больным
в терминальной (конечной) стадии заболевания в специализированных структурных
подразделениях, самостоятельных медицинских организациях (хосписах) или в форме
стационара на дому.
2. Сестринский уход осуществляется в случаях, не требующих врачебного
наблюдения, в специализированных структурных подразделениях, самостоятельных
медицинских организациях (больницах сестринского ухода) или в форме стационара на
дому.
3. Порядок оказания паллиативной помощи и сестринского ухода устанавливается
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 53 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 54. Традиционная медицина, народная медицина
(целительство)
1. К методам традиционной медицины относятся гомеопатия, гирудотерапия,
мануальная терапия, рефлексотерапия, фитотерапия и лечение средствами природного
происхождения.
2. Право на деятельность в сфере традиционной медицины имеют лица с
медицинским образованием, получившие соответствующую лицензию.
3. Народная медицина (целительство) - совокупность накопленных народом
эмпирических сведений о целительных средствах, а также лечебных и гигиенических
приемов и навыков и их практическое применение для сохранения здоровья,
предупреждения и лечения болезней.
4. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по истечении
десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
5. Проведение сеансов массового целительства, в том числе с использованием
средств массовой информации, запрещается.
Сноска. Статья 54 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 36-
V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 55. Лабораторная диагностика
1. Лабораторная диагностика - комплекс медицинских услуг, направленных на
установление факта наличия или отсутствия заболевания (состояния) путем
лабораторных исследований биоматериалов, полученных от пациентов.
2. Положение о деятельности организаций и (или) структурных подразделений
организаций здравоохранения, осуществляющих лабораторную диагностику, а также объем
и виды проводимых ими исследований устанавливаются Правительством Республики
Казахстан.
Сноска. Статья 55 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 56. Патологоанатомическая диагностика
1. Патологоанатомическая диагностика проводится с целью установления диагноза
путем анализа совокупности изменений в тканях и органах трупа в ходе
патологоанатомического вскрытия, а также в органах (фрагментах органов) и тканях
больных, изъятых путем хирургической операции и (или) биопсии, и основывается на
результатах непосредственного осмотра (макроскопических исследований), исследований
с использованием увеличительных приборов (микроскопических исследований), иных
технологий, а также клинико-анатомических сопоставлениях.
2. Патологоанатомическое вскрытие проводится в целях установления причины
смерти и уточнения диагноза заболевания.
При отсутствии подозрения на насильственную смерть и наличии письменного
заявления супруга (супруги), близких родственников или законных представителей либо
письменного волеизъявления, данного лицом при его жизни, выдача трупа разрешается
без проведения патологоанатомического вскрытия, за исключением случаев материнской
и младенческой смертности, а также смерти от особо опасных инфекций, с выдачей
документа, удостоверяющего факт наступления смерти, по форме, утверждаемой
уполномоченным органом.
По требованию супруга (супруги), близких родственников или законного
представителя умершего патологоанатомическое вскрытие может быть произведено
независимым (независимыми) экспертом (экспертами) в порядке, установленном
Правительством Республики Казахстан.
3. Положение о деятельности организаций и (или) структурных подразделений
организаций здравоохранения, осуществляющих патологоанатомическую диагностику, а
также порядок проведения патологоанатомического вскрытия устанавливаются
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 56 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Глава 12. ВИДЫ ЭКСПЕРТИЗ В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 57. Экспертиза в области здравоохранения
1. Экспертиза в области здравоохранения является составной частью обеспечения
охраны здоровья граждан.
2. В Республике Казахстан осуществляются следующие виды экспертиз в области
здравоохранения:
1) экспертиза качества медицинских услуг;
2) экспертиза временной нетрудоспособности;
3) военно-врачебная экспертиза;
4) судебно-медицинская, судебно-психиатрическая и судебно-наркологическая
экспертизы;
5) санитарно-эпидемиологическая экспертиза;
6) экспертиза лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники;
7) научно-медицинская экспертиза.
3. Проведение экспертизы в области здравоохранения, за исключением экспертизы
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники при
государственной регистрации, перерегистрации и внесении изменений в регистрационное
досье, осуществляется физическими и юридическими лицами на основании
соответствующих лицензии и (или) свидетельства об аккредитации.
Статья 58. Экспертиза качества медицинских услуг
1. Экспертиза качества медицинских услуг - совокупность организационных,
аналитических и практических мероприятий, осуществляемых для вынесения заключения
по уровню качества медицинских услуг, предоставляемых физическими и юридическими
лицами, с использованием индикаторов, отражающих показатель эффективности, полноты
и соответствия медицинских услуг стандартам.
2. Экспертиза качества медицинских услуг подразделяется на внутреннюю и
внешнюю.
3. Для проведения внутренней экспертизы в каждой медицинской организации
создается служба внутреннего контроля (аудита). Структура и состав данной службы
утверждаются руководителем организации в зависимости от объема оказываемых
медицинских услуг.
Службой внутреннего контроля (аудита) проводятся текущий анализ организации
оказания медицинской помощи, клинической деятельности медицинской организации,
выявление фактов нарушения порядка оказания медицинской помощи и стандартов, а
также рассмотрение в срок, не превышающий пять дней, обращений находящихся на
лечении пациентов.
По результатам проводимого аудита служба внутреннего контроля (аудита) вносит
руководителю медицинской организации предложения по устранению выявленных причин и
условий снижения качества оказываемых медицинских услуг.
4. Внешняя экспертиза качества медицинских услуг проводится уполномоченным
органом и (или) независимыми экспертами.
5. Порядок организации и проведения внутренней и внешней экспертиз качества
медицинских услуг устанавливается Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 58 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 59. Экспертиза временной нетрудоспособности
1. Экспертиза временной нетрудоспособности проводится в целях официального
признания нетрудоспособности физического лица и его временного освобождения от
выполнения трудовых обязанностей на период заболевания.
2. Порядок проведения экспертизы временной нетрудоспособности, а также выдачи
листа и справки о временной нетрудоспособности устанавливается Правительством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 59 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 60. Военно-врачебная экспертиза
1. Военно-врачебная экспертиза проводится для установления годности по
состоянию здоровья к воинской службе в Вооруженных Силах, других войсках и воинских
формированиях Республики Казахстан или службе в специальных государственных
органах, органах внутренних дел, уголовно-исполнительной системы, противопожарной
службы, финансовой полиции, таможенных органах, органах прокуратуры (далее –
воинская служба или служба в специальных государственных органах,
правоохранительных органах), а также для определения причинной связи заболеваний,
увечий (ранений, травм, контузий) (далее – увечья) и смерти у граждан в связи с
прохождением (исполнением обязанностей) ими воинской службы или службы в
специальных государственных и правоохранительных органах и воинских сборов.
2. Военно-врачебная экспертиза проводится:
1) при медицинском освидетельствовании:
граждан, приписываемых к призывным участкам, призываемых на воинскую службу
или воинские сборы и поступающих в военные (специальные) учебные заведения,
республиканские военные школы-интернаты (лицеи);
граждан, поступающих на воинскую службу или службу в специальные
государственные и правоохранительные органы, в том числе по контракту;
военнослужащих, проходящих воинскую службу по призыву или по контракту;
сотрудников специальных государственных органов;
курсантов военных (специальных) учебных заведений, учебных заведений
специальных государственных органов, кадетов и воспитанников;
военнослужащих (служащих Вооруженных Сил), сотрудников (работников)
специальных государственных органов, отбираемых для службы (работы) и проходящих
службу (работающих) с радиоактивными веществами, ионизирующими источниками
излучений, компонентами ракетного топлива, источниками электромагнитных полей;
авиационного персонала государственной авиации;
граждан, пребывающих в запасе, при призыве на воинские сборы, сборы
специальных государственных органов или воинскую службу, службу в специальных
государственных органах или в учетных целях;
2) при осуществлении психофизиологического отбора граждан, поступающих на
службу в специальные государственные и правоохранительные органы;
3) при определении причинной связи увечий, заболеваний у военнослужащих,
сотрудников специальных государственных органов или граждан, проходивших воинскую
службу (воинские сборы) или службу (сборы) в специальных государственных и
правоохранительных органах;
4) при определении категории годности граждан по состоянию здоровья к
воинской службе или службе в специальных государственных и правоохранительных
органах на момент их увольнения с воинской службы или службы в специальных
государственных и правоохранительных органах;
5) при определении причинной связи гибели (смерти) военнослужащих,
военнообязанных, сотрудников в период воинской службы (воинских сборов) или службы
в специальных государственных и правоохранительных органах либо после увольнения с
воинской службы (воинских сборов) или службы (сборов) в специальных государственных
органах, правоохранительных органах вследствие увечья, заболевания, полученных в
период прохождения воинской службы (воинских сборов) или службы (сборов) в
специальных государственных и правоохранительных органах.
3. Органы военно-врачебной экспертизы проводят военно-врачебную экспертизу в
Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики Казахстан,
специальных государственных органах и органах внутренних дел.
Для специальных государственных органов военно-врачебную экспертизу проводят
органы военно-врачебной экспертизы органов национальной безопасности.
4. Требования, предъявляемые к соответствию состояния здоровья для службы
в Вооруженных Силах, других войсках и воинских формированиях Республики
Казахстан, специальных государственных органах, органах внутренних дел
и государственной авиации, утверждаются центральными исполнительными органами в
области обороны, внутренних дел и центральным государственным органом в области
обеспечения национальной безопасности по согласованию с уполномоченным органом.
Сноска. Статья 60 в редакции Закона РК от от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 61. Судебно-медицинская, судебно-психиатрическая и
судебно-наркологическая экспертизы
1. Процессуальный порядок назначения и производства судебно-медицинской,
судебно-психиатрической и судебно-наркологической экспертиз установлен Уголовно-
процессуальным кодексом Республики Казахстан, Гражданским процессуальным кодексом
Республики Казахстан, Кодексом Республики Казахстан об административных
правонарушениях.
2. Порядок организации указанных видов судебных экспертиз и проведения
судебно-экспертных исследований установлен законодательством Республики Казахстан о
судебно-экспертной деятельности.
Статья 62. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза
1. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза - комплекс органолептических,
санитарно-гигиенических, эпидемиологических, микробиологических, вирусологических,
паразитологических, санитарно-химических, биохимических, токсикологических,
радиологических, радиометрических, дозиметрических замеров физических факторов,
других исследований и испытаний, а также экспертиза проектов в целях оценки
соответствия проектов, продукции, работ, услуг и объектов предпринимательской и
(или) иной деятельности нормативным правовым актам в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиеническим нормативам.
2. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза проводится в
порядке, установленном уполномоченным органом, органами и организациями санитарно-
эпидемиологической службы в пределах компетенции, по постановлениям или
предписаниям должностных лиц санитарно-эпидемиологической службы, таможенных
органов и заявлениям физических и юридических лиц.
3. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза в части экспертизы проектов
проводится государственными органами санитарно-эпидемиологической службы, в части
санитарно-эпидемиологических лабораторных исследований - государственными
организациями санитарно-эпидемиологической службы.
4. Санитарно-эпидемиологические лабораторные исследования являются частью
санитарно-эпидемиологической экспертизы, связанной с проведением органолептических,
санитарно-гигиенических, токсикологических, санитарно-химических, биохимических,
микробиологических, эпидемиологических, бактериологических, вирусологических и
паразитологических лабораторных исследований, исследований энергетической и
биологической ценности продуктов питания, замеров шума, вибрации, электромагнитных
полей и физических факторов, радиационных исследований, включающих радиометрию и
дозиметрию.
5. Для проведения санитарно-эпидемиологической экспертизы по заявлениям
физических и юридических лиц ими обеспечивается финансирование и представляется
необходимая документация.
6. Санитарно-эпидемиологическая экспертиза не проводится в случаях наличия
непригодных пищевых продуктов и продовольственного сырья.
7. Химические и биологические вещества, признанные по результатам санитарно-
эпидемиологической экспертизы либо научной экспертизы потенциально опасными для
здоровья человека или будущих поколений, запрещаются к применению в Республике
Казахстан. Регистр потенциально опасных химических, биологических веществ,
запрещенных к применению в Республике Казахстан, подлежит опубликованию в
периодических печатных изданиях.
8. Государственные органы санитарно-эпидемиологической службы на основании
результатов проверки, иных форм контроля и санитарно-эпидемиологической экспертизы
выдают санитарно-эпидемиологическое заключение на:
1) размещение, реконструкцию и расширение объектов атомной энергетики и
промышленности, космической деятельности и недропользования, объектов, имеющих
выбросы в окружающую среду химических и биологических веществ, физических факторов,
объектов в зонах экологического бедствия и объектов с новыми технологическими
процессами, не имеющих аналогов;
2) размещение производственных сил, генеральных планов застройки городских и
сельских населенных пунктов, курортных зон, технико-экономические обоснования,
проекты строительства и реконструкции объектов промышленного и гражданского
назначения;
3) материалы о санитарно-эпидемиологической ситуации участка предполагаемой
застройки или объекта, подлежащего реконструкции со сменой функционального профиля
(назначения);
4) технико-экономические обоснования, проекты и другую нормативную
документацию по предельно допустимым выбросам и предельно допустимым сбросам
вредных веществ и физических факторов в окружающую среду, зонам санитарной охраны и
санитарно-защитным зонам, геологическим исследованиям, технологиям;
5) проекты нормативных документов на сырье, продукты питания, товары,
изделия, вещества, механизмы, машины, оборудование, строительные материалы, а также
режимы обучения, воспитания, физического развития, труда, проживания, отдыха,
питания, водоснабжения, медицинского обслуживания различных групп населения;
6) условия производства, транспортировки, хранения, применения и реализации
сырья, продуктов питания, питьевой воды, строительных материалов, товаров широкого
потребления, токсических, радиоактивных и биологических веществ, а также выполнения
работ и оказания услуг;
7) условия обучения, воспитания, физического развития, труда, проживания,
отдыха, питания, водоснабжения и медицинского обслуживания различных групп
населения;
8) материалы, характеризующие санитарно-эпидемиологическую ситуацию,
состояние здоровья населения, сведения об инфекционных и о паразитарных,
профессиональных заболеваниях и об отравлениях;
9) материалы по химической, биологической, токсикологической, радиологической
нагрузке на почву, водоемы и атмосферный воздух;
10) новую продукцию, технологии, оборудование;
11) проектируемые, строящиеся и эксплуатируемые объекты промышленного и
гражданского назначения, промышленные изделия и транспорт, а также другие объекты,
потенциально опасные и (или) значимые для здоровья населения;
12) пищевые продукты, материалы и изделия, контактирующие с пищевыми
продуктами, не подлежащие обязательному подтверждению соответствия;
13) учебно-трудовую нагрузку и режим занятий в организациях образования;
14) товары детского назначения, пищевые добавки;
15) проекты планировки застройки населенных пунктов, размещения,
строительства и реконструкции объектов промышленного и гражданского назначения,
санитарно-защитных зон, условий водопользования и отведения сточных вод, утилизации
и захоронения токсичных, радиоактивных и других вредных веществ, стандартов и
нормативных документов на новые виды сырья, технологического оборудования,
процессов производства пищевых продуктов, продовольственного сырья, промышленных
изделий, строительных материалов, источников ионизирующего излучения, химических
веществ и продуктов, биологических, лекарственных, дезинфицирующих, дезинсекционных
и дератизационных средств, медицинских иммунобиологических препаратов, тары,
упаковочных и полимерных материалов, контактирующих с продовольственным сырьем,
пищевыми продуктами и питьевой водой, парфюмерно-косметических и других товаров
широкого потребления, оборудования, приборов и рабочего инструментария;
16) объекты хозяйственной и (или) иной деятельности в населенных пунктах,
размеры их санитарно-защитных зон.
9. На основании санитарно-эпидемиологической экспертизы выдается санитарно-
эпидемиологическое заключение (гигиеническое заключение, гигиенический сертификат)
- документ, удостоверяющий соответствие (несоответствие) нормативным правовым актам
в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения и гигиеническим
нормативам проектной документации, факторов среды обитания, предпринимательской и
(или) и иной деятельности, продукции, работ и услуг.
10. Исключен Законом РК от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с
30.01.2012).
Сноска. Статья 62 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-
IV(вводится в действие с 01.07.2010); от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в действие
по истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования);
от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с 30.01.2012); от 10.07.2012 № 36-
V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 63. Экспертиза лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Экспертиза лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники - исследование или испытание лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники на предмет их безопасности,
эффективности и качества путем проведения физико-химических, биологических,
доклинических (неклинических) исследований, клинических исследований, определения
биоэквивалентности, а также изучения документов регистрационного досье, нормативных
документов по стандартизации, представленных к регистрации лекарственного средства,
изделия медицинского назначения и медицинской техники в порядке, установленном
уполномоченным органом.
2. Экспертиза лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники относится к государственной монополии и осуществляется
республиканским государственным предприятием на праве хозяйственного ведения,
являющимся государственной экспертной организацией в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
Цены на товары (работы, услуги), производимые и (или) реализуемые субъектом
государственной монополии, устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 63 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 34-
V(вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
Статья 63-1. Оценка безопасности и качества лекарственных
средств и изделий медицинского назначения,
зарегистрированных в Республике Казахстан
1. Оценка безопасности и качества лекарственных средств и изделий
медицинского назначения, зарегистрированных в Республике Казахстан, проводится
путем определения соответствия безопасности и качества лекарственных средств,
изделий медицинского назначения данным регистрационного досье, нормативных
документов по стандартизации, на основании которых они были зарегистрированы в
Республике Казахстан.
2. Оценка безопасности и качества лекарственных средств, изделий медицинского
назначения, зарегистрированных в Республике Казахстан, относится к государственной
монополии и осуществляется республиканским государственным предприятием на праве
хозяйственного ведения, являющимся государственной экспертной организацией в сфере
обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники, имеющим испытательные лаборатории, аккредитованные в порядке,
установленном законодательством Республики Казахстан.
Цены на товары (работы, услуги), производимые и (или) реализуемые субъектом
государственной монополии, устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Глава 12 дополнена статьей 63-1 в соответствии с Законом РК от
10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со дня его первого официального
опубликования).
Статья 64. Научно-медицинская экспертиза
1. Объектами научно-медицинской экспертизы являются:
1) проекты программ фундаментальных и прикладных научных исследований;
2) республиканские целевые научно-медицинские программы;
3) результаты завершенных научно-медицинских программ;
4) научные работы, выдвигаемые на соискание государственных наград Республики
Казахстан;
5) научно-медицинские разработки, планируемые для внедрения в практику
здравоохранения.
2. Порядок проведения научно-медицинской экспертизы определяется
уполномоченным органом.
РАЗДЕЛ 4. ФАРМАЦЕВТИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ И ОБРАЩЕНИЕ
ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ, ИЗДЕЛИЙ МЕДИЦИНСКОГО НАЗНАЧЕНИЯ И
МЕДИЦИНСКОЙ ТЕХНИКИ
Глава 13. ФАРМАЦЕВТИЧЕСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
Статья 65. Система сферы обращения лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской
техники
В единую систему в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники входят:
1) государственный орган в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
2) государственная экспертная организация в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники и ее территориальные
подразделения.
Статья 66. Виды фармацевтической деятельности
1. Фармацевтическая деятельность включает профессиональную деятельность
физических лиц, получивших высшее или среднее профессиональное фармацевтическое
образование, а также юридических лиц, осуществляющих деятельность в области
здравоохранения.
2. Фармацевтическая деятельность включает следующие виды:
1) производство лекарственных средств;
2) производство изделий медицинского назначения;
3) производство медицинской техники;
4) изготовление лекарственных препаратов;
5) изготовление изделий медицинского назначения;
6) оптовая реализация лекарственных средств;
7) оптовая реализация изделий медицинского назначения;
8) оптовая реализация медицинской техники;
9) розничная реализация лекарственных средств;
10) розничная реализация изделий медицинского назначения;
11) розничная реализация медицинской техники.
Статья 67. Производство лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники - фармацевтическая деятельность, включающая совокупность всех
работ, необходимых для серийного выпуска лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, связанных с приобретением сырья,
материалов и полуфабрикатов, технологическим процессом, в том числе с
осуществлением одной из его стадий, хранением, реализацией произведенной продукции,
а также всеми видами сопровождающего их контроля.
2. Производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники осуществляется в соответствии с правилами производства и
нормативными документами по стандартизации субъектами в сфере обращения
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники,
получившими лицензию на право производства лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники.
3. Правила производства и контроля качества, а также проведения испытаний
стабильности и установления срока хранения и повторного контроля лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники утверждаются
Правительством Республики Казахстан.
4. Запрещается производство лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники:
1) не прошедших государственную регистрацию в Республике Казахстан, за
исключением лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники, предназначенных для проведения экспертизы при их государственной
регистрации, при отладке и запуске оборудования и технологических процессов, а
также лекарственных субстанций, произведенных в условиях Надлежащей
производственной практики;
2) без лицензии на право производства лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
3) с нарушением Правил производства и контроля качества лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
5. Произведенные и ввозимые лекарственные средства:
1) не должны содержать в своем составе красители и вспомогательные
вещества, перечень которых запрещен к применению в Республике Казахстан
уполномоченным органом;
2) должны подлежать контролю в соответствии с нормативно-техническим
документом по контролю за качеством и безопасностью лекарственных средств,
разработанным согласно Правилам составления, согласования и экспертизы нормативно-
технического документа по контролю за качеством и безопасностью лекарственных
средств, утвержденным уполномоченным органом.
6. Производство и реализация запатентованных лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники осуществляются в соответствии
с законодательством Республики Казахстан в области интеллектуальной собственности.
7. Производство изделий медицинского назначения и медицинской техники,
предназначенных для проведения диагностики или лечения, должно обеспечивать
их безопасность, предусматривать их использование в соответствии с функциональным
назначением и исключать риск ошибок пользователя при интерпретации полученных
результатов диагностики или лечения.
Сноска. Статья 67 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 68. Изготовление лекарственных препаратов и изделий
медицинского назначения
Изготовление лекарственных препаратов и изделий медицинского назначения
осуществляется субъектами в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения, имеющими соответствующую лицензию на изготовление
лекарственных препаратов и изделий медицинского назначения в соответствии
с правилами, утвержденными уполномоченным органом. Изготовленные лекарственные
препараты подлежат внутриаптечному контролю в порядке, утвержденном Правительством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 68 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 69. Оптовая и розничная реализация лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники
1. Оптовая реализация лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники осуществляется субъектами в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, получившими
соответствующую лицензию на оптовую реализацию в аптечных складах либо уведомившими
о начале деятельности в порядке, установленном Законом Республики Казахстан «Об
административных процедурах».
2. Розничная реализация лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники осуществляется субъектами в сфере обращения
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники,
получившими соответствующую лицензию на розничную реализацию в аптеках, аптечных
пунктах, передвижных аптечных пунктах либо уведомившими о начале деятельности в
порядке, установленном Законом Республики Казахстан «Об административных
процедурах».
3. Оптовая и розничная реализация лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники осуществляется в порядке, определяемом
Правительством Республики Казахстан.
4. Запрещается оптовая и розничная реализация лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники:
1) не прошедших государственную регистрацию в Республике Казахстан, за
исключением лекарственных субстанций, произведенных в условиях Надлежащей
производственной практики;
2) качество которых не подтверждено заключением о безопасности и качестве в
порядке, установленном законодательством Республики Казахстан;
3) не соответствующих требованиям законодательства Республики Казахстан;
4) с истекшим сроком годности;
5) медицинскими работниками в медицинских организациях, за исключением
случаев, предусмотренных в пункте 6 настоящей статьи;
6) через склады временного хранения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники.
5. Запрещается безрецептурная реализация лекарственных средств,
предназначенных для отпуска по рецепту врача.
Правила отнесения лекарственных средств к рецептурному или безрецептурному
отпуску устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
6. В отдаленных от районного центра населенных пунктах, где отсутствуют
аптеки, реализацию лекарственных средств, изделий медицинского назначения могут
осуществлять физические и юридические лица через аптечные пункты в организациях
здравоохранения, оказывающих первичную медико-санитарную, консультативно-
диагностическую помощь, и передвижные аптечные пункты.
При этом сохранность качества, безопасность и эффективность лекарственных
средств, изделий медицинского назначения в случае отсутствия специалистов с
фармацевтическим образованием обеспечивают специалисты с медицинским образованием,
аттестованные в порядке, определенном уполномоченным органом.
7. Ввезенные и произведенные на территории Республики Казахстан до истечения
срока регистрационного удостоверения лекарственные средства, изделия медицинского
назначения и медицинская техника применяются, обращаются и эксплуатируются на
территории Республики Казахстан без ограничений.
Сноска. Статья 69 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 10.07.2012 № 34-V(вводится в действие со
дня его первого официального опубликования); от 10.07.2012 № 36-V(вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Глава 14. ОБРАЩЕНИЕ ЛЕКАРСТВЕННЫХ СРЕДСТВ,
ИЗДЕЛИЙ МЕДИЦИНСКОГО НАЗНАЧЕНИЯ И МЕДИЦИНСКОЙ ТЕХНИКИ
Статья 70. Разработка лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Целью разработки лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники является создание безопасных, эффективных и качественных
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
2. Права разработчика лекарственного средства, изделий медицинского
назначения и медицинской техники охраняются законодательством Республики Казахстан
в области интеллектуальной собственности.
3. Разработчик лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники должен соблюдать требования национальных стандартов.
4. Порядок утверждения названия оригинального лекарственного
средства определяется уполномоченным органом.
Сноска. Статья 70 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 31-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 71. Государственная регистрация, перерегистрация и
внесение изменений в регистрационное досье
лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники
1. Государственная регистрация лекарственного средства, изделий медицинского
назначения и медицинской техники - процедура определения правомерности присутствия
на фармацевтическом рынке, оценки безопасности, эффективности и качества
лекарственного средства, изделий медицинского назначения и медицинской техники и
внесение лекарственного средства, изделий медицинского назначения и медицинской
техники на определенный срок в Государственный реестр лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, осуществляемые в
порядке, установленном уполномоченным органом.
2. Государственная перерегистрация лекарственного средства, изделий
медицинского назначения и медицинской техники - продление срока действия
государственной регистрации на определенный срок, сопровождающейся выдачей нового
регистрационного удостоверения под прежним регистрационным номером, а также
внесением соответствующей записи в Государственный реестр лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, осуществляемой в
порядке, установленном уполномоченным органом.
3. Внесение изменений в регистрационное досье - изменения, вносимые
заявителем в регистрационное досье в течение действия регистрационного
удостоверения, не влияющие на безопасность, эффективность и качество лекарственного
средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники и подлежащие
экспертизе в порядке, установленном уполномоченным органом.
4. Государственной регистрации и перерегистрации подлежат произведенные в
Республике Казахстан, а также ввозимые на ее территорию лекарственные средства,
изделия медицинского назначения и медицинская техника, включая:
1) лекарственные препараты под торговыми наименованиями с указанием
лекарственной формы, дозировки, фасовки;
2) балк-продукты лекарственных средств, ввозимые в Республику Казахстан;
3) новые комбинации ранее зарегистрированных в Республике Казахстан
лекарственных средств с указанием лекарственной формы, дозировки, фасовки;
4) лекарственные средства, зарегистрированные ранее в Республике Казахстан,
но произведенные другими организациями-производителями в других лекарственных
формах с новой дозировкой, новой фасовкой, новой упаковкой, другим составом
вспомогательных веществ, другим названием;
5) изделия медицинского назначения и медицинская техника с учетом
их классификации в зависимости от степени потенциального риска применения в
медицинских целях;
6) изделия медицинского назначения, предназначенные для диагностики вне
организма человека, за исключением диагностических реагентов, не относящихся к
медицинским иммунобиологическим препаратам, а также линзы контактные и для
коррекции зрения.
5. Торговое наименование лекарственного средства - название, под которым
регистрируется лекарственное средство.
6. Биосимиляр - воспроизведенное биологическое лекарственное средство,
заявленное как подобное по качеству, безопасности и эффективности ранее
зарегистрированному, эталонному инновационному биологическому лекарственному
средству и имеющее сходное международное непатентованное название.
7. Лекарственные препараты биологического происхождения - препараты,
содержащие биологические белки (гормоны, цитокины, факторы свертывания крови, в том
числе низкомолекулярные гепарины, инсулины, моноклональные антитела, ферменты,
колониестимулирующие факторы, препараты, созданные на базе клеток тканей,
полученные с помощью генно-инженерных и гибридомных технологий), а также
биосимиляры.
8. Государственной регистрации в Республике Казахстан подлежат лекарственные
средства, изделия медицинского назначения и медицинская техника, зарегистрированные
в стране-производителе.
9. По решению уполномоченного органа лекарственные средства, изделия
медицинского назначения и медицинская техника могут быть зарегистрированы по
ускоренной процедуре государственной регистрации, перерегистрации. Порядок
ускоренной процедуры государственной регистрации, перерегистрации лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники определяется
уполномоченным органом.
10. По истечении срока государственной регистрации лекарственное средство,
изделие медицинского назначения и медицинская техника подлежат перерегистрации в
Республике Казахстан в порядке, установленном уполномоченным органом.
11. Обязательным условием государственной регистрации, перерегистрации,
внесения изменений в регистрационное досье является проведение экспертизы
лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской техники.
Экспертизу в соответствии с утвержденным уполномоченным органом порядком
проводит государственная экспертная организация в сфере обращения лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники.
Оценка условий производства и системы обеспечения качества осуществляется
путем посещения организации-производителя за счет средств заявителя при
государственной регистрации лекарственного средства, изделия медицинского
назначения и медицинской техники в порядке, определенном уполномоченным органом.
Расходы, связанные с проведением экспертизы лекарственного средства, изделия
медицинского назначения и медицинской техники при их государственной регистрации и
перерегистрации, несут заявители.
12. Государственной регистрации не подлежат лекарственные препараты,
изготовленные в аптеках, изделия медицинского назначения, изготовленные в магазинах
медицинской техники и изделий медицинского назначения, изделия медицинской оптики,
изготовленные в магазинах оптики, а также лекарственные субстанции, произведенные в
условиях Надлежащей производственной практики.
13. Заявление о государственной регистрации и перерегистрации, внесении
изменений в регистрационное досье лекарственного средства, изделий медицинского
назначения и медицинской техники и (или) расходных материалов к ним подается в
письменной форме разработчиком или производителем лекарственного средства, изделия
медицинского назначения и медицинской техники, несущим ответственность за качество
заявляемой продукции на всех этапах их продвижения, или их представителями.
К заявлению прилагается регистрационное досье, содержащее документы, перечень
которых определяется уполномоченным органом.
Учет и систематизация документов, представленных заявителем при
государственной регистрации, перерегистрации и внесении изменений в регистрационное
досье лекарственного средства, изделия медицинского назначения и медицинской
техники, подлежащих согласованию или утверждению, осуществляются в
порядке, установленном уполномоченным органом.
14. За государственную регистрацию, перерегистрацию и выдачу дубликата
регистрационного удостоверения лекарственного средства, изделий медицинского
назначения и медицинской техники взимается сбор в порядке, установленном
налоговым законодательством Республики Казахстан.
15. Заявителю отказывается в государственной регистрации и перерегистрации и
во внесении изменений в регистрационное досье лекарственного средства,
изделий медицинского назначения и медицинской техники в случае выявления при их
экспертизе несоответствия заявленным показателям качества, безопасности и
эффективности в порядке, определенном уполномоченным органом.
16. По результатам государственной регистрации и
перерегистрации лекарственного средства, изделий медицинского назначения
и медицинской техники выдается удостоверение о государственной регистрации
образца, установленного уполномоченным органом.
17. Решение о государственной регистрации лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники может быть отозвано в порядке,
установленном уполномоченным органом.
18. В течение срока действия регистрационного удостоверения завод-
изготовитель несет ответственность за качество присутствующих на рынке Республики
Казахстан зарегистрированных лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники, которые должны соответствовать образцам, представленным на
государственную регистрацию, перерегистрацию, характеристикам, указанным в
регистрационном досье, и сопровождаться документами, содержащими информацию для
потребителя, утвержденными уполномоченным органом.
Сноска. Статья 71 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 34-
V(вводится в действие со дня его первого официального опубликования).
Статья 72. Доклинические (неклинические) исследования
биологически активных веществ
1. Целью доклинических (неклинических) исследований биологически активных
веществ является получение научными методами оценок и доказательств
фармакологической активности и безопасности биологически активных веществ.
2. Решение о проведении доклинических (неклинических) исследований
биологически активных веществ принимает уполномоченный орган.
3. Доклинические (неклинические) исследования проводятся в
порядке, установленном уполномоченным органом.
Статья 73. Технические испытания изделий медицинского
назначения и медицинской техники
1. Целью технических испытаний изделий медицинского назначения и медицинской
техники является установление соответствия технических характеристик изделий
медицинского назначения и медицинской техники национальным стандартам.
2. Решение о проведении технических испытаний изделий медицинского назначения
и медицинской техники принимает уполномоченный орган в области технического
регулирования.
Сноска. Статья 73 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 31-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 74. Клинические исследования и (или) испытания
фармакологических и лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской
техники
1. Клинические исследования и (или) испытания фармакологических и
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники
проводят с участием человека в качестве субъекта для выявления или подтверждения
клинических, фармакологических и (или) фармакодинамических эффектов исследуемого
лекарственного препарата и (или) выявления побочных реакций и (или) в целях
изучения всасывания, распределения, биотрансформации и выведения для установления
безопасности и эффективности.
2. Клинические исследования и (или) испытания фармакологических и
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники
проводятся в порядке, установленном уполномоченным органом.
Статья 75. Маркировка лекарственного средства, изделия
медицинского назначения и медицинской техники
1. Лекарственные средства должны поступать в обращение с маркировкой,
нанесенной на потребительскую упаковку (первичную и вторичную) хорошо читаемым
шрифтом на государственном и русском языках и отвечающей требованиям
порядка, утвержденного Правительством Республики Казахстан.
2. Изделия медицинского назначения и медицинская техника поступают в
обращение с маркировкой, нанесенной непосредственно на изделие медицинского
назначения и медицинскую технику и (или) на потребительскую упаковку в соответствии
с порядком, утвержденным Правительством Республики Казахстан.
3. Допускается использование стикеров при ввозе ограниченного количества
дорогостоящих, редко применяемых, орфанных препаратов.
Нанесение стикеров на потребительскую упаковку осуществляется в
порядке, установленном уполномоченным органом.
Сноска. Статья 75 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 76. Закуп лекарственных средств, предназначенных
для оказания гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи
1. Лекарственные средства, предназначенные для оказания гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи, приобретаются под международными
непатентованными названиями. В случае закупа многокомпонентного лекарственного
средства указывается его состав.
2. В целях оптимального и эффективного расходования бюджетных средств,
выделяемых для закупа лекарственных средств, предназначенных для оказания
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи, лекарственные средства
закупаются по ценам, не превышающим установленных уполномоченным органом.
Статья 77. Единый дистрибьютор по закупу и обеспечению
лекарственными средствами, изделиями
медицинского назначения
1. Единый дистрибьютор по закупу и обеспечению лекарственными средствами,
изделиями медицинского назначения определяется Правительством Республики Казахстан.
Основным предметом деятельности единого дистрибьютора по закупу и обеспечению
лекарственными средствами, изделиями медицинского назначения являются выбор
поставщиков и заключение с ними договоров поставки, обеспечение заказчиков
лекарственными средствами, изделиями медицинского назначения по Списку
лекарственных средств, изделий медицинского назначения в рамках гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи, определяемому уполномоченным органом, а также
предоставление заказчиком услуг по хранению и доставке лекарственных средств,
изделий медицинского назначения.
2. Правила организации и проведения закупа лекарственных средств, изделий
медицинского назначения определяются Правительством Республики Казахстан.
3. Основным критерием выбора единым дистрибьютором по закупу и обеспечению
лекарственными средствами, изделиями медицинского назначения потенциального
поставщика является наличие у поставщика статуса производителя либо официального
представителя производителя лекарственного средства, изделия медицинского
назначения.
4. Принципами закупа лекарственных средств, изделий медицинского назначения
являются:
1) оптимальное и эффективное расходование денег, используемых для закупок;
2) предоставление потенциальным поставщикам равных возможностей для участия в
процедуре проведения закупок;
3) добросовестная конкуренция среди потенциальных поставщиков;
4) гласность и прозрачность процесса закупок;
5) поддержка отечественных товаропроизводителей.
5. Единый дистрибьютор по закупу и обеспечению лекарственными средствами,
изделиями медицинского назначения несет ответственность за неисполнение и (или)
ненадлежащее исполнение своих обязанностей в соответствии с законами Республики
Казахстан.
Статья 78. Хранение и транспортировка лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники
1. Лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская
техника хранятся и транспортируются в условиях, обеспечивающих сохранение их
безопасности, эффективности и качества, в соответствии с правилами, утвержденными
Правительством Республики Казахстан.
Склад временного хранения лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники должен иметь помещения, площади, специальное
оборудование, мебель, инвентарь, противопожарное оборудование, приборы,
обеспечивающие соблюдение требований к хранению лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской
техники, установленных техническими регламентами и нормативными документами по
стандартизации, а также разрешение уполномоченного органа.
2. Запрещается продление срока годности лекарственных препаратов, изделий
медицинского назначения.
Сноска. Статья 78 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 79. Уничтожение лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
Лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская
техника, пришедшие в негодность, фальсифицированные, с истекшим сроком годности и
другие, не соответствующие требованиям законодательства Республики Казахстан,
считаются непригодными к реализации и медицинскому применению и подлежат
уничтожению субъектами в сфере обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, в распоряжении которых они
находятся, в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 79 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 80. Порядок ввоза лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Ввоз на территорию Республики Казахстан лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники осуществляется в
порядке, определенном Правительством Республики Казахстан, в соответствии
с таможенным законодательством Таможенного союза и (или) Республики Казахстан.
2. Не разрешается ввоз на территорию Республики Казахстан лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники, не прошедших
государственную регистрацию в Республике Казахстан, за исключением лекарственных
субстанций, произведенных в условиях Надлежащей производственной практики, а также
случаев, указанных в пункте 3 настоящей статьи, статье 80-2 настоящего Кодекса.
3. Допускается ввоз на территорию Республики Казахстан не зарегистрированных
в Республике Казахстан лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники на основании заключения (разрешительного документа), выданного
уполномоченным органом, если они предназначены для:
1) проведения клинических исследований;
2) экспертизы лекарственных средств;
3) осуществления государственной регистрации лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники;
4) оказания медицинской помощи по жизненным показаниям конкретного пациента
либо оказания медицинской помощи ограниченному контингенту пациентов с редкой и
(или) особо тяжелой патологией;
5) проведения выставок без права их дальнейшей реализации;
6) предотвращения и (или) устранения последствий чрезвычайных ситуаций;
7) оснащения организаций здравоохранения уникальной медицинской техникой, не
имеющей аналогов, зарегистрированных в Республике Казахстан, а также изделиями
медицинского назначения, относящимися и предназначенными для комплектации
уникальной медицинской техники;
8) внедрения инновационных медицинских технологий.
4. Запрещается ввоз на территорию Республики Казахстан в качестве
гуманитарной помощи лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники, не прошедших государственную регистрацию, за исключением
отдельных случаев, определяемых Правительством Республики Казахстан.
Лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская техника
(в том числе незарегистрированные), предназначенные для гуманитарной помощи
(содействия) или помощи при чрезвычайных ситуациях, ввозятся в Республику Казахстан
на основании заключения (разрешительного документа), выдаваемого в
порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
5. Ввезенные на территорию Республики Казахстан лекарственные средства,
изделия медицинского назначения и медицинская техника, не соответствующие
требованиям законодательства Республики Казахстан в области здравоохранения,
подлежат конфискации и уничтожению.
Сноска. Статья 80 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V (вводится в
действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 80-1. Лица, которым разрешен ввоз лекарственных
средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники в Республику Казахстан
Ввоз лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники на территорию Республики Казахстан в порядке, определенном Правительством
Республики Казахстан, может осуществляться:
1) организациями-производителями, имеющими лицензию на производство
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники;
2) физическими и юридическими лицами, имеющими лицензию на оптовую реализацию
лекарственных средств либо включенными в реестр субъектов здравоохранения,
осуществляющих оптовую реализацию изделий медицинского назначения и медицинской
техники, по уведомлению о начале деятельности;
3) научно-исследовательскими организациями, лабораториями для разработки и
государственной регистрации лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники в соответствии с настоящим Кодексом;
4) иностранными организациями-производителями лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники, их уполномоченными
представительствами (филиалами) или их доверенными физическими и юридическими
лицами для проведения экспертизы при государственной регистрации, клинических
исследований и (или) испытаний и для участия в выставках производителей
лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской техники в
Республике Казахстан;
5) организациями здравоохранения для осуществления медицинской деятельности.
Сноска. Кодекс дополнен статьей 80-1 в соответствии с Законом РК от
21.06.2013 № 107-V (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней
после его первого официального опубликования).
Статья 80-2. Ввоз лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской
техники для личного использования и иных
некоммерческих целей
1. Лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская
техника ввозятся без разрешения уполномоченного органа, если они предназначены для:
1) личного пользования физическими лицами, работниками дипломатического
корпуса или представителями международных организаций;
2) лечения пассажиров и членов экипажей транспортных средств, поездных бригад
и водителей транспортных средств, прибывших на таможенную территорию Таможенного
союза;
3) лечения участников международных культурных, спортивных мероприятий и
участников международных экспедиций.
2. В случаях, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи, допускается ввоз на
территорию Республики Казахстан лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники, не зарегистрированных в Республике Казахстан.
Сноска. Кодекс дополнен статьей 80-2 в соответствии с Законом РК от
21.06.2013 № 107-V (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней
после его первого официального опубликования).
Статья 80-3. Взаимодействие уполномоченного органа и
уполномоченного органа в сфере таможенного
дела Республики Казахстан
1. При перемещении через таможенную границу Таможенного союза, совпадающую с
Государственной границей Республики Казахстан, лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники в таможенные органы Республики
Казахстан должны быть представлены сведения, подтвержденные уполномоченным органом,
о государственной регистрации каждого из ввозимых лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники с указанием даты и номера
государственной регистрации, за исключением случаев, предусмотренных пунктами 3 и 4
статьи 80, статьей 80-2 настоящего Кодекса.
2. Уполномоченный орган в сфере таможенного дела Республики Казахстан
представляет сведения в уполномоченный орган о ввозе на территорию Республики
Казахстан через таможенную границу Таможенного союза, совпадающую с Государственной
границей Республики Казахстан, и вывозе с территории Республики Казахстан через
таможенную границу Таможенного союза, совпадающую с Государственной границей
Республики Казахстан, лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники.
Сноска. Кодекс дополнен статьей 80-3 в соответствии с Законом РК от
21.06.2013 № 107-V (вводится в действие по истечении тридцати календарных дней
после его первого официального опубликования).
Статья 81. Порядок вывоза лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Вывоз лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники с территории Республики Казахстан осуществляется в порядке, утвержденном
Правительством Республики Казахстан.
2. Лекарственные средства, изделия медицинского назначения и медицинская
техника могут быть вывезены с территории Республики Казахстан без разрешения
уполномоченного органа:
1) для личного использования физическими лицами, выбывающими с территории
Республики Казахстан, в количестве, необходимом на курс лечения;
2) в составе аптечки первой помощи транспортного средства, выбывающего с
территории Республики Казахстан, для лечения пассажиров.
3. Вывоз лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники с территории Республики Казахстан в составе материально-технических средств
медицинских и аварийно-спасательных организаций и формирований, выбывающих с
территории Республики Казахстан для участия в ликвидации чрезвычайных ситуаций,
осуществляется в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 81 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Глава 15. ОБЩИЕ ТРЕБОВАНИЯ БЕЗОПАСНОСТИ
К ЛЕКАРСТВЕННЫМ СРЕДСТВАМ, ИЗДЕЛИЯМ МЕДИЦИНСКОГО
НАЗНАЧЕНИЯ И МЕДИЦИНСКОЙ ТЕХНИКЕ
Статья 82. Монтаж, ремонт, техническое и метрологическое
обслуживание изделий медицинского назначения и
медицинской техники
1. Монтаж, ремонт, техническое и метрологическое обслуживание медицинской
техники и в отдельных случаях изделий медицинского назначения осуществляются
физическими или юридическими лицами, имеющими право на выполнение этих работ в
соответствии с законодательством Республики Казахстан.
2. Уровень безопасности изделий медицинского назначения и медицинской техники
после ремонта не должен быть ниже уровня безопасности, установленного техническим
паспортом изделий медицинского назначения и медицинской техники.
3. Организация метрологического обеспечения средств измерений медицинского
назначения, эксплуатируемых в организациях здравоохранения, регулируется в
соответствии с законодательством Республики Казахстан о техническом регулировании.
4. Медицинская техника, являющаяся средством измерений, подлежит внесению в
Реестр государственной системы обеспечения единства измерений Республики Казахстан
и допускается к применению в соответствии с законодательством Республики Казахстан
об обеспечении единства измерений.
Перечень медицинской техники, являющейся средством измерения, утверждается
уполномоченным органом по согласованию с уполномоченным органом в области
технического регулирования.
Статья 83. Классификация безопасности и переклассификация
безопасности изделий медицинского назначения и
медицинской техники в зависимости от степени
потенциального риска применения
1. Изделия медицинского назначения и медицинская техника, применяемые в
Республике Казахстан, подразделяются на классы безопасности в зависимости от
степени потенциального риска нанесения вреда здоровью пациентов, персонала,
эксплуатирующего изделия медицинского назначения и медицинскую технику, и иных лиц.
Каждый из классов безопасности включает группы и типы изделий медицинского
назначения и медицинской техники, соответствующих определенным техническим
регламентам. Изделия медицинского назначения и медицинская техника не могут
одновременно принадлежать нескольким классам безопасности.
2. Правила классификации безопасности изделий медицинского назначения и
медицинской техники утверждаются уполномоченным органом по согласованию с
уполномоченным органом в области технического регулирования.
3. Принципы классификации изделий медицинского назначения и медицинской
техники учитывают:
1) длительность применения;
2) инвазивность;
3) наличие контакта с организмом или взаимосвязи с ним;
4) способ введения в организм;
5) применение для жизненно важных органов;
6) применение источников энергии.
4. Принадлежность к классу безопасности изделий медицинского назначения и
медицинской техники определяется уполномоченным органом при их государственной
регистрации.
5. Производитель имеет право на проведение процедуры переклассификации не
менее чем через два года после государственной регистрации, если появились
основания для повторного определения класса безопасности зарегистрированных изделий
медицинского назначения и медицинской техники, в порядке, установленном
законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
6. Уполномоченный орган может вносить в классификацию изменения, основанные
на детальном учете принципов, явлений, медицинских методик, положенных в основу
работы изделий медицинского назначения и медицинской техники.
Статья 84. Запрещение, приостановление или изъятие из
обращения лекарственных средств, изделий
медицинского назначения и медицинской техники
1. Уполномоченный орган может запретить или приостановить применение,
реализацию или производство лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники, а также принять решение об изъятии из обращения в случаях:
1) несоответствия лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники требованиям технических регламентов и нормативных документов по
стандартизации;
2) выявления побочных действий лекарственных средств, опасных для здоровья
человека, не указанных в инструкции по применению лекарственного средства;
3) обнаружения в процессе применения изделий медицинского назначения или
медицинской техники дефектов конструкции, принципа действия, производственного
исполнения, влияющих на безопасность их применения;
4) нарушения утвержденного процесса производства лекарственных средств,
изделий медицинского назначения и медицинской техники, влияющего на качество,
безопасность и эффективность их применения;
5) имеющихся данных о нанесении вреда здоровью пациента или потребителя в
связи с применением лекарственных средств, изделий медицинского назначения и
медицинской техники;
6) получения данных о недостаточности научно-технического уровня технологии
производства и контроля качества, обеспечивающих снижение уровня безопасности
применения лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники.
2. Порядок запрета, приостановления или изъятия из обращения устанавливает
Правительство Республики Казахстан.
Сноска. Статья 84 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 85. Мониторинг побочных действий лекарственных
средств
1. Мониторинг побочных действий лекарственных средств проводится в
медицинских и фармацевтических организациях в порядке, утвержденном уполномоченным
органом.
2. Субъекты здравоохранения обязаны письменно информировать уполномоченный
орган о фактах проявления особенностей взаимодействия лекарственного средства с
другими лекарственными средствами и побочных действиях, в том числе не указанных в
инструкции по применению лекарственного средства.
Статья 86. Информация о новых лекарственных средствах,
изделиях медицинского назначения и медицинской
технике
Информация о новых лекарственных средствах, изделиях медицинского назначения
и медицинской технике, допущенных к использованию на территории Республики
Казахстан, о лекарственных средствах, не прошедших государственную регистрацию, не
соответствующих требованиям законодательства Республики Казахстан в области
здравоохранения, об отзыве решения о государственной регистрации, а также о
лекарственных средствах, отпускаемых по рецепту врача, предоставляется в
специализированных печатных изданиях, предназначенных для медицинских и
фармацевтических работников.
РАЗДЕЛ 5. ОХРАНА ЗДОРОВЬЯ ГРАЖДАН
Глава 16. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ В ОБЛАСТИ
ЗДРАВООХРАНЕНИЯ И ГАРАНТИИ ИХ ОБЕСПЕЧЕНИЯ
Статья 87. Гарантии обеспечения прав в области
здравоохранения
Государство гарантирует гражданам Республики Казахстан:
1) право на охрану здоровья;
2) предоставление гарантированного объема бесплатной медицинской помощи;
3) равный доступ к медицинской помощи;
4) качество медицинской помощи;
5) доступность, качество, эффективность и безопасность лекарственных средств;
6) проведение мероприятий по профилактике заболеваний, формированию здорового
образа жизни и здорового питания;
7) неприкосновенность частной жизни, сохранение сведений, составляющих
врачебную тайну;
8) свободу репродуктивного выбора, охрану репродуктивного здоровья и
соблюдение репродуктивных прав;
9) санитарно-эпидемиологическое, экологическое благополучие и радиационную
безопасность.
Статья 88. Права граждан
1. Граждане Республики Казахстан имеют право на:
1) получение гарантированного объема бесплатной медицинской помощи в
соответствии с перечнем, утверждаемым Правительством Республики Казахстан;
2) обеспечение лекарственными средствами и изделиями медицинского назначения
в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи, в том числе
отдельных категорий граждан с определенными заболеваниями (состояниями) бесплатными
или льготными лекарственными средствами и специализированными лечебными продуктами
на амбулаторном уровне в соответствии с перечнем, утверждаемым уполномоченным
органом;
3) свободный выбор медицинской организации, качественную и своевременную
медицинскую помощь;
4) дополнительные медицинские услуги сверх гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи за счет собственных средств, средств организаций, системы
добровольного страхования и иных незапрещенных источников;
5) получение медицинской помощи за рубежом за счет бюджетных средств при
наличии показаний в порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан;
6) возмещение вреда, причиненного здоровью неправильным назначением и
применением медицинскими работниками лекарственных средств, изделий медицинского
назначения и медицинской техники;
7) удостоверение факта временной нетрудоспособности с выдачей листа временной
нетрудоспособности или справки о временной нетрудоспособности;
8) безвозмездное получение от государственных органов, организаций и лечащего
врача в пределах их компетенции достоверной информации о методах профилактики,
диагностики, лечения заболевания и медицинской реабилитации, клинических
исследованиях, факторах, влияющих на здоровье, включая состояние окружающей среды,
условия труда, быта и отдыха, здоровом питании и безопасности пищевых продуктов, в
том числе заключения санитарно-эпидемиологической экспертизы;
9) получение от государственных органов, независимых экспертных организаций и
субъектов в сфере обращения лекарственных средств, изделий медицинского назначения
и медицинской техники информации о безопасности, эффективности и качестве
реализуемых лекарственных средств, изделий медицинского назначения и медицинской
техники;
10) обжалование действий (бездействия) медицинских и фармацевтических
работников в организацию здравоохранения, вышестоящий орган и (или) в судебном
порядке;
11) ходатайство о привлечении независимых экспертов в случае несогласия с
выводами государственной медицинской экспертизы.
2. Женщина имеет право решать вопрос о материнстве и свободного выбора
современных методов предупреждения нежелательной беременности в целях планирования
семьи и охраны своего здоровья.
Право граждан на охрану материнства обеспечивается:
1) проведением медицинских осмотров в рамках гарантированного объема
бесплатной медицинской помощи, динамическим наблюдением и оздоровлением женщин
репродуктивного возраста;
2) лечением по медицинским показаниям основных заболеваний, непосредственно
влияющих на репродуктивное здоровье женщин и здоровье ребенка, при поступлении в
стационар по уходу за больным ребенком.
Режим рабочего времени, отпуск по беременности и родам и условия труда
беременных женщин и кормящих матерей устанавливаются в соответствии с
трудовым законодательством Республики Казахстан.
3. Лица с расстройствами половой идентификации, кроме лиц с психическими
расстройствами (заболеваниями), имеют право на смену пола.
Правила медицинского освидетельствования и проведения смены пола для лиц с
расстройствами половой идентификации устанавливаются Правительством Республики
Казахстан.
4. Гражданам, свобода которых ограничена, а также отбывающим наказание по
приговору суда в местах лишения свободы, помещенным в специальные учреждения,
медицинская помощь оказывается в порядке, определяемом Правительством Республики
Казахстан. Указанные лица пользуются всеми вышеприведенными правами граждан
Республики Казахстан при получении медицинской помощи.
5. Иностранцы и лица без гражданства, находящиеся на территории Республики
Казахстан, имеют право на получение гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи при острых заболеваниях, представляющих опасность для окружающих, в
соответствии с перечнем, определяемым Правительством Республики Казахстан, если
иное не предусмотрено международными договорами, ратифицированными Республикой
Казахстан.
6. Граждане вправе получать государственные услуги, оказываемые в электронной
форме, в области здравоохранения через веб-портал «электронного правительства» в
порядке, определяемом Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 88 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011); от 08.01.2013 № 64-V (вводится в действие с
01.01.2013); от 15.04.2013 № 89-V (вводится в действие по истечении тридцати
календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 89. Права детей
1. Каждый ребенок имеет право на:
1) пользование современными и эффективными услугами системы здравоохранения и
средствами лечения болезней и восстановления здоровья;
2) образование в области охраны здоровья;
3) медицинские осмотры и динамическое наблюдение, лечение, лекарственное
обеспечение и оздоровление в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи.
2. При стационарном лечении детей:
1) в возрасте до трех лет, а также тяжело больных детей старшего возраста,
нуждающихся по заключению врачей в дополнительном уходе, матери (отцу) или иному
лицу, непосредственно осуществляющему уход за ребенком, предоставляется возможность
находиться с ним в медицинской организации с выдачей листа о временной
нетрудоспособности;
2) кормящая мать ребенка до одного года жизни обеспечивается бесплатным
питанием в медицинской организации на весь период пребывания по уходу за ребенком.
3. Дети школьного возраста в период стационарного, восстановительного лечения
имеют право на непрерывное образование в условиях стационара, реабилитационного
центра, санатория.
Пациентам детских стационарных отделений и специализированных детских
стационарных медицинских организаций создаются необходимые условия для игр, отдыха
и проведения воспитательной работы.
4. Дети с ограниченными возможностями, а также ВИЧ-инфицированные, больные
СПИД имеют право на получение бесплатной медико-педагогической коррекционной
поддержки в организациях образования, здравоохранения в соответствии
с законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
ВИЧ-инфицированные дети имеют право на пребывание в домах ребенка и иных
медицинских и учебно-воспитательных организациях общего назначения.
5. Перечень медицинских противопоказаний к помещению детей в дом ребенка и
организации образования, организации для детей-сирот и детей, оставшихся без
попечения родителей, утверждается уполномоченным органом.
Статья 90. Обязанности граждан, индивидуальных
предпринимателей и юридических лиц
1. Граждане обязаны:
1) заботиться о сохранении своего здоровья;
2) соблюдать режим, действующий в организациях здравоохранения;
3) проходить профилактические медицинские осмотры в соответствии
с законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения;
4) выполнять относящиеся к индивидуальному и общественному здоровью
предписания медицинских работников, органов и организаций здравоохранения;
5) соблюдать меры предосторожности по охране собственного здоровья и здоровья
окружающих, проходить обследование и лечение по требованию медицинских организаций,
информировать медицинский персонал о своем заболевании при инфекционных
заболеваниях и заболеваниях, представляющих опасность для окружающих.
В случае уклонения от обследования и лечения граждане, больные заболеваниями,
представляющими опасность для окружающих, подвергаются освидетельствованию
и лечению в принудительном порядке в соответствии с настоящим Кодексом и иными
законами Республики Казахстан.
Основания и порядок направления граждан, страдающих заболеваниями,
представляющими опасность для окружающих, на принудительное лечение регулируются
настоящим Кодексом;
6) соблюдать законодательство Республики Казахстан в области здравоохранения.
2. Беременные женщины в срок до двенадцати недель беременности обязаны встать
на медицинский учет.
3. Иностранцы и лица без гражданства, находящиеся на территории Республики
Казахстан, несут те же обязанности в области здравоохранения, что и граждане
Республики Казахстан.
4. Индивидуальные предприниматели и юридические лица в соответствии с
осуществляемой ими деятельностью обязаны:
1) проводить санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия;
2) выполнять требования нормативных правовых актов в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиенических нормативов, а также
актов и санитарно-эпидемиологических заключений должностных лиц, осуществляющих
государственный санитарно-эпидемиологический надзор;
3) обеспечивать безопасность и качество выполняемых работ, оказываемых услуг
и продукции при ее производстве, транспортировке, хранении и реализации населению;
4) осуществлять производственный контроль в соответствии с законодательством
Республики Казахстан;
5) своевременно информировать государственные органы санитарно-
эпидемиологической службы об аварийных ситуациях, остановках производства, о
нарушениях технологических процессов, создающих угрозу санитарно-
эпидемиологическому благополучию населения, в случаях возникновения массовых и
групповых инфекционных и паразитарных, профессиональных заболеваний и отравлений;
6) своевременно информировать уполномоченный орган в случае выявления
побочных действий лекарственных средств и изделий медицинского назначения;
7) обеспечивать гигиеническое обучение работников, работающих в сфере
обслуживания, представляющей опасность для заражения окружающих инфекционными и
паразитарными заболеваниями;
8) представлять должностным лицам государственных органов санитарно-
эпидемиологической службы возможность проводить отбор проб продукции, сырья,
товаров, производственной среды для проведения лабораторных исследований в
соответствии с их компетенцией;
9) не допускать к работе лиц, не имеющих документ, удостоверяющий прохождение
медицинского осмотра, а также отстранять от работы больных инфекционными
заболеваниями и носителей возбудителей инфекционных болезней, выявленных
организациями здравоохранения;
10) не допускать к реализации товары, продукты, сырье при установлении
несоответствия их требованиям нормативных правовых актов в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиеническим нормативам, а также
принимать решение о возможности их использования или утилизации;
11) исключен Законом РК от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с
30.01.2012).
12) представлять на проверку в государственные органы санитарно-
эпидемиологической службы учетную и отчетную документацию, касающуюся вопросов
санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
13) приостанавливать предпринимательскую и (или) иную деятельность в случае
создания ими угрозы жизни или здоровью населения;
14) обеспечивать беспрепятственный доступ должностных лиц, осуществляющих
государственный санитарно-эпидемиологический надзор, к объектам в целях проверки их
на предмет соблюдения нормативных правовых актов в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиенических нормативов;
15) за счет своих средств проводить по эпидемиологическим показаниям и
предписаниям, постановлениям должностных лиц санитарно-эпидемиологической службы
дезинфекционные, дезинсекционные и дератизационные мероприятия.
Сноска. Статья 90 с изменениями, внесенными законами РК от 06.01.2011 № 378-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 15.07.2011 № 461-IV(вводится в действие с
30.01.2012).
Статья 91. Права пациентов
1. Помимо прав, указанных в статье 88 настоящего Кодекса, пациент обладает
следующими правами на:
1) достойное обращение в процессе диагностики, лечения и ухода, уважительное
отношение к своим культурным и личностным ценностям;
2) медицинскую помощь в очередности, определяемой исключительно на основе
медицинских критериев, без влияния каких-либо дискриминационных факторов;
3) выбор, замену врача или медицинской организации;
4) поддержку со стороны семьи, родственников и друзей, а также служителей
религиозных объединений;
5) облегчение страданий в той мере, в какой это позволяет существующий
уровень медицинских технологий;
6) получение независимого мнения о состоянии своего здоровья и проведение
консилиума;
7) иные права, предусмотренные законами Республики Казахстан.
2. Пациент имеет право на получение информации о своих правах и обязанностях,
оказываемых услугах, стоимости платных услуг, а также о порядке их предоставления.
Информация о правах пациента должна быть размещена в местах наглядной агитации
медицинских организаций.
При поступлении в медицинскую организацию пациенту должны быть представлены
сведения об именах и о профессиональном статусе тех, кто будет оказывать ему
медицинские услуги, а также о правилах внутреннего распорядка медицинской
организации.
3. Медицинская помощь должна предоставляться после получения информированного
устного или письменного добровольного согласия пациента.
4. При получении медицинской помощи пациент имеет право на исчерпывающую
информацию о состоянии своего здоровья, включая данные о возможном риске и
преимуществах предлагаемых и альтернативных методов лечения, сведения о возможных
последствиях отказа от лечения, информацию о диагнозе, прогнозе и плане лечебных
мероприятий в доступной для пациента форме, а также разъяснение причин выписки его
домой или перевода в другую медицинскую организацию.
5. Пациент может назначить лицо, которому следует сообщить информацию о
состоянии его здоровья. Отказ пациента от получения информации оформляется
письменно и включается в медицинскую документацию.
6. Информация может быть скрыта от пациента лишь в тех случаях, если есть
веские основания полагать, что предоставление медицинской информации не только не
принесет пользы, но причинит пациенту серьезный вред. В этом случае данная
информация сообщается супругу (супруге) пациента, его близким родственникам или
законным представителям.
7. Пациенты, получающие медицинскую помощь в условиях клинических баз
организаций образования в области здравоохранения, имеют право отказаться от
участия в учебном процессе, а также от присутствия третьих лиц при проведении
лечебно-диагностических процедур.
8. Защита прав пациентов осуществляется органами, организациями
здравоохранения, а также общественными объединениями в пределах их компетенции.
9. При получении медицинской помощи пациент имеет право на исчерпывающую
информацию о назначаемом лекарственном средстве.
10. Граждане, вступающие в брак, имеют право на медицинское и медико-
генетическое обследование.
Статья 92. Обязанности пациентов
1. Помимо обязанностей, указанных в статье 90 настоящего Кодекса, пациент
обязан:
1) принимать меры к сохранению и укреплению своего здоровья;
2) проявлять в общении с медицинскими работниками уважение и такт;
3) сообщать врачу всю информацию, необходимую для постановки диагноза и
лечения заболевания, после дачи согласия на медицинское вмешательство
неукоснительно выполнять все предписания лечащего врача;
4) соблюдать правила внутреннего распорядка и бережно относиться к имуществу
медицинской организации, сотрудничать с медицинским персоналом при получении
медицинской помощи;
5) своевременно информировать медицинских работников об изменении состояния
своего здоровья в процессе диагностики и лечения, а также в случаях возникновения
заболеваний, представляющих опасность для окружающих, либо подозрения на них;
6) не совершать действий, нарушающих права других пациентов;
7) выполнять иные обязанности, предусмотренные законами Республики Казахстан.
2. Обязанности пациентов, указанные в подпунктах 2) - 4) пункта 1 настоящей
статьи, распространяются на родителей или иных лиц, непосредственно осуществляющих
в стационаре уход за больным ребенком.
Статья 93. Право на отказ от медицинской помощи
1. Пациент или его законный представитель имеет право отказаться от
медицинской помощи, за исключением случаев, предусмотренных статьей 94 настоящего
Кодекса.
2. При отказе от медицинской помощи пациенту или его законному представителю
в доступной для него форме должны быть разъяснены возможные последствия.
3. Отказ от медицинской помощи с указанием возможных последствий оформляется
записью в медицинских документах и подписывается пациентом либо его законным
представителем, а также медицинским работником.
В случае отказа от подписания пациентом либо его законным представителем
отказа от медицинской помощи осуществляется соответствующая запись об этом в
медицинской документации и подписывается медицинским работником.
4. При отказе законных представителей несовершеннолетнего либо
недееспособного лица от медицинской помощи, необходимой для спасения жизни
указанных лиц, медицинская организация вправе обратиться в орган опеки и
попечительства и (или) в суд для защиты их интересов.
Статья 94. Оказание медицинской помощи без согласия
граждан
1. Оказание медицинской помощи без согласия граждан допускается в отношении
лиц:
1) находящихся в шоковом, коматозном состоянии, не позволяющем выразить свою
волю;
2) страдающих заболеваниями, представляющими опасность для окружающих;
3) страдающих тяжелыми психическими расстройствами (заболеваниями);
4) страдающих психическими расстройствами (заболеваниями) и совершивших
общественно опасное деяние.
2. Согласие на оказание медицинской помощи в отношении несовершеннолетних и
граждан, признанных судом недееспособными, дают их законные представители. При
отсутствии законных представителей решение об оказании медицинской помощи принимает
консилиум, а при невозможности собрать консилиум - непосредственно медицинский
работник с последующим уведомлением должностных лиц медицинской организации и
законных представителей.
3. Оказание медицинской помощи без согласия граждан продолжается до
исчезновения оснований, предусмотренных пунктом 1 настоящей статьи.
Сноска. Статья 3 с изменением, внесенным Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 95. Врачебная тайна
1. Информация о факте обращения за медицинской помощью, состоянии здоровья
гражданина, диагнозе его заболевания и иные сведения, полученные при его
обследовании и (или) лечении, составляют врачебную тайну.
2. Не допускается разглашение сведений, составляющих врачебную тайну, лицами,
которым они стали известны при обучении, исполнении профессиональных, служебных и
иных обязанностей, кроме случаев, установленных пунктами 3 и 4 настоящей статьи.
3. С согласия пациента или его законного представителя допускается передача
сведений, составляющих врачебную тайну, другим физическим и (или) юридическим лицам
в интересах обследования и лечения пациента, для проведения научных исследований,
использования этих сведений в учебном процессе и иных целях.
4. Представление сведений, составляющих врачебную тайну, без согласия
гражданина или его законного представителя допускается в следующих случаях:
1) в целях обследования и лечения гражданина, не способного из-за своего
состояния выразить свою волю;
2) при угрозе распространения заболеваний, представляющих опасность для
окружающих;
3) по запросу органов дознания и предварительного следствия, прокурора,
адвоката и (или) суда в связи с проведением расследования или судебного
разбирательства;
4) при оказании медицинской помощи несовершеннолетнему или недееспособному
лицу для информирования его законных представителей;
5) при наличии оснований полагать, что вред здоровью гражданина причинен в
результате противоправных деяний.
5. Не допускаются без разрешения физических лиц (пациентов) сбор и
обработка персональных данных, касающихся их частной жизни, для формирования
электронных информационных ресурсов, содержащих персональные данные физических лиц
(пациентов).
Не допускается подключение электронных информационных ресурсов, содержащих
персональные данные физических лиц (пациентов), к сетям, связывающим их с другими
базами данных, без разрешения физических лиц (пациентов) при использовании
персональных данных, касающихся их частной жизни.
Сноска. Статья 95 с изменением, внесенным Законом РК от 21.05.2013 № 95-
V (вводится в действие по истечении шести месяцев после его первого официального
опубликования).
Глава 17. ОХРАНА РЕПРОДУКТИВНЫХ ПРАВ ЧЕЛОВЕКА Статья 96. Права и обязанности граждан в сфере охраны
репродуктивных прав
1. Граждане имеют право на:
1) свободный репродуктивный выбор;
2) получение услуг по охране репродуктивного здоровья и планированию семьи;
3) получение достоверной и полной информации о состоянии своего
репродуктивного здоровья;
4) лечение бесплодия, в том числе с применением современных
вспомогательных репродуктивных методов и технологий, разрешенных в Республике
Казахстан;
5) донорство половых клеток;
6) использование и свободный выбор методов контрацепции;
7) хирургическую стерилизацию;
8) искусственное прерывание беременности;
9) защиту своих репродуктивных прав;
10) свободное принятие решения относительно количества детей и времени их
рождения в браке или вне брака, интервалов между рождениями, необходимых для
сохранения здоровья матери и ребенка;
11) хранение половых клеток.
2. Несовершеннолетние имеют право на охрану репродуктивного здоровья, а также
на получение нравственно-полового воспитания.
3. Граждане обязаны соблюдать права, свободы и законные интересы других
граждан при осуществлении своих репродуктивных прав.
Статья 97. Охрана здоровья женщин в период беременности,
родов и после родов
1. Женщина имеет право на охрану здоровья и помощь в период беременности, при
родах и после родов, в том числе преждевременных, определяемых международными
критериями живорождения и мертворождения плода, с применением методов, разрешенных
на территории Республики Казахстан.
2. Медицинская, консультативная помощь беременным, роженицам и родильницам в
организациях системы здравоохранения предоставляется в
пределах гарантированного объема бесплатной медицинской помощи.
3. В период беременности обследование, лечение и медицинское вмешательство
могут быть осуществлены только с согласия женщины или ее законного представителя.
В случаях, когда промедление обследования, лечения и медицинского
вмешательства угрожает жизни женщины и ребенка (плода), решение об осуществлении
обследования, лечения и медицинского вмешательства принимает врач или врачебная
комиссия.
Статья 98. Лечение бесплодия
1. Лица имеют право на лечение бесплодия в организациях здравоохранения, у
физических лиц, занимающихся частной медицинской практикой, безопасными и
эффективными методами, в том числе с использованием вспомогательных репродуктивных
методов и технологий, применение которых на территории Республики Казахстан
разрешено уполномоченным органом в соответствии с законодательством Республики
Казахстан в области здравоохранения, с обязательным получением полной и
исчерпывающей информации об их эффективности, оптимальных сроках применения, о
возможных осложнениях, медицинских и правовых последствиях и иных сведений,
касающихся их воздействия на организм.
2. Лица, состоящие в зарегистрированном браке, имеют право на использование
вспомогательных репродуктивных методов и технологий только по взаимному согласию.
Статья 99. Вспомогательные репродуктивные методы и
технологии, клонирование
1. Женщины имеют право на вспомогательные репродуктивные методы и технологии
(искусственную инсеминацию, искусственное оплодотворение и имплантацию эмбриона).
2. Порядок и условия проведения вспомогательных репродуктивных методов и
технологий определяются уполномоченным органом.
3. При использовании вспомогательных репродуктивных методов и технологий
выбор пола будущего ребенка не допускается, за исключением случаев возможности
наследования заболеваний, связанных с полом.
4. Человеческий эмбрион не может быть получен для коммерческих, военных и
промышленных целей.
5. В Республике Казахстан клонирование человека - воспроизведение генетически
идентичных особей - запрещается.
Статья 100. Медицинская помощь при суррогатном материнстве
1. Суррогатное материнство представляет собой вынашивание и рождение ребенка,
включая случаи преждевременных родов, по договору между суррогатной матерью
(женщиной, вынашивающей плод после введения донорского эмбриона) и потенциальными
родителями.
2. Суррогатной матерью могут стать женщины в возрасте от двадцати до тридцати
пяти лет, получившие медицинское заключение об удовлетворительном состоянии
психического, соматического и репродуктивного здоровья, включая результаты медико-
генетического обследования.
3. Права и обязанности суррогатной матери, потенциальных родителей, права
ребенка и порядок заключения соглашения регулируются законодательством Республики
Казахстан о браке (супружестве) и семье.
Статья 101. Донорство и хранение половых клеток
1. Граждане в возрасте от восемнадцати до тридцати пяти лет, физически и
психически здоровые, прошедшие медико-генетическое обследование, имеют право быть
донорами половых клеток.
2. Доноры не имеют права на информацию о дальнейшей судьбе своих донорских
половых клеток.
3. Порядок и условия проведения донорства и хранения половых
клеток утверждает уполномоченный орган.
Статья 102. Использование контрацепции
1. Граждане имеют право на выбор методов и средств контрацепции, в том числе
медицинской, а также на отказ от них.
2. Гражданам оказывается медицинская помощь по индивидуальному подбору
приемлемых методов и средств контрацепции с учетом состояния здоровья, возраста и
индивидуальных особенностей.
Статья 103. Хирургическая стерилизация
1. Хирургическая стерилизация как метод предупреждения нежелательной
беременности может быть проведена в отношении граждан не моложе тридцати пяти лет
или имеющих не менее двух детей, а при наличии медицинских показаний и согласия
совершеннолетнего гражданина - независимо от возраста и наличия детей.
2. Хирургическая стерилизация проводится только по письменному согласию
гражданина организациями здравоохранения, физическими лицами, занимающимися частной
медицинской практикой, имеющими лицензию на осуществление данной деятельности, с
обязательным предварительным уведомлением о необратимости данной операции.
3. Порядок и условия проведения хирургической стерилизации утверждает
уполномоченный орган.
Статья 104. Искусственное прерывание беременности
1. Женщина имеет право на искусственное прерывание беременности.
В целях предупреждения искусственного прерывания беременности врачи обязаны
проводить беседы, направленные на разъяснение морально-этических, психологических и
негативных физиологических последствий, возможных осложнений.
2. Искусственное прерывание беременности проводится по желанию женщины при
сроке беременности до двенадцати недель, по социальным показаниям - при сроке
беременности до двадцати двух недель, а при наличии медицинских показаний,
угрожающих жизни беременной и (или) плода (при наличии моногенных генетических
заболеваний, не корригируемых врожденных пороков развития и состояния плода,
несовместимых с жизнью), - независимо от срока беременности.
3. Искусственное прерывание беременности несовершеннолетним производится с
согласия их родителей или иных законных представителей.
4. В лечебно-профилактических организациях по желанию женщины проводится
медико-социальное консультирование до и после искусственного прерывания
беременности, включая индивидуальный подбор методов и средств контрацепции.
5. Порядок и условия проведения искусственного прерывания
беременности утверждаются уполномоченным органом.
Глава 18. ОКАЗАНИЕ МЕДИКО-СОЦИАЛЬНОЙ
ПОМОЩИ БОЛЬНЫМ ТУБЕРКУЛЕЗОМ Статья 105. Оказание медицинской помощи больным
туберкулезом
1. Больные туберкулезом подлежат обязательному медицинскому наблюдению и
лечению, обеспечиваются необходимыми лекарственными средствами в рамках
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи.
2. Больные заразной формой туберкулеза подлежат обязательной госпитализации,
лечению и реабилитации.
Статья 106. Порядок признания гражданина больным заразной
формой туберкулеза
1. Признание гражданина больным заразной формой туберкулеза осуществляется на
основании заключения организации здравоохранения с учетом результатов лабораторных
и инструментальных исследований.
2. Порядок проведения медицинского обследования с целью признания гражданина
больным заразной формой туберкулеза устанавливается уполномоченным органом.
3. Гражданин, признанный больным заразной формой туберкулеза, может
обжаловать решение организации здравоохранения в вышестоящем органе и (или) в суд.
Статья 107. Основание и порядок направления граждан,
больных заразной формой туберкулеза, на
принудительное лечение
1. Принудительное лечение граждан, больных заразной формой туберкулеза,
включает противотуберкулезное и симптоматическое лечение с изоляцией пациентов в
специализированных противотуберкулезных организациях.
2. Основанием для принудительного лечения граждан, больных заразной формой
туберкулеза, является их отказ от лечения, назначенного врачом, зафиксированный в
медицинской документации.
3. Решение о принудительном лечении граждан, больных заразной формой
туберкулеза и уклоняющихся от лечения, принимается судом по представлению органов
(организаций) здравоохранения.
4. Гражданам, освобождающимся из исправительных учреждений уголовно-
исполнительной системы органов внутренних дел, больным заразной формой туберкулеза,
письменно отказавшимся от добровольного лечения, решением суда назначается
принудительное лечение, для чего за месяц до освобождения администрация
исправительного учреждения направляет материалы в суд.
5. Материалы о направлении на принудительное лечение рассматриваются судом в
пятидневный срок со дня их поступления при участии гражданина, направляемого на
принудительное лечение, и представителя организации здравоохранения или уголовной
исполнительной системы органов внутренних дел, внесшей представление о направлении
на принудительное лечение.
6. Исполнение решения суда о направлении гражданина, больного заразной формой
туберкулеза, на принудительное лечение возлагается на органы исполнительного
производства.
Сноска. Статья 107 с изменениями, внесенными Законом РК от 18.01.2012 № 547-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 108. Права больных заразной формой туберкулеза,
находящихся на принудительном лечении
1. Больные заразной формой туберкулеза, находящиеся на принудительном
лечении, пользуются всеми правами граждан Республики Казахстан с ограничениями,
связанными с необходимостью соблюдения режима пребывания в специализированной
противотуберкулезной организации.
2. Направление на принудительное лечение в специализированную
противотуберкулезную организацию не влечет за собой судимость.
3. За больным заразной формой туберкулеза, направленным на принудительное
лечение, сохраняется место работы.
4. Время пребывания на принудительном лечении не прерывает трудовой стаж и
засчитывается в общий трудовой стаж.
5. За больными заразной формой туберкулеза, направленными на принудительное
лечение, проживающими в жилище из государственного жилищного фонда, жилье
сохраняется в течение всего времени нахождения на лечении.
Статья 109. Лечение и содержание больных заразной формой
туберкулеза в специализированных
противотуберкулезных организациях
1. Лечение и содержание больных заразной формой туберкулеза в
специализированных противотуберкулезных организациях для принудительного лечения
осуществляются за счет бюджетных средств.
2. Организация принудительного лечения, а также режим пребывания больных в
специализированных противотуберкулезных организациях осуществляются
в порядке, утвержденном уполномоченным органом.
3. Принудительное лечение больных заразной формой туберкулеза продолжается до
прекращения выделения ими микобактерий туберкулеза, после чего они подлежат выписке
для продолжения лечения в амбулаторных условиях по месту жительства.
В случаях соблюдения требований к лечению больного заразной формой
туберкулеза по заключению консилиума переводят и продолжают лечение в обычных
стационарных условиях противотуберкулезной организации.
Статья 110. Медицинское наблюдение и лечение больных
заразной формой туберкулеза после окончания
принудительного лечения
Больные заразной формой туберкулеза, подвергавшиеся принудительному лечению,
после выписки из специализированной противотуберкулезной организации обязаны встать
на учет в противотуберкулезную организацию по месту жительства и получать лечение,
исключающее рецидив заболевания заразной формой туберкулеза, в
порядке, установленном уполномоченным органом.
Статья 111. Социальная помощь больным заразной формой
туберкулеза
Больным заразной формой туберкулеза, выписанным из специализированной
противотуберкулезной медицинской организации по окончании принудительного лечения,
местные исполнительные органы оказывают содействие в их трудовом и бытовом
устройстве.
Глава 19. ОКАЗАНИЕ МЕДИКО-СОЦИАЛЬНОЙ
ПОМОЩИ ВИЧ-ИНФИЦИРОВАННЫМ И БОЛЬНЫМ СПИД
Статья 112. Гарантии государства в вопросах профилактики,
диагностики и лечения ВИЧ-инфекции и СПИД
ВИЧ-инфицированным и больным СПИД государством гарантируются:
1) доступность и качество добровольного анонимного и (или) конфиденциального
медицинского обследования на бесплатной основе, обеспечение динамического
наблюдения, предоставление психосоциальных, юридических и медицинских консультаций;
2) медицинская помощь и лекарственное обеспечение в пределах гарантированного
объема бесплатной медицинской помощи;
3) социальная и правовая защита;
4) недопущение каких-либо форм дискриминации в связи с характером
заболевания;
5) осуществление профилактических мероприятий по снижению риска передачи ВИЧ-
инфекции от матери к плоду.
Статья 113. Социальная защита лиц, зараженных ВИЧ или
больных СПИД
1. Детям, инфицированным ВИЧ или больным СПИД, обеспечивается обучение в
школе и других учебных заведениях.
2. Не допускаются увольнение с работы, отказ в приеме на работу, в детские
дошкольные учреждения и учебные заведения, а также ущемление иных прав и законных
интересов лиц, зараженных ВИЧ или больных СПИД, равно как ущемление жилищных и иных
прав их родных и близких.
3. Лица, заражение ВИЧ или заболевание СПИД которых произошло в результате
ненадлежащего исполнения своих обязанностей медицинскими работниками и работниками
сферы бытового обслуживания, имеют право на возмещение вреда, причиненного жизни
или здоровью, в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
Статья 114. Профилактика ВИЧ-инфекции
Мероприятия по профилактике ВИЧ-инфекции осуществляются путем:
1) разработки и реализации целевых профилактических и образовательных
программ для различных групп населения;
2) информирования населения через средства массовой информации об
эпидемической ситуации по ВИЧ-инфекции и о мерах профилактики;
3) разработки и распространения информационных материалов для различных групп
населения;
4) реализации программ по защите от заражения ВИЧ-инфекцией половым путем и
через кровь;
5) создания пунктов доверия, анонимного тестирования, психологического,
юридического и медицинского консультирования;
6) обеспечения безопасности при оказании населению услуг, связанных с
нарушением целостности кожных покровов.
Статья 115. Обследование на ВИЧ
1. Граждане Республики Казахстан и оралманы имеют право на добровольное
анонимное и (или) конфиденциальное медицинское обследование и консультирование по
вопросам ВИЧ-инфекции на бесплатной основе.
2. Обязательному конфиденциальному медицинскому обследованию на наличие ВИЧ-
инфекции подлежат:
1) доноры и реципиенты крови, ее компонентов, тканей и (или) органов (части
органов), половых клеток;
2) лица, в отношении которых имеются достаточные основания полагать
возможность заражения ВИЧ, на основании запросов органов здравоохранения,
прокуратуры, следствия и суда;
3) лица по клиническим и эпидемиологическим показаниям в соответствии с
правилами, утвержденными Правительством Республики Казахстан.
3. Иностранцы и лица без гражданства, проживающие на территории Республики
Казахстан, в случае уклонения от обследования на наличие ВИЧ выдворяются за пределы
Республики Казахстан.
Сотрудники дипломатических, представительских и консульских учреждений
иностранных государств и иные лица, пользующиеся на территории Республики Казахстан
дипломатическими привилегиями и иммунитетом, проходят обследование на наличие ВИЧ
только с их согласия. Предложение о необходимости их обследования уполномоченный
орган предварительно согласовывает с Министерством иностранных дел Республики
Казахстан.
4. Освидетельствование несовершеннолетних и недееспособных лиц проводится с
согласия их законных представителей или по их желанию.
5. Организации здравоохранения, выявившие при медицинском обследовании факт
ВИЧ-инфекции, письменно уведомляют обследуемого о полученном результате,
информируют о необходимости соблюдения мер предосторожности, направленных на охрану
собственного здоровья и здоровья окружающих, а также предупреждают
об административной и уголовной ответственности за уклонение от лечения и заражение
других лиц.
Сноска. Статья 115 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Глава 20. ОКАЗАНИЕ МЕДИКО-СОЦИАЛЬНОЙ ПОМОЩИ ЛИЦАМ,
СТРАДАЮЩИМ ПСИХИЧЕСКИМИ РАССТРОЙСТВАМИ (ЗАБОЛЕВАНИЯМИ)
Статья 116. Добровольность обращения за психиатрической
помощью
1. Психиатрическая помощь включает профилактику психических расстройств
(заболеваний), обследование психического здоровья граждан, диагностику психических
нарушений, лечение, уход и медико-социальную реабилитацию лиц, страдающих
психическими расстройствами (заболеваниями).
2. Психиатрическая помощь оказывается при добровольном обращении лица с его
письменного согласия, за исключением случаев, предусмотренных настоящим Кодексом.
3. Несовершеннолетнему, а также лицу, признанному судом недееспособным,
психиатрическая помощь оказывается с согласия их законных представителей в порядке,
предусмотренном настоящим Кодексом.
Статья 117. Ограничение выполнения отдельных видов
профессиональной деятельности
1. Гражданин может быть временно, с правом последующего
переосвидетельствования, признан непригодным вследствие психического расстройства
(заболевания) к выполнению отдельных видов профессиональной деятельности, а также
работы, связанной с источником повышенной опасности.
Признание непригодности производится по решению врачебной комиссии,
создаваемой в специализированной психиатрической медицинской организации, имеющей
лицензию и (или) свидетельство об аккредитации на осуществление соответствующей
экспертизы.
В случае несогласия гражданина с решением данной комиссии оно может быть
обжаловано в суд.
2. Перечень медицинских психиатрических противопоказаний для осуществления
отдельных видов профессиональной деятельности, а также работ, связанных с
источником повышенной опасности, утверждается Правительством Республики Казахстан и
пересматривается с учетом накопленного опыта и научных достижений не реже одного
раза в пять лет.
Статья 118. Защита прав и интересов граждан, которым
оказывается психиатрическая помощь
1. Гражданин при оказании ему психиатрической помощи вправе пригласить по
своему выбору представителя для защиты своих прав и законных интересов. Оформление
представительства производится в порядке, установленном Уголовно-процессуальным
кодексом Республики Казахстан и Гражданским процессуальным кодексом Республики
Казахстан.
2. Защиту законных интересов несовершеннолетнего или лица, признанного судом
недееспособным, при оказании им психиатрической помощи осуществляют их законные
представители.
3. Защиту прав и законных интересов гражданина при оказании ему
психиатрической помощи осуществляет адвокат или законный представитель.
Администрация организации, оказывающей психиатрическую помощь, обеспечивает
возможность приглашения адвоката, за исключением случаев, предусмотренных в части
второй пункта 3 статьи 97 и пункте 5 статьи 123 настоящего Кодекса.
Статья 119. Диагностика и лечение психических расстройств
(заболеваний)
1. Психиатрическая помощь оказывается врачом-психиатром.
2. Диагноз психического расстройства (заболевания) ставится врачом-психиатром
в соответствии с клиническими проявлениями, лабораторными данными, объективными
сведениями. Лицу, госпитализированному в принудительном порядке, диагноз ставится
комиссией врачей-психиатров. Диагноз не может основываться на несогласии граждан с
принятыми в обществе моральными, культурными, политическими и религиозными
ценностями либо обосновываться иными причинами, непосредственно не связанными с
состоянием его психического здоровья.
3. Для диагностики и лечения лица, страдающего психическим расстройством
(заболеванием), применяются медицинские средства и методы, разрешенные
законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
4. Медицинские средства и методы применяются только в диагностических и
лечебных целях в соответствии с характером болезненных расстройств и запрещаются
для использования в виде наказания лица.
5. Врач в течение сорока восьми часов с момента проведения психиатрического
освидетельствования предоставляет лицу, страдающему психическим расстройством
(заболеванием), если он может правильно воспринимать суть изложенной информации,
или его законному представителю письменную информацию о характере психического
расстройства (заболевания), целях и методах лечения, а также данные о
продолжительности рекомендуемого лечения, возможных болевых ощущениях, побочных
эффектах и об ожидаемых результатах. О предоставленной информации делается запись в
медицинской документации. В остальных случаях данная информация может быть
представлена в соответствии с пунктом 4 статьи 95 настоящего Кодекса.
6. Лечение лица, страдающего психическим расстройством (заболеванием),
производится после получения его согласия или его законных представителей, за
исключением случаев, предусмотренных в пункте 7 настоящей статьи.
7. Лечение может проводиться без согласия лица, страдающего психическим
расстройством (заболеванием), или без согласия его законного представителя только
при применении принудительных мер медицинского характера по основаниям,
установленным законодательством Республики Казахстан, а также при принудительной
госпитализации по основаниям, предусмотренным пунктом 1 статьи 94 настоящего
Кодекса. В этих случаях, за исключением экстренной госпитализации, лечение
осуществляется по решению комиссии врачей-психиатров. При госпитализации лица без
его согласия принятие решения о порядке лечения комиссией врачей-психиатров должно
быть обеспечено в течение сорока восьми часов с момента его помещения в
психиатрическую организацию.
8. Лицо, страдающее психическим расстройством (заболеванием), или его
законный представитель имеет право отказаться от предлагаемого лечения или
прекратить его, за исключением случаев, предусмотренных в пункте 7 настоящей
статьи.
9. Лицу, отказавшемуся от лечения, либо его законному представителю должны
быть разъяснены возможные последствия прекращения лечения. Отказ от лечения с
указанием сведений о возможных последствиях оформляется записью в медицинской
документации за подписью лица, страдающего психическим расстройством
(заболеванием), или его законного представителя и врача-психиатра.
Сноска. Статья 119 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 120. Права лиц, страдающих психическими
расстройствами (заболеваниями)
1. Лица, страдающие психическими расстройствами (заболеваниями), обладают
всеми правами и свободами граждан, предусмотренными Конституцией Республики
Казахстан.
Ограничение осуществления прав и свобод граждан, связанное с психическим
расстройством (заболеванием), допустимо лишь в случаях, предусмотренных законами
Республики Казахстан.
2. Все лица, страдающие психическими расстройствами (заболеваниями), при
оказании им психиатрической помощи имеют право на:
1) получение психиатрической помощи по месту жительства, а также в случае
необходимости - по месту нахождения;
2) отказ на любой стадии лечения от использования медицинских средств и
методов, научных исследований или учебного процесса, от фото-, видео- или
киносъемки;
3) приглашение специалиста, участвующего в оказании психиатрической помощи (с
согласия последнего), для работы во врачебной комиссии по вопросам, регулируемым
настоящим Кодексом;
4) получение образования по программе общеобразовательной школы или
специальной школы для детей с нарушением интеллектуального развития, если пациент
не достиг восемнадцати лет;
5) ведение переписки, получение и отправление посылок, бандеролей, денежных,
почтовых переводов, пользование телефоном, прием посетителей, подписку на
периодические печатные издания;
6) владение и приобретение предметов первой необходимости, пользование
собственной одеждой.
3. Лица, страдающие психическими расстройствами (заболеваниями), в отношении
которых применяются принудительные меры медицинского характера в государственных
психиатрических учреждениях специализированного типа с интенсивным наблюдением,
имеют, помимо прав, указанных в пунктах 1 и 2 настоящей статьи, право на:
1) приобретение дополнительного питания;
2) получение медицинских услуг сверх гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи;
3) приобретение мягкого инвентаря, одежды, обуви;
4) пользование междугородней телефонной связью;
5) пользование контрольным счетом наличности.
Реализация указанных прав осуществляется за счет средств лица, которому они
предоставляются.
Статья 121. Принудительные меры медицинского характера в
отношении лиц, страдающих психическими
расстройствами (заболеваниями)
1. Принудительные меры медицинского характера применяются по решению суда в
отношении лиц, страдающих психическими расстройствами (заболеваниями), совершивших
общественно опасные деяния, по основаниям и в порядке,
установленным законодательством Республики Казахстан.
2. Принудительные меры медицинского характера осуществляются в
психиатрических организациях системы здравоохранения в виде:
1) амбулаторного принудительного наблюдения и лечения у психиатра;
2) принудительного лечения в психиатрическом стационаре общего типа;
3) принудительного лечения в психиатрическом стационаре специализированного
типа;
4) принудительного лечения в психиатрическом стационаре специализированного
типа с интенсивным наблюдением.
3. Лица, помещенные в психиатрический стационар для применения принудительных
мер медицинского характера, признаются нетрудоспособными на весь период пребывания
в психиатрическом стационаре.
4. Деньги от физических и юридических лиц, в том числе пенсионные выплаты и
государственные социальные пособия, зачисляются на контрольный счет наличности
государственного психиатрического учреждения специализированного типа с интенсивным
наблюдением (далее - учреждение) для использования психически больными,
находящимися на принудительном лечении в учреждении.
5. Порядок использования денег определяется Правительством Республики
Казахстан.
6. Учет и отчетность по использованию средств контрольного счета наличности
учреждения, а также контроль за их использованием осуществляются в соответствии
с законодательством Республики Казахстан.
Статья 122. Оказание психиатрической помощи и социальная
защита, гарантированные государством
1. Государством гарантируется:
1) экстренная и плановая психиатрическая помощь;
2) психиатрическая экспертиза, определение временной нетрудоспособности;
3) социально-бытовая помощь и содействие в трудоустройстве лиц, страдающих
психическими расстройствами (заболеваниями), из них инвалидов - в соответствии с
индивидуальной программой реабилитации.
2. Для обеспечения лиц, страдающих психическими расстройствами
(заболеваниями), психиатрической помощью и в целях их социальной защиты
государство:
1) организует предоставление психиатрической помощи;
2) организует общеобразовательное и профессиональное обучение
несовершеннолетних, страдающих психическими расстройствами, из них инвалидов - в
соответствии с индивидуальной программой реабилитации;
3) создает лечебно-производственные организации, а также специальные
производства, цехи или участки с облегченными условиями труда для трудовой терапии,
обучения новым профессиям для трудоустройства в этих организациях лиц, страдающих
психическими расстройствами (заболеваниями), включая инвалидов.
Статья 123. Психиатрическое освидетельствование
1. Психиатрическое освидетельствование проводится в целях установления
психического расстройства (заболевания) у обследуемого лица, определения
необходимости оказания психиатрической помощи и ее видов, а также для решения
вопросов об опеке, определении временной нетрудоспособности.
2. Психиатрическое освидетельствование, а также профилактические осмотры
проводятся по просьбе или с письменного согласия обследуемого лица или по
письменному заявлению его законных представителей с указанием причины
освидетельствования; в отношении несовершеннолетнего или лица, признанного судом
недееспособным, - по просьбе или с письменного согласия их законных представителей.
Данные психиатрического освидетельствования и заключения о состоянии
психического здоровья обследуемого лица фиксируются в медицинской документации, в
которой указываются также причины обращения к врачу-психиатру и медицинские
рекомендации.
3. В случае возражения или отсутствия у обследуемого лица или
несовершеннолетнего законного представителя освидетельствование проводится по
решению органа опеки и попечительства, которое может быть обжаловано в суд.
4. Врач, проводящий психиатрическое освидетельствование, обязан представиться
обследуемому лицу и его законному представителю как психиатр, за исключением
случаев, предусмотренных подпунктом 1) пункта 5 настоящей статьи.
5. Психиатрическое освидетельствование лица может быть проведено без его
согласия или без согласия его законного представителя в случае, когда обследуемое
лицо совершает действия, дающие основания предполагать наличие у него тяжелого
психического расстройства (заболевания), которое обуславливает:
1) его непосредственную опасность для себя и окружающих;
2) его беспомощность, то есть неспособность самостоятельно удовлетворять
основные жизненные потребности, при отсутствии надлежащего ухода;
3) существенный вред его здоровья вследствие ухудшения психического
состояния, если лицо будет оставлено без психиатрической помощи.
6. Психиатрическое освидетельствование лица может быть проведено без согласия
его законного представителя, если обследуемое лицо находится под динамическим
наблюдением, в порядке, предусмотренном пунктом 2 статьи 124 настоящего Кодекса
7. Различные виды психиатрической экспертизы и психиатрическое
освидетельствование лица производятся в соответствии с законодательством Республики
Казахстан в области здравоохранения.
8. В случаях, предусмотренных пунктом 5 настоящей статьи, решение о
психиатрическом освидетельствовании принимается комиссией врачей-психиатров с
уведомления законного представителя лица.
9. Решение о психиатрическом освидетельствовании лица без его согласия или
без согласия его законного представителя, за исключением случаев, предусмотренных
пунктом 6 настоящей статьи, принимается врачом-психиатром по заявлению, содержащему
сведения о наличии оснований для такого освидетельствования, перечисленных в пункте
5 настоящей статьи.
10. Исключен Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
11. Исключен Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
12. Заявление о психиатрическом освидетельствовании должно быть письменным,
содержать подробные сведения, обосновывающие необходимость такого
освидетельствования, и данные об отказе лица (либо его законного представителя) от
обращения к врачу-психиатру. Врач-психиатр вправе запросить дополнительные
сведения, необходимые для принятия решения. Установив, что в заявлении отсутствуют
обстоятельства, предусмотренные в пункте 5 настоящей статьи, врач-психиатр в
письменном виде обоснованно отказывает в психиатрическом освидетельствовании.
Сноска. Статья 123 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 124. Динамическое наблюдение за больными
психическими расстройствами (заболеваниями)
1. Динамическое наблюдение может устанавливаться независимо от согласия лица,
страдающего психическим расстройством (заболеванием), или его законного
представителя в случаях, предусмотренных пунктом 2 настоящей статьи, и предполагает
наблюдение за состоянием психического здоровья лица путем регулярных осмотров
врачом-психиатром и оказание ему необходимой медицинской и социальной помощи.
2. Динамическое наблюдение может устанавливаться за лицом, страдающим
хроническим или затяжным расстройством с тяжелыми, стойкими, часто обостряющимися
болезненными проявлениями.
3. Решение вопроса о необходимости установления динамического наблюдения и
его прекращении принимается комиссией врачей-психиатров, назначаемой администрацией
психиатрической организации, оказывающей амбулаторную психиатрическую помощь, или
комиссией врачей-психиатров, назначаемой органом здравоохранения, в количестве не
менее трех врачей.
4. Обоснованное решение комиссии врачей-психиатров оформляется записью в
медицинской документации. Решение об установлении или о прекращении динамического
наблюдения может быть обжаловано в порядке, установленном настоящим Кодексом.
5. Установленное ранее динамическое наблюдение прекращается при выздоровлении
или значительном и стойком улучшении психического состояния лица, страдающего
психическими расстройствами (заболеваниями). После прекращения динамического
наблюдения психиатрическая помощь по просьбе или с согласия лица либо по просьбе
или с согласия его законного представителя оказывается в виде консультации и
лечения. При изменении психического состояния лицо, страдающее психическим
расстройством (заболеванием), может быть освидетельствовано без его согласия или
без согласия его законного представителя по основаниям и в порядке,
предусмотренным статьей 123 настоящего Кодекса. Динамическое наблюдение за больными
психическими расстройствами (заболеваниями) может быть возобновлено в таких случаях
по решению комиссии врачей-психиатров.
6. Рассмотрение вопроса о прекращении динамического наблюдения может быть
осуществлено в порядке, предусмотренном пунктом 3 настоящей статьи, по инициативе
самого лица, страдающего психическим расстройством, а также по инициативе его
законного представителя.
Сноска. Статья 124 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 125. Госпитализация в психиатрический стационар
1. Основанием для госпитализации в психиатрический стационар являются наличие
у лица психического расстройства (заболевания) и решение врача-психиатра о
необходимости проведения обследования или лечения в условиях стационара.
1-1. Принудительная госпитализация в психиатрический стационар допускается на
основании решения суда.
Принудительная госпитализация лица в психиатрический стационар до вынесения
судом решения допускается исключительно в целях недопущения последствий,
предусмотренных подпунктами 2), 3) и 4) пункта 1 статьи 94 настоящего Кодекса.
По каждому случаю принудительной госпитализации без решения суда
администрация психиатрической организации в течение сорока восьми часов с момента
помещения лица в психиатрический стационар направляет прокурору письменное
уведомление.
При наличии сведений о супруге, близких родственниках и (или) законных
представителях администрация психиатрической организации в течение сорока восьми
часов с момента помещения лица в психиатрический стационар информирует их.
2. Госпитализация в психиатрический стационар может быть обусловлена
необходимостью судебно-психиатрической экспертизы в порядке,
установленном законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
3. Госпитализация лица в психиатрический стационар осуществляется добровольно
по его просьбе или с его письменного согласия, за исключением случаев,
предусмотренных статьей 94 настоящего Кодекса.
4. Несовершеннолетний госпитализируется в психиатрический стационар с
письменного согласия его родителей или иного законного представителя.
5. Исключен Законом РК от 29.12.2010 № 375-IV (вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
6. В случае возражения или отсутствия законного представителя госпитализация
несовершеннолетнего в психиатрический стационар проводится по решению органа опеки
и попечительства, которое может быть обжаловано в суд, с письменным уведомлением
прокурора в течение двадцати четырех часов с момента принятия решения о
госпитализации.
7. Полученное согласие лица на госпитализацию оформляется записью в
медицинской документации за подписью лица или его законного представителя и врача-
психиатра.
8. Пребывание лица в психиатрическом стационаре в принудительном порядке
продолжается только в течение времени сохранения оснований, по которым была
проведена госпитализация.
9. Лицо, госпитализированное в психиатрический стационар в принудительном
порядке, в течение первых шести месяцев подлежит не реже одного раза в месяц
освидетельствованию комиссией врачей-психиатров для решения вопроса о продлении
госпитализации. Продление госпитализации свыше шести месяцев производится по
решению суда на основании обращения комиссии врачей-психиатров в порядке,
установленном законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
10. Внеочередное освидетельствование лица, госпитализированного в
принудительном порядке, может быть проведено по желанию самого пациента или его
законного представителя, адвоката.
Лицо, госпитализированное в психиатрический стационар по основаниям,
предусмотренным пунктом 1 статьи 94 настоящего Кодекса, подлежит обязательному
освидетельствованию в течение сорока восьми часов с момента госпитализации
комиссией врачей-психиатров психиатрической организации, которая принимает решение
об обоснованности госпитализации. В случаях, когда госпитализация признается
необоснованной и госпитализируемое лицо не выражает желания остаться в
психиатрическом стационаре, оно подлежит немедленной выписке.
11. В случае несогласия с принудительной госпитализацией лицо, страдающее
психическими расстройствами (заболеваниями), или его законный представитель вправе
обратиться в суд.
Сноска. Статья 125 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 126. Освидетельствование несовершеннолетнего или
лица, признанного судом недееспособным,
помещенных в психиатрический стационар по
просьбе или с согласия и законных
представителей
1. Несовершеннолетний или лицо, признанное судом недееспособным, помещенные в
психиатрический стационар, подлежат обязательному освидетельствованию комиссией
врачей-психиатров психиатрической организации в порядке, предусмотренном статьей
123 настоящего Кодекса.
2. В течение первых шести месяцев несовершеннолетний или лицо, признанное
судом недееспособным, подлежат освидетельствованию комиссией врачей-психиатров не
реже одного раза в месяц для решения вопроса о продлении госпитализации. Решение о
продлении госпитализации свыше шести месяцев производится по решению суда на
основании обращения комиссии врачей-психиатров в порядке, установленном
законодательством Республики Казахстан в области здравоохранения.
3. В случае обнаружения комиссией врачей-психиатров или администрацией
психиатрического стационара злоупотреблений, допущенных при госпитализации
законными представителями несовершеннолетнего или лица, признанного судом
недееспособным, администрация психиатрического стационара в течение двадцати
четырех часов с момента выявления указанных обстоятельств извещает об этом
прокурора и орган опеки и попечительства по месту жительства подопечного.
Сноска. Статья 126 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 127. Меры обеспечения безопасности при оказании
психиатрической помощи
1. Стационарная психиатрическая помощь осуществляется в наименее
ограничительных условиях, обеспечивающих безопасность госпитализированного лица и
других лиц, при соблюдении медицинским персоналом его прав и законных интересов.
2. Меры физического стеснения и изоляции при принудительной госпитализации и
пребывании в психиатрическом стационаре применяются только в тех случаях, формах и
на тот период времени, когда, по мнению врача-психиатра, иными методами невозможно
предотвратить действия госпитализированного лица, представляющего непосредственную
опасность для него или других лиц, и осуществляются при постоянном контроле
медицинского персонала. О формах и времени применения мер физического стеснения или
изоляции делается запись в медицинской документации с уведомлением его законного
представителя.
3. Сотрудники правоохранительных органов обязаны оказывать содействие
медицинским работникам при осуществлении принудительного освидетельствования,
принудительной госпитализации, обеспечивать безопасные условия для доступа к
госпитализируемому лицу с целью его осмотра, а также в случаях, угрожающих жизни и
здоровью окружающих со стороны госпитализированного лица (лица, подлежащего
госпитализации).
Сноска. Статья 127 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 128. Выписка из психиатрического стационара
1. Выписка из психиатрического стационара производится по выздоровлении
пациента или улучшении его психического состояния, когда не требуется дальнейшего
стационарного лечения, а также по завершении обследования или экспертизы, явившихся
основаниями для помещения в стационар.
2. Выписка пациента, добровольно находящегося в психиатрическом стационаре,
производится по его личному заявлению, заявлению его законного представителя или по
решению его лечащего врача.
3. Выписка пациента, госпитализированного в психиатрический стационар в
принудительном порядке, производится по заключению комиссии врачей-психиатров,
решению суда либо постановлению прокурора.
4. Выписка пациента, к которому по определению суда применены принудительные
меры медицинского характера, производится только по определению суда.
5. Пациенту, помещенному в психиатрический стационар добровольно, может быть
отказано в выписке, если комиссией врачей-психиатров психиатрической организации
будут установлены основания для госпитализации в принудительном порядке,
предусмотренные пунктом 1 статьи 94 настоящего Кодекса. В таком случае вопросы о
его пребывании в психиатрическом стационаре, продлении госпитализации и выписке из
стационара решаются в порядке, установленном пунктами 8 - 10 статьи 125 и пунктом 3
настоящей статьи.
Сноска. Статья 128 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 129. Основания для помещения лиц в
психоневрологические организации
1. Основанием для помещения в психоневрологическую организацию
несовершеннолетнего является заключение психолого-медико-педагогической
консультации; для лица, признанного судом недееспособным, - решение органа опеки и
попечительства, принятое на основании заключения врачебной комиссии с участием
врача-психиатра.
Помещение в психоневрологическую организацию совершеннолетнего лица,
страдающего психическим расстройством (заболеванием), но не признанного
недееспособным, осуществляется по решению суда.
Заключение должно свидетельствовать о наличии у лица психического
расстройства (заболевания), лишающего его возможности находиться в
неспециализированной организации для социального обеспечения, а в отношении
дееспособности лица - также сведения об отсутствии основания для постановки перед
судом вопроса о признании его недееспособным.
2. Органы опеки и попечительства обязаны принимать меры для охраны
имущественных интересов лиц, помещаемых в психоневрологическую организацию.
3. Основанием для направления несовершеннолетнего в психоневрологическую
организацию с целью специального обучения является наличие у лица психического
расстройства (заболевания). Направление производится на основании заявления
родителей либо его законного представителя и заключения республиканской, областной
или городских психолого-медико-педагогических консультаций. Заключение должно
содержать сведения о необходимости обучения несовершеннолетнего в условиях
специальной школы для детей с нарушением интеллектуального развития.
4. Основанием для перевода лица, страдающего психическим расстройством
(заболеванием), из психоневрологической организации или школы специального обучения
в аналогичную организацию общего типа является заключение врачебной комиссии с
участием врача-психиатра, психолого-медико-педагогической консультации об
отсутствии медицинских показаний к проживанию либо обучению в специализированной
психоневрологической организации.
5. Выписка из психоневрологической организации или школы специального
обучения производится:
1) по личному заявлению лица, страдающего психическим расстройством
(заболеванием), при наличии заключения врачебной комиссии с участием врача-
психиатра о том, что по состоянию здоровья это лицо способно проживать
самостоятельно;
2) по заявлению родителей, иных родственников или законного представителя,
обязующихся осуществлять уход за выписываемым несовершеннолетним либо за лицом,
признанным судом недееспособным.
Сноска. Статья 129 с изменениями, внесенными Законом РК от 29.12.2010 № 375-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Глава 21. ОКАЗАНИЕ МЕДИКО-СОЦИАЛЬНОЙ ПОМОЩИ БОЛЬНЫМ
АЛКОГОЛИЗМОМ, НАРКОМАНИЕЙ И ТОКСИКОМАНИЕЙ Статья 130. Организация медицинской помощи больным
алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией
1. Государство обеспечивает систему мер по предупреждению и лечению
алкоголизма, наркомании и токсикомании.
2. Принудительные меры медицинского характера применяются по решению суда в
отношении лиц, совершивших преступления, признанных нуждающимися в лечении от
алкоголизма или наркомании либо токсикомании, а также к лицам, совершившим
административное правонарушение и признанным больными хроническим алкоголизмом,
наркоманией или токсикоманией и уклоняющимся от добровольного лечения.
Статья 131. Обращение в медицинские организации больных
алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией и
нуждающихся в медико-социальной реабилитации
1. Медико-социальная реабилитация лиц, больных алкоголизмом, наркоманией и
токсикоманией, проводится добровольно при их обращении за медицинской помощью в
медицинские организации, оказывающие наркологическую помощь, и, по желанию
пациента, может осуществляться анонимно.
2. Несовершеннолетнему лицу, больному алкоголизмом, наркоманией и
токсикоманией, а также больному наркоманией, признанному судом недееспособным,
медико-социальная реабилитация проводится с согласия их законных представителей.
Статья 132. Порядок признания лица больным алкоголизмом,
наркоманией и токсикоманией
1. Признание лица больным алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией
осуществляется государственными организациями здравоохранения после
соответствующего медицинского освидетельствования в порядке, установленном
уполномоченным органом.
2. В случае несогласия лица с признанием его больным алкоголизмом,
наркоманией и токсикоманией такое решение может быть обжаловано в вышестоящий орган
управления здравоохранением и (или) в суд.
Статья 133. Права лиц, больных алкоголизмом, наркоманией
и токсикоманией
1. Лица, больные алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, имеют право на:
1) получение квалифицированной медицинской помощи;
2) выбор наркологической организации;
3) получение информации о своих правах, характере имеющихся у них
наркологических расстройств, применяемых методах лечения и медико-социальной
реабилитации;
4) проведение медико-социальной реабилитации по месту жительства, а также в
случае необходимости - по месту нахождения.
2. Больной наркоманией или его законный представитель имеет право отказаться
от предлагаемой медико-социальной реабилитации на любой стадии.
3. Лицу, отказавшемуся от медико-социальной реабилитации, либо его законному
представителю должны быть разъяснены возможные последствия отказа от медико-
социальной реабилитации. Отказ от медико-социальной реабилитации с указанием
сведений о возможных последствиях оформляется записью в медицинской документации за
подписью лица, больного наркоманией, или его законного представителя и врача
психиатра-нарколога.
4. Не допускается ограничение прав и свобод лиц, больных наркоманией, только
на основании наличия диагноза наркомании, факта нахождения под динамическим
наблюдением в наркологической организации, за исключением случаев, предусмотренных
законами Республики Казахстан.
Статья 134. Учет и наблюдение лиц, больных алкоголизмом,
наркоманией и токсикоманией
Лица, признанные больными алкоголизмом, наркоманией и токсикоманией, подлежат
учету и наблюдению в организациях здравоохранения по месту жительства и проходят в
них поддерживающее лечение в порядке, устанавливаемом уполномоченным органом.
Глава 22. ОКАЗАНИЕ МЕДИЦИНСКОЙ ПОМОЩИ ОТДЕЛЬНЫМ
КАТЕГОРИЯМ ГРАЖДАН
Статья 135. Оказание медицинской помощи военнослужащим,
кандидатам в космонавты, космонавтам,
сотрудникам специальных государственных
органов и правоохранительных органов, членам
их семей и пенсионерам этих органов
Сноска. Заголовок с изменениями, внесенными законами РК от 06.01.2011 № 379-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 06.01.2012 № 529-IV (вводится в действие по
истечении двадцати одного календарного дня после его первого официального
опубликования); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования).
1. Военнослужащим, кандидатам в космонавты, космонавтам, сотрудникам
специальных государственных органов и правоохранительных органов, членам их семей и
пенсионерам этих органов медицинская помощь организуется в соответствии
с законами Республики Казахстан.
2. При их отсутствии по месту прохождения службы или по месту жительства или
при отсутствии в ведомственных медицинских организациях соответствующих отделений,
специалистов либо специального оборудования медицинская помощь оказывается в
медицинских организациях в рамках гарантированного объема бесплатной медицинской
помощи.
Сноска. Статья 135 с изменениями, внесенными законами РК от 06.01.2011 № 379-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования); от 06.01.2012 № 529-IV (вводится в действие по
истечении двадцати одного календарного дня после его первого официального
опубликования); от 13.02.2012 № 553-IV (вводится в действие по истечении десяти
календарных дней после его первого официального опубликования).
Статья 136. Оказание медицинской помощи гражданам,
подвергшимся воздействию ионизирующего
излучения
1. Граждане, подвергшиеся воздействию ионизирующего излучения, получают
медицинскую помощь в соответствии с законами Республики Казахстан.
2. Порядок забора, хранения и использования крови и тканей граждан,
подвергшихся воздействию ионизирующего излучения, устанавливает Правительство
Республики Казахстан.
Статья 137. Оказание медицинской помощи гражданам,
пострадавшим вследствие экологического
бедствия
1. К гражданам, пострадавшим вследствие экологического бедствия, относятся
категории лиц, установленные законами Республики Казахстан.
2. Граждане, пострадавшие вследствие экологического бедствия, получают
медицинскую помощь в соответствии с законами Республики Казахстан.
Статья 138. Оказание медицинской помощи гражданам,
свобода которых ограничена
Гражданам, свобода которых ограничена, а также отбывающим наказание по
приговору суда в местах лишения свободы, помещенным в специальные учреждения,
медицинская помощь оказывается в порядке, определяемом уполномоченным органом и
иными государственными органами в пределах своей компетенции, установленной
законами Республики Казахстан.
Глава 23. РЕГУЛИРОВАНИЕ ОТДЕЛЬНЫХ ОТНОШЕНИЙ В ОБЛАСТИ
ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 139. Порядок хирургического вмешательства,
переливания крови, ее компонентов и
применения инвазивных методов диагностики
1. Хирургическое вмешательство, переливание крови, ее компонентов и
применение инвазивных методов диагностики применяются с письменного согласия
больных.
Больным, страдающим психическими расстройствами (заболеваниями), признанным
судом недееспособными, и несовершеннолетним хирургическое вмешательство,
переливание крови и ее компонентов, инвазивные методы диагностики проводятся с
письменного согласия их законных представителей.
2. Согласие может быть отозвано, за исключением тех случаев, когда
медицинские работники по жизненным показаниям уже приступили к хирургическому
вмешательству и его прекращение невозможно в связи с угрозой для жизни и здоровья
пациента.
3. В случаях, когда промедление выполнения хирургического вмешательства,
переливания крови и ее компонентов, инвазивных методов диагностики угрожает жизни
больного, а получить согласие больного или его законных представителей не
представляется возможным, решение принимает врач или консилиум с последующим
информированием больного или его законных представителей о принятых мерах.
Статья 140. Определение биологической смерти. Условия
прекращения искусственных мер по поддержанию
жизни
1. Биологическая смерть представляет собой прекращение жизнедеятельности
организма, при котором жизненно важные функции необратимо угасли.
2. Биологическая смерть констатируется медицинским работником на основании
совокупности следующих признаков:
1) остановки сердечной деятельности;
2) прекращения дыхания;
3) прекращения функций центральной нервной системы.
3. Искусственные меры по поддержанию жизни могут быть прекращены только при:
1) констатации биологической смерти;
2) необратимой гибели головного мозга, зафиксированной консилиумом, при
условии письменного единогласного согласия близких родственников и (или) законных
представителей.
Статья 141. Эвтаназия
Осуществление эвтаназии запрещается.
Статья 142. Анатомический дар
1. Анатомический дар - добровольное пожертвование дееспособным лицом тканей
и (или) органов (частей органов) как при жизни, так и после его смерти,
осуществляемое лицом посредством надлежаще оформленного договора или завещания.
2. Сведения об анатомическом даре разглашению не подлежат.
3. В качестве анатомического дара, помимо завещанных тканей и (или) органов
(частей органов), признаются также трупы лиц, не опознанные и не востребованные в
течение сорока пяти дней со дня их обнаружения.
4. Анатомический дар может быть использован в научных, научно-практических и
учебных целях для проведения биомедицинских исследований.
5. Порядок и условия совершения и передачи организациям здравоохранения
анатомического дара определяются Правительством Республики Казахстан.
РАЗДЕЛ 6. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В СФЕРЕ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО
БЛАГОПОЛУЧИЯ НАСЕЛЕНИЯ И ОХРАНА ОБЩЕСТВЕННОГО ЗДОРОВЬЯ
Глава 24. ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В СФЕРЕ САНИТАРНО-ЭПИДЕМИОЛОГИЧЕСКОГО
БЛАГОПОЛУЧИЯ НАСЕЛЕНИЯ Статья 143. Система государственной
санитарно-эпидемиологической службы
В единую систему государственной санитарно-эпидемиологической службы входят:
1) государственный орган в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения;
2) структурные подразделения иных государственных органов, осуществляющие
деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
3) государственные организации, осуществляющие деятельность в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения.
Статья 144. Государственное санитарно-эпидемиологическое
нормирование
1. Государственное санитарно-эпидемиологическое нормирование является
деятельностью санитарно-эпидемиологической службы и включает в себя:
1) разработку единых требований по обоснованию документов санитарно-
эпидемиологического нормирования и контроль за их разработкой;
2) разработку (переработку), экспертизу, утверждение и опубликование
документов санитарно-эпидемиологического нормирования;
3) изучение, обобщение практики применения, контроль за применением
документов санитарно-эпидемиологического нормирования;
4) формирование и ведение единого банка данных документов санитарно-
эпидемиологического нормирования;
5) гармонизацию документов санитарно-эпидемиологического нормирования с
общепринятыми международными требованиями.
2. Документами государственной системы санитарно-эпидемиологического
нормирования являются санитарные правила, гигиенические нормативы, инструкции,
методические рекомендации, методические указания, методики, приказы, технические
регламенты, правила и стандарты.
3. Порядок разработки и утверждения документов государственной системы
санитарно-эпидемиологического нормирования, за исключением санитарных правил и
гигиенических нормативов, утверждается уполномоченным органом.
4. Санитарные правила являются нормативными правовыми актами в сфере
санитарно-эпидемиологического благополучия населения, устанавливающими санитарно-
эпидемиологические требования (в том числе критерии безопасности и (или)
безвредности факторов среды обитания, предпринимательской и иной деятельности,
продукции, работ и услуг для человека), несоблюдение которых создает угрозу жизни
или здоровью человека, а также угрозу возникновения и распространения заболеваний.
5. Гигиенический норматив - установленное исследованиями допустимое
максимальное или минимальное количественное и (или) качественное значение
показателя, характеризующего тот или иной фактор среды обитания с позиции его
безопасности и (или) безвредности для человека.
6. Нормативные правовые акты в сфере санитарно-эпидемиологического
благополучия населения, гигиенические нормативы обязательны для исполнения всеми
физическими и юридическими лицами, находящимися на территории Республики Казахстан.
7. Государственные органы при разработке и утверждении нормативных правовых
актов, касающихся вопросов санитарно-эпидемиологического благополучия населения,
обязаны согласовывать их с уполномоченным органом.
Сноска. Статья 144 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-IV
(вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 145. Санитарно-эпидемиологические требования
Санитарные правила, гигиенические нормативы устанавливают санитарно-
эпидемиологические требования к:
1) содержанию и эксплуатации производственных, общественных, жилых и
других помещений, зданий, сооружений, оборудования, транспортных средств;
2) выбору земельного участка под строительство;
3) проектированию, строительству, реконструкции, ремонту и вводу
в эксплуатацию и содержанию объектов;
4) продукции производственно-технического назначения;
5) товарам хозяйственно-бытового и гигиенического назначения и технологиям их
производства;
6) пищевой продукции и пищевым продуктам, условиям их производства,
расфасовки, транспортировки, хранения, реализации, утилизации и уничтожения;
7) продукции, ввозимой на территорию Республики Казахстан, к организации и
системе контроля за содержанием в ней генетически модифицированных объектов и
опасных химических веществ, в том числе стойких органических загрязнителей;
8) организации специального, лечебно-профилактического, детского,
диетического и общественного питания населения;
9) применению химических веществ, ядов, биологических средств и материалов;
10) водоисточникам (местам водозабора для хозяйственно-питьевых
целей), хозяйственно-питьевому водоснабжению и местам культурно-бытового
водопользования и безопасности водных объектов;
11) атмосферному воздуху в городских и сельских населенных пунктах, на
территориях промышленных организаций, воздуху, микроклимату производственных, жилых
и других помещений;
12) почвам и их безопасности, содержанию территорий городских и сельских
населенных пунктов, промышленных, строительных площадок;
13) сбору, использованию, применению, обезвреживанию, транспортировке,
хранению и захоронению отходов производства и потребления;
14) условиям труда, бытового обслуживания, медицинского обеспечения,
специального и лечебно-профилактического питания;
15) условиям работы с биологическими и химическими веществами, ядами,
биологическими и микробиологическими организмами и их токсинами;
16) условиям работы с источниками физических факторов, оказывающих
воздействие на человека;
17) условиям воспитания, обучения, проживания и производственной практики
различных групп населения;
18) гигиеническому воспитанию и обучению населения;
19) обеспечению радиационной, химической, микробиологической,
токсикологической, паразитологической безопасности;
20) нормативно-технической документации (стандартам, стандартам организаций,
нормативным документам, рецептам), разрабатываемой на организацию работ и услуг,
новые виды сырья, технологическое оборудование и процессы, инструментарий,
продовольственное сырье и пищевые продукты, строительные материалы, источники
ионизирующего излучения, тару, химические, биологические и лекарственные средства,
упаковочные и полимерные материалы, парфюмерно-косметическую, полиграфическую
продукцию и другие товары широкого потребления;
21) организации и осуществлению работ и услуг, включающих разработку,
испытание, изготовление, производство, хранение, транспортировку, реализацию,
применение средств дезинфекции, дезинсекции и дератизации, оборудования,
материалов, содержание и эксплуатацию объектов дезинфекционной деятельности, а
также контроль эффективности и безопасности работ и услуг;
22) условиям проведения стерилизации и дезинфекции изделий медицинского
назначения;
23) условиям промышленного производства лекарственных средств;
24) йодированию поваренной пищевой соли и обогащению (фортификации) пищевых
продуктов;
25) применению и использованию потенциально опасных химических и
биологических веществ и определению их предельно допустимых концентраций;
26) организации и проведению санитарно-противоэпидемических
(профилактических) мероприятий, в том числе по осуществлению санитарной охраны
территории Республики Казахстан, введению ограничительных мероприятий, в том числе
карантина, в отношении больных инфекционными и паразитарными заболеваниями, по
проведению медицинских осмотров, профилактических прививок населения;
27) хранению и переработке сырья;
28) водоснабжению, канализованию, освещению и вентиляции объектов;
29) условиям перевозки и хранения грузов, ядовитых веществ;
30) условиям перевозки пассажиров;
31) ликвидации, консервации, перепрофилированию объектов;
32) осуществлению производственного контроля;
33) применению и использованию биологически активных добавок к пище.
Сноска. Статья 145 с изменением, внесенным Законом РК от 03.12.2011 № 505-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 146. Государственная регистрация, перерегистрация
и отзыв решения о государственной регистрации
пищевой продукции и отдельных видов продукции
и веществ, оказывающих вредное воздействие на
здоровье человека
1. Государственной регистрации в государственном органе в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения подлежат пищевая продукция и отдельные
виды продукции и веществ, оказывающих вредное воздействие на здоровье человека,
включая:
1) впервые производимые (изготавливаемые) и впервые ввозимые (импортируемые)
на территорию Республики Казахстан продукты детского питания, пищевые и
биологически активные добавки к пище, генетически модифицированные объекты,
красители, средства дезинфекции, дезинсекции и дератизации, материалы и изделия,
контактирующие с водой и продуктами питания;
2) впервые ввозимые (импортируемые) на территорию Республики Казахстан,
впервые внедряемые в производство и ранее неиспользовавшиеся вещества и
изготовляемые на их основе материалы и препараты, представляющие потенциальную
опасность для населения.
2. Государственная регистрация пищевой продукции осуществляется в
соответствии с Законом Республики Казахстан "О безопасности пищевой продукции".
3. Государственная регистрация отдельных видов продукции и веществ,
оказывающих вредное воздействие на здоровье человека, проводится на основании:
1) экспертной оценки опасности веществ и отдельных видов продукции для
населения и среды обитания;
2) установления соответствия нормативным правовым актам в сфере санитарно-
эпидемиологического благополучия населения и гигиеническим нормативам содержания
веществ, отдельных компонентов продукции;
3) разработки специальных мер, в том числе условий утилизации и уничтожения
веществ и отдельных видов продукции, по предотвращению их вредного воздействия на
население и среду обитания.
4. Порядок государственной регистрации, перерегистрации и отзыва решения о
государственной регистрации продуктов детского питания, пищевых и биологически
активных добавок к пище, генетически модифицированных объектов, красителей, средств
дезинфекции, дезинсекции и дератизации, материалов и изделий, контактирующих с
водой и продуктами питания, химических веществ, отдельных видов продукции и
веществ, оказывающих вредное воздействие на здоровье человека, устанавливается
уполномоченным органом.
5. Расходы, связанные с проведением санитарно-эпидемиологической экспертизы и
научного обоснования пищевой продукции и отдельных видов продукции и веществ,
оказывающих вредное воздействие на здоровье человека, при их государственной
регистрации и перерегистрации, несут заявители.
6. Реестр веществ и продукции, зарегистрированных и разрешенных к применению
в Республике Казахстан, подлежит опубликованию в периодических печатных изданиях.
Статья 147. Санитарно-эпидемиологический мониторинг
1. Санитарно-эпидемиологический мониторинг является государственной системой
наблюдения за состоянием здоровья населения и среды обитания, их анализом, оценкой
и прогнозом, а также определением причинно-следственных связей между состоянием
здоровья населения и воздействием факторов среды обитания.
2. Санитарно-эпидемиологический мониторинг осуществляется государственными
органами и организациями санитарно-эпидемиологической службы в порядке,
определяемом уполномоченным органом.
Статья 148. Предупреждение возникновения и
распространения инфекционных и паразитарных
заболеваний, отравлений населения
1. В целях предупреждения возникновения и распространения инфекционных и
паразитарных заболеваний, отравлений населения проводятся предусмотренные
документами государственной системы санитарно-эпидемиологического нормирования
санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия, в том числе по
осуществлению санитарной охраны территории Республики Казахстан, введению
ограничительных мероприятий, в том числе карантина, по осуществлению
производственного контроля, в отношении больных инфекционными и паразитарными
заболеваниями, по проведению медицинских осмотров, профилактических прививок,
гигиенического воспитания и обучения населения.
2. Санитарно-противоэпидемические (профилактические) мероприятия подлежат
включению в документы Системы государственного планирования Республики Казахстан.
3. Больные инфекционными и паразитарными заболеваниями, лица с подозрением на
инфекционное и паразитарное заболевания, бактерионосители подлежат изоляции и
лечению, а находившиеся в контакте с ними лица - медицинскому наблюдению и при
необходимости изоляции и лечению.
4. Больные хроническими инфекционными и паразитарными заболеваниями,
хронические бактерионосители, представляющие опасность для окружающих, подлежат
временному отстранению от работы в соответствии с трудовым законодательством
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 148 с изменением, внесенным Законом РК от 03.07.2013 № 124-V
(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 149. Санитарная охрана территорий Республики
Казахстан
1. В пунктах пропуска через Государственную границу Республики Казахстан,
совпадающую с таможенной границей таможенного союза, за исключением автомобильных
пунктов пропуска, организовываются санитарно-карантинные пункты для осуществления
санитарно-карантинного надзора за пассажирами, экипажами, поездными бригадами,
транспортными средствами, грузами, представляющими опасность для здоровья
населения.
2. Санитарно-карантинный надзор в пунктах пропуска (санитарных карантинных
пунктах) через Государственную границу Республики Казахстан проводится
территориальными подразделениями государственного органа в области санитарно-
эпидемиологического благополучия населения.
В автомобильных пунктах пропуска через Государственную границу Республики
Казахстан санитарно-карантинный надзор проводится таможенными органами Республики
Казахстан.
3. Не допускаются к ввозу на территорию Республики Казахстан опасные грузы и
товары, ввоз которых запрещен, а также грузы и товары, в отношении которых
при проведении санитарно-карантинного надзора установлено, что их ввоз на
территорию Республики Казахстан создаст угрозу возникновения и распространения
инфекционных заболеваний или массовых неинфекционных заболеваний и отравлений.
Сноска. Статья 149 с изменениями, внесенными законами РК от 30.06.2010 № 297-
IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 06.01.2011 № 378-IV (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 150. Условия введения ограничительных мероприятий,
в том числе карантина, в случае угрозы
возникновения эпидемий инфекционных
заболеваний
1. В случае угрозы ввоза и распространения инфекционных и паразитарных
заболеваний уполномоченный орган в соответствии с настоящим Кодексом в пунктах
пропуска через Государственную границу Республики Казахстан, совпадающую с
таможенной границей таможенного союза, и на соответствующих территориях вводит
ограничительные мероприятия, в том числе карантин, с особыми условиями
предпринимательской и (или) иной деятельности и жизни населения.
2. Оперативное руководство по координации деятельности центральных и местных
исполнительных органов, физических и юридических лиц в случаях введения
ограничительных мероприятий, в том числе карантина, возлагается на межведомственную
государственную комиссию по предупреждению и ликвидации чрезвычайных ситуаций и
территориальные комиссии по чрезвычайным ситуациям.
3. Ограничительные мероприятия, в том числе карантин, на отдельных объектах
вводятся (отменяются) решением главного государственного санитарного врача
соответствующей территории (на транспорте) или его заместителей, а также на
ведомственных объектах - руководителем подразделений государственных органов,
осуществляющих деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия
населения.
4. Порядок осуществления ограничительных мероприятий, в том числе карантина,
и перечень инфекционных заболеваний, при угрозе возникновения и распространения
которых вводятся ограничительные мероприятия, в том числе карантин, устанавливаются
Правительством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 150 с изменением, внесенным Законом РК от 30.06.2010 № 297-IV
(вводится в действие с 01.07.2011).
Статья 151. Регистрация и расследование случаев
инфекционных и паразитарных, профессиональных
заболеваний и отравлений
1. Все случаи инфекционных и паразитарных, профессиональных заболеваний и
отравлений подлежат регистрации организациями здравоохранения по месту их
выявления, государственному учету и ведению отчетности государственными органами и
организациями санитарно-эпидемиологической службы. Порядок регистрации, ведения
учета указанных случаев заболеваний и отравлений, а также порядок ведения
отчетности по ним устанавливаются уполномоченным органом.
2. Случаи инфекционных и паразитарных, профессиональных заболеваний и
отравлений населения подлежат расследованию специалистами санитарно-
эпидемиологической службы в порядке, установленном уполномоченным органом.
Статья 152. Дезинфекционные, дезинсекционные и
дератизационные мероприятия
1. В целях предупреждения возникновения, распространения инфекционных и
паразитарных заболеваний индивидуальные предприниматели, физические и юридические
лица обязаны за счет своих средств проводить по эпидемиологическим показаниям и
предписаниям, постановлениям должностных лиц санитарно-эпидемиологической службы
комплекс мер, направленных на уничтожение возбудителей инфекционных и паразитарных
заболеваний (дезинфекция), насекомых, других членистоногих (дезинсекция) и
истребление грызунов (дератизация).
2. При возникновении эпидемических чрезвычайных ситуаций за счет бюджетных
средств проводятся внеочередные обязательные дезинфекционные, дезинсекционные и
дератизационные мероприятия по решению местных исполнительных органов областей,
города республиканского значения и столицы по представлению государственных органов
санитарно-эпидемиологической службы.
3. Очаговая дезинфекция проводится медицинскими организациями, а также
организациями санитарно-эпидемиологической службы.
Глава 25. ОХРАНА ОБЩЕСТВЕННОГО ЗДОРОВЬЯ
Статья 153. Цель и виды профилактики заболеваний
1. Целью профилактики заболеваний является предупреждение возникновения или
прогрессирования заболеваний, а также их последствий и осложнений.
2. Профилактика заболеваний подразделяется на первичную, вторичную и
третичную.
Первичная профилактика заболеваний (массовая и индивидуальная) направлена на
создание благоприятных условий жизнедеятельности в целях предупреждения
возникновения заболеваний.
Вторичная профилактика заболеваний направлена на предупреждение
прогрессирования заболеваний на ранних стадиях и их последствий.
Третичная профилактика заболеваний направлена на контролирование уже
развившихся осложнений, повреждений органов и тканей.
Статья 154. Формирование здорового образа жизни
1. Формирование здорового образа жизни включает в себя пропаганду здорового
образа жизни, здорового питания и профилактику заболеваний путем информационного
обеспечения, гигиенического обучения и воспитания населения в вопросах укрепления
здоровья и предупреждения болезней, связанных с образом жизни.
2. Формирование здорового образа жизни обеспечивается субъектами
здравоохранения при координации и методическом руководстве уполномоченным органом
совместно с другими государственными органами, с участием международных организаций
и общественных объединений.
Статья 155. Медицинские осмотры
1. Основными целями проведения медицинских осмотров являются обеспечение
своевременного медицинского обследования, направленного на формирование и
укрепление здоровья, выявление и предупреждение распространения заболеваний, в том
числе профессиональных, отравлений, несчастных случаев, а также на обеспечение
безопасности труда и охраны здоровья работников организаций, лиц, осуществляющих
какую-либо хозяйственную и (или) производственную деятельность.
2. Медицинские осмотры могут быть обязательными и профилактическими.
3. Обязательные медицинские осмотры подразделяются на предварительные и
периодические.
Предварительные обязательные медицинские осмотры проводятся при поступлении
на работу или учебу с целью выяснения пригодности к выполнению обязанностей по
профессии или учебе, а также предупреждения общих, профессиональных и
нераспространения инфекционных и паразитарных заболеваний.
Периодические обязательные медицинские осмотры проводятся с целью обеспечения
динамического наблюдения за состоянием здоровья работающих, своевременного
установления начальных признаков заболеваний, предупреждения общих,
профессиональных и нераспространения инфекционных и паразитарных заболеваний.
4. Перечень вредных производственных факторов, профессий, при которых
проводятся обязательные медицинские осмотры, а также порядок и периодичность
проведения данных осмотров устанавливаются Правительством Республики Казахстан.
5. Работодатели обеспечивают за счет своих средств своевременное прохождение
периодических обязательных медицинских осмотров работниками, подлежащими данным
осмотрам, в соответствии с законодательством Республики Казахстан в области
здравоохранения.
6. Профилактические медицинские осмотры подразделяются на массовые и
выборочные.
Массовые профилактические медицинские осмотры проводятся сплошным методом
целевым группам населения с целью выявления заболеваний на ранних стадиях и
предупреждения развития заболеваний, факторов риска, способствующих возникновению
заболеваний, формирования и укрепления здоровья населения.
Выборочные медицинские осмотры проводятся с целью динамического наблюдения,
осуществления комплекса мероприятий по лечению заболеваний и восстановлению
здоровья граждан, страдающих определенными заболеваниями или относящихся к группе
риска.
7. Целевые группы лиц, подлежащих профилактическим медицинским осмотрам, а
также порядок и периодичность проведения данных осмотров устанавливаются
уполномоченным органом на основе доказанных научных данных об их эффективности,
безопасности и экономической целесообразности.
8. Работодатели создают условия для прохождения профилактических медицинских
осмотров лицами, подлежащими данным осмотрам, в соответствии с перечнем
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи, утверждаемым Правительством
Республики Казахстан.
9. Индивидуальные предприниматели и юридические лица, занятые в сфере
производства и хозяйственной деятельности, не должны допускать к работе лиц, не
прошедших предварительные или периодические медицинские осмотры или признанных
непригодными к работе по состоянию здоровья.
10. Порядок выдачи, учета и ведения личных медицинских книжек определяет
Правительство Республики Казахстан.
11. Своевременность проведения и прохождения обязательных и профилактических
медицинских осмотров контролируется государственными органами, осуществляющими
деятельность в сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения, в сфере
оказания медицинских услуг, и государственными инспекторами труда уполномоченного
органа по труду.
Сноска. Статья 155 с изменениями, внесенными Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 156. Проведение профилактических прививок
1. Физические лица, находящиеся на территории Республики Казахстан, обязаны
получать профилактические прививки против инфекционных и паразитарных заболеваний в
рамках гарантированного объема бесплатной медицинской помощи.
2. Перечень заболеваний, против которых проводятся профилактические прививки,
порядок, сроки их проведения и группы населения, подлежащие плановым
прививкам, определяются Правительством Республики Казахстан.
3. Хранение, транспортировка и использование профилактических
(иммунобиологических, диагностических, дезинфицирующих) препаратов должны
осуществляться в порядке, установленном Правительством Республики Казахстан.
4. Хранение профилактических (иммунобиологических, диагностических,
дезинфицирующих) препаратов, закупаемых местными органами государственного
управления здравоохранением областей, города республиканского значения и столицы,
осуществляется на складах уполномоченного органа.
Сноска. Статья 156 с изменением, внесенным Законом РК от 05.07.2011 № 452-
IV (вводится в действие с 13.10.2011).
Статья 157. Профилактика неинфекционных заболеваний, в том
числе профессиональных, и травматизма
1. Профилактика неинфекционных заболеваний, в том числе профессиональных,
включает:
1) профилактику поведенческих факторов риска заболеваний и повышение
медицинской грамотности населения путем:
пропаганды здорового образа жизни и здорового питания;
информирования населения через средства массовой информации, обучающие
программы по вопросам профилактики заболеваний;
организацию школ здоровья по обучению лиц, страдающих хроническими
неинфекционными заболеваниями, необходимым приемам самопомощи;
2) мониторинг факторов риска заболеваний прикрепленного населения
специалистами первичной медико-санитарной помощи, профессиональных заболеваний
работающих - специалистами государственных органов, осуществляющими деятельность в
сфере санитарно-эпидемиологического благополучия населения;
3) минимизацию влияния производственных факторов риска заболеваний
государственными органами в пределах их полномочий, иными органами и организациями,
а также индивидуальными предпринимателями;
4) выявление лиц с хроническими неинфекционными заболеваниями, в том числе
профессиональными, путем проведения медицинских осмотров населения, мотивации
раннего обращения;
5) динамическое наблюдение и своевременное оздоровление лиц с хроническими
заболеваниями, в том числе профессиональными, включая амбулаторное лекарственное
обеспечение отдельных категорий граждан, восстановительное лечение и медико-
социальную реабилитацию;
6) временный перевод на более легкую работу по состоянию здоровья на срок,
указанный в медицинском заключении, в соответствии с порядком, утверждаемым
уполномоченным органом.
2. Профилактика травматизма осуществляется на межсекторальном уровне
государственными органами в пределах их полномочий, физическими и юридическими
лицами.
Статья 158. Профилактика зависимости от психоактивных
веществ
1. Профилактика зависимости от психоактивных веществ включает:
1) пропаганду знаний о вреде зависимости от психоактивных веществ, а также
медико-социально-правовых аспектах их употребления;
2) запрещение рекламы в сфере оборота психоактивных веществ, запрещение
пропаганды о способах, методах разработки, изготовления и использования, местах
приобретения психоактивных веществ, а также ограничение специализированными
медицинскими изданиями рекламы образцов лекарственных препаратов, содержащих
наркотические средства, психотропные вещества и прекурсоры;
3) профилактическое наблюдение и учет лиц группы риска с психическими и
поведенческими расстройствами (заболеваниями), вызванными употреблением
психоактивных веществ;
4) добровольное, анонимное лечение лиц, страдающих зависимостью от
психоактивных веществ;
5) добровольную медико-социальную реабилитацию наркологических больных.
2. Профилактика зависимости от психоактивных веществ осуществляется всеми
физическими и юридическими лицами в пределах имеющихся у них прав.
Статья 159. Профилактика и ограничение табакокурения,
алкоголизма
1. Профилактика и ограничение табакокурения, алкоголизма направлены на защиту
здоровья населения, введение возрастного ценза для лиц, имеющих право приобретать
табачные, алкогольные изделия, формирование отношения населения к табакокурению,
употреблению алкоголя как к факторам повышенного риска для жизни и здоровья,
проведение согласованных мероприятий по профилактике распространения табакокурения,
алкоголизма.
2. Запрещается продажа табачных изделий:
1) лицам и лицами в возрасте до восемнадцати лет;
2) из открытых пачек табачного изделия или штучная продажа;
3) без непосредственного участия продавца, посредством торговых автоматов,
иных электронных или механических устройств;
4) в зданиях и на территориях организаций здравоохранения, образования,
физкультурно-оздоровительных, спортивных и спортивно-технических сооружений,
стадионов;
5) без соответствующих документов, подтверждающих качество продукции;
6) без маркировки акцизными марками или учетно-контрольными марками;
7) если пачка табачного изделия содержит менее двадцати сигарет;
8) без нанесенных на пачку табачного изделия, упаковку табачного изделия
сведений о составе, об уровне содержания смолистых веществ, никотина и о не менее
трех вредных соединениях - системных ядах, канцерогенных и мутагенных веществах.
Порядок размещения на пачке табачного изделия, упаковке табачного изделия сведений
о составе, об уровне содержания смолистых веществ, никотина и о системных ядах,
канцерогенных и мутагенных веществах утверждается Правительством Республики
Казахстан;
9) без нанесенного на пачку табачного изделия предупреждения о вреде
табакокурения;
10) без нанесенной на пачку табачного изделия, на упаковку табачного изделия
надписи о запрете продажи лицам, не достигшим восемнадцати лет;
11) на пачке табачного изделия, на упаковке табачного изделия которых
содержатся слова "с низким содержанием смол", "легкие", "очень легкие" или "мягкие"
либо иные словосочетания, в том числе на иностранных языках, создающие ложное
впечатление о меньшей вредности табачного изделия по сравнению с другими;
12) с полок самообслуживания;
13) в составе наборов с другими товарами;
14) в помещениях торговых организаций, осуществляющих торговлю товарами
детского ассортимента.
3. В местах, где осуществляется продажа табачных изделий, на видном месте
должна быть размещена надпись следующего содержания: "Продажа табачных изделий
лицам и лицами в возрасте до восемнадцати лет запрещена", а также предупреждение о
вреде курения, утвержденное Правительством Республики Казахстан.
4. При продаже табачных изделий гражданам, чей возраст, судя по их внешнему
виду, менее восемнадцати лет, лица, осуществляющие торговлю табачными изделиями,
обязаны:
1) требовать предъявления документа, удостоверяющего личность, с целью
определения действительного возраста покупателя;
2) отказать в продаже табачных изделий в том случае, если не был предъявлен
документ, удостоверяющий личность.
5. Курение запрещается в:
1) организациях образования, а также в организациях для отдыха
несовершеннолетних;
2) организациях здравоохранения;
3) пунктах общественного питания;
4) кинотеатрах, театрах, цирках, концертных, смотровых и выставочных залах,
на спортивных аренах и в других крытых сооружениях, предназначенных для массового
отдыха, в том числе в ночных клубах, на дискотеках;
5) музеях, библиотеках и лекториях;
6) в неустановленных местах в поездах и на судах морского и речного
транспорта;
6-1) на борту воздушного судна, в салонах автобусов, микроавтобусов при
осуществлении перевозок пассажиров, троллейбусов, такси и городского рельсового
транспорта;
7) зданиях аэропортов, железнодорожных, автомобильных и водных вокзалов;
8) государственных органах и организациях;
9) помещениях, являющихся рабочими местами;
10) подъездах домов.
6. Нормы, предусмотренные в подпунктах 3), 6), 7) пункта 5 настоящей статьи,
не применяются в тех случаях, если для курения выделены специальные оборудованные
места.
7. Места, выделенные специально для курения, должны быть оборудованы в
соответствии с требованиями, установленными Правительством Республики Казахстан.
8. Производитель, импортер табачных изделий обязаны ежегодно до 1 февраля
следующего года представлять в порядке, утвержденном Правительством Республики
Казахстан, отчеты о результатах лабораторных исследований по предельно допустимому
содержанию никотина и смолистых веществ во всех марках табака и табачных изделий,
об ингредиентах табачных изделий, которые они выпускали или намерены выпускать,
продавали или распространяли иным образом в предшествующие двенадцать месяцев на
территории Республики Казахстан.
9. Исследование содержания никотина, смолистых веществ и других вредных
соединений - системных ядов, канцерогенных и мутагенных веществ в табачных изделиях
проводится производителем, импортером табачных изделий за их счет в лабораториях,
аккредитованных в соответствии с законодательством Республики Казахстан.
10. Запрещаются ввоз, производство, продажа и распространение табачных
изделий, превышающих предельно допустимые уровни содержания никотина и смолистых
веществ, определяемые Правительством Республики Казахстан.
11. Запрещаются производство, продажа и распространение товаров, имитирующих
табачные изделия.
12. В местах, запрещенных для курения, должны быть размещены знаки о запрете
курения.
13. Пачка табачного изделия, упаковка табачного изделия должны содержать
предупреждение о вреде курения, утвержденное Правительством Республики Казахстан, и
соответствовать следующим требованиям:
1) занимать не менее сорока процентов каждой большей по площади стороны пачки
табачного изделия, упаковки табачного изделия;
2) не должна печататься на прозрачной оберточной пленке или каком-либо другом
внешнем оберточном материале;
3) выполняться в виде рисунка (пиктограммы, графика) и надписи.
14. Запрещается реализация алкогольной продукции:
1) лицам в возрасте до двадцати одного года;
2) в определенные дни и часы, установленные законодательством Республики
Казахстан об административных правонарушениях;
3) в иных случаях, предусмотренных законодательством Республики Казахстан.
Сноска. Статья 159 с изменениями, внесенными законами РК от 05.07.2011 № 452-
IV (порядок введения в действие см. ст. 2); от 04.07.2013 № 132-V (вводится в
действие по истечении десяти календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 160. Профилактика железодефицитных состояний
1. Железодефицитная анемия - патологический процесс организма, обусловленный
недостаточным поступлением и усвоением железа в организме с продуктами питания,
увеличенными потерями железа при некоторых хронических заболеваниях желудочно-
кишечного тракта, мочеполовой системы и системы крови, увеличенной потребностью в
железе.
2. Мероприятия по профилактике железодефицитных состояний осуществляются на
принципах:
1) ответственности государственных органов, физических и юридических лиц за
обеспечение и соблюдение требований к производству, ввозу, вывозу, реализации и
движению на других этапах оборота обогащенных пищевых продуктов в Республике
Казахстан;
2) профилактического обеспечения железосодержащими препаратами целевых групп
населения;
3) доступности получения медицинской помощи в организациях здравоохранения
лицам, страдающим железодефицитной анемией;
4) обогащения (фортификации) муки и иных пищевых продуктов железосодержащими
витаминами, минералами и другими веществами.
3. Пшеничная мука высшего и первого сортов, реализуемая на территории
Республики Казахстан, подлежит обязательному обогащению (фортификации)
железосодержащими витаминами, минералами и другими веществами.
Порядок обогащения (фортификации) пищевой продукции определяется
Правительством Республики Казахстан.
Статья 161. Профилактика йододефицитных заболеваний
1. Мероприятия по профилактике йододефицитных заболеваний осуществляются на
принципах:
1) ответственности государственных органов, физических и юридических лиц за
обеспечение и соблюдение требований к производству, ввозу, вывозу, реализации
йодированной пищевой и кормовой соли в Республике Казахстан;
2) доступности получения медицинской помощи в организациях здравоохранения
лицам, страдающим йододефицитными заболеваниями;
3) защиты прав граждан в случае утраты здоровья в результате вредного
воздействия йодированной пищевой соли и другой, обогащенной соединениями йода
пищевой продукции.
2. Йодирование пищевой и кормовой соли производится в соответствии
с законодательством Республики Казахстан о профилактике йододефицитных заболеваний.
РАЗДЕЛ 7. ДОНОРСТВО И ТРАНСПЛАНТАЦИЯ
Глава 26. ДОНОРСТВО КРОВИ И ЕЕ КОМПОНЕНТОВ
Статья 162. Донорство, заготовка крови, ее компонентов и
препаратов
1. Донорство крови и ее компонентов (далее - донорство) - добровольное
участие доноров в охране здоровья граждан путем дачи (донации) крови и ее
компонентов для медицинских целей.
2. Донорство включает комплекс мероприятий по медицинскому
освидетельствованию донора, заготовке от него крови, выделению и хранению
компонентов крови.
3. Процесс заготовки крови и ее компонентов включает:
1) дачу (донацию) крови - разовое извлечение крови, даваемой донором;
2) дачу (донацию) плазмы - разовое извлечение плазмы крови методом
плазмафереза.
В зависимости от иммунных характеристик получаемой плазмы различают:
изоиммунную плазму, содержащую в определенной концентрации специфические
белковые структуры (изоиммунные антитела), используемую для производства препаратов
крови и диагностических реагентов;
иммунную плазму, содержащую в определенной концентрации специфические
белковые структуры (иммунные антитела) естественного или искусственного
происхождения, обладающие свойством целенаправленного лечебного взаимодействия на
определенные виды возбудителей заболеваний. Иммунная плазма используется для
переливания реципиенту или для производства препаратов крови;
3) дачу (донацию) клеток - разовое извлечение клеток крови донора методом
цитафереза.
4. В процессе заготовки и переработки крови получают:
1) компоненты крови - составные части крови, выделенные из нее в виде клеток
и бесклеточных сред;
2) препараты крови - лекарственные средства, полученные при переработке
компонентов крови.
5. Номенклатура, правила заготовки, переработки, хранения, реализации крови,
ее компонентов, а также правила хранения, переливания крови, ее компонентов и
препаратов утверждаются уполномоченным органом.
Статья 163. Организации здравоохранения и иные
организации, осуществляющие деятельность
в сфере донорства, заготовки крови,
ее компонентов и препаратов
1. Заготовку, переработку, хранение и реализацию крови и ее компонентов
осуществляют государственные организации здравоохранения, имеющие соответствующую
лицензию.
2. Производство препаратов крови осуществляют организации, имеющие
соответствующую лицензию.
3. Организации здравоохранения и иные организации,
осуществляющие деятельность в сфере донорства, заготовки крови, ее компонентов и
препаратов, несут ответственность за их качество в порядке, установленном законами
Республики Казахстан.
4. В случае введения чрезвычайного или военного положения на территории
Республики Казахстан организация донорства осуществляется в соответствии
с законодательством Республики Казахстан.
Статья 164. Обеспечение безопасности и качества донорской
крови, ее компонентов и препаратов
1. Безопасность донорской крови и ее компонентов обеспечивается путем
карантинизации, вирусинактивации, радиационного облучения и других методов,
разрешенных на территории Республики Казахстан.
2. Донорская кровь и ее компоненты подлежат контролю качества в
порядке, определяемом уполномоченным органом.
3. Запрещаются использование и реализация донорской крови, ее компонентов,
препаратов без соответствующей маркировки.
4. Организации здравоохранения и медицинские работники, осуществляющие
переливание донорской крови, ее компонентов и препаратов, обязаны обеспечить
соблюдение соответствующих требований по их безопасному применению.
Статья 165. Донор, его права и обязанности
1. Донором вправе быть физическое лицо в возрасте от восемнадцати лет,
прошедшее соответствующее медицинское обследование и не имеющее противопоказаний,
изъявившее добровольное желание осуществить дачу (донацию) крови и ее компонентов
для медицинских целей.
2. Донор вправе:
1) осуществить дачу (донацию) крови и ее компонентов безвозмездно;
2) осуществить дачу (донацию) крови и ее компонентов за плату в
размерах, установленных Правительством Республики Казахстан;
3) ознакомиться с результатами медицинского обследования;
4) быть поощренным в соответствии с настоящим Кодексом.
3. Донор обязан сообщить известные ему сведения обо всех существующих или
ранее перенесенных заболеваниях, а также об употреблении им наркотических средств,
психотропных веществ и прекурсоров.
Статья 166. Медицинское обследование донора
1. Перед дачей (донацией) крови и ее компонентов донор проходит обязательное
бесплатное медицинское обследование в порядке, установленном уполномоченным
органом.
2. Справки о состоянии здоровья для осуществления донорской функции выдаются
в государственных организациях здравоохранения бесплатно.
Статья 167. Гарантии, предоставляемые донору
1. В дни медицинского обследования и дачи (донации) крови и ее компонентов
работник, являющийся донором, освобождается от работы работодателем с сохранением
за ним средней заработной платы.
2. В случае, если по соглашению с работодателем работник, являющийся донором,
в дни дачи (донации) крови и ее компонентов приступил к работе, ему предоставляется
по его желанию другой день отдыха с сохранением за ним средней заработной платы
либо этот день может быть присоединен к ежегодному трудовому отпуску.
3. Не допускается привлечение лица в дни дачи (донации) крови и ее
компонентов к работам в ночное время, сверхурочным работам, тяжелым работам,
работам с вредными (особо вредными) и (или) опасными условиями труда.
4. Военнослужащий, являющийся донором, в дни дачи (донации) крови и ее
компонентов освобождается от несения нарядов, вахт и других форм службы.
5. Студенты, учащиеся, являющиеся донорами, в дни дачи (донации) крови и ее
компонентов освобождаются от учебно-воспитательного процесса.
6. Система поощрения доноров утверждается уполномоченным органом.
Дополнительные меры поощрения, предоставляемые донору с учетом суммарного
количества дач (донации) крови и ее компонентов, определяются нормативными
правовыми актами Республики Казахстан.
7. Донор, осуществляющий донорскую функцию безвозмездно, для восполнения
объема своей крови и энергетических затрат организма после дачи (донации) крови и
ее компонентов по выбору получает бесплатное питание либо его денежный эквивалент в
размере, устанавливаемом Правительством Республики Казахстан.
8. Донору, выполняющему донорскую функцию на платной основе, организацией
здравоохранения, осуществляющей деятельность в сфере заготовки крови и ее
компонентов, производится выплата в порядке и размерах, устанавливаемых
Правительством Республики Казахстан.
Статья 168. Обязанности работодателей и руководителей
организаций по созданию условий,
обеспечивающих развитие донорства
1. Работодатели и руководители организаций в целях создания условий,
обеспечивающих развитие донорства, обязаны:
1) оказывать содействие местным органам государственного управления
здравоохранением, государственным организациям здравоохранения в привлечении
граждан в ряды доноров;
2) безвозмездно предоставлять необходимые помещения и создавать условия для
взятия крови и ее компонентов;
3) беспрепятственно освобождать от работы работника, являющегося донором, в
день обследования и дачи (донации) крови и ее компонентов;
4) предоставлять работнику, являющемуся донором, установленные настоящим
Кодексом гарантии.
2. Работодатели и руководители организаций имеют право дополнительно поощрять
доноров.
Глава 27. ТРАНСПЛАНТАЦИЯ ТКАНЕЙ И (ИЛИ) ОРГАНОВ
(ЧАСТИ ОРГАНОВ)
Статья 169. Трансплантация тканей и (или) органов
(части органов) и условия их изъятия
1. Донором по трансплантации тканей и (или) органов (части органов) может
быть человек, труп человека или животное.
2. Принудительное изъятие тканей и (или) органов (части органов) человека и
их пересадка запрещаются.
3. Купля-продажа тканей и (или) органов (части органов) человека запрещается.
4. Живым донором по трансплантации может быть лицо, находящееся с реципиентом
в генетической связи или имеющее с ним тканевую совместимость (иммунологическое
свойство органических тканей, способствующее их приживлению к тканям другого
организма).
5. Живой донор должен пройти всестороннее медицинское обследование и получить
заключение консилиума о возможности изъятия у него тканей и (или) органов (части
органов).
6. Изъятие тканей и (или) органов (части органов) у живого донора,
являющегося несовершеннолетним или недееспособным лицом, возможно только при
одновременном соблюдении, наряду с указанными в настоящей статье, следующих
условий:
1) письменное нотариально удостоверенное согласие его законных
представителей, получивших необходимую информацию о состоянии здоровья в
соответствии со статьей 91 настоящего Кодекса;
2) отсутствие другого совместимого донора, способного дать соответствующее
согласие;
3) реципиент является братом или сестрой донора;
4) трансплантация призвана сохранить жизнь реципиента;
5) потенциальный донор не возражает против изъятия.
7. Согласие законных представителей несовершеннолетних или недееспособных лиц
может быть отозвано в любой момент до начала медицинского вмешательства.
8. Изъятие тканей и (или) органов (части органов) у живого донора может
осуществляться только с его письменного нотариально удостоверенного согласия.
9. Для трансплантации может быть изъят только один из парных органов, часть
органа или ткань, отсутствие которых не повлечет за собой необратимого расстройства
здоровья.
10. Изъятие тканей и (или) органов (части органов) у трупа не допускается,
если организация здравоохранения на момент изъятия поставлена в известность о том,
что при жизни данное лицо либо его супруг (супруга), близкие родственники или
законный представитель заявили о своем несогласии на изъятие его тканей и (или)
органов (части органов) после смерти для трансплантации реципиенту.
Ткани и (или) органы (части органов) могут быть изъяты у трупа для
трансплантации, если имеются бесспорные доказательства факта смерти,
зафиксированного консилиумом.
Заключение о смерти дается на основе констатации биологической смерти или
необратимой гибели головного мозга (смерти мозга) в порядке, установленном
уполномоченным органом.
11. Запрещается участие лиц, обеспечивающих изъятие тканей и (или) органов
(части органов) для последующей трансплантации, в констатации биологической смерти
или необратимой гибели головного мозга.
Статья 170. Порядок трансплантации тканей и (или) органов
(части органов)
1. Медицинское заключение о необходимости трансплантации тканей и (или)
органов (части органов) дается консилиумом соответствующей организации
здравоохранения.
2. Трансплантация тканей и (или) органов (части органов) осуществляется с
письменного согласия реципиента либо законного представителя несовершеннолетнего
реципиента или реципиента, признанного судом недееспособным.
3. Реципиент либо законный представитель несовершеннолетнего реципиента или
реципиента, признанного судом недееспособным, должен быть предупрежден о возможных
осложнениях для здоровья реципиента в связи с предстоящей трансплантацией.
4. Трансплантация инфицированных тканей и (или) органов (части органов)
запрещается.
5. Изъятие и консервация тканей и (или) органов (части органов) от живого
донора производятся только в государственных организациях здравоохранения и в
организациях здравоохранения с государственным участием, а также в Национальном
холдинге в области здравоохранения и его дочерних организациях, осуществляющих
деятельность по специальности "трансплантология" в соответствии с лицензией.
6. Изъятие и консервация тканей и (или) органов (части органов) от трупов с
целью трансплантации производятся в государственных организациях здравоохранения и
в организациях здравоохранения с государственным участием, а также в Национальном
холдинге в области здравоохранения и его дочерних организациях.
7. Трансплантация тканей и (или) органов (части органов) допускается только в
государственных организациях здравоохранения и в организациях здравоохранения с
государственным участием, а также в Национальном холдинге в области здравоохранения
и его дочерних организациях, осуществляющих деятельность по специальности
"трансплантология" в соответствии с лицензией.
8. Порядок и условия изъятия, консервации, проведения трансплантации тканей и
(или) органов (части органов) от человека к человеку и от животных к
человеку устанавливаются уполномоченным органом.
9. Действие настоящей статьи не распространяется на ткани и (или) органы
(части органов), имеющие отношение к процессу воспроизводства человека, включающие
в себя репродуктивные ткани (половые клетки), а также на кровь и ее компоненты.
Сноска. Статья 170 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.01.2011 № 395-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 171. Права донора и реципиента
1. Донор, помимо прав, предусмотренных в статье 165 настоящего Кодекса,
вправе:
1) требовать от организаций здравоохранения полной информации о возможных
осложнениях для его здоровья в связи с предстоящим хирургическим вмешательством по
изъятию тканей и (или) органов (части органов);
2) получать лечение, в том числе медикаментозное, в организации
здравоохранения в связи с проведенным хирургическим вмешательством по изъятию
тканей и (или) органов (части органов) в рамках гарантированного объема бесплатной
медицинской помощи.
2. Реципиент вправе:
1) требовать от организаций здравоохранения полной информации о возможных
осложнениях для его здоровья в связи с предстоящим хирургическим вмешательством по
трансплантации тканей и (или) органов (части органов);
2) получать лечение, в том числе медикаментозное, в организации
здравоохранения в связи с проведенным хирургическим вмешательством в рамках
гарантированного объема бесплатной медицинской помощи.
3. Медицинским и иным работникам организаций здравоохранения запрещается
разглашать сведения о доноре и реципиенте.
Глава 28. Ввоз, вывоз органов (части органов) и (или)
тканей, гемопоэтических стволовых клеток, костного мозга,
крови и ее компонентов, образцов клеток, тканей,
биологических жидкостей и секретов человека Сноска. Заголовок главы 28 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V
(вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 172. Основания для ввоза, вывоза органов (части
органов) и (или) тканей, гемопоэтических
стволовых клеток, костного мозга человека
1. Ввоз органов (части органов) и (или) тканей, гемопоэтических стволовых
клеток, костного мозга человека на территорию Республики Казахстан осуществляется
при:
1) необходимости трансплантации в организациях здравоохранения;
2) необходимости диагностических исследований на территории Республики
Казахстан;
3) проведении совместных научных исследований.
2. Вывоз органов (части органов) и (или) тканей, гемопоэтических стволовых
клеток, костного мозга человека с территории Республики Казахстан осуществляется:
1) при необходимости оказания медицинской помощи гражданину Республики
Казахстан, находящемуся за пределами Республики Казахстан;
2) при необходимости оказания медицинской помощи находящимся за пределами
Республики Казахстан близким родственникам и супругам граждан Республики Казахстан;
3) при необходимости диагностических исследований;
4) при проведении совместных научных исследований;
5) в случаях, предусмотренных международными договорами, ратифицированными
Республикой Казахстан;
6) при необходимости проведения трансплантации гемопоэтических стволовых
клеток, костного мозга донора, проживающего на территории Республики Казахстан,
реципиенту, проживающему за рубежом.
3. Лицензию на ввоз на территорию Республики Казахстан из стран, не входящих
в Таможенный союз, и вывоз с территории Республики Казахстан в эти страны органов
(части органов), тканей человека в случаях, предусмотренных подпунктом 1) пункта 1
и подпунктами 1), 2) и 5) пункта 2 настоящей статьи, выдает уполномоченный орган по
заявлению организаций здравоохранения, осуществляющих деятельность по специальности
«трансплантология», «гематология» в соответствии с лицензией на медицинскую
деятельность.
4. Ввоз на территорию Республики Казахстан и вывоз с территории Республики
Казахстан гемопоэтических стволовых клеток костного мозга человека в случае их
перемещения с целью проведения неродственной трансплантации осуществляются на
основании заключения (разрешительного документа), выданного уполномоченным органом.
5. Ввоз и вывоз органов и (или) тканей человека физическими лицами не
допускаются.
6. Порядок исследования на биологическую безопасность, консервирования и
транспортировки тканей человека и (или) органов (части органов), предназначенных
для ввоза и вывоза, определяется уполномоченным органом.
Сноска. Статья 172 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V (вводится в
действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
Статья 173. Основания для ввоза, вывоза крови и ее
компонентов, образцов клеток, тканей,
биологических жидкостей и секретов человека
Сноска. Заголовок статьи 173 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V
(вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого
официального опубликования).
1. Ввоз крови и ее компонентов на территорию Республики Казахстан
осуществляется при:
1) необходимости оказания медицинской помощи на территории Республики
Казахстан;
2) необходимости диагностических исследований на территории Республики
Казахстан;
3) проведении совместных научных исследований.
2. Вывоз крови и ее компонентов с территории Республики Казахстан
осуществляется:
1) при необходимости оказания медицинской помощи гражданину Республики
Казахстан, находящемуся за пределами Республики Казахстан;
2) при необходимости оказания медицинской помощи находящимся за пределами
Республики Казахстан близким родственникам и супругам граждан Республики Казахстан;
3) при необходимости диагностических исследований;
4) при проведении совместных научных исследований;
5) в случаях, предусмотренных международными договорами, ратифицированными
Республикой Казахстан;
6) при направлении компонентов крови за рубеж для производства плазменных
препаратов крови на заводах иностранного производителя из компонентов крови,
заготовленных в государственных организациях здравоохранения, осуществляющих
деятельность в сфере службы крови Республики Казахстан, для обеспечения населения
Республики Казахстан препаратами крови (контрактное фракционирование).
3. Помимо случаев, предусмотренных пунктами 1 и 2 настоящей статьи, ввоз и
вывоз крови и ее компонентов может осуществляться в порядке обмена. Данный обмен
осуществляется только в случаях отсутствия крови и ее компонентов с необходимыми
биологическими свойствами.
4. Лицензию на ввоз на территорию Республики Казахстан из стран, не входящих
в Таможенный союз, и вывоз с территории Республики Казахстан в эти страны крови и
ее компонентов в случаях, предусмотренных подпунктом 1) пункта 1 и подпунктами 1),
2) и 5) пункта 2 настоящей статьи, выдает уполномоченный орган по заявлению
организаций здравоохранения, осуществляющих деятельность по специальности
«заготовка крови» в соответствии с лицензией на медицинскую деятельность.
5. Ввоз на территорию Республики Казахстан и вывоз с территории Республики
Казахстан образцов клеток, тканей, биологических жидкостей и секретов, в том числе
продуктов жизнедеятельности человека, физиологических и патологических выделений,
мазков, соскобов, смывов, предназначенных для диагностических и научных целей или
полученных в процессе проведения биомедицинских исследований, осуществляются на
основании заключения (разрешительного документа), выданного уполномоченным органом.
6. Ввоз и вывоз крови и ее компонентов физическими лицами не допускаются.
Сноска. Статья 173 с изменениями, внесенными Законом РК от 21.06.2013 № 107-V
(вводится в действие по истечении тридцати календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 174. Порядок ввоза, вывоза органов (части органов)
и (или) тканей человека, крови и ее компонентов
1. Ввоз на территорию Республики Казахстан из стран, не входящих в Таможенный
союз, и вывоз с территории Республики Казахстан в эти страны органов (части
органов) и (или) тканей человека, крови и ее компонентов организациями
здравоохранения, указанными в пункте 3 статьи 172 и пункте 4 статьи 173 настоящего
Кодекса, осуществляются на основании лицензии, выдаваемой в порядке, установленном
международными договорами в сфере лицензирования внешней торговли товарами,
ратифицированными Республикой Казахстан, и Законом Республики Казахстан «О
лицензировании».
2. Уполномоченный орган в течение трех рабочих дней принимает решение
о выдаче или отказе в выдаче лицензии на ввоз, вывоз тканей человека, крови и ее
компонентов, а на ввоз, вывоз органов человека в течение одного рабочего дня.
Сноска. Статья 174 в редакции Закона РК от 21.06.2013 № 107-V (вводится в
действие по истечении тридцати календарных дней после его первого официального
опубликования).
РАЗДЕЛ 8. ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ И НАУЧНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Глава 29. ОБРАЗОВАТЕЛЬНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ
В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 175. Образовательная деятельность в области
здравоохранения
1. Задачами образовательной деятельности в области здравоохранения являются
подготовка профессиональных научно-педагогических, медицинских и фармацевтических
кадров для системы здравоохранения, повышение квалификации и их переподготовка.
2. Образовательная деятельность в области здравоохранения осуществляется в
организациях медицинского и фармацевтического образования и на медицинских и
фармацевтических факультетах организаций образования, реализующих программы
технического и профессионального, послесреднего, высшего, послевузовского и
дополнительного образования в соответствии с законодательством Республики Казахстан
в области образования. Обязательным условием реализации программ медицинского
образования является наличие клинических баз - клинических подразделений
организаций медицинского образования, а также организаций здравоохранения,
предоставляющих по договорам с организациями медицинского образования
соответствующие условия для подготовки медицинских и фармацевтических кадров.
3. Государственные общеобязательные стандарты и типовые профессиональные
учебные программы по медицинским и фармацевтическим специальностям, а
также положение о клинических базах высших медицинских организаций образования и
требования, предъявляемые к ним, утверждаются уполномоченным органом.
4. Для лиц, освоивших образовательные программы технического и
профессионального, послесреднего, высшего, послевузовского и дополнительного
образования, основанием для занятия ими должностей в медицинских организациях
является документ об образовании государственного образца, а по клиническим
специальностям также сертификат специалиста.
5. Послевузовское медицинское и фармацевтическое образование включает
резидентуру, магистратуру и докторантуру. Положение о резидентуре утверждается
уполномоченным органом.
6. Дополнительное образование осуществляется в медицинских организациях
образования и науки, реализующих образовательные учебные программы дополнительного
образования.
Основными формами дополнительного образования являются повышение квалификации
и переподготовка медицинских и фармацевтических кадров. Порядок повышения
квалификации и переподготовки медицинских и фармацевтических кадров определяется
уполномоченным органом.
7. Планирование подготовки медицинских и фармацевтических кадров осуществляют
уполномоченный орган, а также местные органы государственного управления
здравоохранением в пределах своих полномочий с учетом потребности отрасли.
Статья 176. Квалификационные экзамены для специалистов
в области здравоохранения
1. Квалификационные экзамены для специалистов в области здравоохранения
проводятся в целях определения готовности лиц, имеющих среднее (техническое и
профессиональное), послесреднее, высшее медицинское образование, к осуществлению
профессиональной медицинской деятельности.
2. Квалификационные экзамены для специалистов в области здравоохранения
подразделяются на:
1) обязательные - для определения соответствия медицинских работников
клинической специальности и допуска их к клинической практике (работе с пациентами)
с выдачей им соответствующего сертификата специалиста;
2) добровольные - для определения профессионального уровня специалистов с
присвоением соответствующей квалификационной категории.
3. Запрещается занятие клинической практикой физическим лицом без наличия
соответствующего сертификата специалиста, а также с истекшим сроком его действия.
4. Порядок и сроки проведения квалификационных экзаменов для специалистов в
области здравоохранения определяются уполномоченным органом.
5. Порядок и условия допуска к квалификационным экзаменам для специалистов в
области здравоохранения лиц, получивших медицинское образование и квалификационные
категории за пределами Республики Казахстан, определяются уполномоченным органом.
6. Документ, дающий право заниматься медицинской деятельностью или
свидетельствующий о присвоении квалификационной категории, полученной специалистами
за рубежом, приглашенными к осуществлению профессиональной медицинской деятельности
в Национальном холдинге в области здравоохранения и его дочерних организациях, а
также в «Назарбаев Университет» или его медицинских организациях, приравнивается к
сертификату специалиста без присвоения категории, действующей на территории
Республики Казахстан.
Сноска. Статья 176 с изменениями, внесенными Законом РК от 19.01.2011 № 395-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 177. Присяга врача Республики Казахстан
Выпускники организаций высшего образования, обучавшиеся по медицинским
специальностям, принимают присягу врача Республики Казахстан следующего содержания:
"Принимая высокое звание врача, перед лицом своих учителей и коллег торжественно
клянусь честно и преданно служить великому делу врачевания, всецело посвятив себя
охране здоровья граждан. В своей деятельности клянусь руководствоваться только
интересами своих пациентов, здоровье которых является высшей ценностью. Клянусь с
равным усердием и терпением оказывать медицинскую помощь каждому, кто в ней
нуждается, независимо от возраста, пола, национальности, вероисповедания,
социального положения и гражданства. Клянусь хранить врачебную тайну, никогда не
использовать ее в корыстных целях. Клянусь постоянно совершенствовать свои знания и
навыки, быть требовательным к себе и своим ученикам, никогда не отказывать в
бескорыстной помощи и самому обращаться за советом к коллегам, если того потребуют
интересы пациента. Клянусь беречь и приумножать благородные традиции казахстанской
медицины, хранить благодарность и уважение к тем, кто научил меня врачебному
искусству.".
Глава 30. НАУЧНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ
Статья 178. Субъекты научной деятельности в области
здравоохранения
1. Научной организацией в области здравоохранения (далее - научная
организация) является юридическое лицо, осуществляющее в качестве основной научную
и (или) научно-техническую деятельность, подготовку научных кадров в области
здравоохранения.
2. Научные организации подразделяются на научно-исследовательские организации
(научно-исследовательские институты, научные центры), высшие медицинские и
фармацевтические организации образования и иные организации, занимающиеся научной
деятельностью.
3. Научные организации могут заниматься медицинской, фармацевтической и
образовательной деятельностью в соответствии с законодательством Республики
Казахстан в области образования и здравоохранения.
Статья 179. Координация научной деятельности в области
здравоохранения
1. Формирование приоритетов научных разработок фундаментального и прикладного
характера, координацию научного сопровождения в области здравоохранения, разработку
концепции медицинской науки осуществляет уполномоченный орган.
2. Уполномоченный орган выступает учредителем научных организаций.
3. Уполномоченный орган осуществляет научно-медицинскую экспертизу научных
программ в области здравоохранения.
Статья 180. Проведение медико-биологических экспериментов,
доклинических (неклинических) и клинических
исследований, применение новых методов
диагностики, лечения и медицинской
реабилитации
1. Целью проведения медико-биологических экспериментов, доклинических
(неклинических) и клинических исследований является получение научными методами
оценок и доказательств их безопасности и эффективности.
2. Доклинические (неклинические) исследования проводятся на животных.
3. Клинические исследования с участием человека (пациента или добровольца)
при условии получения положительных результатов доклинических (неклинических)
исследований могут проводиться только с его письменного информированного согласия.
4. Клинические исследования с участием несовершеннолетних могут проводиться
параллельно с исследованиями на лицах, достигших совершеннолетия, с целью получения
данных о:
1) медицинских технологиях или лекарственных средствах, предназначенных для
лечения детей;
2) наилучшей дозировке лекарственного средства, предназначенного для лечения
несовершеннолетних.
Проведение клинических исследований с участием несовершеннолетних проводится
только с письменного информированного согласия их законных представителей.
5. При получении согласия на участие в клиническом исследовании законному
представителю несовершеннолетнего лица, пациенту или добровольцу должна быть
предоставлена информация:
1) о медицинской технологии, фармакологическом или лекарственном средстве,
сущности и продолжительности клинического исследования;
2) о безопасности и эффективности медицинской технологии, фармакологического
или лекарственного средства, а также о степени риска применения для здоровья;
3) о действиях в случае непредвиденных эффектов применения медицинской
технологии, фармакологического или лекарственного средства на состояние здоровья;
4) об условиях страхования здоровья.
6. Клинические исследования прекращаются на любом этапе:
1) по требованию участвующего в исследованиях несовершеннолетнего лица, его
законного представителя, пациента или добровольца;
2) в случае возникновения угрозы жизни, здоровью несовершеннолетнего лица,
пациента или добровольца.
7. Обязательными условиями проведения клинических исследований являются
оформление документов о страховании жизни и здоровья участвующих в исследованиях
пациентов и добровольцев, а также этическая оценка материалов исследований.
8. Применение новых методов диагностики, лечения и медицинской реабилитации
возможно при условии получения положительных результатов клинических исследований.
9. Запрещается проведение клинических исследований медицинских технологий,
фармакологических и лекарственных средств на:
1) несовершеннолетних, не имеющих законных представителей;
2) беременных женщинах, за исключением случаев, если проводятся клинические
исследования медицинских технологий и лекарственных средств, предназначенных для
беременных женщин, когда необходимая информация может быть получена только при
клинических исследованиях на беременных женщинах и когда полностью исключен риск
нанесения вреда беременной женщине и плоду;
3) военнослужащих;
4) лицах, отбывающих наказание в местах лишения свободы, и лицах,
содержащихся в изоляторах временного содержания и в следственных изоляторах;
5) лицах, признанных судом недееспособными, за исключением клинических
исследований медицинских технологий и лекарственных средств, предназначенных для
лечения психических расстройств (заболеваний), на больных психическими
расстройствами (заболеваниями).
10. Стандарты проведения клинических исследований (надлежащей клинической и
научной практики) утверждаются уполномоченным органом и государственными органами в
пределах их компетенции.
11. Порядок проведения медико-биологических экспериментов, доклинических
(неклинических) и клинических исследований, а также порядок применения новых
методов, диагностики, лечения и медицинской реабилитации утверждаются
уполномоченным органом.
12. Выдача разрешений на проведение доклинических (неклинических) и
клинических исследований фармакологических и лекарственных средств, а также
клинических исследований медицинских технологий осуществляется уполномоченным
органом.
13. Исключен Законом РК от 10.07.2012 № 36-V(вводится в действие по
истечении десяти календарных дней после его первого официального опубликования).
Сноска. Статья 180 с изменениями, внесенными Законом РК от 10.07.2012 № 36-
V(вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 181. Комиссии по вопросам этики
1. Комиссии по вопросам этики являются независимыми экспертными органами,
осуществляющими защиту прав, безопасности и благополучия исследуемых и
исследователей, а также нравственно-этическую и правовую оценку материалов
клинического исследования.
2. Целью деятельности комиссий по вопросам этики является защита прав и
достоинства человека в связи с использованием достижений биологии и медицины.
3. Задачами комиссий по вопросам этики являются:
1) проведение независимой экспертизы документов исследований;
2) независимая оценка безопасности и соблюдения прав человека на стадиях
планирования и проведения исследования;
3) оценка соответствия программы клинического исследования стандартам
надлежащей клинической и научной практики, а также квалификации исследователей и
техническому оснащению организации здравоохранения, проводящей данное исследование;
4) оценка соблюдения международных и национальных этических норм при
проведении клинических исследований;
5) участие в разработке документов по вопросам биологической и медицинской
этики.
4. В состав комиссий по вопросам этики могут входить специалисты в области
здравоохранения, науки, искусства, права, представители религиозных конфессий и
общественных объединений.
5. В Республике Казахстан функционируют Центральная и локальные комиссии по
вопросам этики.
6. Центральная комиссия по вопросам этики создается при уполномоченном органе
для независимой оценки исследований, проводимых на международном и республиканском
уровнях.
Состав и положение о Центральной комиссии по вопросам этики утверждаются
уполномоченным органом.
7. Локальные комиссии по вопросам этики создаются при организациях
здравоохранения для независимой оценки исследований, проводимых на базе данных
организаций.
Состав и положение о локальной комиссии по вопросам этики утверждаются
приказом руководителя организации здравоохранения, при которой создается данная
комиссия.
РАЗДЕЛ 9. ПРАВОВОЙ СТАТУС, СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА МЕДИЦИНСКИХ И
ФАРМАЦЕВТИЧЕСКИХ РАБОТНИКОВ
Глава 31. ПРАВА И ОБЯЗАННОСТИ, ТРУДОВЫЕ ОТНОШЕНИЯ, КОДЕКС ЧЕСТИ
МЕДИЦИНСКИХ И ФАРМАЦЕВТИЧЕСКИХ РАБОТНИКОВ
Статья 182. Права и обязанности медицинских и
фармацевтических работников
1. Медицинские и фармацевтические работники имеют право на:
1) обеспечение необходимых условий для осуществления профессиональной
деятельности;
2) частную медицинскую практику и фармацевтическую деятельность;
3) повышение квалификационного уровня за счет бюджетных средств или
работодателя, если являются работниками организаций негосударственного сектора
здравоохранения, не менее одного раза в пять лет;
4) переподготовку за счет бюджетных средств или работодателя в случаях
высвобождения работника в связи с сокращением численности штата или ликвидации
государственных организаций здравоохранения;
5) возмещение вреда, причиненного жизни или здоровью в связи с исполнением
трудовых (служебных) обязанностей;
6) беспрепятственное и бесплатное использование средств связи, принадлежащих
организациям или гражданам, а также любого имеющегося вида транспорта для перевозки
гражданина в ближайшую медицинскую организацию в случаях, угрожающих его жизни;
7) предоставление служебного жилья;
8) возмещение транспортных расходов, связанных с разъездным характером
деятельности;
9) поощрение за выполнение своих профессиональных обязанностей на высоком
качественном уровне;
10) защиту своей профессиональной чести и достоинства;
11) страхование профессиональной ответственности за причинение ущерба
здоровью гражданина при отсутствии небрежного или халатного отношения со стороны
медицинского работника.
2. Повышение квалификации и переподготовка научно-педагогических кадров
государственных организаций здравоохранения осуществляются за счет бюджетных
средств, средств работодателя, собственных средств, а также за счет других
незапрещенных источников.
3. Медицинским и фармацевтическим работникам организаций государственного
сектора здравоохранения, работающим в сельской местности и поселках городского
типа, предоставляются дополнительные
меры социальной поддержки:
1) доплата к должностному окладу в размере, определяемом местными
представительными органами;
2) возмещение расходов на коммунальные услуги и топливо за счет бюджетных
средств в размерах, установленных местными представительными органами областей,
города республиканского значения и столицы;
3) имеющие скот в частной собственности обеспечиваются кормами, земельными
участками для пастьбы скота и сенокошения по решению местных представительных и
исполнительных органов;
4) помимо льгот, предусмотренных законами Республики Казахстан, работникам
здравоохранения могут устанавливаться местными представительными органами
дополнительные льготы за счет средств местных бюджетов.
4. Медицинским и фармацевтическим работникам организаций государственного
сектора здравоохранения, работающим в сельской местности, предоставляются
дополнительные меры социальной поддержки, предусмотренные Законом Республики
Казахстан "О государственном регулировании развития агропромышленного комплекса и
сельских территорий".
5. Заражение ВИЧ медицинских и фармацевтических работников организаций
здравоохранения, работающих с материалом, зараженным ВИЧ, при исполнении служебных
и профессиональных обязанностей относится к профессиональным заболеваниям.
Данным лицам на период временной нетрудоспособности в связи с
профессиональным заболеванием назначается социальное пособие по временной
нетрудоспособности в соответствии с трудовым законодательством Республики
Казахстан.
Медицинские и другие работники, исполнение служебных обязанностей которых
может привести к профессиональному заболеванию СПИД, подлежат обязательному
социальному страхованию.
Медицинские работники, служащие и технические работники, непосредственно
занятые профилактической, лечебно-диагностической и научно-исследовательской
работой, связанной с ВИЧ/СПИД, имеют право на сокращенный шестичасовой рабочий
день, дополнительный оплачиваемый отпуск продолжительностью двадцать четыре
календарных дня, дополнительную оплату труда за профессиональную вредность в
размере шестидесяти процентов от установленной заработной платы.
6. Медицинские и фармацевтические работники обязаны:
1) надлежащим образом выполнять свои профессиональные обязанности,
уважительно и гуманно относиться к пациентам, руководствоваться принципами
медицинской этики и деонтологии;
2) содействовать профилактике заболеваний и укреплению здоровья граждан,
оказывать медицинскую помощь;
3) оказывать неотложную медицинскую помощь населению в экстренных случаях;
4) проводить работу по пропаганде медицинских знаний и здорового образа жизни
среди населения;
5) соблюдать Кодекс чести медицинских и фармацевтических работников, хранить
врачебную тайну, не разглашать сведения о болезнях, интимной и семейной жизни
граждан;
6) непрерывно развивать и повышать свой профессиональный уровень;
7) привлекать в необходимых случаях для консультации специалистов другого
профиля или более высокой квалификации.
7. Вмешательство в профессиональную деятельность медицинских и
фармацевтических работников со стороны государственных органов и должностных лиц, а
также граждан запрещается, за исключением случаев, предусмотренных настоящим
Кодексом.
8. Не допускается при исполнении профессиональных обязанностей совершение
медицинскими и фармацевтическими работниками каких-либо действий (бездействия) по
их религиозным убеждениям, а равно проведение (совершение) ими религиозных обрядов
и церемоний, которые могут повлечь причинение вреда жизни и здоровью физических
лиц.
Сноска. Статья 182 с изменением, внесенным Законом РК от 11.10.2011 № 484-
IV (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после его первого
официального опубликования).
Статья 183. Трудовые отношения работников организаций
здравоохранения
1. Трудовые отношения работников организаций здравоохранения регулируются
трудовым законодательством Республики Казахстан.
2. Оплата труда работников государственных организаций здравоохранения
осуществляется в порядке, установленном трудовым законодательством Республики
Казахстан.
3. Назначение на должность и освобождение от должности руководителей
подведомственных организаций и их заместителей, в том числе организаций образования
и науки, осуществляет уполномоченный орган.
Статья 184. Кодекс чести медицинских и фармацевтических
работников Республики Казахстан
1. Кодекс чести медицинских и фармацевтических работников Республики
Казахстан (далее - Кодекс чести) определяет моральную ответственность медицинских и
фармацевтических работников за свою деятельность перед гражданами и обществом в
целом.
2. В своей деятельности медицинские и фармацевтические работники должны:
1) руководствоваться настоящим Кодексом и Кодексом чести;
2) способствовать укреплению здоровья граждан Республики Казахстан;
3) принимать решения исключительно в интересах пациента;
4) не допускать совершения действий, способных дискредитировать высокое
звание медицинского и фармацевтического работника Республики Казахстан;
5) добросовестно и качественно исполнять свои служебные обязанности;
6) непрерывно совершенствовать свои профессиональные знания;
7) не допускать, руководствуясь соображениями личной выгоды, рекламирования и
использования методов и средств профилактики и лечения;
8) неукоснительно соблюдать трудовую дисциплину;
9) бережно относиться и эффективно использовать имущество организаций
здравоохранения;
10) противостоять проявлениям коррупции;
11) не допускать использования служебной информации в корыстных и иных личных
целях;
12) личным примером способствовать созданию устойчивой и позитивной морально-
психологической обстановки в коллективе;
13) не допускать и пресекать факты нарушения норм Кодекса чести со стороны
других медицинских и фармацевтических работников;
14) соблюдать установленную форму одежды в период исполнения своих служебных
обязанностей.
3. В отношениях с пациентами медицинские и фармацевтические работники должны:
1) уважать права, честь и достоинство человека независимо от возраста, пола,
национальности, вероисповедания, гражданства, происхождения, социального,
должностного и имущественного положения или любых иных обстоятельств;
2) оказывать медицинскую помощь каждому, кто в ней нуждается;
3) постоянно помнить о своем долге сохранения человеческой жизни;
4) способствовать укреплению доверия граждан к системе здравоохранения
государства;
5) не допускать фактов финансовых и иных вымогательств по отношению к
пациентам, прилагать усилия по пресечению таких действий со стороны своих коллег;
6) своими действиями не давать повода для обоснованной критики со стороны
общества, терпимо относиться к ней, использовать конструктивную критику для
устранения недостатков и улучшения своей профессиональной деятельности.
4. В отношениях с коллегами медицинские и фармацевтические работники должны:
1) соблюдать общепринятые морально-этические нормы, быть вежливыми и
корректными;
2) не отказывать в бескорыстной помощи и самому обращаться за советом к
коллегам, если того потребуют интересы пациента;
3) не ставить публично под сомнение профессиональную квалификацию другого
медицинского и фармацевтического работника;
4) приумножать традиции и достижения казахстанской медицины.
5. Соблюдение медицинскими и фармацевтическими работниками Кодекса чести
является их профессиональным долгом.
6. Коллектив организации здравоохранения по решению его руководителя может
рассматривать факт несоблюдения медицинским и фармацевтическим работником положений
Кодекса чести и выносить по итогам рассмотрения общественное порицание.
7. Руководители организаций здравоохранения обеспечивают размещение текста
Кодекса чести в местах наглядной агитации.
Раздел 9-1. Основные положения национального превентивного механизма
Сноска. Кодекс дополнен разделом 9-1 в соответствии с Законом РК от
02.07.2013 № 111-V (вводится в действие по истечении десяти календарных дней после
его первого официального опубликования).
Глава 31-1. Национальный превентивный механизм
Статья 184-1. Национальный превентивный механизм
1. Национальный превентивный механизм действует в виде системы предупреждения
пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и
наказания, функционирующей посредством деятельности участников национального
превентивного механизма.
2. В рамках своей деятельности участники национального превентивного
механизма посещают организации для принудительного лечения (специализированные
противотуберкулезные организации, наркологические организации для принудительного
лечения, психиатрические стационары для применения принудительных мер медицинского
характера (для принудительного лечения психиатрический стационар общего типа,
психиатрический стационар специализированного типа, психиатрический стационар
специализированного типа с интенсивным наблюдением) и иные организации,
определяемые законами Республики Казахстан для посещения данными участниками (далее
– превентивные посещения).
3. Участниками национального превентивного механизма являются Уполномоченный
по правам человека, а также отбираемые Координационным советом члены общественных
наблюдательных комиссий и общественных объединений, осуществляющих деятельность по
защите прав, законных интересов граждан, юристы, социальные работники, врачи.
4. Уполномоченный по правам человека координирует деятельность участников
национального превентивного механизма, принимает в соответствии с законодательством
Республики Казахстан меры для обеспечения необходимого потенциала и
профессиональных знаний участников национального превентивного механизма.
5. Возмещение расходов участников национального превентивного механизма по
превентивным посещениям осуществляется из бюджетных средств в порядке, определяемом
Правительством Республики Казахстан.
Статья 184-2. Координационный совет
1. В целях обеспечения эффективной координации деятельности национального
превентивного механизма при Уполномоченном по правам человека создается
Координационный совет.
Члены Координационного совета, за исключением Уполномоченного по правам
человека, избираются комиссией, создаваемой Уполномоченным по правам человека, из
числа граждан Республики Казахстан.
2. Уполномоченный по правам человека утверждает:
положение о Координационном совете при Уполномоченном по правам человека;
порядок отбора участников национального превентивного механизма;
порядок формирования групп из участников национального превентивного
механизма для превентивных посещений;
методические рекомендации по превентивным посещениям;
порядок подготовки ежегодного консолидированного доклада по итогам
превентивных посещений.
3. Координационный совет взаимодействует с Подкомитетом по предупреждению
пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и
наказания Комитета Организации Объединенных Наций против пыток.
Статья 184-3. Требования к участникам национального
превентивного механизма
1. Участниками национального превентивного механизма не могут быть лица:
1) имеющие не погашенную или не снятую в установленном законом порядке
судимость;
2) подозреваемые или обвиняемые в совершении преступления;
3) признанные судом недееспособными или ограниченно дееспособными;
4) судьи, адвокаты, государственные служащие и военнослужащие, а также
работники правоохранительных и специальных государственных органов;
5) состоящие на учете у психиатра и (или) нарколога.
2. Участниками национального превентивного механизма также не могут быть
лица, освобожденные от уголовной ответственности по нереабилитирующим основаниям за
совершение умышленного преступления; уволенные с государственной или воинской
службы, из правоохранительных и специальных государственных органов, судов или
исключенные из коллегии адвокатов по отрицательным мотивам; лишенные лицензии на
занятие адвокатской деятельностью.
Статья 184-4. Права участника национального
превентивного механизма
1. Участник национального превентивного механизма вправе:
1) получать информацию о количестве лиц, содержащихся в организациях,
подлежащих превентивному посещению, количестве таких организаций и их месте
нахождения;
2) иметь доступ к информации, касающейся обращения с лицами, содержащимися в
организациях, подлежащих превентивному посещению, а также условий их содержания;
3) осуществлять превентивные посещения в установленном порядке в составе
сформированных групп;
4) проводить беседы с лицами, содержащимися в организациях, подлежащих
превентивным посещениям, и (или) их законными представителями без свидетелей, лично
или при необходимости через переводчика, а также с любым другим лицом, которое по
мнению участника национального превентивного механизма может предоставить
соответствующую информацию;
5) беспрепятственно выбирать и посещать организации, подлежащие
превентивному посещению;
6) принимать сообщения и жалобы о применении пыток и других жестоких,
бесчеловечных или унижающих достоинство видов обращения и наказания.
2. Участник национального превентивного механизма является независимым при
осуществлении законной деятельности.
Статья 184-5. Обязанности участников национального
превентивного механизма
1. При исполнении своих полномочий участники национального превентивного
механизма обязаны соблюдать законодательство Республики Казахстан.
2. Не допускается вмешательство участников национального превентивного
механизма в деятельность организаций, подлежащих превентивному посещению.
3. При наличии обстоятельств, вызывающих сомнение в беспристрастности
участника национального превентивного механизма, входящего в группу по
превентивному посещению, он обязан отказаться от участия в превентивном посещении.
4. Участники национального превентивного механизма обязаны регистрировать
принимаемые сообщения и жалобы о применении пыток и других жестоких, бесчеловечных
или унижающих достоинство видов обращения и наказания в порядке, определяемом
Уполномоченным по правам человека.
Принятые сообщения и жалобы передаются на рассмотрение Уполномоченному по
правам человека в порядке, предусмотренном законодательством Республики Казахстан.
Информация о принятых и переданных сообщениях и жалобах включается в отчет
по результатам превентивных посещений.
5. Участники национального превентивного механизма, нарушившие положения
настоящего Кодекса, несут ответственность, установленную законами Республики
Казахстан.
Статья 184-6. Прекращение полномочий участника национального
превентивного механизма
Полномочия участника национального превентивного механизма прекращаются при:
1) нарушении положений настоящего Кодекса;
2) письменном заявлении о сложении своих полномочий;
3) его смерти либо вступлении в законную силу решения суда об объявлении его
умершим;
4) выезде на постоянное жительство за пределы Республики Казахстан;
5) утрате гражданства Республики Казахстан;
6) вступлении в законную силу обвинительного приговора суда;
7) наступлении иных случаев, предусмотренных законами Республики Казахстан.
Статья 184-7. Виды и периодичность превентивных посещений
1. Превентивные посещения участников национального превентивного механизма
подразделяются на:
1) периодические превентивные посещения, проводимые на регулярной основе не
реже одного раза в четыре года;
2) промежуточные превентивные посещения, проводимые в период между
периодическими превентивными посещениями с целью мониторинга реализации
рекомендаций по результатам предыдущего периодического превентивного посещения, а
также предупреждения преследования лиц, с которыми участники национального
превентивного механизма проводили беседы, со стороны администраций организаций,
подлежащих превентивному посещению;
3) специальные превентивные посещения, проводимые на основании поступивших
сообщений о применении пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих
достоинство видов обращения и наказания.
2. Координационный совет определяет сроки и перечень организаций, подлежащих
превентивным посещениям, в пределах выделенных бюджетных средств.
Статья 184-8. Порядок превентивных посещений
1. Превентивные посещения проводятся группами, формируемыми Координационным
советом из участников национального превентивного механизма, в соответствии с
правилами, утверждаемыми Правительством Республики Казахстан по согласованию с
Уполномоченным по правам человека.
2. При формировании групп для превентивных посещений никто из участников
национального превентивного механизма не может подвергаться какой-либо
дискриминации по мотивам происхождения, социального, должностного и имущественного
положения, пола, расы, национальности, языка, отношения к религии, убеждений, места
жительства или по любым иным обстоятельствам.
3. Обеспечение безопасности участников национального превентивного механизма
возлагается на администрацию организаций, подлежащих превентивному посещению. В
случае неправомерных действий участников национального превентивного механизма
руководитель администрации организаций, подлежащих превентивному посещению,
письменно информирует Уполномоченного по правам человека.
4. По результатам каждого превентивного посещения от имени группы
составляется письменный отчет по форме, утвержденной Координационным советом,
который подписывается всеми членами группы, осуществившей превентивное посещение.
Член группы, имеющий особое мнение, оформляет его письменно и прилагает к отчету.
Статья 184-9. Ежегодный консолидированный доклад участников
национального превентивного механизма
1. Координационный совет готовит ежегодный консолидированный доклад
участников национального превентивного механизма с учетом их отчетов по результатам
превентивных посещений.
2. В ежегодный консолидированный доклад участников национального
превентивного механизма также включаются:
рекомендации уполномоченным государственным органам по улучшению условий
обращения с лицами, содержащимися в организациях, подлежащих превентивному
посещению, и предупреждению пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих
достоинство видов обращения и наказания;
предложения по совершенствованию законодательства Республики Казахстан.
К ежегодному консолидированному докладу участников национального
превентивного механизма прилагается финансовый отчет по превентивным посещениям за
прошедший год.
3. Ежегодный консолидированный доклад участников национального превентивного
механизма направляется для рассмотрения уполномоченным государственным органам и
размещается на интернет-ресурсе Уполномоченного по правам человека в срок не
позднее одного месяца со дня его утверждения Координационным советом.
Статья 184-10. Конфиденциальность
1. Участники национального превентивного механизма не вправе разглашать
сведения о частной жизни лица, ставшие известными им в ходе превентивных посещений,
без согласия данного лица.
2. Разглашение участниками национального превентивного механизма сведений о
частной жизни лица, ставших известными им в ходе превентивных посещений, без
согласия данного лица влечет ответственность, установленную законами Республики
Казахстан.
Статья 184-11. Взаимодействие уполномоченных государственных
органов с участниками национального
превентивного механизма
1. Государственные органы и их должностные лица оказывают содействие
участникам национального превентивного механизма в осуществлении ими законной
деятельности.
Ни один государственный орган или должностное лицо не вправе ограничивать
права и свободы граждан за сообщение участникам национального превентивного
механизма о фактах применения пыток и других жестоких, бесчеловечных или унижающих
достоинство видов обращения и наказания.
Должностные лица, воспрепятствующие законной деятельности участников
национального превентивного механизма, несут ответственность,
установленную законами Республики Казахстан.
2. Уполномоченные государственные органы в течение трех месяцев со дня
получения ежегодного консолидированного доклада участников национального
превентивного механизма в письменной форме информируют Уполномоченного по правам
человека о мерах, принятых по результатам рассмотрения полученных докладов.
3. На основании отчетов участников национального превентивного механизма по
результатам превентивных посещений Уполномоченный по правам человека в
установленном законодательством Республики Казахстан порядке имеет право обращаться
к уполномоченным государственным органам или должностным лицам с ходатайством о
возбуждении дисциплинарного или административного производства либо уголовного дела
в отношении должностного лица, нарушившего права и свободы человека и гражданина.
РАЗДЕЛ 10. ЗАКЛЮЧИТЕЛЬНЫЕ И ПЕРЕХОДНЫЕ ПОЛОЖЕНИЯ
Глава 32. ОТВЕТСТВЕННОСТЬ ЗА НАРУШЕНИЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
РЕСПУБЛИКИ КАЗАХСТАН В ОБЛАСТИ ЗДРАВООХРАНЕНИЯ И ПОРЯДОК
ВВЕДЕНИЯ В ДЕЙСТВИЕ НАСТОЯЩЕГО КОДЕКСА
Статья 185. Ответственность за нарушение законодательства
Республики Казахстан в области здравоохранения
Нарушение законодательства Республики Казахстан в области здравоохранения
влечет ответственность в соответствии с законами Республики Казахстан.
Статья 186. Порядок введения в действие настоящего Кодекса
1. Настоящий Кодекс вводится в действие по истечении десяти календарных дней
после его первого официального опубликования, за исключением подпунктов
8), 10), 11) пункта 2 и пункта 13 статьи 159, которые вводятся в действие по
истечении двенадцати месяцев со дня введения в действие настоящего Кодекса.
2. Признать утратившими силу следующие законы Республики Казахстан:
1) Закон Республики Казахстан от 5 октября 1994 года "О профилактике и
лечении ВИЧ-инфекции и СПИД" (Ведомости Верховного Совета Республики Казахстан,
1994 г., № 16-17, ст. 212; Ведомости Парламента Республики Казахстан, 1999 г., №
23, ст. 921; 2004 г., № 23, ст. 142; 2006 г., № 15, ст. 93; 2007 г., № 5-6, ст. 40;
№ 9, ст. 67);
2) Закон Республики Казахстан от 16 апреля 1997 года "О психиатрической
помощи и гарантиях прав граждан при ее оказании" (Ведомости Парламента Республики
Казахстан, 1997 г., № 8, ст. 86; 2001 г., № 17-18, ст. 245; 2004 г., № 23, ст.
142);
3) Закон Республики Казахстан от 10 декабря 1999 года "О принудительном
лечении граждан, больных заразной формой туберкулеза" (Ведомости Парламента
Республики Казахстан, 1999 г., № 24, ст. 1071; 2006 г., № 15, ст. 92; 2007 г., № 5-
6, ст. 40);
4) Закон Республики Казахстан от 27 мая 2002 года "О медико- социальной
реабилитации лиц, больных наркоманией" (Ведомости Парламента Республики Казахстан,
2002 г., № 10, ст. 104; 2004 г., № 23, ст. 142);
5) Закон Республики Казахстан от 10 июля 2002 года "О профилактике и
ограничении табакокурения" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2002 г., №
15, ст. 149; 2006 г., № 23, ст. 141; 2007 г., № 12, ст. 88);
6) Закон Республики Казахстан от 4 декабря 2002 года "О санитарно-
эпидемиологическом благополучии населения" (Ведомости Парламента Республики
Казахстан, 2002 г., № 21, ст. 176; 2004 г., № 23, ст. 142; 2005 г., № 7-8, ст. 23;
2006 г., № 3, ст. 22; № 15, ст. 92; 2007 г., № 19, ст. 147; № 20, ст. 152; 2008 г.,
№ 21, ст. 97);
7) Закон Республики Казахстан от 4 июня 2003 года "О системе здравоохранения"
(Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2003 г., № 11, ст. 70; 2004 г., № 23,
ст. 142; 2006 г., № 3, ст. 22; № 15, ст. 92; № 24, ст. 148; 2007 г., № 2, ст. 18; №
9, ст. 67; № 10, ст. 69; № 19, ст. 147; № 20, ст. 152; 2008 г., № 23, ст. 124);
8) Закон Республики Казахстан от 13 января 2004 года "О лекарственных
средствах" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2004 г., № 2, ст. 8; № 23,
ст. 142; 2006 г., № 3, ст. 22; № 15, ст. 92; № 24, ст. 148; 2007 г., № 2, ст. 18; №
19, ст. 147; № 20, ст. 152; 2008 г., № 21, ст. 97);
9) Закон Республики Казахстан от 16 июня 2004 года "О репродуктивных правах
граждан и гарантиях их осуществления" (Ведомости Парламента Республики Казахстан,
2004 г., № 13, ст. 73; 2006 г., № 15, ст. 92; 2007 г., № 20, ст. 152);
10) Закон Республики Казахстан от 28 июня 2005 года "О донорстве крови и его
компонентов" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2005 г., № 12, ст. 45);
11) Закон Республики Казахстан от 7 июля 2006 года "Об охране здоровья
граждан" (Ведомости Парламента Республики Казахстан, 2006 г., № 14, ст. 91; 2007
г., № 2, ст. 14).
Президент
Республики Казахстан Н. Назарбаев
© 2012. РГП на ПХВ Республиканский центр правовой информации Министерства юстиции Республики
Казахстан