عن الملكية الفكرية التدريب في مجال الملكية الفكرية إذكاء الاحترام للملكية الفكرية التوعية بالملكية الفكرية الملكية الفكرية لفائدة… الملكية الفكرية و… الملكية الفكرية في… معلومات البراءات والتكنولوجيا معلومات العلامات التجارية معلومات التصاميم الصناعية معلومات المؤشرات الجغرافية معلومات الأصناف النباتية (الأوبوف) القوانين والمعاهدات والأحكام القضائية المتعلقة بالملكية الفكرية مراجع الملكية الفكرية تقارير الملكية الفكرية حماية البراءات حماية العلامات التجارية حماية التصاميم الصناعية حماية المؤشرات الجغرافية حماية الأصناف النباتية (الأوبوف) تسوية المنازعات المتعلقة بالملكية الفكرية حلول الأعمال التجارية لمكاتب الملكية الفكرية دفع ثمن خدمات الملكية الفكرية هيئات صنع القرار والتفاوض التعاون التنموي دعم الابتكار الشراكات بين القطاعين العام والخاص أدوات وخدمات الذكاء الاصطناعي المنظمة العمل مع الويبو المساءلة البراءات العلامات التجارية التصاميم الصناعية المؤشرات الجغرافية حق المؤلف الأسرار التجارية أكاديمية الويبو الندوات وحلقات العمل إنفاذ الملكية الفكرية WIPO ALERT إذكاء الوعي اليوم العالمي للملكية الفكرية مجلة الويبو دراسات حالة وقصص ناجحة في مجال الملكية الفكرية أخبار الملكية الفكرية جوائز الويبو الأعمال الجامعات الشعوب الأصلية الأجهزة القضائية الموارد الوراثية والمعارف التقليدية وأشكال التعبير الثقافي التقليدي الاقتصاد التمويل الأصول غير الملموسة المساواة بين الجنسين الصحة العالمية تغير المناخ سياسة المنافسة أهداف التنمية المستدامة التكنولوجيات الحدودية التطبيقات المحمولة الرياضة السياحة ركن البراءات تحليلات البراءات التصنيف الدولي للبراءات أَردي – البحث لأغراض الابتكار أَردي – البحث لأغراض الابتكار قاعدة البيانات العالمية للعلامات مرصد مدريد قاعدة بيانات المادة 6(ثالثاً) تصنيف نيس تصنيف فيينا قاعدة البيانات العالمية للتصاميم نشرة التصاميم الدولية قاعدة بيانات Hague Express تصنيف لوكارنو قاعدة بيانات Lisbon Express قاعدة البيانات العالمية للعلامات الخاصة بالمؤشرات الجغرافية قاعدة بيانات الأصناف النباتية (PLUTO) قاعدة بيانات الأجناس والأنواع (GENIE) المعاهدات التي تديرها الويبو ويبو لكس - القوانين والمعاهدات والأحكام القضائية المتعلقة بالملكية الفكرية معايير الويبو إحصاءات الملكية الفكرية ويبو بورل (المصطلحات) منشورات الويبو البيانات القطرية الخاصة بالملكية الفكرية مركز الويبو للمعارف الاتجاهات التكنولوجية للويبو مؤشر الابتكار العالمي التقرير العالمي للملكية الفكرية معاهدة التعاون بشأن البراءات – نظام البراءات الدولي ePCT بودابست – نظام الإيداع الدولي للكائنات الدقيقة مدريد – النظام الدولي للعلامات التجارية eMadrid الحماية بموجب المادة 6(ثالثاً) (الشعارات الشرفية، الأعلام، شعارات الدول) لاهاي – النظام الدولي للتصاميم eHague لشبونة – النظام الدولي لتسميات المنشأ والمؤشرات الجغرافية eLisbon UPOV PRISMA UPOV e-PVP Administration UPOV e-PVP DUS Exchange الوساطة التحكيم قرارات الخبراء المنازعات المتعلقة بأسماء الحقول نظام النفاذ المركزي إلى نتائج البحث والفحص (CASE) خدمة النفاذ الرقمي (DAS) WIPO Pay الحساب الجاري لدى الويبو جمعيات الويبو اللجان الدائمة الجدول الزمني للاجتماعات WIPO Webcast وثائق الويبو الرسمية أجندة التنمية المساعدة التقنية مؤسسات التدريب في مجال الملكية الفكرية الدعم المتعلق بكوفيد-19 الاستراتيجيات الوطنية للملكية الفكرية المساعدة في مجالي السياسة والتشريع محور التعاون مراكز دعم التكنولوجيا والابتكار نقل التكنولوجيا برنامج مساعدة المخترعين WIPO GREEN WIPO's PAT-INFORMED اتحاد الكتب الميسّرة اتحاد الويبو للمبدعين WIPO Translate أداة تحويل الكلام إلى نص مساعد التصنيف الدول الأعضاء المراقبون المدير العام الأنشطة بحسب كل وحدة المكاتب الخارجية المناصب الشاغرة المشتريات النتائج والميزانية التقارير المالية الرقابة
Arabic English Spanish French Russian Chinese
القوانين المعاهدات الأحكام التصفح بحسب الاختصاص القضائي

ألبانيا

AL077-j

عودة للخلف

Vendimi nr. 80-2020-1461, datë 10.07.2020 i Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë Tiranë



E.B KUNDËR DREJTORIA E PËRGJITHSHME E PRONËSISË INDUSTRIALE -(DPPI) PËR SHFUQIZIMIN E AKTIT ADMINISTRATIV TË DHOMËS PËR SHFUQIZIM PRANË DREJTORISË SË PËRGJITHSHME TË PRONËSISË INDUSTRIALE DHE TË BORDIT TË APELIMEVE PRANË DREJTORISË SË PËRGJITHSHME TË PRONËSISË INDUSTRIALE, ME ANË TË TË CILIT ËSHTË VENDOSUR SHFUQIZIMI I MARKËS.

Objekti i padisë: Shfuqizimi i aktit administrativ, vendimit nr. 311/11 prot., datë 11.07.2019 të Dhomës për Shfuqizim pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale dhe Vendimit nr. 311/16 prot., datë 22.11.2019 të Bordit të Apelimeve pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale, me anë të të cilit është vendosur: “Shfuqizimi i markës me emërtim “{…} ... {…}’, me nr. regj. 18149” në pronësi të palës paditëse.

Gjyqtari {…}

Fjalët kyç:
Markë e regjistruar, subjekt tregtar në QKB, vendim për shfuqizim marke, aktivitet tregtar i pezulluar.

Ligji dhe dispozitat ligjore përkatëse: Ligji nr. 49/2012 “Për organizimin dhe funksionimin e Gjykatave Administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative”; Nenet 94, pika dh, 141, 143/3/a), 173 dhe 184 të Ligjit Nr. 9947, datë 07.07.2008 “Për Pronësinë Industriale", i ndryshuar; Kreu VI i VKM Nr. 1706, datë 29.12.2008, “Për Miratimin e Rregullores për Regjistrimin e Markave Tregtare dhe të Shërbimit”.

Faktet kryesore: Paditësi {…} i është drejtuar me kërkesëpadi Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë Tiranë, duke kërkuar sipas objektit.

Paditësi {…} është pronar i markës fjalë dhe figurë me emrin "{…}...{…}", regjistruar pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale me nr. regj. 18149, për klasën 43 të klasifikimit të Nicës, "Shërbime bari; shërbime kafeneje; shërbime kafeterie; shërbime furnizimi ushqimi dhe pijesh, katering; shërbime restoranti; shërbime restoranti me vetë-shërbim".
Kundër kësaj marke, në datën 20.12.2018 është paraqitur pranë Dhomës për Shfuqizim/Zhvlerësim pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale, nga z. {…} (person i tretë në këtë gjykim), kërkesa për shfuqizim, me pretendimin se marka shkel të drejtat e mëparshme të emrit të tij tregtar, duke e mbështetur pretendimin e tij në parashikimin e neneve 143 dhe 173 të Ligjit Nr .9947 datë 07.07.2008 "Për Pronësinë Industriale", i ndryshuar.
Me vendimin Nr. 311/11 Prot., datë 11.07.2019 Dhoma për Shfuqizim/Zhvlerësim pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale ka vendosur: “Shfuqizimin e markës me emërtim "{…}...{…}", regjistruar pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale me nr. regj. 18149. Kundër këtij vendimi, paditësi E.B i është drejtuar me ankim administrativ Bordit të Apelimeve pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale. Ky i fundit pasi ka shqyrtuar ankimin administrativ të paraqitur nga paditësi, me vendimin Nr. 311/16 Prot., datë 22.11.2019 ka vendosur: “Rrëzimin e kërkesës për apelimin e aktit Nr. 311/11, datë 11.07.2019 të Dhomës për Shfuqizim/Zhvlerësim.”

Duke mos qënë dakord me vendimmarrjen e palës së paditur, paditësi i është drejtuar gjykatës me kërkësëpadi sipas objektit.

Paditësi pretendon: Emri tregtar i pretenduar nuk është më në përdorim në treg nga kjo palë. Kjo mund të shihet nga ekstrakti i QKB, ku personi fizik që pretendon se ka të drejtat në fjalë është me aktivitet të pezulluar dhe kjo do të thotë se ai nuk ushtron më aktivitet tregtar. Paditësi sqaron se emri tregtar është një emërtim i një subjekti tregtar që ushtron aktivitet tregtar. Vetëm regjistrimi në një moment të caktuar në QKB, nuk konsiderohet si emërtim tregtar në kuptimin që të tërheqë të drejtën për të kërkuar mbrojtje nga Ligji nr. 9974/2008. Kjo jepet jo vetëm nga neni 5 i Ligjit 9901/2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare", i ndryshuar, por edhe nga vetë neni 143/3/a i Ligjit nr. 9974, i cili parashikon se: " Marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo deklarohet e pavlefshme, nëse cenon të drejtat e mëparshme, të fituara, si: a) të drejtën e emrit tregtar, me kusht që ky emër ose pjesa thelbësore e tij të jetë e njëjtë apo e ngjashme me markën, që kërkohet të regjistrohet, dhe që pronari i emrit tregtar të prodhojë apo të sigurojë përkatësisht mallra ose shërbime, të njëjta ose të ngjashme me ato të markës, që kërkohet të regjistrohet,". Në rastin konkret, jemi përpara faktit që të drejtën e mëparshme të emrit tregtar e ka paditësi dhe jo personi i tretë.

Paditësi pretendon se marka, është përdorur nga paditësi si emër tregtar, shumë kohë përpara depozitimit të kërkesës për regjistrim marke. Ky emër tregtar është përdorur që në vitin 2012, fakt që provohet jo vetëm nga fotografitë që i janë bërë ambienteve tregtare (restorantit) ku ushtron aktivitet titullari i markës me nr. regj. 18149 (fillimisht shtetasi A.V dhe pas transferimit të aktivitetit, nga paditësi), përmes postimeve në rrjetet sociale në vitet 2012 e në vijim, por edhe nga kuponët/faturat tatimore, si dhe nga dokumentacioni zyrtar që paditësi disponon, nga kontrollet e bëra ndër vite nga Autoriteti Kombëtar i Ushqimit.

Pala e paditur Drejtoria e Përgjithshme e Pronësisë Industriale pretendon:
1. Sipas nenit 143, pika 3 e ligjit nr. 9947/2008, marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo deklarohet e pavlefshme, nëse cënon te drejtat e mëparshme, të fituara, si: a) të drejtën e emrit tregtar, me kusht që ky emër ose pjesa thelbësore e tij të jetë e njëjtë apo e ngjashme me markën, që kërkohet të regjistrohet, dhe që pronari i emrit tregtar të prodhojë apo të sigurojë përkatësisht mallra ose shërbime, të njëjta ose të ngjashme me ato të markës, që kërkohet të regjistrohet.
Referuar dispozitës së sipërcituar, që të provohet pretendimi i kërkuesit duhet të plotësohen kushtet kumulative si vijon: a) Që kërkuesi mbi shenjën e tij të gëzojë të drejta nga një datë më e hershme se sa data e aplikimit të markës që kërkohet të shfuqizohet; b) Që emri tregtar ose pjesa thelbësore e tij të jetë e njëjtë apo e ngjashme me markën, që kërkohet të shfuqizohet dhe që pronari i emrit tregtar të prodhojë apo të sigurojë përkatësisht mallra ose shërbime, të njëjta ose të ngjashme me ato të markës, që kërkohet të shfuqizohet.

2. Kërkuesi (personi i tretë në këtë proces) është tregtar i regjistruar, në kuptim të pikës 1, të nenit 2, të ligjit nr. 9901, datë 14.04.2007 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare", i ndryshuar. Kërkuesi është mbajtës i së drejtës mbi emrin "{…}" të regjistruar prej datës 09.02.2017, të vërtetuar nga ekstrakti i QKB. Nëse kjo e dhënë, do të ishte shtuar më vonë se data e regjistrimit fillestar, siç dyshon pronari i markës që kërkohet të shfuqizohet (paditësi), kjo do të ishte pasqyruar në ekstraktin historik të subjektit tregtar. Personi i tretë (kërkuesi në procesin administrativ), ka si fushë të veprimtarisë ofrimin e shërbimeve të barit e restorantit. Data 09.02.2017, datë e regjistrimit të kërkuesit si subjekt tregtar në QKB, është më e hershme se sa data 27.03.2017 e aplikimit të markës me emërtim "{…} ...{…}", me nr. regj. 18149. Emri “{…}", në kuptim të VKM nr. 537, datë 01.08.2007 “Për rregullat, për emrat dhe emërtimet tregtare" është emërtimi tregtar i personit fizik të regjistruar në regjistrin tregtar pranë QKB-së, (sipas kërkesave të nenit 9, të ligjit nr. 7632, datë 4.11.1992), që përdoret prej tij në kursin e tregut, i njoftuar vullnetarisht, në përputhje me shkronjën "a", të pikës 1 të nenit 44 të ligjit për QKB-në. Si i tillë, ky emërtim ka si qëllim identifikimin e origjinës së shërbimeve të ofruara dhe konkretisht të identifikojë subjektin tregtar ofrues të shërbimeve.

Personi i tretë {…} pretendon:
1. Lidhur me pretendimin e paditësit, ish-mbajtësit të markës tregtare se emri tregtar i pretenduar nga personi i tretë nuk është më në përdorim apo në treg nga kjo palë, ky kundërshtim nuk mbështetet mbi prova e fakte të vërteta.
Nga ekstrakti i marrë nga QKB vërehet se konkurrojnë në mënyrë kumulative të dhënat e kërkuesit në tabelën e ekstraktit duke filluar me: emrin e subjektit {…}, datën e regjistrimit 09.02.2017, adresën e aktivitetit “Toptani Shopping Center”, emri tregtar {…}, telefonin {…} dhe gjendjen aktive.
Ekstrakti i QKB është pasaporta e subjektit tregtar dhe çdo e dhënë që pasqyrohet në të prezumohet e saktë dhe e vërtetë. Paditësi qëllimisht përpiqet që nga njëra anë të grupojë në mënyrë të njëanshme disa të dhëna, si data e regjistrimit me emrin e subjektit dhe, nga ana tjetër, përpiqet të ndajë në mënyrë të njëanshme disa të dhëna të tjera, siç bën me datën dhe emrin tregtar. Çdo e dhënë e pasqyruar në ekstraktin e QKB-së duhet të lexohet në lidhje të plotë me të dhënat e tjera të tabelës. Kjo nënkupton se të gjitha të dhënat duhet të merren në tërësinë e tyre dhe janë komplementare ndaj njëra-tjetrës. Në asnjë rresht të ekstraktit nuk figurojnë dy data të ndara për regjistrimin e subjektit dhe për regjistrimin e emrit tregtar të tij. Përkundrazi, data është një e vetme 09.02.2017, e cila është data kur është regjistruar subjekti kërkues, së bashku me çdo të dhënë tjetër që pasqyrohet në ekstrakt, përfshirë edhe emrin tregtar.
Në konkluzion të kësaj analize, del qartë se emri tregtar "{…}" është regjistruar së bashku me subjektin kërkues {…} më 09.02.2017 dhe nga kjo datë është përdorur në qarkullimin civil e tregtar, edhe motoja "{…}, plot me gjona", që ka reklamuar veprimtarinë tregtare të personit të tretë.
Emri tregtar i subjektit {…} nuk është hequr asnjëherë nga përdorimi dhe nuk është ç’regjistruar ndonjëherë nga QKB-ja, por thjesht ka ndryshuar formën e organizimit nga "person fizik" në "shoqëri me përgjegjësi të kufizuar". Mbështetur në ekstraktin e sipërpërmendur, jepet edhe një e dhënë që lidhet me statusin e veprimtarisë të subjektit tregtar që është aktiv, duke mos patur ndonjë pezullim, apo pasivitet të shprehur ligjërisht nga të dhënat e regjistrit tregtar. Kërkuesi, si subjekti tregtar me emrin tregtar {…} është në veprimtari aktive, në përdorim të plotë e të pandërprerë të emrit të tij tregtar dhe reklamon aktivitetin tregtar në adresat konkrete që aktualisht pasqyrohen në ekstraktin e shoqërisë “{…}” sh.p.k.
Për sa kohë subjekti tregtar "{…}" nuk është ç’regjistruar nga regjistri tregtar i QKB-së, emri i tij është aktiv pavarësisht një statusi të përkohshëm, gjendjes ekonomiko-financiare dhe/ose suksesit të subjektit tregtar që është pronar i këtij emri. Subjekti tregtar mbaron apo shuhet vetëm kur zbatohet një format i njohur ligjërisht nga Kodi Civil, nga legjislacioni tregtar apo nga ligji për falimentin: me likuidim, vullnetin e pronarit të tij, me bashkim me një subjekt tjetër, apo me falimentim, por asnjëherë për shkak të ndryshimit (uljes) së masës së aktivitetit tregtar apo të gjendjes aktive të tij në treg.

Vendimi: Gjykata bazuar në nenet 126, 306 të K.Pr.Civile, si dhe nenin 40/3 të ligjit nr. 49/2012 "Për gjykatat administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative", i ndryshuar, vendosi: “Rrëzimin e padisë së paraqitur nga paditësi {…} si të pabazuar në ligj dhe në prova”, me arsyetimin se akti administrativ, Vendimi Nr. 311/11 Prot., datë 11.07.2019 i Dhomës për Shfuqizim/Zhvlerësim pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale dhe Vendimi nr. 311/16 prot., datë 22.11.2019 i Bordit të Apelimit, janë akte administrative të nxjerra në përputhje me ligjin material nr. 9947, datë 07.07.2008 "Për pronësinë industriale", i ndryshuar.

Arsyetimi i gjykatës: Gjykata, referuar rrethanave të faktit, provave të shqyrtuara në seancë gjyqësore si dhe shkakut ligjor të padisë, çmoi se kërkimet e palës paditëse janë të pabazuara në ligj dhe në prova dhe se kërkesëpadia e paraqitur duhej rrëzuar.

Referuar rastit në gjykim, nga të dhënat e administruara nga ekstrakti i lëshuar nga Qendra Kombëtare e Biznesit (QKB), rezulton se personi i tretë është regjistruar në QKB si person fizik, me objekt të ushtrimit të aktivitetit si “Bar Restorant” me emrin tregtar “{…}”, më datë 09.02.2017. Ky emër tregtar, rezulton të jetë regjistruar që me regjistrimin e këtij personi si person fizik dhe nuk rezulton të jetë shtuar me vonë, pasi nëse do të ishte keshtu, atëherë do të ishte pasqyruar në ekstraktin historik të këtij subjekti.
Ndërkohë, referuar të dhënave të administruara nga ekstrakti i lëshuar nga Qendra Kombëtare e Biznesit dhe Dëshmisë së Depozitimit Nr. 311/1 prot., datë 29.03.2017, rezulton se mbajtësi i mëparshëm i markës objekt gjykimi, A.V (i cili më pas ia ka transferuar këtë markë paditësit {…}) rezulton se është regjistruar në QKB si person fizik me objekt të ushtrimit të aktivitetit si “Shpërndarje taksi e ushqimeve, mëngjesore”, me emrin tregtar “{…} {…}” më datë 13.03.2017 dhe më datë 27.03.2017, ka depozituar aplikimin për regjistrimin e markës "{…}...{…}", aplikim ky që është regjistruar pranë DPPI me Nr. AL/T/2017/311.
Kështu, rezulton se data e regjistrimit të personit të tretë si subjekt tregtar në QKB është më e hershme sesa data e regjistrimit të paditësit me emrin tregtar të tij dhe aplikimit të markës nga ana e këtij të fundit me emërtim, që është data 27.03.2017.

Gjykata e vlerëson të drejtë vendimmarrjen e Dhomës për Shfuqizim/Zhvlerësim pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Pronësisë Industriale të shprehur me vendimin Nr. 311/11 Prot., datë 11.07.2019, lidhur me kërkesën e personit të tretë për të kërkuar deklarimin e pavlefshëm të markës tregtare të regjistruar nga paditësi, për shkak të regjistrimit më parë të emrit tregtar “{…}”, sepse në nenin 143/3/a të ligjit nr. 9947, datë 07.07.2008 “Për pronësinë industriale”, i ndryshuar, është parashikuar se marka nuk mund të regjistrohet ose, nëse është regjistruar, ajo deklarohet e pavlefshme, nëse ajo cenon të drejtat e mëparshme, të fituara, si të drejtën e emrit tregtar, me kusht që ky emër ose pjesa thelbësore e tij të jetë e njëjtë apo e ngjashme me markën, që kërkohet të regjistrohet, dhe që pronari i emrit tregtar të prodhojë apo të sigurojë përkatësisht mallra ose shërbime, të njëjta ose të ngjashme me ato të markës, që kërkohet të regjistrohet.
Gjykata vlerëson se, sipas legjislacionit në fuqi mund të mbrohet emri i subjektit tregtar nga prodhimet e ngjashme që hidhen në treg nga subjektet e tjera tregtare, të cilat kanë të regjistruara marka tregtare krejt të ngjashme me emrin e një shoqërie tjetër tregtare. Sipas ligjit tonë, ligjvënësi iu jep një rëndësi të barabartë si mbrojtjes së markës së një subjekti tregtar nga markat identike ose të ngjashme të subjekteve të tjera tregtare, ashtu edhe emrit tregtar të një shoqërie nga markat identike, ose të ngjashme të një shoqërie tjetër. Duhet theksuar se mbrojtja e emrit të shoqërisë nga markat identike, ose krejt të ngjashme të një subjekti tjetër tregtar është shumë e rëndësishme në fushën e marrëdhënieve tregtare, sepse një shoqëri mund të ketë disa marka tregtare, ndërsa emri i saj është i vetëm dhe nëse cënohet ai, prishet imazhi i shoqërisë në tërësi, kurse kur cënohet marka dëmtohet imazhi vetëm i një marke dhe dëmi që pëson subjekti tregtar në këtë rast është më i vogël, pasi nuk cënohen emri dhe markat e tjera tregtare që i përkasin po kësaj shoqërie.
Lidhur me pretendimin e paditësit se emri tregtar i pretenduar nga personi i tretë nuk është më në përdorim në treg nga kjo palë, por nga një tjetër subjekt juridik, shoqëria “{…}" sh.p.k., e regjistruar në 04.07.2018, pra shumë kohë pas regjistrimit të markës nga ana e paditësit, gjykata çmon se ai nuk është i bazuar, pasi referuar ekstraktit të lëshuar nga Qendra Kombëtare e Biznesit, rezulton se administrator dhe ortak i vetëm i shoqërisë “{…}” sh.p.k është personi i tretë {…}, i cili i ka transferuar shoqërisë së themeluar prej tij edhe emrin tregtar “{…}” (të cilin e disponon që me regjistrimin si person fizik më datë 09.02.2017), veprim ky që vjen në përputhje me nenin 5, pika 1 të ligjit nr. 9901, datë 14.04.2008 “Për tregtarët dhe shoqëritë tregtare”. i ndryshuar.